АРГА ЗҮЙ, ТЕХНОЛОГИ-2022-2023

1. ” Хүүхдийн орон зайн баримжаалалыг хөдөлгөөнт
тоглоомоор дамжуулан нэмэгдүүлэх нь”
БОЛОВСРУУЛСАН АХЛАХ БҮЛГИЙН: С.ГАНСУВД
ХӨВСГӨЛ АЙМГИЙН МӨРӨН СУМЫН УЛСЫН ТЭРГҮҮНИЙ “ХӨХ СУВД” I
ЦЭЦЭРЛЭГ
2022 он
“БОЛОВСРОЛЫН АРГА ЗҮЙ, ТУРШЛАГЫН ЦАХИМ САН”

2. Хүүхдийн орон зайн баримжаалалыг хөдөлгөөнт тоглоомоор дамжуулан нэмэгдүүлэх нь
1.2 ТЕХНОЛОГИЙН ЗОРИЛГО
Ахлах бүлгийн хүүхдийн математикийн энгийн
төсөөллийн орон зай баримжаалах чадварыг
хөдөлгөөнт тоглоомоор дамжуула н нэмэгдүүлэх,
ахиц гаргах
НЭГ.
АРГА ЗҮЙ,
ТЕХНОЛОГИЙН
ТАНИЛЦУУЛГА
1.1 АРГАЗҮЙ, ТЕХНОЛОГИЙН НЭР:
Хүүхдийн орон зайн баримжаалалыг хөдөлгөөнт
тоглоомоор дамжуулан нэмэгдүүлэх нь

3. Хүүхдийн орон зайн баримжаалалыг хөдөлгөөнт тоглоомоор дамжуулан нэмэгдүүлэх нь
ХОЁР.
АРГА ЗҮЙ,
ТЕХНОЛОГИЙН
ЗУРАГЛАЛ
2.2 ХЭРЭГЛЭЭНИЙ ХҮРЭЭ:
Ахлах бүлгийн хүүхдийн орон зай баримжаалах
чадварыг хөдөлгөөнт тоглоомоор дамжуулан
нэмэгдүүлэх
2.1 АГУУЛГЫН ХҮРЭЭ:
Суралцахуйн чиглэл:
1. МЭТ /Чадвар 4-н, Түвшин II, III/
2. ХЭМ /ерөнхий чадварууд/
3. Орон зайн баримжаалалыг хөгжүүлэх

4. Хүүхдийн орон зайн баримжаалалыг хөдөлгөөнт тоглоомоор дамжуулан нэмэгдүүлэх нь
Оношлох
Төлөвлөх
Хэрэгжүүлэх
Үнэлэх
Сайжруулах
Алхам 1
Өдөр
тутмын
үнэлгээ
Алхам-2
Үр дүн
тооцох
үнэлгээ
Алхам 1
Хүүхдийн
хөгжил
Алхам-2
Багшийн
хөгжил
Алхам 1
Арга
аргачлалын
дагуу үйл
ажиллагааг
зохион
байгуулах
Алхам 2
Хөдөлгөөнт
тоглоом тоглох
Алхам 1
Хэрэгжүүлэх
агуулга
сонгох, үйл
ажиллагааны
хуваарь
гаргах
Алхам 1
Гарааны
үнэлгээ хийх
(Хүүхдийн
хөгжлийн
үнэлгээ)
Алхам 2
Үнэлгээнд дүн
шинжилгээ хийх
Хоёр.
ТЕХНОЛОГИЙН
ҮНДСЭН БҮТЭЦ
2.3 ТЕХНОЛОГИЙН ҮНДСЭН БҮТЭЦ

