A Terra: a súa orixe, estrutura e dinámica interna e externa

1. PLANETA
TERRA, ORIXE E
ACTIVIDADE
Taller de Bioloxía e Xeoloxía da 1ª avaliación:
Marina e Inés, 4ºA

2. ÍNDICE
 FORMACIÓN DO SISTEMA SOLAR E A
TERRA
 Formación do Sistema Solar
o Teoría da acreción
o Teoría dos protoplanetas.
o Teoría laplaciana moderna.
 Formación do planeta terra
o Teoría homoxénea
o Teoría heteroxénea
 ESTRUCTURA DO PLANETA TERRA
 Modelo xeoquímico
o Codia
o Manto
o Núcleo
 Modelo xeodinámico
o Litosfera
o Astenosfera
o Mesosfera
o Endosfera
OROXÉNESE
• Fixismo
• Mobilismo
• Tipos de oróxenos
o Andinos
o De colisión
o Arcos insulares
O RELEVO E OS PROCESOS ESÓXENOS
 Factores xeolóxicos esóxenos
 Factores do relevo
 Tipos de relevo
o Climáticos
 Sistemas
morfoclimáticos
o Estruturais
o Litolóxicos
 PLACAS LITOSFÉRICAS
 Tipos de placas
o Oceánicas
o Mixtas
• Bordos de placas
o Converxentes
o Diverxentes
o Neutros
 Distribución das placas tectónicas no
planeta
 Porque se moven as placas
tectónicas
 TEORÍAS QUE EXPLICAN O MOVEMENTO
DAS PLACAS TECTÓNICAS
 Deriva continental
o Probas
o Consecuencias
 Tectónica de placas
o Teorías das que xurdiu
o Probas
 DEFORMACIÓN DAS ROCHAS
 Tipos de esforzos
 Tipos de defrmacións
o Plásticas
 Dobras
o Roturas ou fracturas
 Fallas
 Diáclases
 Dobras-falla
 Mantos de corremento

3. FORMACIÓN DO
SISTEMA SOLAR E A
TERRA.

4. FORMACIÓN DO
SISTEMA SOLAR

5. TEORÍA DA ACRECIÓN
• A nebulosa ou sistema solar, como
todas as nebulosas, estivo
formada por gases e po cósmico
que xiraban lentamente.
• A medida que a nebulosa solar se
ía contraendo debido á
gravidade comezou a xirar máis
rápidamente e a temperatura ía
aumentando polos choques
entre as partículas.
A teoría da acreción é a que aceptaron os científicos como creación
do sistema solar, polo tanto. Esta teoría consiste en que:

6. • A nebulosa solar empezou a tomar forma de disco aplanado no que a
maior parte da materia estaba concentrada no medio, que co paso
do tempo e as altas presión pasou a formarse o Sol. O resto dos
materiais do disco seguiros xirando arredor deste e pouco a pouco
agrupáronse en corpos maiores chamados planetesimais, que ao
chocar entre si ían formando corpos maiores.
• Hai uns 4600 millón de creáronso os planetas primitivos que xiraban
en órbitas arredor do Sol formando así o sistema solar.

7. TEORÍA DOS PROTOPLANETAS
Foi desenvolveita por Gerard P. Kuiper y Thomas Chrowder
Chamberlin. Conta que había unha densa nube interestelar, e formou
a nebulosa solar que entonces desenvolveu un centro denso, o
protosol e a parte exterior da nube xiraba aredor del e a gravidade
causou que se formasen densos cúmulos dentro da nebulosa solar que
se contraéron en lentos protoplanetas xiratorios. De esta forma
cúbrense moitas das áreas problemáticas, pero non queda claro como
os planetas foron confinados a un plano, ou por que a súas rotacións
teñen o mesmo sentido.
TEORÍA LAPLACIANA MODERNA
Laplace en 1796 suxiriu primeiro, que o Sol e os planetas formnáronse
nunha nebulosa de núcleo moi condensado e con altas temperaturas en
rotación arredor dun eixo fixo que se enfriou y colapsou. Condensouse
en aneis que eventualmente formaron os planetas, e unha masa central
que se convirtiu no Sol. A baixa velocidade de rotación do Sol non podía
explicarse.

