1. ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΚΡΑΤΗ
ΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟΥΣ
ΧΡΟΝΟΥΣ
ΜΑΝΤΑΤΖΗ ΣΤΕΛΛΑ

2. ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΚΡΑΤΗ
ΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ
Το πολιτικό σύστημα της απόλυτης μοναρχίας και οι
ανταγωνισμοί μεταξύ ηγεμόνων οδήγησαν στην
επιβίωση των πόλεων - κρατών μέσα από τα ακόλουθα
σχήματα.
Οι περισσότερες πόλεις –κράτη απορροφήθηκαν από τα
ελληνιστικά βασίλεια
Πόλεις κράτη που συγκρότησαν ομοσπονδιακά κράτη
όπως ήταν οι ομοσπονδίες.
Άλλες πόλεις - κράτη διατήρησαν, με εύνοια των
μοναρχών, την αυτονομία τους (Αθήνα, Σπάρτη, Ρόδος,
Δήλος).

3.  Μετά το θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου εξαρτήθηκε
από την πολιτική των βασιλέων της Μακεδονίας.
 Ο Κάσσανδρος διόρισε κυβερνήτη το Δημήτριο
τον Φαληρέα και ακολούθησε ο Δημήτριος ο
πολιορκητής. Κατά τη βασιλεία του Αντίγονου
του Γονατά οι Αθηναίοι εξεγέρθηκαν με αρχηγό
τον στωικό φιλόσοφο Χρεμωνίδη. Το ίδιο συνέβη
και σε άλλες οι πόλεις. Η εξέγερση καταπνίγηκε.
Ο πολιτικός ρόλος της Αθήνας υποβαθμίστηκε
μέχρι τη ρωμαϊκή κατάκτηση όχι όμως και ο
πολιτιστικός.
Αθήνα

4. Δημήτριος ο πολιορκητής
294-287 π.Χ
Δημήτριος Φαληρέας

5. Σπάρτη
 Κατά τον 3ο
αι. π.Χ οδηγήθηκε σε πολιτική και
κοινωνική παρακμή εξαιτίας της εξωτερικής της
απομόνωσης και του τρόπου διακυβέρνησης.
 Ο πληθυσμός μειώθηκε, η γη συγκεντρώθηκε σε
λίγους.
 Για την αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης
αναγκαία ήταν η διαγραφή των χρεών και ο
αναδασμός της γης.

6.  Για την αντιμετώπιση της κρίσης έκαναν μεταρρυθμίσεις
οι βασιλείς Άγις ο Δ΄, Κλεομένης και Νάβις.
 Ο Άγις ο Δ΄ πρότεινε ένταξη των περίοικων στη τάξη των
Σπαρτιατών πολιτών όμως η πρόταση προκάλεσε την
αντίδραση των πλουσίων και δολοφονήθηκε.
 Ο Κλεομένης προχώρησε σε πολιτικές και κοινωνικές
μεταρρυθμίσεις συμπαρασύροντας και άλλες πόλεις σε
αντίδραση. Ο βασιλιάς της Αχαϊκής συμπολιτείας Άρατος
ζήτησε τη βοήθεια των Μακεδόνων για να καταστείλει
τις εξεγέρσεις οι οποίοι νίκησαν τον Κλεομένη στη μάχη
της Σελλασίας και εγκατέστησαν μακεδονική φρουρά
στη Σπάρτη.
 Ο Νάβις επικράτησε επιβάλλοντας προσωπική εξουσία
όμως και αυτός συνάντησε αντιδράσεις στο
μεταρρυθμιστικό του έργο μέχρι που δολοφονήθηκε και
η Σπάρτη έγινε μέλος της Αχαϊκής Συμπολιτείας.

7. Ρόδος
 Αίτια ανάπτυξης: οι οικονομικές συγκυρίες, η
γεωγραφική της θέση , και το ναυτικό της που
οδήγησαν στην εξέλιξή της σε εμπορικό κέντρο.
 Πολίτευμα :Τυπικά είχε δημοκρατικό πολίτευμα όμως
ουσιαστικά την εξουσία κατείχαν οι έμποροι και οι
τραπεζίτες οι οποίοι για να αποφύγουν αντιδράσεις
συντηρούσαν κατά περιόδους τους φτωχούς.
 Η ιστορική πορεία της καθορίστηκε από την εξωτερική
της πολιτική και τα τείχη της που συνέβαλαν στην
απόκρουση του Δημητρίου του πολιορκητή.
 Αρχικά η Ρόδος ήταν σύμμαχος της Ρώμης κατόπιν
συμμάχησε με τους Μακεδόνες και άρχισε η παρακμή
του κράτους μέχρι την υποδούλωση του από τους
Ρωμαίους.

