THẦN KINH

1. Phân loại migraine
Ts Lê Văn Tuấn
Bộ môn Thần kinh – ĐHYD TPHCM

2. Giới thiệu
 Migraine là loại đau đầu nguyên phát
thường gây tàn phế
 Tỉ lệ cao trong dân số
 ảnh hưởng nhiều đến cá nhân, kinh tế, xã
hội
 WHO xếp migraine là bệnh gây tàn phế
hàng thứ 19

3. Migraine được chia làm hai loại chính:
 Migraine không có tiền triệu
 Migraine có tiền triệu: tiền triệu là triệu
chứng thần kinh cục bộ

4. Các triệu chứng báo trước hay triệu chứng
hồi phục bao gồm:
 Tăng, giảm hoạt động
 Trầm cảm
 Thèm loại thức ăn đặc biệt
 Ngáp nhiều lần
 Các triệu chứng khác

5.  Khi bn có nhiều tiêu chuẩn hơn một loại
migraine thì bn nên được phân theo nhiều
loại và mã hóa migraine

6. Phân loại migraine
1. Migraine không tiền triệu
2. Migraine với tiền triệu
3. Các hội chứng chu kỳ ở trẻ nhỏ mà
thường là biểu hiện trước của migraine
4. Migraine võng mạc
5. Các biến chứng của migraine
6. Migraine có lẽ

7. Phân loại migraine
Các yếu tố làm nặng thêm
Các yếu tố khởi phát (thúc đẩy)

8. Migraine không tiền triệu
 Mã ICD-10: G43.0
 Các thuật ngữ được dùng trước đây:
migraine thông thường, đau nửa sọ đơn
giản

9. Tiêu chuẩn chẩn đoán Migraine
không tiền triệu
A. Có ít nhất 5 cơn lấp đầy tiêu chuẩn B-D
B. Các cơn đau đầu kéo dài 4-72 giờ (không được
điều trị hay điều trị không thành công)
C. Đau đầu có ít nhất 2 trong các đặc điểm sau:
1. Đau 1 bên
2. Đau kiểu mạch đập
3. Cường độ từ vừa đến nặng
4. Đau tăng hay tránh đau bởi các hoạt động
thông thường (như đi bộ, leo cầu thang)

10. Tiêu chuẩn chẩn đoán Migraine
không tiền triệu
D. Trong cơn đau, có ít nhất 1 trong các
đặc điểm sau:
1. Buồn nôn và/hay ói
2. Sợ ánh sáng và sợ âm thanh
E. Không do các rối loạn khác

11.  Có thể khó phân biệt giữa migraine không
tiền triệu và đau đầu loại căng thẳng từng
đợt không thường xuyên
 Nếu bn có ít hơn 5 cơn thì phân loại là
migraine không tiền triệu có lẽ

12.  Ở trẻ em, cơn có thể từ 1-72 giờ
 Khi có từ 15 cơn/ tháng trở lên trong 3
tháng, mã là migraine không có tiền triệu
và migraine mãn tính

13.  Migraine không tiền triệu là loại migraine
thường nhất
 Có mối liên hệ chặc chẽ với chu kỳ kinh
nguyệt

14. Migraine với tiền triệu
 Mã ICD-10: G43.1
 Các tên gọi trước đây: migraine cổ điển,
migraine mắt, migraine dị cảm nửa người,
migraine liệt nửa người, migraine rối loạn
ngôn ngữ, migraine biến chứng

15. Migraine với tiền triệu
1. Tiền triệu điển hình với đau đầu
migraine
2. Tiền triệu điển hình với đau đầu không
phải migraine
3. Tiền triệu điển hình không có đau đầu
4. Migraine liệt nửa người có tính gia đình
5. Migraine liệt nửa người rải rác
6. Migraine loại thân nền

16. Migraine với tiền triệu
 Các triệu chứng thần kinh cục bộ hồi phục
 Xuất hiện từ từ trong 5-20 phút
 Kéo dài < 60 phút
 Đau đầu thường sau triệu chứng tiền triệu
 Hiếm: đau đầu không có đặc điểm
migraine hay không đau đầu