8. FORMACIÓN DO
PLANETA TERRA

9. TEORÍA HOMOXÉNEA
• Esta teoría explica que os materiais que formaron a terra eran de
distinta natureza, uns ricos en ferro e outros en silicatos que se
atopaban mesturados. Co tempo e debido á diferencia das densidades,
os materiales ricos en ferro que eran mais densos se concentrasen e
pasasen a formar parte do núcleo e o resto de materias menos densos
quedaronse na superficie diferenciando así o noso planeta en capas de
distinta composición.

10. TEORÍA HETEROXÉNEA
• Esta teoría sostén que primeiro se formou o núcleo uníndose as
partículas máis densas e metálicas e, mais tarde, estas atraeron
partículas menos densas e silicatadas formando as capas superiors.

11. A
ESTRUTURA
DO PLANETA
TERRA
NÚCLEO
INTERNO
ENDOSFERA
MANTO
NÚCLEO
EXTERNO
LITOSFERA
MESOSFERA
ASTENOSFERA
CODIA DESC. DE MOHOROVICIC
DESC. DE REPETTI
DESC. DE GUTENBERG
DESC. DE LEHMAN

12. MODELO XEOQUÍMICO
Un dos modelos que
podemos distinguir a
partir da análise das
ondas sísmicas é o
modelo xeo químico, que
divide a xeosfera en tres
capas de diferente
composición química:
codia, manto e núcleo.
MANTO
NÚCLEO
INTERNO
NÚCLEO
EXTERNO
CODIA
DESC. DE
MOHOROVICIC
DESC. DE REPETTI
DESC. DE
GUTENBERG
DESC. DE LEHMAN

13. CODIA
• É una capa pertencente ao modelo xeoquímico que se atopa por
enriba da descuntinuidade sísmica de Mohorovicic. A codia é una
capa sólida xa que está composta por rochas silicatafas. Hai dous
tipos de codia:
o A codia continental máis grosa e con rochas menos densas.
o A codia oceánica, máis delgada e con rochas máis densas debido ao
maior contido en ferro e magnesio.

14. MANTO
• É unha capa do modelo xeodinámico que se sitúa entre as
descontinuidades de Mohorovicic e Gutenberg. Está por debaixo da
descontinuidade de mohorovicic debido a que as rochas son máis
silicatadas e un pouco máis densas ca as da codia e por iso as ondas
P e S aumentan de velocidade. O manto está dividido en dous pola
descontinuidade de Repetti:
o Manto superior: algo menos denso que o inferior, de ahí a
descontinuidade.
o Manto inferior: Con rochas máis densas que o superior.

15. NÚCLEO
• É a capa máis interna da Terra. Atópase debaixo da
descontinuidade de Gutenberg debido a que é moito máis denso
que o manto porque está formado por metáis. O núcleo está
dividido en dous pol descontinuidade de Lehman
o Núcleo externo é líquido, por iso as ondas S se deixan de propagar e
as ondas P diminúen de velocidade
o O núcleo interno é sólido de ahí que as ondas P volvan a
incrementar de velocidade.

16. MODELO XEODINÁMICO
O outro modelo que
podemos distinguir é o
xeodinámico que se
desenvolve a partir do
comportamento mecánico
dos materias fronte ás
deformación producidas
polas altas presións e
divide a xeosfera en catro
capas: litosfera,
astenosfera, mesosfera e
endosfera.
DESC. DE
MOHOROVICIC
DESC. DE
GUTENBERG
DESC. DE REPETTI
DESC. DE LEHMAN

17. LITOSFERA
• Ten uns 100km de grosos medio.
• Está formada por rochas ríxidas e fráxiles.
• Abrangue a codia e a porción do manto superior, é dicir, entre ela
atópase a descontinuidade de Mohorovicic.