5. Хүүхдийн орон зайн баримжаалалыг хөдөлгөөнт тоглоомоор дамжуулан нэмэгдүүлэх нь
ГУРАВ.
АРГА ЗҮЙ,
ТЕХНОЛОГИЙН
ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ
ҮЕ ШАТ,
АРГАЧЛАЛ
I ҮЕ ШАТ
/ОНОШЛОХ/
Алхам
Багшийн хийх үйл
( чиглүүлэг)
Хүүхдийн хийх үйл
Эцэг эхийн
дэмжлэг
Алхам 1
Гарааны
үнэлгээ
(Хүүхдийн
хөгжлийн
үнэлгээний
хуудас)
Хүүхэд бүрийн хөгжлийн
онцлог адилгүй гэдгийг
багш онцгой анхаарч,
хүүхдүүдийн дийлэнх нь
аль түвшинд байгааг
тогтоож, тэдэнд чиглэсэн
үйл ажиллагааг зохион
байгуулна.
✓ Багшийн
боловсруулсан
дасгал даалгавар,
асуулт, тоглоом
зэргийг
анхаааралтай
сонсож өөрөө
үйлдэнэ.
✓ Багшийн зааврын
дагуу гүйцэтгэнэ.
✓ Хүүхдэд зөв буруу
гэсэн үнэлгээ
өгөхгүй байх
✓ Хүүхдэд өөрөө
хариулах, үйлдэх
хүртэл хүлээх
Алхам 2
Ажиглалтын
тэмдэглэлд
үндэслэн
оношлох
Хүүхдийн хөгжлийн
бодит байдлыг тогтоон
түүний үндсэн дээр
хүүхдэд хичээл үйл
ажиллагааны явцад
ямар дэмжлэг үзүүлэх
арга зүйгээ төлөвлөх
✓ Хүүхдийн
бусадтай зохицож
буй байдал,
оролдлого,
тулгарсан
асуудлаа давж
гарч буй байдал
✓ Хүүхэд юу хийж,
яаж тоглож, биеэ
хэрхэн авч явж,
ямар зан ааш
гаргаж байгааг
ажиглан тэмдэглэл
бичих

6. Алхам
Арга зүй, аргачлал
Агуулга Арга зүй Хэрэглэгдэхүүн
Алхам1
Хүүхдийн
насны
онцлогт
тохирсон
агуулгыг
сонгох
✓ Баруун, зүүн ялгах, урд хойно мэдэх
✓ Өөрийн байрлалаас бусад юмсын
байрлалыг тодорхойлох
✓ Орон зай зүг чигийг илэрхийлсэн үг хэллэг
хэрэглэх
✓ Нэг юмсын байрлалаар нөгөө юмсын
байрлалыг тодорхойлох
✓ Тайлбарлан ярих
✓ Үзүүлэн таниулах
✓ Харьцуулан жишүүлэх
✓ Тоглоомын Асуудлыг шийдвэрлэх
✓ Дөрвөлжин
хэлбэртэй
хайрцаг буюу
шоо
✓ Чиглэл заасан
тэмдэгтүүд
✓ Зургийн
хэрэгсэл
✓ Зурагт
үзүүлэн
7
хоногт
2
удаа
Лхагва,
баасан
гариг
11.00-11.15
минут
Алхам 2
Арга
аргачлалыг
боловсруул
ах
Ерөнхий шаардлага Тусгай шаардлага
✓ Хүүхдийн нас, сэтгэхүйн онцлогт нийцсэн.
✓ Сонгосон агуулгыг хангахуйц байх
✓ Бүлгийн хүүхдүүдийн давуу тал дээр
тулгуурлан боловсруулах
✓ Агуулга хүүхдийн хөгжил төлөвшлийг
хангахуйц байх
✓ Хүүхэд бүртэй ажиллах, арга зүйн сургалт,
үйл ажиллагааг уян хатан төлөвлөх
✓ Хүүхдийн хэрэгцээ сонирхолд нийцсэн
тоглоомын аргыг хэрэглэх
✓ Сонгогдсон хэрэглэгдэхүүнээр олон талт
үйл хийх, дэмжлэг үзүүлэх
✓ Хүүхдийн үйлийг дэмжсэн.
✓ Хүүхдийн оролцоог хангасан.
✓ Бие даан хийх боломжийг олгосон.
✓ Хүүхдийн сонирхол татсан
агуулгаар баяжуулах
✓ Хүүхдийн сэтгэл оюунд баяр
хөөртэй сайхан мэдрэмж
төрүүлэхүйц байх
✓ Хүүхдийн алдааг хүлээн зөвшөөрч
алдаанаас суралцах боломжийг
олгох
Хүүхдийн орон зайн баримжаалалыг хөдөлгөөнт тоглоомоор дамжуулан нэмэгдүүлэх нь
ГУРАВ.
АРГА ЗҮЙ,
ТЕХНОЛОГИЙН
ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ
ҮЕ ШАТ,
АРГАЧЛАЛ
II ҮЕ ШАТ
/ТӨЛӨВЛӨХ/