17. Migraine với tiền triệu
 Tiêu chuẩn chẩn đoán:
A. Ít nhất 2 cơn lấp đầy tiêu chuẩn B
B. Tiền triệu theo tiêu chuẩn B và C và ở
dạng 1-6 (slide 15)
C. Không do rối loạn khác

18. Migraine với tiền triệu
 Bn có thể có cơn không tiền triệu
 Các triệu chứng báo trước xuất hiện vài
giờ đến 1-2 trước cơn migraine
 Tiền triệu tương tự có thể gặp trong đau
đầu cụm

19. Migraine với tiền triệu
 Trước hay cùng lúc khởi phát tiền triệu,
lưu lượng mạch máu não vùng giảm ở vỏ
não tương ứng với vùng bị ảnh hưởng
trên lâm sàng
 Sau 1 đến vài giờ chuyển sang tăng tưới
máu ở vùng bị ảnh hưởng

20. Migraine với tiền triệu
 Tiền triệu thường là cảm giác
 Bn với yếu cơ được phân loại nơi khác
(migraine liệt nửa người có tính gia đình)

21. Tiền triệu điển hình với đau đầu
migraine
 Tiêu chuẩn chẩn đoán:
A. Ít nhất 2 cơn lấp đầy tiêu chuẩn B-D
B. Tiền triệu bao gồm ít nhất 1 tiêu chuẩn
sau nhưng không có yếu vận động
1. Các triệu chứng thị giác hồi phục đầy đủ
2. Các triệu chứng cảm giác hồi phục đầy
đủ
3. Rối loạn ngôn ngữ hồi phục đầy đủ

22. Tiền triệu điển hình với đau đầu
migraine
C. Ít nhất 2 tiêu chuẩn sau:
1. Triệu chứng thị giác đồng danh và/hay triệu
chứng cảm giác 1 bên
2. Ít nhất 1 triệu chứng tiền triệu xuất hiện từ từ
> hoặc =5 phút
3. Mỗi triệu chứng từ 5-60 phút
D. Đau đầu migraine không có tiền triệu trong
aura hay sau aura trong vòng 60 phút
E. Không do rối loạn khác

23. Tiền triệu điển hình với đau đầu
không migraine
 Tiêu chuẩn chẩn đoán:
A. Ít nhất 2 cơn lấp đầy tiêu chuẩn B-D
B. Tiền triệu bao gồm ít nhất 1 tiêu chuẩn
sau nhưng không có yếu vận động
1. Các triệu chứng thị giác hồi phục đầy đủ
2. Các triệu chứng cảm giác hồi phục đầy
đủ
3. Rối loạn ngôn ngữ hồi phục đầy đủ

24. Tiền triệu điển hình với đau đầu
không migraine
C. Ít nhất 2 tiêu chuẩn sau:
1. Triệu chứng thị giác đồng danh và/hay triệu chứng
cảm giác 1 bên
2. Ít nhất 1 triệu chứng tiền triệu xuất hiện từ từ > hoặc
=5 phút
3. Mỗi triệu chứng từ 5-60 phút
D. Đau đầu không đủ tiêu chuẩn đau đầu migraine không
có tiền triệu trong aura hay sau aura trong vòng 60
phút
E. Không do rối loạn khác

25. Tiền triệu điển hình không có đau
đầu
 Tiêu chuẩn chẩn đoán:
A. Ít nhất 2 cơn lấp đầy tiêu chuẩn B-D
B. Tiền triệu bao gồm ít nhất 1 tiêu chuẩn
sau nhưng không có yếu vận động
1. Các triệu chứng thị giác hồi phục đầy đủ
2. Các triệu chứng cảm giác hồi phục đầy
đủ

26. Tiền triệu điển hình không đau đầu
C. Ít nhất 2 tiêu chuẩn sau:
1. Triệu chứng thị giác đồng danh và/hay triệu
chứng cảm giác 1 bên
2. Ít nhất 1 triệu chứng tiền triệu xuất hiện từ từ
> hoặc =5 phút
3. Mỗi triệu chứng từ 5-60 phút
D. Không đau đầu trong aura hay sau aura trong
vòng 60 phút
E. Không do rối loạn khác