18. MESOSFERA
• Esténdese entre os 670 km e os 2900km.
• Prodúcese un cambio de fase dos materias, que se volven máis
densos sen variar as súa composición química, polo que as ondas P
e S aumentan a súa velocidade.
• Está formada por rochas sometidas a altas temperaturas polo que
presentan certa plasticidade.
• Corresponde ao manto inferior.

19. AS PLACAS LITOSFÉRICAS

20. TIPOS DE PLACAS
MIXTAS
•Están formadas tanto por litosfera continental como por litosfera
oceánica.
•Son máis numerosas ca as oceánicas.
•Algunhas placas mixtas son a euroasiática, a africana, a
sudamericana…
OCEÁNICAS
•Están formadas únicamente por litosfera oceánica.
•A placa oceánica máis destacable é a pacífica debido á súa gran
extensión, xa que abrangue case todo o océano Pacífico.Outros
exemplos de placas mixtas son a de Nazca, a de Cocos e a de Scotia.

21. OS BORDOS DAS PLACAS
• Son os puntos de unión que se establecen entre as placas
tectónicas.
• Son zonas moi especiais que coinciden con estructuras importantes
do relevo terrestre, como as dorsais oceánicas, as fosas ou as
cordilleiras montañosas. Hai tres tipos de bordos:
Diverxentes: Neles,
prodúcese a separación
de dúas placas.
Converxentes: Neles,
fan impacto
(converxen) dúas
placas tectónicas.
Neutros: Neles, as
dúas placas se
desprazan
horizontalmente ao
longo dun plano.

22. DISTRIBUCIÓN DAS PLACAS
OCEÁNICAS NO PLANETA TERRA

23. PORQUE SE MOVEN AS PLACAS
TECTÓNICAS
• A CONVECCIÓN DO MANTO: As
correntes de convección do manto
explican o movemento pasivo das
placas litosféricas.
• O AFUNDIMENTO DAS PLACAS: O afundimento activo dunha placa
explícase polo tirón que produce o extremo da placa que subduce
con rochas máis densas.
• OS MAGMAS DAS DORSAIS: Os magmas que saen polas dorsais
orixínanse pola descompresión que se produceno manto superior
como consecuencia da separación das placas que diverxen.

24. TEORÍAS QUE EXPLICAN O
MOVEMENTO DAS PLACAS
TECTÓNICAS

25. DERIVA CONTINENTAL
• Foi unha teoría proposta por Alfred Wegener no seu primeiro libro
durante o século XX.
• Esta teoría explicaba o movemento dos continentes. Contaba que
antiguamente os continentes estaban unidos formando un
supercontinente denominado Panxea.
• Wegener percatouse desta situación observando as costas de
Sudamérica e África dándose conta de que coincidían
perfectamente e despois fixouse en que esto era así nas costas de
tódolos continentes, poñendo esta como proba da súa teoría.
• Para explicar a deriva, Wgener argumentou
que as forzas gravitacionais e o empuxe das
mareas inducidas pola atracción gravitacional
do Sol e da Lúa eran o que producían este
fenómeno.

26. PROBAS DA DERIVA CONTINENTAL
• La coincidencia fisiográfica de las costas de los continentes que
cercan el Atlántico.
• Coinciden también los tipos de rocas y otras estructuras a ambos
lados del atlántico.
• El hábitat de ciertas especies abarca varios continentes.
• Indicios de la misma glaciación en lugares muy alejados.

27. CONSECUENCIAS DA DERIVA CONTINENTAL
• Para o relevo:
o A formación das montañas dicindo que as cordilleiras se formaban
polo enrugamento da superficie terrestre ao moverse as placas.
o El origen de nuevas islas debido a que, ao separarense os
continentes ban deixando algúns fragmentos do marxe posterior,
por exemplo , na deriva de América hacia o oeste formando así o
arco das illas Antillas.
• Para os fenómenos xeolóxicos:
o Unha das principais consecuencias para a sociedade producidas
pola deriva continental.

