Concept to managemebt a small school library

1. การอบรมเชิงปฏิบัติการในโครงการ ๕๐ ห้องสมุดเพื่อน้อง ๕๐ ปี มหาวิทยาลัยขอนแก่น
โดย นางสาวสิริพร ทิวะสิงห์ บรรณารักษ์ชานาญการพิเศษ สานักวิทยบริการ มข.
๙-๑๐ มิถุนายน ๒๕๕๘ ณ อาคารศูนย์สารสนเทศ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
“การบริหารจัดการห้องสมุดโรงเรียนให้มีชีวิตและยั่งยืน”

2. 2 วันนี้ที่อยู่ร่วมกัน
วัตถุประสงค์
• 1. เพื่อให้ความรู้เกี่ยวกับโปรแกรมห้องสมุดอัตโนมัติ OpenBiblio
แก่ผู้เข้ารับการอบรม
• 2. เพื่อให้ความรู้ในจัดการห้องสมุดแบบประยุกต์ของห้องสมุดขนาดเล็กเพื่อ
ความยั่งยืน

3. สิ่งที่เรียนรู้ร่วมกัน
• การบริหารจัดการห้องสมุดโรงเรียนให้มีชีวิตและยั่งยืน
• ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับการจัดหมวดหมู่แบบดิวอี้
• การใช้โปรแกรมห้องสมุดอัตโนมัติ OpenBiblio และการติดตั้ง
โปรแกรมห้องสมุดอัตโนมัติ OpenBiblio

4. ปัจจัยความยั่งยืนของห้องสมุดโรงเรียน
• งบประมาณ
• ทรัพยากรสารสนเทศ
• เครื่องมืออุปกรณ์
• บุคลากร
การพัฒนา
ห้องสมุด
• เป้าหมาย/ตัววัด
• ผู้ให้ผู้บริการ
• ผู้รับบริการ
• การประเมินผล
แผนงาน
ส่งเสริม
การอ่าน
ความยั่งยืน

5. แผนการพัฒนาห้องสมุดและส่งเสริมนิสัยรักการอ่าน
ปลูกจิตสานึกให้นักเรียนมีนิสัยรักการอ่านอย่างยั่งยืน
สร้างภาคีเครือข่ายให้ทุกภาคส่วนมี่ส่วนร่วมในการส่งเสริมนิสัยรักการอ่านของนักเรียน
และพัฒนาห้องสมุด
สร้างบรรยากาศ สิ่งแวดล้อม และแหล่งเรียนรู้ โดยเฉพาะห้องสมุดให้เอื้อต่อการอ่าน
ของนักเรียน ครู บุคลากรทางการศึกษา และชุมชน และให้มีการบูรณาการการอ่าน
กับการเรียนการสอนตามหลักสูตร
ส่งเสริม ยกย่อง เชิดชูเกียรติแก่นักเรียน ครู ผู้บริหาร ทีมีผลงานเชิงประจักษ์ รวมทั้ง
ชุมชนและภาคีเครือข่ายที่มี่ส่วนร่วมส่งเสริมนิสัยรักการอ่านและการดาเนินงานห้องสมุด
สนับสนุนให้มีการวิจัยและพัฒนานวัตกรรมการส่งเสริมนิสัยรักการอ่านและการดาเนินงาน
ห้องสมุด
๑.
๒.
๓.
๔.
๕.

6. เป้าหมายของการพัฒนาห้องสมุดโรงเรียน
คุณภาพ
ผู้บริหาร
คุณภาพครู
คุณภาพ
นักเรียน
คุณภาพ
โรงเรียน
พ.ศ. 2557-2561

7. คุณภาพผู้บริหาร
• ผู้บริหารสามารถบริหารแผนงาน
โครงการส่งเสริมนิสัยรักการอ่าน และ
การพัฒนาห้องสมุดได้อย่างมีประสิทธิ-
ภาพและเกิดประสิทธิผล
• ผู้บริหารเป็นผู้นาในการส่งเสริมนิสัย
รักการอ่านและส่งเสริมการใช้ห้องสมุด
• ผู้บริหารเป็นแบบอย่างที่ดีในการ
อ่าน
และการใช้ห้องสมุด

