การพัฒนาระบบการเบิกจ่ายวัคซีน

1. CQI เรื่อง การพัฒนาระบบเบิกจ่าย
วัคซีนโดยใช้โปรแกรม Drug

2. สรุปผลงานโดย
ย่อ:
การพัฒนาระบบเบิกจ่าย
วัคซีนแก่หน่วยบริการโดยใช ้
โปรแกรมสาเร็จรูปบริหารคลัง
เวชภัณฑ์ (Drug.MDE) ช่วย
ยกระดับการเบิกจ่ายวัคซีนแก่
หน่ วยเบิกให้มีประสิทธิภาพ
สามารถจัดเก็บและประมวลผล
ข้อมูลการเบิกจ่ายได้อย่างมี

4. วัตถุประสงค์:• เพื่อยกระดับพัฒนาระบบเบิกจ่ายวัคซีนให้
มีประสิทธิภาพ
• เพื่อจัดเก็บและประมวลผลข้อมูลการ
เบิกจ่ายวัคซีนของหน่วยเบิกให้มีมาตรฐาน
สามารถใช ้ข้อมูลเพื่อวิเคราะห์และ
วางแผนการดาเนินงานบริหารจัดการได้
• เพื่อทาให้เกิดความสะดวก รวดเร็วในการ
ควบคุม เก็บรักษาวัคซีนที่มีคุณภาพ
• เพื่อป้องกันการสูญเสียงบประมาณใน
กระบวนการบริหารงานวัคซีน
• เพื่อนาข้อมูลและปัญหาที่พบมาวิเคราะห์

5. Service
Excellen
ce
5

6. แผนยุทธศาสตร ์ชาติ ระยะ 20 ปี (ด้าน
สาธารณสุข)
(พ.ศ. 2560 - 2579)
ค่านิยม
6

7. O : Originality (เร่งสร้างสิ่งใหม่)
“...การพยายามศึกษาวิทยาการและเทคโนโลยี
อันก้าวหน้าทุกสาขาจากทั่วโลก แล้วเลือกสรร
ส่วนที่สาคัญเป็ นประโยชน์ นามาปรับปรุงใช้
ให้พอดีพอเหมาะกับสภาพและฐานะของ
ประเทศเรา เพื่อช่วยให้ประเทศของเราสามารถ
นาเทคโนโลยีอันทันสมัยมาใช้พัฒนางานต่างๆ
ได้อย่างมีประสิทธิภาพและไม่สิ้นเปลือง...”
ความตอนหนึ่ง ในพระบรมราโชวาทในโอกาสเสด็จพระราชดาเนิน
เปิดงานพระจอมเกล้าลาดกระบังนิทรรศน์ 26
ณ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้า วิทยาเขตเจ้าคุณทหาร ลาดกระบัง
วันที่ 16 มิถุนายน 2526
7

8. เป้ าหมาย
• มีการใช้โปรแกรม Drug
เพื่อเบิกจ่ายวัคซีนแก่ทุก
หน่วยเบิกร ้อยละ 100
(ทุกหน่วย)

9. โดยย่อ:
• ใช้ระบบการหยิบ-จ่าย หักยอด และ
แจงนับยอดคงเหลือโดยใช้
ผู้รับผิดชอบและบุคลากรเพียง
อย่างเดียว (Manual system)
• ทาให้ข้อมูลในบางส่วน เช่น มูลค่า
การเบิกจ่าย จานวนคงเหลือแต่ละ
ครั้ง อัตราการใช ้ไม่สามารถ
รวบรวมและประมวลผลได้อย่าง
รวดเร็วและถูกต้องเท่าที่ควร

10. ปัญหาและสาเหตุ
โดยย่อ:
• จึงได้นาโปรแกรมบริหารคลัง
เวชภัณฑ์(Drug.MDE) ซึ่งเป็น
โปรแกรมที่โรงพยาบาลชะอวดใช ้
ในงานบริหารเวชภัณฑ์มาดัดแปลง
และประยุกต์เพื่อใช ้ในการเบิก-จ่าย
วัคซีน
• เป็นการนานวัตกรรมและเทคโนโลยี
มาใช ้ในการพัฒนาต่อยอดการ
ปฏิบัติงานตามแนวคิด “ไทยแลนด์