28. TECTÓNICA DE PLACAS
• A teoría da tectónica de placas considérase a gran teoría da
Terra.
• Esta teoría é un modelo global e dinámico que explica de
forma coherente a actividade xeolóxica don noso planeta
• A teoría da tectónica de placas formouse pola unión da
teoría da deriva continental e da da expansión dos fondos
oceánicos.
• Foise consolidando ao longo de catro décadas cos avances
en tecnoloxía.
• Esta teoría foi a primeira nas Ciencias da Terra que formulou
prediccións cuantitativas que despois se puideron
comprobar.
• http://
recursos.cnice.mec.es/biosfera/alumno/4ESO/MedioNatural1I/c

29. TEORÍAS DAS QUE XURDIU A
TECTÓNICA DE PLACAS
• Deriva continental: Wegener dicía que que os continentes se
movían, que anteriormente eran un único continente, a Panxea.
http://historiaybiografias.com/archivos_varios2/tectonica_placas.gif
• Teoría da expansión dos fondos oceánicos. Explica como, debido ao
movemento das placas litosféricas e a expulsión de lava polas súas
fendeduras se renova o océano eventualmente.
• http://
e-ducativa.catedu.es/44700165/aula/archivos/repositorio/2500/2623/ht

30. PROBAS DA TECTÓNICA DE PLACAS
• PALEONTOLÓXICAS: A aparición de certos organismos en
continentes separados.
• XEODÉSICAS: Emisión de raios laser ao espazo.
• PROBAS XEOGRÁFICAS: A coincidencia da liña de costas dalgún
continentes.
• BASEADAS NOS FOCOS SÍSMICOS: A distribución dos focos sísmicos
no plano de Benioff demostra que hai unha placa activa que
subduce.
• OCEÁNICAS: Aspectos relacionados coa expansión do fondo
oceánico e o paleomagnetismo.
• PALEOCLIMÁTICAS: Básanse na glaciacións e nos climas do pasado.

31. DEFORMACIÓN DAS
ROCHAS
A dinámica das placas tectónicas orixina unhas presións
elevadas, denominadas esforzos tectónicos, que son os
procesos que producen cambios importantes nas
rochas, coñecidos como deformacións tectónicas.
As rochas poden estar sometidas a varios tipos de
esforzos.

32. TIPOS DE ESFORZOS
Compresivos: Provocan o
acurtamento e
engrosamento das rochas.
Estas presíons orixínanse
nos bordos converxentes
de placas e nas fallas
transformantes.
Distensivos: Producen o
estiramento e
adelgazamento das
rochas. Xéranse nos
bordos diverxentes ou por
descompresión das rochas
cando deixan de estar
sometidas a esforzos
compresivos.
De cizalla: Presións
que actúan en
sentido oposto sobre
unha superficie
determinada.
Desenvólvense nas
fallas transformantes
e nos bordos
converxentes.

33. TIPOS DE DEFORMACIÓNS
• DEFORMACIÓN PLÁSTICA: Prodúcese cando as rochas teñen un
comportamento dúctil e se pregan debido á súa plasticidade. Son
deformacións continuas.
o Dobras
• FRACTURA OU ROTURA:Cando as rochas teñen un comportamento
fráxil e se fracturan ao superar o seu límite de resistencia. Son
deformacións descontinuas.
o Fallas
o Diáclases
o Dobras-falla
o Mantos de corremento.

34. DEFORMACIÓN PLÁSTICA
DOBRA
Son deformacións plásticas e
continuas nas que non se
rompe a estrutura das rochas.
Prodúcense por esforzos
compresivos que provocan a
curvatura de estruturas.

