Мұсұлманқұлова Мейрамкүл Әскербековна преподаватель КГКП Колледж экономики,технологии и стандартизации пищевых производств г. Астана

1. Астана қаласының Білім басқармасы
Экономика, технология және тағам өндірісін
стандарттау колледжі
“Химия” пәнінен сабақтың презентациясы
Оқытушы:
Мұсұлманқұлова Мейрамкүл Әскербековна

2. Сабақтың тақырыбы:
Майлар

3. Сабақтың мақсаты:
Майлардың химиялық қасиеттерін,
алынуын сипаттайтын реакция
теңдеулерін жазу. Майлардың глицерин
мен карбон қышқылдарының күрделі
эфирі екенін дәлелдеу.

4. 1.Майлар жайлы оқушылардың білімін жинақтау.
2.Майлардың құрылысының қасиеттеріне әсерін сипаттау.
3.Майлардың химиялық қасиеттерін сипаттайтын реакция теңдеулерін
жазу, эксперименттік тәжірбие арқылы дәлелдеу.
4.Майларды гидрлеу арқылы сұйық майдан қатты май алынатындығын
түсіндіру.
Сабақтың
міндеттері:

5. Сабақтың көрнекілігі:
1.Әртүрлі тақырыпта
жазылған текст
2.Буклет «майлар»
3.Реактивтер, құрал-
жабдықтар
4.Кеппешөп

6. Пәнаралық байланыс:
Биология, технология ,
медицина, тарих.
I.Ұйымдастыру
II. Үй тапсырмасы

7. Бағалау:
1.«Топтасытру
» стратегиясы
«Жигсо»
стратегиясы
«Бас жолды
өлең»
стратегиясы

8. I. Нұсқа
I. Күрделі эфирлер дегеніміз қандай заттар?
1.Спирттер мен қышқылдар реакциясынан
түзілетін заттар?
2.Қышқылдар мен альдегидтердің
реакцияласуынан түзілетін заттар.
3.Альдегидтер мен спирттердің
реакцияласуына түзілетін заттар.
II. Эфирлену реакциясына кері реакция
қандай?
1.Эфирлену
2.Гидрлеу
3.Гидролиз
4.Катализ

9. III. H ―
1. Құмырсқа қышқыл этил эфирі;
2. Сірке қышқыл эфирі;
3. Құмырсқа қышқыл метил эфирі;
4. Сірке қышқыл метил эфирі.
O
⁄ ⁄
⃥ ⃥
C₂H₅

10. II. Нұсқа
I.Күрделі эфирлер түзілу реакциясы қалай аталады?
1. Электролиз
2. Гидролиз
3. Этерификация
4. эндотермиялық
5. Катализ
II.
CH₃―C
O
⁄ ⁄
⃥
O―CH₃

11. 1.Сірке қышқылының метил эфирі.
2.Сірке қыщқылының этил эфирі
3.Құмырсқа қышқылының метил эфирі
4.Құмырсқа қышқылының пропил эфирі
5.Сірке қышқылының пропил эфирі
Күрделі эфирлердің табиғатта кездесуі
1.Гүлде, жемісте
2.Құмырсқада
3. мұнайда
4.Газда
5.Жануарлар денесінде

12. III. Нұсқа
I. Қарапайым бір негізді қышқылдармен спирттерден
түзілген күрделі эфирлердің физикалық қасиеттері:
1.Қатты , судан жеңіл, жағымсыз иісті заттар
2.Қатты,судан ауыр, ұшқыш, хош иісті заттар
3.Сұйық, судан жеңіл, ұшқыш, көпшілігі хош иісті заттар
4.Сұйық, өткір жағымсыз иісті, ұшпайтын заттар
5.Сұйық, судан ауыр, ұшқыш емес, улы заттар
II. Күрделі эфирлердің сумен реакциясының аталуы:
1.Гидролиз
2.Этерефикация
3.Гидірлеу
4.Экзотермия
5.катализ

13. III.CH₃―C
1. Сірке қышқылының метил эфирі
2. Май қышқылының этил эфирі
3. Сірке қышқылының этил эфирі
4. Құмырсқа қышқылының этил эфирі
O
⁄ ⁄
⃥
O―C₂H₅

14. III. Қызығушылықты ояту: 3 топқа 3 түрлі тапсырмалар
беріледі.
№1
1г май тотыққанда 9 ккал жылу бөлінсе,90г май тотыққанда қанша
энергия бөлінеді? Ересек адам тәулігіне 70-90 г майды керек етеді
№2
100г май тотыққанда 110 г су түзіледі. Майды су көзі деуге бола ма?
Түйе, суыр, аю көп уақыт сусыз жерде жүре алатынын себебін қалай
түсіндіресіз?
№3
Май фермент липаза әсерінен глицерин мен қышқылға ыдырайды.
Глицерин мен қышқылдардан қайтадан май синтезделеді. Бұл
өзгеріс қайда жүреді?

15. Мағынану тану:
Жаңа тақырыптың мәнін ашу үшін
3 топқа 3 түрлі тапсырма
таратылады

16. Дәрігерлер тобына
I. Майлар Тарихы
Ең бірінші Карл Шееле
зәйтүн майынан «май
қантын» - тәтті зат алды.
1779ж майда- глицерин
бар екені
анықталды.1808ж
М.Бертло майды
синтездеді.

17. Технологтар
тобына
Май - үш атомды спирт
глицерин мен карбон
қышқылдарының күрделі
эфирі
1.Техникада майларды
гидрлеу
2.Қолданылуы

18. Химиктер
тобына
Майлар – үш атомды
пирт шлицерин және
карбон
қышқылдарының
күрделі эфирлері
1.Майлардың
физикалық қасиеті

19. Ой толғаныс кезеңінде « Бес жолды
өлең» стратегиясы қолданылады
Май;
Қатты, сұйық;
Ериді,гидрленеді, гидролизденеді;
Май тотыққанда су және энергия
бөлінеді;
Май-органикалық зат;

20. 1.Бүгінгі сабақтан нені үйреніп
білдік?
2.Сабақтың ерекшелігі неде?
3.Маған бүгін қиын болды?
Әрқайсысы өз ойларын айтады

21. Назарларыңызға
рахмет!