11. การดาเนินงาน
1. ศึกษา รวบรวม และวิเคราะห์ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ
โปรแกรมบริหารคลังเวชภัณฑ์ (Drug.MDE)
• ข้อมูลทั่วไปของโปรแกรม (ความต้องการทางด้าน
Hardware และ Software)
• ขั้นตอนการติดตั้งโปรแกรมลงในคอมพิวเตอร์
• วิธีการใช้งาน การเข้าสู่ระบบต่างๆ
• วิธีนาข้อมูลเข้า และคาสั่งในการรายงานข้อมูล
การเบิกจ่ายเพื่อใช้งาน
• การแก้ไขปัญหาขัดข้องของโปรแกรมที่เกี่ยวกับ
การเบิกจ่าย

12. ข้อมูลทั่วไปของ
โปรแกรม
• ชื่อโปรแกรม
โปรแกรมบริหารคลังเวชภัณฑ์
(Drug.MDE)
• ประเภทโปรแกรม
Operation Software ประเภท
โปรแกรมสาหรับการบริหารจัดการ
คลังสินค้า
• เครื่องมือในการพัฒนา MS

13. ความต้องการทางด้าน Hardware และ Software (Hardware &
Software Requirement)
Hardware /
Specifications
Require Recommend
CPU 80486 DX-4 100 Pentium 166 MMX or
Upper
RAM 16 MB 64 MB or Upper
Hard Disk 5 MB 10 MB
Display 640 X 480 640 X 480
Accessory none Printer
Software /
Specifications
Operating System MS Windows 95,98 MS Windows 95,98
Database MS Access 97 MS Access 97

14. • ทดลองใช้ และนาโปรแกรมมาใช้ในการบันทึกข้อมูลวัคซีน
ตั้งแต่บันทึกข้อมูลพื้นฐาน การเพิ่มรายการยา การเพิ่มหน่วย
เบิก การรับวัคซีนเข้าคลัง การจ่ายวัคซีนให้แก่หน่วยเบิก การ
ตัดจ่ายและหักยอด การรายงานยอดคงเหลือ พร้อมทั้ง
ตรวจสอบ และเปรียบความเป็นไปได้ที่จะนามาใช้งานจริง
• ปรับปรุงและแก้ไขปัญหาโปรแกรมบริหารคลังเวชภัณฑ์
(Drug.MDE) รวมทั้งดัดแปลงและประยุกต์ให้เข้ากับการใช้
เพื่อเบิก-จ่ายวัคซีน
• นาโปรแกรมมาใช้บันทึกข้อมูล และนามาใช้บริการเพื่อเบิก-
จ่ายวัคซีนแก่หน่วยเบิก
การดาเนินงาน

18. • กาหนดให้หน่วยเบิกปฐมภูมิ (รพ.สต.) ส่งใบ
เบิกวัคซีน (ใบว.3/1) ก่อนวันที่ให้บริการวัคซีน
(ประมาณวันที่ 15 ของทุกเดือน) โดยกาหนดให้
ส่งไม่เกินวันที่ 10 ของทุกเดือน ซึ่งผู้
ประสานงานวัคซีนของสานักงานสาธารณสุข
อาเภอจะเป็นผู้ดาเนินการรวบรวมใบเบิกจาก
ทุกหน่วยนาส่งที่ห้องยา เพื่อให้ผู้รับผิดชอบ
สามารถบันทึกข้อมูล และตัดจ่ายในโปรแกรม
ได้ทันเวลา
การดาเนินงาน

19. • กาหนดให้หน่วยเบิกงานเวชปฏิบัติครอบครัวและชุมชนส่งใบเบิกได้ไม่
เกินหลังวันที่เบิกจ่ายให้หน่วยเบิกปฐมภูมิ (รพ.สต.) (ประมาณวันที่ 16
ของทุกเดือน )
• หน่วยเบิกอื่นๆ หรือหน่วยงานใดที่ต้องการเบิกนอกรอบการเบิกกรณีมี
เหตุจาเป็น(เบิกฉุกเฉิน) สามารถส่งใบเบิก เพื่อให้ผู้รับผิดชอบเบิก-จ่าย
ได้ตามความเหมาะสมเป็นกรณี
• กรณีที่วัคซีนมีการเบิกและยาขาดคราวไม่เพียงพอกับความต้องการ
เบิก ให้บริหารจัดการจานวนจ่ายตามความเหมาะสม โดยผู้รับผิดชอบ
จะดาเนินการเบิกฉุกเฉินไปยังส่วนกลาง (ใบเบิกกรณีต้องการวัคซีนเพิ่ม
ระหว่างรอบ) และจะดาเนินการเบิก-จ่ายวัคซีนที่ค้างจ่ายแก่หน่วยเบิก
โดยเร็วที่สุด เมื่อวัคซีนได้รับการจัดส่งมาถึงเป็นที่เรียบร้อย
• กาหนดการเบิกจ่าย และตัดยอดคงเหลือแก่หน่วยบริการทุกหน่วยไม่
เกินวันที่ 20 ของทุกเดือน เนื่องจากเป็นวันที่ผู้รับผิดชอบจะดาเนินการ
ส่งข้อมูลไปยังระบบ VMI เพื่อรับวัคซีนเข้าในรอบเดือนถัดไป
การดาเนินงาน

