Хөгшрөлтийг удаашруул, өвчнөөс сэргийлэх чадвартай генийн талаар танилцуулж байна. Энэ генийг яаж идэвхжүүлэх, яаж ажилладаг тухай товч тодорхой тайлбарласан байгаа.

1. Хөгшрөлт,
өвчинг анагаагч
“Sirtuin” ген
Онол практикийн бага хурал
11а анги Г.Мандухай
4/24/2015 АШУҮИС лицей 11а анги Г.Мандухай 1

2. Sirtuin ген гэдэг нь
• Бие махбодын
удамшлын мэдээлэлд
хадгалагдаж байгаа урт
наслуулах генийг үйл
ажиллагаанд оруулдаг
ген юм.
• Үүнийг Massachusetts
Institute of Technology-
ийн Leonard Galente-ийн
групп 1999онд нээжээ.
4/24/2015 АШУҮИС лицей 11а анги Г.Мандухай 2

3. Хөгшрөлтийн шалтгаан
Хөгширсөн митохондри нь
идэвхжсэн хүчилтөрөчийн
төрлийг ялгаруулдаг.
(Reactive Oxygen Species)
ROS нь митохондриос
гадагшилж эсийг
хүртэл хөгшрүүлдэг
байна.
4/24/2015 АШУҮИС лицей 11а анги Г.Мандухай 3

4. Sirtuin генийн механизм:
Sirtuin ген нь янз бүрийн цочроогчийн
үйлчлэлээр үйл ажиллагаанд орно.
Sirtuin ген нь хөгшрөлтийн эсрэг
генүүдийг үйл ажиллагаанд оруулна.
Хөгшрөлтийн эсрэг генүүд нь митохондрийн үйл
ажиллагааг сайжруулснаар эс үхэхгүй бөгөөд хүн
хөгшрөхгүй болно.
4/24/2015 АШУҮИС лицей 11а анги Г.Мандухай 4

5. Митохондри ба Sirtuin генийн хамаарал
Гэвч Sirtuin ген идэвхжсэн үед митохонроос
ROS-ийн эсрэг бодис ялгарч, митохондри
дахин сэргээгдэж эсийн хөгшрөлт
удааширдаг байна.
4/24/2015 АШУҮИС лицей 11а анги Г.Мандухай 5

6. Хөгшрөлтийн эсрэг генийг идэвхжүүлэх нь
Идэвхжүүлж буй ген
Зөвхөн урт наслуулах генийг
сонгон ажиллуулна.
4/24/2015 АШУҮИС лицей 11а анги Г.Мандухай 6

7. Sirtuin генийн үйлчлэл:
Гадаад төрхийн өөрчлөлт Тархины өөрчлөлт
Жирийн Sirtuin ген Жирийн Sirtuin ген
4/24/2015 АШУҮИС лицей 11а анги Г.Мандухай 7

8. Яаж амьдралдаа хэрэгжүүлэх вэ?
• Туршилтын дүнд илүү урт хугацаанд
энэ дэглэмийг барьж чадсан.
Жирийн хоолноос
30%-иар бага
калоритой хоол
идэх
• Үр дүнтэй байсан хэдий ч өлсгөлөн
байхад стресстэй байсан учир удаан
үргэлжлүүлж чадаагүй байна.
Нэг өдөр нь
ханатлаа идэж,
дараагийн өдөр
нь зөвхөн ус уух
4/24/2015 АШУҮИС лицей 11а анги Г.Мандухай 8

9. Калорийн хэмжээ ба амжилтын хамаарал
4/24/2015 АШУҮИС лицей 11а анги Г.Мандухай 9

10. Жирийн хоолноос 30%-иар бага калоритой
хоол идэх
4/24/2015 АШУҮИС лицей 11а анги Г.Мандухай 10

11. Sirtuin ген бий болсон шалтгаан
• Өлсгөлөнг даван туулахын тулд үүссэн.
• Өлсгөлөнд нэрвэгдсэн бие махбодь хамгийн бага
энергиэр үйл ажиллагааг явуулах шаардлагатай
байсан. Тиймээс хөгшрөхөөс сэргийлж
өлсгөлөнгийн дараах үржилд бэлтгэх ген бий
болсон юм.
4/24/2015 АШУҮИС лицей 11а анги Г.Мандухай 11

12. Sirtuin генийг идэвхжүүлэгч бодис
• Зөвхөн хоолны
дэглэмээ өөрчлөхөөс
гадна улаан усан
үзмийн хальсанд бага
хэмжээгээр
агуулагдах
“Рэсбэрадорор” гэх
бодис нь Sirtuin
генийг идэвхжүүлдэг
юм.
4/24/2015 АШУҮИС лицей 11а анги Г.Мандухай 12

13. “Мөрөөдлийн” эм үйлдвэрлэл
• Энэ бодисын бүтцийг
ашиглан Sirtris
Pharmaceuticals Inc нь
SRT2104, SRT3025 гэсэн
рэсбэрадоророос 1000
дахин хүчтэй эмийг
бүтээсэн бөгөөд одоо
хүн дээр турших шатанд
очсон байна...
4/24/2015 АШУҮИС лицей 11а анги Г.Мандухай 13

14. Sirtuin генийг ажиллуулж чадвал:
• Дархлаа, өөхний шаталтын үйл ажиллагаа сайжрах
• Тархины хөгшрөлтийг зогсоох- Альцхаймерын өвчинг
анагаах
• Инсулины үйл ажиллагааг нэмэгдүүлэх-Сахарын
өвчинг анагаах
• Идэвхжсэн хүчилтөрөгч буюу хөгшрүүлэгч бодисыг
цэвэрлэх гэсэн үйл ажиллагаануудыг идэвхжүүлдэг.
• Зүрхний өвчинөөс сэргийлэх
4/24/2015 АШУҮИС лицей 11а анги Г.Мандухай 14

15. Өвчин нь эсийн хөгшрөлтөөс болдог.
Альцхаймер
• Мэдрэлийн
эсийн
хөгшрөлт
Чихрийн
шижин
• Нойр
булчирхайн
эсийн
хөгшрөлт
Зүрхний өвчин
• Зүрхний
эсийн
хөгшрөлт,
судсын
хөгшрөлт
Хөгшрөхгүй бол өвчлөхгүй...
4/24/2015 АШУҮИС лицей 11а анги Г.Мандухай 15

16. УРТ НАСЛАХЫГ ХҮСВЭЛ SIRTUIN
ГЕНИЙГ АЖИЛЛУУЛААРАЙ!
4/24/2015 АШУҮИС лицей 11а анги Г.Мандухай 16

17. Ашигласан материал
• 長寿遺伝子を呼び覚ませ！ ～寿命はどこまで延ば
せるか？～／NHK・サイエンスZERO
• http://en.wikipedia.org/wiki/Sirtuin
• http://www.at-douga.com/?p=9483
4/24/2015 АШУҮИС лицей 11а анги Г.Мандухай 17