7. Агуулга 10 сар 11 сар 12 сар 1 сар
Үнэлгээ
/Алхам-2/
Үр
дүн
тооцох
үнэлгээ
2-р
сарын
10-15-ны
хооронд
Баруун
зүүнийг ялгах
Урд хойно
мэдэх
1. “Хэлсэн
хөдөлгөнийг хий”
3. “Зөв
байрлуулцгаая”
5. “Урагш
үсрээрэй”
7. “Хөдөлгөөнт
жаалууд 2”
2. “Заасан зүгрүү
алхаарай”
4. “Хөдөлгөөнт
жаалууд 1”
6. “Цуваагаар
уралдацгаая 1”
8. “Цуваагаар
уралдацгаая 2”
Өөрийн
байрлалаас
бусдын
байрлалыг
тодорхойлох
1. “Хэн нь түрүүлж
хүрэх вэ? 1 ”
3. “Дөрвөн зүг
хувилбар 1”
5. “Дөрвөн зүг
хувилбар 2”
7. “Миний найз
хэн бэ? 1”
2. “Тоолоод
алхаарай 1”
4. “Хэн нь түрүүлж
хүрэх вэ? 2 ”
6. “Тоолоод
алхаарай 2”
8. “Миний найз
хэн бэ? 2”
Нэг юмсын
байрлалаар
нөгөө юмсын
байрлалыг
тодорхойлох
1.” Байрлалыг
тодорхойлж
тоглоё”
3.Сонсоорой ,
байрлуулаарай
5. “Хэний баг
хурдан бэ?”
7. “Байраа
олоорой 1”
2. “Дүрсээр
наадацгаая”
4. “Хэн сайн мэдэх
вэ?”
6. “Хувцас хаана
байх вэ”
8. “Байраа
олоорой 2”
Орон зай зүг
чигийг
илэрхийлсэн
үг хэллэг
хэрэглэх
1. “Эд зүйлс хаана
байна вэ?”
3. “Зургийн
нэрлээрэй”
5. “Шоог
дамжуулаарай 1”
7. “Шоог
дамжуулаарай 2”
2. “Намайг
олоорой”
4. “Шоог
байрлуулаарай”
6. “Намайг
олоорой”
8. “Намайг
олоорой”2
Үнэлгээ 1 Өдөр тутмын үнэлгээ буюу ажиглалт тэмдэглэлт /үйлийг урамшуулна./
ГУРАВ.
АРГА ЗҮЙ,
ТЕХНОЛОГИЙН
ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ
ҮЕ ШАТ,
АРГАЧЛАЛ
III ҮЕ ШАТ
/ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ/

8. Хүүхдийн орон зайн баримжаалалыг хөдөлгөөнт тоглоомоор дамжуулан нэмэгдүүлэх нь
Алхам Арга зүй, аргачлал
Алхам 1
Өдөр тутмын
үнэлгээ буюу
ажиглалтын
тэмдэглэл
Багш хүүхдийн оролцоо, болон гүйцэтгэлд дүн шинжилгээ хийх
ҮЙЛДЛИЙГ УРАМШУУЛАХ
/Хүүхдийн хичээлийн оролцоо, дасгал даалгаврын гүйцэтгэлд тохируулан
хүүхэд тус бүрийн онцлогийг илрүүлсэн өөр өөр аман болон зурган
хэлбэрийн урамшуулал өгөх/
✓ Өдөр тутмын үйл ажиллагаагаар дамжуулан хүүхдийн үйлд ажиглалт
тэмдэглэлийг хөтлөж, цаашид анхаарах арга замыг тодорхойлох .
✓ Бага насны хүүхдэд гарч буй ахиц өөрчлөлтийг илрүүлэх үндсэн арга нь
ажиглалт байна. Багш хүүхдийн тоглох болон бусад үйлийн явцад
хөгжлийн тухайн үеийн байдал болон ахиц өөрчлөлтийг ажиглан
тэмдэглэж баримтжуулна.
Алхам
Үр дүнг тооцох
үнэлгээ
✓ Улиралд 1 удаа сургалт, үйл ажиллагааны үр дүнг жишиг даалгавар
боловсруулан үнэлнэ.
✓ Явцын үнэлгээгээр багш өдөр тутмын хичээл, бусад үйл ажиллагааны
явцад хүүхдийн юу сурч мэдэж, чадаж, сонирхож буйг болон хөгжлийн
ахиц өөрчлөлтийг, үр дүнгийн үнэлгээгээр суралцахуйн чиглэлийн
түвшин бүрээр хүүхдийн эзэмшсэн чадварыг үнэлнэ. Үнэлгээ нь багшид
хүүхдийг хөгжүүлж төлөвшүүлэх ажлын явц, үр дүнг хянах боломж
олгоно.
ГУРАВ.
АРГА ЗҮЙ,
ТЕХНОЛОГИЙН
ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ
ҮЕ ШАТ,
АРГАЧЛАЛ
VI ҮЕ ШАТ
/ҮНЭЛЭХ/