35. ELEMENTOS DUNHA DOBRA
• Charneira: Zona de máxima curvatura da dobra.
• Dirección: Ángulo que forma o eixe da dobracoa
direcciónxeográfica
norte-sur.
• Plano axial: Plano que contén todas
as liñas de charneira e que divide a
dobra en dous flancos.
• Buzamento: Ángulo que forman as
superfíciesde cada un dos flancos cun
plano horizontal.
• Núcleo: Parte máis interna e
apertada da dobra.

36. TIPOS DE DOBRAS
• Segundo a forma do perfil poden ser:
o Antiformes: perfil convexo cara arriva.
Cando no núcleo se atopan as rochas máis
antigas, denomínanse anticlinais.
o Sinformes: Perfil cóncavo cara arriba.
Reciben o nome de sinclinais cando os
materiais máis modernos se atopan no
núcleo.

37. • Segundo a súa simetría con respecto ó plano axial:
o Simétricas: Con simetría respecto ao plano axial.
o Asimétricas: sen simetría respecto ao plano axial.

38. ROTURAS OU FRACTURAS
AS FALLAS
Son deformacións descontinuas nas que se produciu movemento entre
bloques separados pola fractura.

39. ELEMENTOS DUNHA FALLA
• Plano de falla: Plano de fractura que
divide a falla en dous labios: levantado
e afundido.
• Dirección da falla: é o ángulo que forma
unha liña horizontal do plano de falla coa
dirección xeográfica norte-sur.
• Buzamento: Ángulo que forma o plano
de falla cun plano horizontal imaxinario.
• Salto de falla: Distancia que separa dous
puntos que se atopaban unidos antes de
producirse a fractura.

40. TIPOS DE FALLAS
Normal: Causada por
esforzos distensivos que
producen a extensión e
adelgazamento do terreo.
Inversa: Producida
por esforzos
compresivos ou de
cizalla que acurtan
e engrosan o
terreo.
Esgazadura: Producida
por esforzos
compresivos ou de
cizalla. Os bloques
móvense no plano
horizontal, polo que o
salto de falla é paralelo
á súa direccíon.

41. DIÁCLASES
Son fracturas nas que non se produce movemento relativo entre
bloques que separan o plano de rotura, causadas por calquer tipo de
esforzo tectónico. É dicir, son como fallas pero sen salto de falla.

42. ELEMENTOS DUNHA DIÁCLASE
• Dirección: Ángulo que forma unha liña horizontal do plano da fractura
coa dirección xeográfica norte-sur.
• Buzamento: Ángulo que forma o plano da fractura cun plano horizontal
imaxinario.

43. Dobras-falla
• Son estructuras descontinuas que se forman cando os esforzos
compresivos superan a resistencia mecánica das rochas e se rompe
a continuidade da dobra.
• O plano da falla aparece no punto de inflexión das dúas dobras
afectadas pola fractura.
• Poden ter un tamaño moi diverso.

44. Mantos de corremento
• Son fallas inversas co plano de fractura moi tendido e o salto de
falla moi grande.

45. ELEMENTOS DUN MANTO DE
CORREMENTO
• Alóctono: bloque de rochas que se despraza sobre o autóctono( conxunto
de rochas baixo o alóctono).
• Ventás tectónicas: Estructuras dun
autóctono deixado ao descuberto pola
erosión dun manto de corremento.
• Illote: Estructura resultante da
erosión que, en ocasións, illa
pequenos bloques de alóctono.

46. OROXÉNESE
É o conxunto de procesos xeolóxicos que orixinan as grandes
cordilleiras montañosas ou oróxenos.
Antes do desenvolvemento da teoría da tectónica de placas,
propuxéronse diversas hipóteses para explicar a orixe das
cordilleiras:

47. A OROXÉNESE ANTES DA TECTÓNICA
DE PLACAS: O FIXISMO
• Estas hipóteses non consideraban a mobilidade das masas
continentais.
• Segundo o fixismo, a distribución de continentes e océanos
sempre foi a mesma.
• As hipóteses fixistas máis importantes foron a teoría
contraccionista e do xeosinclinal, ambas as dúas elaboradas
no século XIX.