8. คุณภาพครู
• ครูหรือบุคลากรที่ทาหน้าที่บรรณารักษ์สามารถบริหารงานห้องสมุด
และจัดกิจกรรมส่งเสริมนิสัยรักการอ่านได้อย่างมีประสิทธิภาพและ
เกิดประสิทธิผล
• ครูหรือบุคลากรที่ทาหน้าที่บรรณารักษ์ทีสื่อ นวัตกรรมและ
เทคโนโลยีในการส่งเสริมนิสัยรักการอ่านที่มีคุณภาพและหลากหลาย
• ครูหรือบุคลากรที่ทาหน้าที่บรรณารักษ์ศึกษา วิจัยและพัฒนา
นวัตกรรมการส่งเสริมนิสัยรักการอ่านและการพัฒนาห้องสมุดเพื่อ
ปลูกฝังนิสัยรักการอ่านและสนับสนุนการเรียนการสอนตามหลักสูตร

9. คุณภาพครู (ต่อ)
• ครูผู้สอนบูรณาการการอ่านละการใช้ห้องสมุดในสาระการเรียนรู้ที่
ตนเองรับผิดชอบได้
• ครูผู้สอนประสานงานกับครูหรือบุคลากรที่ทาหน้าที่บรรณารักษ์ใน
การจัดกิจกรรมส่งเสริมนิสัยรักการอ่านในสาระการเรียนรู้ที่ตนเอง
รับผิดชอบ

10. คุณภาพนักเรียน
• นักเรียนใฝ่รู้ใฝ่เรียน มีนิสัยรัก
การอ่านอย่างยั่งยืนและเป็น
บุคคลแห่งการเรียนรู้
• นักเรียนมีความสามารถในการ
ประเมิน เลือกรับ และใช้
ประโยชน์จากสารสนเทศได้
อย่างมีประสิทธิภาพและมี
จริยธรรม
• นักเรียนมีจิตสานักและเห็น
คุณค่าของการใช้ห้องสมุด และ
ทรัพยากรสารสนเทศ

11. คุณภาพโรงเรียน
• มีห้องสมุด 3 ดี
-หนังสือและสื่อการเรียนรู้ดี
-บรรยากาศดี
-ครูหรือบุคลากรที่ทาหน้าทบรรณา
รักษ์ดี
• ได้มาตรฐานตามเกณฑ์ที่ สพฐ.กาหนด
• ห้องสมุดเป็นแหล่งเรียนรู้ที่สาคัญของ
โรงเรียน และให้บริการแก่นักเรียน ครู
ผู้บริหาร บุคลากร ผู้ปกครอง และชุมชน

12. สิ่งที่พึงตระหนัก
การประเมิน
ห้องสมุด
เกณฑ์ สพฐ.
การเก็บข้อมูล
สถิติ
ผู้ใช้ได้ใช้สื่อ
อย่างรวดเร็ว
ระบบการ
จัดการ
ความคุ้มทุน
ความพึง
พอใจของผู้ใช้
มูลค่า/คุณค่าเพิ่ม

13. ปัญหาที่ทาให้ห้องสมุดไม่เร้าใจ
ผู้บริหาร
ครูไม่ส่งเสริม
ให้ นร. ใช้
ห้องสมุด
งบ
ประมาณ
สื่อไม่
ทันสมัย
ครู
บรรณารักษ์
ไม่มีระบบ
ห้องสมุดที่
ดี

14. การบริหารจัดการห้องสมุดโรงเรียน
ที่เน้นการนาสื่อให้ผู้ใช้ใช้ได้อย่างรวดเร็ว
ใช้ IT มาช่วย
•บันทึกรายการทรัพยากรห้องสมุด
•เครื่องมือสืบค้น
จัดหมวดหมู่แบบง่าย
•รู้จักกับทรัพยากรสารสนเทศของห้องสมุดตนเอง
•มีมาตรฐาน ใช้เป็นคู่มือในการดาเนินงานของตนเอง
หาผู้ช่วย
•ที่ปรึกษาห้องสมุด
•นักเรียน คนในชุมชน

15. ใช้โปรแกรมอัตโนมัติ (IT)
• OpenBiblio

16. จัดหมวดหมู่แบบง่าย
• สานักวิทยบริการ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ใช้ระบบดิวอี้ประยุกต์กับ
ระบบตัวเลขลาดับที่รับเข้ามาในห้องสมุด
400
1
400
2

17. คาค้นที่ใช้ในการสืบค้น
• ชื่อผู้แต่ง
• ชื่อเรื่อง
• ชื่อหมวดใหญ่ตามระบบดิวอี้
• คาสาคัญ