9. Хүүхдийн орон зайн баримжаалалыг хөдөлгөөнт тоглоомоор дамжуулан нэмэгдүүлэх нь
Алхам Хэрэгцээ шаардлага Сайжруулсан арга зам
Алхам 1
Хүүхдийн
хөгжил
✓ Танин мэдэхүйн чадвар
нэмэгдэх
✓ Зөвхөн нэг
хэрэглэгдэхүүнээр нэг
агуулгыг хүргэхэд
хүүхдийн сонирхол буурах
✓ Хэт их хөдөлгөөнд орших
нь хүүхдийн хувьд
сульдах, ядрах
мэдрэмжийг өгөх
✓ Бусад хичээлийн чиглэл рүү хөрвүүлэх
боломжтой.
✓ Дасгал даалгавар бэлтгэн тоглох явцад давтах
✓ Хэрэглэгдэхүүний загвар, өгөгдөл, зураглал,
хэлбэр хэмжээг өөрчлөх
✓ Багш хүүхдийг хөдөлгөөнт тоглоомоор
тоглуулсны дараа намуухан ая тавьж алжаал
тайлах дасгалыг гүйцэтгүүлнэ. /жишээ нь:
хүүхдүүдийг тойргоор суулгаа 2 гарыг толгой
дээр аваарай, баруун гараа ташаандаа аваарай
гэх мэт.../
Алхам 2
Багш хөгжил
✓ Шооны хэлбэр дүрсийг
өөрчлөх
✓ Олон хувилбараар
ашиглах боломжтой
болгох
✓ Өнөөдрийн заагсдсан
агуулгыг маргааш
бататгахын тулд өөр
өгөгдөл, өөр, хэлбэр дүрс,
агуулга шаарддагдах
✓ Шоог нийлүүлэн эргэх боломжтой болгосон
ингэснээр хүүхдийн сонирхол хэрэгцээг хангаж
байна.
✓ Шоог үзүүлэн материал сольж хийх боломжтой
болгосон. Ингээд шоог бүх хичээл үйл
ажиллагаанд ашиглах бүрэн боломжтой болсон.
✓ Багш тоглоомын аргачлалыг хүүхдийн сурах
сонирхолд нийцүүлэн, маргааш шооны талуудад
юу байгаасаа гэж хүсэж байна вэ? Хүүхдийн
сонирхсон дүрслэлийг тоглоом оруулах
ГУРАВ.
АРГА ЗҮЙ,
ТЕХНОЛОГИЙН
ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ
ҮЕ ШАТ,
АРГАЧЛАЛ
V ҮЕ ШАТ
/САЙЖРУУЛАХ/

10. Хүүхдийн орон зайн баримжаалалыг хөдөлгөөнт тоглоомоор дамжуулан нэмэгдүүлэх нь
ДӨРӨВ.
АРГА ЗҮЙ,
ТЕХНОЛОГИОР
ДАМЖУУЛАН ХҮҮХЭД
НЭГ БҮРИЙГ
ХӨГЖҮҮЛЭХ ЧИГЛЭЛ
1. Хөдөлгөөнт тоглоомын явцад орон зай, зүг чигийн талаар үг
хэллэгийг өдөр тутамдаа болон үйлдээ хэрэглэж байна.
2. Хүүхдүүд хоорондоо зүг чиг заасан үг түгээмэл хэрэглэдэг болсон.
3. Хүүхэд тоглоомд оролцсноор бусадтай ойлголцох, өөрийгөө
илэрхийлэх чадвар нэмэгдсэн.
4. Хүүхдийн идэвх, оролцоо өдөр тутамд сайжирсан.
5. Бага насны хүүхдийн орон зайн баримжааллын чадварыг
хөгжүүлэхдээ “Тоглоом”-ын арга зүйг сонгон хэрэгжүүлснээр
хүүхдийн идэвхи оролцоо, багаар ажиллах арга барил болон олон
талын ач холбогдолтой болох нь ажиглалтаар харагдаж байна.
СУРАЛЦАХУЙН ХӨГЖИЛ, АХИЦ