48. A OROXÉNESE ANTES DA TECTÓNICA
DE PLACAS: O MOBILISMO
• Xurdiu da man de Alfred Wegener e a súa teoría da deriva
continental.
• Segundo esta teoría, as montañas orixinábanse por un
repregamento frontal dos continentes e dos sedimentos
depositados nas cuncas mariñas que os bordean, causado
polo movemento dos continentes sobre a codia oceánica.

49. TIPOS DE ORÓXENOS

50. ORÓXENOS DE TIPO ANDINO
• Son cordilleiras marxinais que se forman por subducción dunha
placa oceánica baixo unha mixta, situadas nos bordos dos
continentes e caracterizadas pola súa grande actividade sísmica.
• Fórmase por una converxencia océano-continente.
• Un exemplo desta oroxénese son os Andes.

51. FORMACIÓN DUN ORÓXENO DE TIPO
ANDINO
1. SEDIMENTACIÓN: Os sedimentos
deposítanse de forma masiva na marxe
continental.
2. DOBRAMENTO: A subducción provoca
o dobramento dos sedimentos, atopándose
sometidos a elevadas presións e
temperaturas, metamorfizándoas.
3. LEVANTAMENTO: Cando cesan os
movementos compresivos, a cordilleira é
empuxadalentamente cara arriba polas
rochas parcialmente fundidas do manto
superior, denominándose isostase.

52. ORÓXENOS DE COLISIÓN
• Son cordilleiras que se orixinan por unha converxencia de tipo
continente-continente, polo que tamén se lles chama cordilleira
intracontinental.
• A colisión de ambos continentes implica a desaparición do océano
que mediaba entre eles.
• Algúns exemplos son os Alpes, o Himalaia ou os Pireneos

53. FORMACIÓN DUN ORÓXENO DE COLISIÓN
1. SEDIMENTACIÓN: Depositación
dunha importante cantidade de
sedimentos entre os dous continentes
que se aproximan.
2. DOBRAMENTO: O achegamento dos
dous bloques continentais orixina
presións elevadas que repregan os
sedimentos depositados na cunca
oceánica.
3. OBDUCCIÓN: Cando a codia
oceánica desaparece por subducción,
a colisión dos dous
bloques resólvese por obducción.

54. Tipos de oróxenos: Arcos insulares
• Son illas que se orixinan pola converxencia de tipo océano-océano.
• As illas dos arcos insulares desenvólvense sobre o fondo oceánico
por acumulación dos produtos volcánicos.
• A maioría dele atópanse no Pacífico occidental. Non se coñece a
razón da forma arqueada destes oróxenos.
• Na parte convexa dos arcos insulares sitúase a fosa oceánica, que
adoita ser asimétrica.
• Un exemplo desta oroxénese é o arco insular de Xapón.
Arco
insular
FosaManto superior non
ríxido

55. O RELEVO E OS
PROCESOS ESÓXENOS
• O relevo terrestre é o conxunto de irregularidades que
presenta a superficie do noso planeta.
• Os procesos esóxenos prodúcense na superficie terrestre ou
a moi pouca profundidade. Levan a cabo dúas accións moi
importantes:
o A transformación da superficie terrestre.
o A formación de sedimentos.

56. METEORIZACIÓN
Conxunto de procesos que
alteran e descompoñen as
rochas superficiais pola acción
da atmosfera, da auga e da
actividade dos seres vivos
EROSIÓN
Desgaste que sofren as rochas
da superficie terrestre pola
acción dos axentes
xeomorfolóxicos.

57. TRANSPORTE SEDIMENTACIÓN
Final do transporte no que os
sedimentos se acumulan no
fondo dos medios
sedimentarios e forman
estratos.
Percorrido que realizan os
produtos resultantes da
meteorización e da erosión
das rochas da superficie
terrestre.