27. Migraine liệt nửa người có tính gia
đình
 Tiêu chuẩn chẩn đoán:
A. Ít nhất 2 cơn lấp đầy tiêu chuẩn B-D
B. Tiền triệu bao gồm ít nhất 1 tiêu chuẩn
sau và có yếu vận động có thể hồi phục
1. Các triệu chứng thị giác hồi phục đầy đủ
2. Các triệu chứng cảm giác hồi phục đầy
đủ
3. Rối loạn ngôn ngữ hồi phục đầy đủ

28. Migraine liệt nửa người có tính gia
đình
C. Ít nhất 2 tiêu chuẩn sau:
1. Ít nhất 1 triệu chứng tiền triệu xuất hiện từ từ
> hoặc =5 phút
2. Mỗi triệu chứng từ 5 phút đến dưới 24 giờ
3. Đau đầu migraine không có tiền triệu trong
aura hay sau aura trong vòng 60 phút
D. Ít nhất 1 người thân thế hệ 1 hay 2 có đủ tiêu
chuẩn A-E
E. Không do rối loạn khác

29. Migraine liệt nửa người có tính rãi
rác
 Tiêu chuẩn chẩn đoán:
A. Ít nhất 2 cơn lấp đầy tiêu chuẩn B-D
B. Tiền triệu bao gồm ít nhất 1 tiêu chuẩn
sau và có yếu vận động có thể hồi phục
1. Các triệu chứng thị giác hồi phục đầy đủ
2. Các triệu chứng cảm giác hồi phục đầy
đủ
3. Rối loạn ngôn ngữ hồi phục đầy đủ

30. Migraine liệt nửa người có tính rãi
rác
C. Ít nhất 2 tiêu chuẩn sau:
1. Ít nhất 1 triệu chứng tiền triệu xuất hiện từ từ
> hoặc =5 phút
2. Mỗi triệu chứng từ 5 phút đến dưới 24 giờ
3. Đau đầu migraine không có tiền triệu trong
aura hay sau aura trong vòng 60 phút
D. Không có người thân thế hệ 1 hay 2 có đủ tiêu
chuẩn A-E
E. Không do rối loạn khác

31. Migraine loại thân nền
A. Ít nhất 2 cơn lấp đầy tiêu chuẩn B-D
B. Tiền triệu bao gồm ít nhất 2 tiêu chuẩn sau nhưng
không có yếu vận động
1. Khó phát ngôn
2. Chóng mặt
3. Ù tai
4. Giảm thính lực
5. Song thị
6. Triệu chứng thị giác cùng hai bên thái dương hay phía
mũi
7. Thất điều
8. Giảm ý thức
9. Dị cảm 2 bên cùng lúc

32. Migraine loại thân nền
C. Ít nhất 1 tiêu chuẩn sau:
1. Ít nhất 1 triệu chứng tiền triệu xuất hiện
từ từ > hoặc =5 phút
2. Mỗi triệu chứng từ 5-60 phút
D. Đau đầu migraine không có tiền triệu
trong aura hay sau aura trong vòng 60
phút
E. Không do rối loạn khác

33. Các hội chứng chu kỳ ở trẻ nhỏ
 Gồm:
1. Ói mửa chu kỳ
2. Migraine bụng
3. Chóng mặt kịch phát lành tính ở trẻ nhỏ

34. Các hội chứng chu kỳ ở trẻ nhỏ
 Tiêu chuẩn chẩn đoán:
A. Ít nhất 5 cơn lấp đầy tiêu chuẩn B và C
B. Các cơn lập lại, buồn nôn và ói nhiều kéo
dài 1 giờ đến 5 ngày
C. Ói trong cơn xuất hiện ít nhất 4 lần/giờ
trong ít nhất 1 giờ
D. Giữa các cơn không triệu chứng
E. Không do các rối loạn khác