11. Хүүхдийн орон зайн баримжаалалыг хөдөлгөөнт тоглоомоор дамжуулан нэмэгдүүлэх нь
ТАВ.
АРГА ЗҮЙ,
ТЕХНОЛОГИОР
ДАМЖИН
“БАГШЛАХУЙД
ГАРАХ АХИЦ
ХӨГЖИЛ ”
✓ Арга зүйг боловсруулан туршин, хэрэгжүүлсэнээр багшийн
мэргэжлийн болон практик чадварыг нэмэгдсэн.
✓ Багш үйл ажиллагаагаа тоглоомын аргыг төлөвлөн хэрэгжүүлснээр
хүүхдүүд багштай нээлттэй, чөлөөтэй харилцах, асуудлыг
шийдвэрлэх боломж бүрдсэн.
✓ Багш хүүхдийн хэрэгцээ сонирхолыг илрүүлж, арга аргачлалыг
боловсруулан хэрэгжүүлсэн.
✓ Нэг хэрэглэгдэхүүнээ олон хувилбараар ашиглах болон
суралцахуйн бусад чиглэлд хэрэглэх бүрэн боломжтойгоор хийсэн.
БАГШЛАХУЙД ГАРАХ АХИЦ ХӨГЖИЛ

12. Хүүхдийн орон зайн баримжаалалыг хөдөлгөөнт тоглоомоор дамжуулан нэмэгдүүлэх нь
ТАВ.
АРГА ЗҮЙ,
ТЕХНОЛОГИЙН
ОНЦЛОГ, ДАВУУ
ТАЛ
Суруулийн
өмнөх
боловсролын
сургалтын
хөтөлбөрийн
хэрэгжилтийг
хангаж
хүүхдийн
суралцах
чадварыг
дэмжсэн.
Сургуулийн
өмнөх
боловсролын
“Ахлах” бүлэг
АРГА ЗҮЙ
АГУУЛГА
ХЭРЭГЛЭЭНИЙ
ХҮРЭЭНД
ҮНДСЭН
АРГАЧЛАЛ
ҮР ДҮН
Хүүхдийн
хэрэгцээ
сонирхолд
нийцсэн байх
Хэрэглэгдэхүүн
хялбар
хүртээмжтэй
байхаар
шийдсэн
Хүүхдийн
орон зайг
баримжаалах
чадварыг
хөдөлгөөнт
тоглоомоор
дамжуулан
нэмэгдүүлэхэд
дэмжлэг
үзүүлэх
Хүүхдийн
давуу талд
тулгуурлан сул
үзүүлэлттэй
чадварыг
тоглоомын
аргаар
нэмэгдүүлэхэд
оршино

13. Хүүхдийн орон зайн баримжаалалыг хөдөлгөөнт тоглоомоор дамжуулан нэмэгдүүлэх нь
ЗУРГАА.
АРГА ЗҮЙ,
ТЕХНОЛОГИ
ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ
ЗӨВЛӨМЖ
АРГА ЗҮЙ, ТЕХНОЛОГИ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ ЗӨВЛӨМЖ
“Арга зүйн боловсруулалт”-ыг хэрэгжүүлэх явцад анхаарах зүйл:
Сонгогдсон агуулгыг хангахуйц
шалгуур үзүүлэлт боловсруулан, үр
дүнг тооцох
Хэрэглэгдэхүүнийг хялбар, хүртээмжтэй,
сонирхол татахуйц, эрүүл аюулгүй
байхаар бэлтгэх
Сонгогдсон агуулгыг бүлгийн хүүхдийн
давуу тал дээр тулгуурлан дэмжлэг
үзүүлэх
Үнэлгээнд тулгуурлан хамгийн бага
үнэлгээтэй агуулгыг сонгох
Бүлгийн хүүхдүүдийн чадварт
оношилгоо хийж, бодитой үнэлэх
5
4
3
2
1