58. FACTORES DO RELEVO
CLIMA:
É un dos factores predominantes nos procesos de
meteorización. Controla a distribución dos axentes
xeomorfolóxicos, nas zonas glaciares é importante a
acción do xeo, nas temperadas as augas de escorrentía
superficial…
Un sistema morfoclimático é o conxunto de axentes e
procesos xeolóxicos que actúan nunha determinada zona
climática como son a glaciar, periglaciar, temperada, árida
e subárida, e ecuatorial.
Cada zona climática presentan unha paisaxe característica
na que o clima borrou as marcas doutros factores do
relevo.

59. • A ESTRUTURA DAS ROCHAS: Pode ser un fsctor primordial. Por
exemplo, as rocha resistentes ás erosión adoitan formar resaltes no
terreo. Nas terreos constituídos por rochas fácilmente erosionables
adoitanse desenvolver chairas ou relevos suaves.
• COMPOSICIÓN DAS ROCHAS: Algunhas rochas inflúen no
modelado do relevo. Por exemplo : as calcarias dan lugar a paisáxes
cársticas ou os granitos que forman penedías.

60. TIPOS DE RELEVOS
• Climáticos
• Estruturais
• Litolóxicos

61. RELEVOS CLIMÁTICOS
• O factor predominante foi o clima que debeu manterse estable
durante un longo período de tempo para imponerse a outros
factores do modelado terrestre.
• Un exemplo de relevos climáticos é un campo de dunas.

62. SISTEMAS MORFOCLIMÁTICOS
EN ZONAS TEMPERADAS:
• Procesos gravitacionais: Actúan nas ladeiras dos vales,
barrancos e corgas.
o Desprendementos: Caída de rochas.
o Desprazamentos: Bloques rocosos que se desprazan pola
ladeira.
o Fluxo: Lingua de barro que se despraza rápido pola ladeira.
o Reptación: Movemento descendente moi lento das
rochas.

63. • As augas de escorrentía superficial: Estas augas proceden da chuvia,
da fusión da neve e dos sucos cársticos das augas subterráneas.
Erosionan o terreo e transportan detritos cara os océanos.
o A arroiada: Orixínase en épocas chuviosas
cando o subsolo non pode absorver máis
auga e estea discorrre velozmente pola
superficie formando estructuras como
chemineas de fadas por rochas duras
que protexen ás brandas.
o Os torrentes: Correntes de auga irregulares
que discorren por un leito curto e con moita
pendente. Teñen tres partes: cunca de recepcin,
canal de desaugadoiro e cono de dexección.
o Ríos: Son correntes de auga de réxime
permanente que flúen por un leito fixo e cun
longo percorrido. Teñen tres partes:
Curso alto(1), medio(2) e baixo(3) con
diferentes velocidades da auga.

64. EN ZONAS ÁRIDAS E SUBÁRIDAS
• ZONAS ÁRIDAS: Con pretipitacións inferiores a 200mm/ano. Están
en rexións tropicais secas ou en zonas de sombra pluviométrica,
que son áreas de interior rodeadas de relevos ás que só chega aire
quente.
• ZONAS SUBÁRIDAS: Con precipitación inferiores a 400mm/ano. Son
os bordos das zonas áridas. En España localízanse no sueste da
península e nas illas Canarias.

65. O principal axente que actúa en ambas zonas é o vento.
Un exemplo de relevo destas zonas son os desertos, que son zonas da
terra con modelados moi peculiares. Distínguense dous tipos:
oDe latitudes baixas: Son abertos. Con amplas variedades de paisaxes
(desertos de pedras, campos de dunas…)
oDe latitudes medias: En zonas de sombra pluviométrica polo que non
chegan precipitacións. Poden ser areosos, campos de dunas ou
pedregosos.