23. ผลการ
ดาเนินงาน
เม.ย.
60
พ.ค.6
0
มิ.ย.
60
ก.ค.60 ส.ค.60 ก.ย.60
จานวน
หน่วยเบิก
ที่เบิกจ่าย
ทั้งหมด
1 18 18 18 18 18
จานวน
หน่วยเบิก
ที่เบิกจ่าย
โดยใช้
โปรแกรม
0 0 16 18 18 18
0 (เนื่องจาก
่

24. ดาเนินงาน
ต.ค.
60
พ.ย.
60
ธ.ค.
60
ม.ค
.
61
ก.พ.
61
มี.ค.6
1
เม.ย
61
พ.ค.6
1
มิ.ย.6
1
ก.ค.
61
จานว
น
หน่วย
เบิก
ที่
เบิกจ่า
ย
ทั้งหมด
18 18 18 18 18 18 18 18 18 18
จานวน
หน่วย
เบิกที่

25. บทเรียนที่ได้รับ
• ทาให้มีการยกระดับประสิทธิภาพการเบิกจ่ายวัคซีน
ให้มีมาตรฐาน มีความน่าเชื่อถือ มีเอกสารบันทึก
ถูกต้องสามารถอ้างอิงได้
• ผู้รับผิดชอบงานวัคซีนเกิดทักษะการใช้เทคโนโลยี
เพื่อการปฏิบัติงาน รู้จักสร ้างสรรค์นวัตกรรมใหม่ๆ
เกิดความคิดสร ้างสรรค์เพื่อพัฒนางาน
• ผู้ที่เกี่ยวข้องเกิดความตระหนักในการวางแผน มี
ส่วนร่วมในงานบริหารจัดการงานวัคซีน
• ผู้รับบริการที่เกี่ยวข้องกับงานวัคซีน (รพ.สต./
หน่วยเบิกอื่นๆ) เกิดความพึงพอใจ และเชื่อมั่นใน
ระบบการบริหารงานวัคซีนที่มีประสิทธิภาพ เชื่อถือได้
• องค์กรได้รับประโยชน์จากการใช้ทรัพยากรที่คุ้มค่า
ไม่สิ้นเปลืองงบประมาณ มีความมั่นคงในด้านการเงิน
• ผู้รับบริการเชื่อมั่นได้ว่า จะได้รับการบริการที่มี

26. เอกสารอ้างอิง• กัญญ์วรา จันทร ์ทัย (2557). CQI เรื่อง : พัฒนาการควบคุมคุณภาพวัคซีนและระบบ
ลูกโซ่ความเย็นด้วย
Computer Data Logger ในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตาบลเขตอาเภอราษีไศล
และอาเภอศิลาลาด จังหวัดศรีสะเกษ.สืบค้นเมื่อ 1 เมษายน 2560, จาก
http://203.157.165.4/ssko_presents/file_presents/1330470011918-
14-4202.doc
• กุลกัญญา โชคไพบูลย์กิจ,เกษวดี ลาภพระ,จุฑารัตน์ เมฆมัลลิกา,ฐิติอร นาคบุญนา
และอัจฉรา ตั้งสถาพรพงษ์.(2556).ตาราวัคซีนและการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค ปี
2556.กรุงเทพมหานคร :มหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา
• ทารงรักษ์ สีท้าว.(ม.ป.ป).นวัตกรรม IDENTIFY VACCINE PHASE 2.สืบค้นเมื่อ 2
พฤษภาคม 2560, จาก
http://www.saohaihospital.com/saohai_www/qbank_4_2_pdf/4.pdf
• ปิยนิตย์ธรรมาภรณ์พิลาศ.(2547).คู่มือการบริหารจัดการวัคซีนและระบบลูกโซ่
ความเย็น.กรุงเทพมหานคร :
โรงพิมพ์สานักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
• พอพิศ วรินทร ์เสถียร,ขัตติยะ อุตม์อ่าง และ เผด็จศักดิ์ ชอบธรรม.(2559) .การ
ประเมินคุณภาพการบริหาร