18. การกาหนดคาสาคัญจากระบบดิวอี้
• 000 – วิทยาการคอมพิวเตอร์ สารสนเทศ และ งานเขียนทั่วไป (เรื่องทั่วไป)
• 100 – ปรัชญา และจิตวิทยา
• 200 – ศาสนา
• 300 – สังคมศาสตร์
• 400 – ภาษา
• 500 – วิทยาศาสตร์บริสุทธิ์
• 600 – เทคโนโลยี
• 700 – ศิลปะ และนันทนาการ
• 800 – วรรณกรรม
• 900 – ประวัติศาสตร์ และภูมิศาสตร์

19. ตัวอย่างหมวดย่อยสาหรับการกาหนดหัวเรื่อง
• 000 คอมพิวเตอร์ ความรู้ทั่วไป
• 010 บรรณานุกรม แคตตาล็อก
• 020 บรรณารักษศาสตร์และสารนิเทศศาสตร์
• 030 หนังสือรวบรวมความรู้ทั่วไป สารานุกรม
• 040 ยังไม่กาหนดใช้
• 050 สิ่งพิมพ์ต่อเนื่อง วารสาร และดรรชนี
• 060 องค์การต่างๆ พิพิธภัณฑวิทยา
• 070 วารสารศาสตร์ การพิมพ์
• 080 ชุมนุมนิพนธ์
• 090 ต้นฉบับตัวเขียน หนังสือหายาก

20. ตัวอย่างหมวดย่อยสาหรับการกาหนดหัวเรื่อง
• 400 ภาษา
• 410 ภาษาศาสตร์
• 420 ภาษาอังกฤษ
• 430 ภาษาเยอรมัน
• 440 ภาษาฝรั่งเศส ภาษาโรมานซ์
• 450 ภาษาอิตาลี ภาษาโรมัน
• 460 ภาษาสเปน ภาษาโปรตุเกส
• 470 ภาษาละติน
• 480 ภาษากรีก
• 490 ภาษาอื่นๆ

21. ประเภททรัพยากรสารสนเทศ (Collections)
หนังสืออ้างอิง หนังสือทั่วไป
หนังสือเด็กและเยาวชน นวนิยาย
คู่มือครู วารสาร หรือ นิตยสาร
หนังสือใหม่ มุมสื่อการเรียนรู้
มุมภูมิปัญญา มุมอาเซียน

22. กิจกรรมส่งเสริมการใช้ห้องสมุด
และส่งเสริมนิสัยรักการอ่าน
• ชมรมอาสา
• ศุกร์ยืมหนังสืออ่านสร้างสุข
• การจัดนิทรรศการ
• การแข่งขัน/ประกวด
• การนาเสนอของจริง

23. การเก็บสถิติ
• จานวนทรัพยากร
สารสนเทศ
• จานวนผู้ใช้ห้องสมุด
• จานวนการยืม
• จานวนการจัดกิจกรรม
ส่งเสริมการเรียนรู้

24. ศึกษาเพิ่มเติม
• OpenBiblio http://obiblio.sourceforge.net/
• OBEC Library Automation Powered by
OpenBiblio (สพฐ.)
http://www.obec.go.th/documents/33065
• ระบบจัดหมวดหมู่แบบดิวอี้
http://jfkonline.oas.psu.ac.th/ulibmtanee/board/index.php?to
pic=45.0
• สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขึ้นพื้นฐาน. (2556). แนวทางการดาเนินงาน
ส่งเสริมนิสัยรักการอ่านและพัฒนาห้องสมุดโรงเรียน สานักงานคณะกรรมการ
การศึกษาขึ้นพื้นฐาน พ.ศ. 2557-25561. กรุงเทพฯ : สานักฯ.

25. แลกเปลี่ยนเรียนรู้ถาม-ตอบ
ขอบคุณค่ะ
นางสาวสิริพร ทิวะสิงห์ e-mail : tsirip@kku.ac.th
Social Contact: Facebook/Blogs
FB : https://www.facebook.com/#!/siriporntiwasing
G2K: โลกละไม ใจมีสุข http://www.gotoknow.org/blog/life-is-beautiful
G2K: ห้องสมุดและบรรณารักษ์ http://www.gotoknow.org/blog/library-librarian