1. АРГА ЗҮЙН ХӨГЖИЛД:
АРГАЛАХ УУ, АРГАДАХ УУ?
Илтгэгч: Ц. Лувсандорж, Т.Ганбаатар
Улаанбаатар 2013

2. АГУУЛГА
 Би хэн бэ?
 Тархи судлал юуг нотлов
 Диконструктивизм юуг номнов
 Бүлгийн арга зүйн субьект нь хэн бэ?
 Аргалах уу, аргадах уу?
 Арга зүйн өнөөгийн бодлого аргалах нь уу, аргадах нь уу?

3. БИ ХЭН БЭ?
 Миний нэр л лав “ би” биш, тэр зүгээр л миний нэр төдий
үг
 Миний иргэний үнэмлэх лав л “би” биш, тэр зүгээр л миний
тухай мэдээлэл тээсэн баримт бичиг
 Миний биологи дангаар лав л “ би” биш, надад биологи
биш олон зүйл бий. (Миний бодол, миний бодомж, миний
эргэцүүлэл, миний тухай нэр, миний иргэний үнэмлэх,
миний нийтлэл, миний амьдрал, миний сүнс ...)
 Миний оюун дангаар лав л “би” биш, надад оюунлаг биш
олон зүйл бий. (Миний эс, миний эд, миний гене, миний
(DNА), миний сүнс…)
 Би тэгэхээр хэн бэ? Намайг хамгийн сайн адитгаж чадах
тийм зүйл орших уу? Тэр юу бэ?

4. ТАРХИ СУДЛАЛ ЮУГ НОТЛОВ
 Хүний тархи биологи бүтцийн хувьд ч, физиологи үүргийн ч хувьд байнга өөрчлөгдөнө
(Naftolin, F et al., 1996 in Luvsandorj.Ts 2010)
 Тархи 100 тэрбум эс, төв, тэдгээрийн хоорондын холбоос (synapses)
 Тархины холбоос суларна, алга болно, дахин бий болно. (DeFelipe, J 1997 in
Luvsandorj.Ts 2010)
 Өчигдрийн “би” өнөөдрийн “ би” биш, учир нь өчигдрийн миний тархи өнөөдрийн минийх
биш.
 Миний тархи л намайг хамгийн сайн адитгах зүйл (өнөөдрийн шинжлэх ухааны түвшнээр
хэлбэл)
 Тэр миний биологийн хэсэг
 Тэр миний бодлыг бүтээгч үйлдвэр
 Тэр миний үйл, амьдралыг бүтээгч эрхтэн. (Оюунд олсныг үйлээр үйлдэнэ)
 Би өөрчлөгдөж байна. Тэр ч өөрчлөгдөж байна.
 Ижил хоѐр тархитай хоѐр хүн үгүй. Бид иймд их ялгаатай.

5. ДИКОНСТРУКТИВИЗМ ЮУГ НОМНОВ
 Диконструктивизм (deconstructivism)=ди +конструктивизм (de+contructivism)
 Ди (de-undo)- хийсэн үйлдлээ буцаах (Jacques Derrida, 1930-2004, in
http://plato.standford.edu.)
 Диконструкц (de-cоnstruct )-конструкцийг задлах, нураах оюуны үйлдэл
Гол зарчим: Аливаа конструкци диконструкц үйлдлээр өөртөөгөө үл адитгагдана.
 Байшинг нураахад гарах нуранга нь барихаас өмнөх материалтайгаа адилхан биш.
 “Аливаа өгүүлбэр (конструкци)-ийг нэг утгатай бүтээж үл чадна. Аливаа өгүүлбэр
дор хаяж хоѐр янзаар ойлгогдоно.
 “Ард түмэнтэйгээ амь нэгтэй байна” “Би чамд хайртай”.....
 Аргазүй эхэндээ ч,эцэстээ ч өгүүлбэрийн л дараалал . Өгүүлбэр дор хаяж хоѐр
утгатай. Тэгэхээр хүн бүр яг адилхан хүлээж авах арга зүйн боловсруулалт гэж үгүй.
(Лувсандорж. Ц. 2012)
 Би бусдаас өөрөөр ойлгоно, сэтгэнэ. Бид ер нь ойлгох, ухаарах,
бодохоороо ч их ялгаатай.

6. Бүлгийн арга зүйн субьект нь хэн бэ?
•Бүлгийн арга зүйн гол субьект нь бүлэг, хэсэг хүн.
•Гол итгэл: Бүлгийн гишүүд нийтлэг шинжтэй. Иймд тэдний
ялгааг нь бус харин нийтлэгийг тусгаж арга зүйг боловсруулж
болно.
•Насаар нь бүлэглэх аргачлал...
Гэвч дараах үндэслэлийг тооцвол бүлгийн арга зүй
бүтэлгүйдэнэ:
• Би өөрчлөгдөж байна. Тэр ч өөрчлөгдөж байна.
•Ижил хоѐр тархитай хоѐр хүн үгүй. Бид иймд их ялгаатай
• Би бусдаас өөрөө ойлгоно, сэтгэнэ. Бид ер нь
ойлгох, ухаарах, бодохоороо ч ялгаатай.
• Бүлгийн арга зүй бүтэлгүйдсээр. Субьектгүй учир тэр хуурмаг.
Иймд үр дүн нь худал, хоосон.

7. АРГАЛАХ УУ, АРГАДАХ УУ?
• Бүлгийн арга зүй аргалах төдий л үйл. Учир нь
бүлгийн бүх гишүүд ялгаатай. Түүнд оносон
субьект огт алга.
• Ялгааг тусгасан арга зүй эцэстээ аргадахад л
хөтлөгдөнө. Учир нь ялгааг тооцоход арга
дутна. Цаг дутна. Нөөц хомсдоно. Аргадах,
хайрлах л иймд гол арга болж харагдана.
• Аргалаад байвал лав л онохгүй, харин аргадаад
байвал лав л алдахгүй.

8. Арга зүйн өнөөгийн бодлого
аргалах нь уу, аргадах нь уу?

9. Ном зүй
DeFelipe, J 1997 Types of neurons, synaptic connections and chemical characteristics of cells
immunoreactive for calbindin-D28K, parvalbumin and calretinin in the neocortex (review
article), Instituto Cajal (CSIC), Avenida Dr. Arce, 37, 28002 Madrid, Spain,
Jacques Derrida in http://plato.standford.edu
Naftolin, F; Leranth, C, Horvath, T,L and Garcia-Segura, L, M 1996, Potential neuronal
mechanisms of estrogen actions in synaptogenesis and synaptic plasticity, Cellular and
Molecular Neurobiology, vol.16 1996, pp.213-223.
Luvsandorj.Ts 2010, essay titled as Towards Reconsidering Strategies for Ensuring Gender
Equality In Education in the Light of Neuroscience: Either Equality through Difference or
Equality through Sameness or Neither „Through Difference‟ nor „Through Sameness‟?
Available in http://mr-institute.blogspot.com
Монгол хэлээр:
Лувсандорж. Ц. 2012, Диконструктив буюу ул хууртах ухаан, нийтлэл,
http://undesniibolovsrol.blogsot.com –оос олж үзэх боломжтой.