66. RELEVOS ESTRUTURAIS
• Son aqueles nos que a estrutura das rochas se impón a outros
factores do modelado.
• Por exemplo, as cristas formadas por capas verticias de rochas
resistentes á erosión.

67. TIPOS DE RELEVOS ESTRUCTURAIS
TABULARES: Capas horizontais de
rochas duras sobre outras menos
resistentes á erosión. As formas
deste relevo son as mesas, son
cerros de cumio plano, e os
cerros testemuña, formados pola
erosión dunha mesa.

68. DE FRACTURA: Débense a fracturas
poducidas pola elevación ou afundimento
dunha rexión.
oHorts: Delimitados por fallas normais.
oFosas tectónicas: Afundimento do
terreo.
DOBRAMENTO: A súa orixe condicionase
polo dobramento das rochas.
•Conforme: A curvatura coincide co
terreo
•Invertido: A superficie non coincide
co terreo

69. RELEVOS LITOLÓXICOS
• O factor que máis influíu foi a composición das rochas.
• Un exemplo son as paisaxes cársticas producidas pola disolución
das calcarias.
• Poden ser volcánicos, graníticos ou cársticos.

70. • Relevos volcánicos:
o Destacan os conos volcánicos formados pola acumulación dos
productos botados polos volcáns.
o Os roques son uns relevos característicos das Illas Canarias
orixinados pola erosión dun volcán deixando ao descuverto as
rochas do interior da cheminea volcánica.
o As caldeiras volcánicas fórmanse debido ás explosións violentas
dun volcán ou ao afundimento de parte do cono volcánico nun
volcán inactivo.
• Os relevos graníticos:
o Os pans de azucre, que son domos de forte pendente formados en
climas húmidos debido á meteorización do granito, como os pans
de azucre de Río de Xaneiro (Brasil).
o En climas temperados, ao meteorizar o granito fórmase unha
paisaxe de bloquees redondeados (penedías).

71. • Relevos cársticos:
Fórmanse debido á carbonatación das rochas calcarias.As
formas cársticas pódense clasificar en dous tipos:
De formas exorcásticas
o De disolución:
 Lenar, lapiás ou karren: sucos acanalados.
 Embudes ou torcas. Depresións circulares
 Canóns cársticos: Depresións alongadas de
paredes verticais
 Polxes. Depresións recheas de arxilas
residuais.
o De precipitación
 Travertinos e tufos. Rochas
calcarias formadas pola
precipitación de carbonato de calcio
 Pilas. (Panulakkale) Pola
precipitación de CaCO3.

72. De formas endorcársticas
• De disolución:
 Simas: Conductos verticais.
 Galerías: Conductos horizontais.
 Cavernas ou covas: Disolución de
simas e galerías
De precipitación:
Estalactitas. Estructuras de forma de
cono que se forman no teito de covas
polo bicarbonato de calcio das fisuras.
Estalagmitas. Desenvólvese no solo e
son máis curtas e grosas ca as
estalagmitas. Fórmanse polas gotas de
auga con bicarbonato de calcio que cae ao
chan.
Coadas. Precipitacións de carbonato de
calcio das paredes das cavernas.

73. BIBLIOGRAFÍAS
• Libro de bioloxía e xeoloxía 4º ESO, ANAYA
• http://jorgelealyconstanzafernandez.blogspot.com.es
• https://
es.wikipedia.org/wiki/Expansi%C3%B3n_del_fondo_oce%C3%A1nico
• http://
es.slideshare.net/geopress/el-relieve-espaol-unidades-morfoestructurale
• https://prezi.com/lxt0gxgdtnk6/los-relieves-estructurales-y-litologicos
/
• http://es.slideshare.net/alejandrita1993/tectonica03-24316836
• http://
www.mardechile.cl/index.php?Itemid=66&id=41&option=com_content&
• http://
roble.pntic.mec.es/afep0032/tecntonicaconsecuenciasambientales.html