35. Migraine bụng
 Tiêu chuẩn chẩn đoán:
A. Ít nhất 5 cơn lấp đầy tiêu chuẩn B-D
B. Các cơn đau bụng kéo dài 1-72 giờ (không
được điều trị hay điều trị không thành công)
C. Đau bụng có đầy đủ các đặc điểm sau:
1. Đau ở đường giữa bụng, quanh rốn hay không
xác định rõ
2. Đau âm ỉ
3. Cường độ vừa đến nặng

36. Migraine bụng
D. Trong cơn đau bụng có ít nhất 2 trong các đặc
điểm sau:
1. Chán ăn
2. Buồn nôn
3. Nôn
4. Da tái
E. Không do các rối loạn khác

37. Chóng mặt kịch phát lành tính ở trẻ
nhỏ
 Tiêu chuẩn chẩn đoán:
A. Ít nhất 5 cơn lấp đầy tiêu chuẩn B
B. Nhiều giai đoạn chóng mặt nặng xuất
hiện không báo trước và hồi phục tự
phát sau vài phút đến vài giờ
C. Khám thần kinh và chức năng tiền đình,
thính giác bình thường giữa các cơn
D. Điện não đồ bình thường

38. Migraine võng mạc
 Tiêu chuẩn chẩn đoán:
A. Ít nhất 2 cơn lấp đầy tiêu chuẩn B và C
B. Hiện tượng thị giác âm tính hay dương tính 1
mắt hồi phục
C. Đau đầu trong tiêu chuẩn migraine không tiền
triệu bắt đầu trong triệu chứng thị giác hay sau
60 phút
D. Khám mắt bình thường giữa các cơn
E. Không do rối loạn khác

39. Migraine võng mạc
 Một số có thể có bán manh
 Cần loại trừ bệnh lý khác như mù một
mắt thoáng qua trong bệnh thần kinh
mắt, bóc tách động mạch cảnh

40. Các biến chứng migaine
 Gồm:
1. Migraine mãn tính
2. Trạng thái migraine
3. Tiền triệu kéo dài không có nhồi máu
não
4. Nhồi máu não do migraine
5. Cơn động kinh do migraine

41. Migraine mãn tính
A. Đau đầu theo tiêu chuẩn migraine không
tiền triệu (tiêu chuẩn C và D) trong ít
nhất 15 ngày/tháng trong ít nhất 3 tháng
B. Không do rối loạn khác

42. Trạng thái migraine
A. Cơn đau theo tiêu chuẩn migraine không
tiền triệu ngoại trừ thời gian
B. Đau đầu có cả 2 đặc điểm sau:
1. Không giảm >72 giờ
2. Cường độ nặng
C. Không do các rối loạn khác

43. Tiền triệu kéo dài không có nhồi
máu não
A. Cơn theo tiêu chuẩn migraine với tiền
triệu ngoại trừ 1 hay nhiều triệu chứng
tiền triệu kéo dài trên 1 tuần
B. Không do các rối loạn khác

44. Nhồi máu do migraine
A. Cơn theo tiêu chuẩn migraine với tiền
triệu ngoại trừ 1 hay nhiều triệu chứng
tiền triệu kéo dài trên 60 phút
B. Hình ảnh học thần kinh cho thấy nhồi
máu não trong vùng bị liên quan
C. Không do rối loạn khác

45. Cơn động kinh do migraine
A. Migraine theo tiêu chuẩn migraine với
tiền triệu
B. Cơn động kinh trong giai đoạn tiền triệu
hay sau đó trong vòng 60 phút

46. Migraine có lẽ
 Khi thiếu 1 tiêu chuẩn chẩn đoán migraine

47. Các yếu tố làm nặng cơn migraine
 Stress tâm lý xã hội
 Dùng chất có cồn
 Yếu tố môi trường khác

48. Các yếu tố thúc đẩy
 Các yếu tố khởi phát tăng khả năng xuất
hiện cơn migraine trong thời gian ngắn
(thường < 48 giờ) ở người bị migraine
 Một số yếu tố được ghi nhận như: chu kỳ
kinh, ăn sô cô la, bột ngọt

49.  Câu hỏi?