8. Ροδιακός
οξυπύθμενος
αμφορέας. Τέλη 3ου
αιώνα π.Χ

9. Δήλος
 Εξελίχθηκε σε εμπορικό κέντρο εξ αιτίας του ιερού
χαρακτήρα του νησιού, της γεωγραφικής θέσης (κέντρο του
Αιγαίου) της ναυτικής παρακμής της Αθήνας και της
κήρυξής του ως ελεύθερο λιμάνι από τους Ρωμαίους το 167
π. Χ.
 Τον 4ο
αι π.Χ που η Δήλος πέρασε στη σφαίρα επιρροής των
Μακεδόνων βασιλέων γνώρισε οικονομική ανάπτυξη,
δημιουργήθηκαν δημόσιες και ιδιωτικές τράπεζες και το
λιμάνι αναγνωρίστηκε ως σημαντικός εμπορικός σταθμός.
 Μετά την κατάληψη της Μακεδονίας από την Ρώμη η
Δήλος κηρύχτηκε ως ελεύθερο λιμάνι κάτω από την
εποπτεία των Αθηναίων, οι Δήλιοι εκδιώχθηκαν και τη ζωή
του πολυεθνικού εμπορικού κέντρου όριζαν ξένοι (Έλληνες
από άλλες πόλεις, Αιγύπτιοι, Εβραίοι, Ιταλοί, Φοίνικες) υπό
την εποπτεία της Ρώμης.

10. Μαρμάρινη εικονιστική
κεφαλή γυναικείου
αγάλματος από την οικία
του Διονύσου στη Δήλο
Δήλος

11. Συμπολιτείες
Πολιτειακό σχήμα που χρησιμοποίησαν οι
Αιτωλοί και οι αχαϊκές πόλεις της Πελοποννήσου
αντιδρώντας στην αποδυνάμωση του θεσμού της
πόλης- κράτους και στην επεκτατική, προς το
Νότο, πολιτική των Μακεδόνων.

13. Η Αιτωλική Συμπολιτεία
 Στα μέσα του 4ου
αι. π.Χ ιδρύθηκε το Κοινό των Αιτωλών που
από τον 3ο
αι π.Χ και μετά την απόκρουση των Γαλατών, την
προστασία του Μαντείου των Δελφών ισχυροποιήθηκε και
εξελίχθηκε στην Αιτωλική Συμπολιτεία.
 Είχε δημοκρατική οργάνωση: όλοι οι πολίτες ήταν μέλη της
συνέλευσης
 Η συνέλευση εξέλεγε τους άρχοντες, αποφάσιζε για πόλεμο
ή ειρήνη και ψήφιζε τους νόμους. Οι συναλλαγές μεταξύ
των πόλεων - μελών της συμπολιτείας γίνονταν με το ίδιο
νόμισμα και τα ίδια μέτρα και σταθμά.
 Τον 3ο
αι. π.Χ η Αιτωλική Συμπολιτεία έφτασε στο απόγειο
της δύναμής της και περιελάμβανε σχεδόν όλες τις πόλεις
της κεντρικής Ελλάδας.

14. Αρχαία θέατρο στην περιοχή του Στράτου Αιτωλοακαρνανίας

15. Η Αχαϊκή Συμπολιτεία
 Ξεκίνησε τον 3ο
αι. π.Χ ως ένωση των πόλεων της
Αχαΐας και σε έναν αιώνα περιέλαβε όλη την
Πελοπόννησο.
 Η οργάνωση της παρουσίαζε δημοκρατικά και
ολιγαρχικά στοιχεία.
 Κάθε πόλη είχε τη δική της κυβέρνηση.
 Η συμπολιτεία διοικούνταν από:
α) τη συνέλευση που αποτελούνταν από τους πολίτες
όλων των πόλεων άνω των τριάντα χρονών.
β) τους άρχοντες (στρατηγός, ίππαρχος, ναύαρχος και
δέκα δημιουργούς) που είχαν αυξημένες εξουσίες.
γ) τη βουλή ή σύγκλητο με 120 μέλη και δικαιοδοσία σε
εξωτερικές υποθέσεις.

16. Σημαία Αχαϊκής
Συμπολιτείας

17. Σε ακμή έφτασε η συμπολιτεία με δύο ηγέτες:
 Άρατο από τη Σικυώνα. Απομάκρυνε τους
Μακεδόνες από την Κόρινθο. Αργότερα ζήτησε τη
βοήθεια τους για να νικήσει τον Κλεομένη, το
πέτυχε αλλά ο ίδιος δολοφονήθηκε.
 Φιλοποίμην από τη Μεγαλόπολη που διακρίθηκε
αρχικά ως ίππαρχος και στη συνέχεια ως
οργανωτής στρατού. Ενίσχυσε την συμπολιτεία με
την ένταξη της Σπάρτης σε αυτή. Η επεκτατική
πολιτική της Ρώμης οδήγησε στην αποδυνάμωση
της και στην υποταγή της το 146 π.Χ.