1. ERLAZINO FUNTZINOA
ZENTZUMENAK
Bost zentzumen daukaguz: Ikusmena, dastamena, usaimena, entzumena eta ukimena.
Zentzumenaren organoak begiak, mihina, sudurra, belarriak eta azala dira.
BEGIA
Begi ninia: Argia begi niniaren bidez sartzen da.
Kristalinoak: Objetuak fokuratzen dauz.
Erretinea: Kristalinoak fokuratutako irudiak jasoten dauz.
Irisa: Uzkurtu eta dilatatu egiten da.
Ikusmen nerbioak: Erretinan sortutako irudia garunera igorten dau.
SUDURRA ETA MIHINA
Airea sudurretik sartzen da eta sudur hobietara doa.
Airea pituitariara heltzen da eta usain sentzazinoak garunera igorten dauz usaimen
nerbioaren bidez.
Dastamen papilak mihinean dagoz eta horreen bidez zaporeak ezagutzen dira.
BELARRIA
Soinua belarritik sartzen da eta kanpoko entzumen hodian aurrera egiten dau.
Soinua tinpanora heltzen da.
Mailua, ingudea eta estriboa hiru hazurtxo dira.
Barraskiloak erdiko belarritik datozan bibrazinoak jasoten dauz eta seinale bihurtzen dauz.
2. AZALA
Hainbat sentsazino jasoten dauz.
Dermisa azalaren erdiko geruzea da eta geruza horreetan dagoz ikumen sentsazinoak jasoten
dabezan nerbio amaierak.
NERBIO SISTEMEA
Nerbio sistemearen ehunak neurona izeneko zelula berezi batzuez osotuta dagoz. Neuronek
estimuluak alkarri igorten deutsiez, bulkada elektrikoen bidez. Zati nagusi bi daukaz: Nerbio
sistema zentrala eta nerbio sistema periferikoa.NERBIO SISTEMA ZENTRALA
Entzefaloz eta bizkarrazur muinaz osotuta dago.
*Entzefaloa garunaz, zerebeloaz eta bizakarrazur erraboilaz osotuta dago.
Garunak: Emozinoak eta borondatezko ekintzak kontrolatzen dauz.
3. Zerebeloak: Orekea eta mogimendua kontrolatzen dauz.
Bizkarrazur erraboilak: Ohartu bako mogimenduak kontrolatzen dauz.
*Bizkarrazur muina: Ekintza erreflexuez arduratzen da.
NERBIO SISTEMA PERIFERIKOA
Zentzumen nerbioak: Bost zentzumenek jasotako informazioa entzefalora eroaten dabe.
Nerbio motorrek: Entzefaloak erabagitako erantzuna muskuluetaraino eroaten dabe.
4. HAZUR SISTEMA
Hazur sistemea edo eskeletoa gure gorputzari formea emoteaz edo eusteaz arduratzen da.
Hazurrak organo gogorrak eta zurrunak dira: hazur luzeak,adibidez femurra; laburrak,
adibidez, falangeak; eta zapalak, adibidez frontala.
Kartilagoak malguak eta gogorrak dira. Organoak osotzen dabez adibidez, belarria, sudurra
eta artikulazinoak estaltzen dabez.
MUSKULU SISTEMA
Muskulu sistema hainbat mogimendu egiten dabezan 600 muskuluz edo organo elastikoz
osotuta dago. Gure gorputza osotzen daben muskulu asko tendoien bidez hazurrei lotuta
dago.
EGILEA: NAHIA TORRES