Tin

1. Yunit 1:
Panimulang
Linggwistika
(Group 1)

2. FIL 102 Presentation
Ano nga ba ang Linggwistika?
Ang linggwistika o linguistic sa wikang
Ingles ay ang pang-agham na pag-aaral
ng wika, kahulugan ng wika at wika bilang
konteksto o tradisyunal na pinag-aralan
ng mga linggwista ang wika ng tao sa
pamamagitan ng pag-obserba ng
pagsasaling-wika sa pagitan ng tunog at
kahulugan.

3. pagmamasid
Pagtatanong
Pagkaklasipika
Paglalahat
Pagbeberipika at Pagreresiba
1.
2.
3.
4.
5.
Ang maagham na paraan ay nagdaraan sa hindi kukulangin sa limang proseso,
tulad ng mga sumusunod:

4. FIL 102 Presentation
Proseso ng Pagmamasid
Paraan ng pagsasama-sama ng mga salita upang bumuo ng pangungusap,
pagbagu-bago ng tunog o mga tunog dahil sa impluwensiya ng kaligiran at iba
pa.
Proseso ng Pagtatanong
Ang proseso ng pagtatanong, ang tinatangka lamang
itanong ng isang linggwista ay ang mga tanong na
masasagot niya sa pamamagitan ng maagham na paraan.

5. PROSESO NG PAGLALAHAT
Proseso ng Pagklasipika
Ang proseso ng pagklasipika.
Maiayos ang bunga ng kanyang
pananaliksik o pagsusuri sa
isang sistematikong paraan.
Ang proseso ng paglalahat ay
dapat humantong sa pagbuo
ng nasabing mga abstraksiyon
ayon sa naging resulta o
kinalabasan ng obserbasyon
at pagsusuring isinagawa sa mga datos.

6. Proseso ng pagberika at pagresiba
Ang proseso ng pagberika at pagresiba.
Ang anumang paglalahat, hipotesis, teorya at
prinsipyo, mga tuntunin o batas na nabuo
ng isang linggwista ay kailangang patuloy
na mapailalaim sa pagsubok upang ma modipika
o maresiba kung kailangan.

7. FIL 102 Presentation
Kahalagahan ng
Linggwistika
Ang pagpaplano at paggawa ng mga patakarang
pangwika
Paghahanda ng mga kagamitan pampagtuturo.
Pagkakaroon ng guro ng kaalaman at malawak na
pananaw sa kalikasan ng wika.
1.
2.
3.

8. FIL 102 Presentation
ANG LINGGWISTIKA AT
ANG GURO NG WIKA

9. Ang linggwistika , bilang isang disiplina, ay napag-uukulan ng higit sa
pagpapahalaga sa mga paaralan.
Dati ay Unibersidad lamang ng Pilipinas ang matiyagang nagsasama
nito sa kurikulum. Ngunit sa kasalukuyan, karamian sa mauunlad na
dalubhasaan at pamantasan sa kamaynilaan at maging sa iba pang
dako ng Pilipinas ay nagbibigay na ng kurso o asignatura sa
linggwistika.

10. FIL 102 Presentation
KAHULUGAN NG LINGGWISTIKA
- Sa payak na kahulugan,, ang
linggwistika ay ang
maagham na paraan ng pag-aaral
ng wika.
- Ang isang taong nagsasagawa ng
maagham na paraan ng pag-aaral
ng wika ay tinatawag natin na
linggwistika.
- Ang isang lingwista ay hindi laging
nangangahulugang maraming alam
na wika.
- Maaaring matawag na linggwista ang isang tao kahit na
isa,
dalawa o tatlong wika lamang ang kaniyang alam.
Iba ang tinatawag nating POLYGOT
( Ito ay isang taong maalam o nakakapagsalita
ng iba't ibang wika ay hindi nangangahulugang
siya'y isa nang linggwista.)
- Iba't iba ang depinisyon ng linggwistaka. Kalimitan ayon
sa oryentasyon at pinaniniwalaang disiplina ng
linggwistikang nagbibigay ng depinisyon.

11. Kinilalang ama ng Linggwistikang Pilipino
ay si Dr. Cecelio Lopez, professor emeritus sa
Unibersidad ng Pilipinas. Siya ang kauna-unahang
Pilipinong nagturo ng mga kurso sa linggwistika
sa nasabing unibersdad.
FIL 102 Presentation

12. ANG LINGGWISTIKA SA PAGLINANG SA
WIKANG FILIPINO
FIL 102 Presentation
Ano ang kailangan para malinang ang Wikang Filipino
Unang-una, kailangan nating gamitin ang wikang
Filipino para malinang ito. Para mas maging pino,
mapagyaman, madagdagan at manatiling buhay.
Kapag ang wika ay ginagamit patuloy itong magbabago
o magiging dinamiko. Ito ang daan upang ito ay malinang.

13. Mga Tiyak na Sangay ng
Linggwistika
FIL 102 Presentation
Soyolinggwistika
Diyalektolohiya
Sikolinggwistika
1.
2.
3.
4. Palaralinggwistika
5. Computational linguistics
6. Historical-comparative linguistics

14. PONETIKA
Pag-aaral ng
tunog at ang
kanyang pisikal na
aspeto.
Nilalaman sa Pag-aaral ng Linggwistika
PONOLOHIYA
Pag-aaral ng tunog
at ang kanyang
pangkaisipang
aspeto.
MORPOLOHIYA
Pag-aaral ng
pormasyon o
pagkakabuo ng
mga salita.
SINTAKS
Pag-aaral ng
pagkakabuo ng
mga pangungusap.

15. SEMANTIKA
Pag-aaral ng
kahulugan.
PRAGMATIKA
Pag-aaral ng
pagkakagamit
ng wika o isang wika.

16. FIL 102 Presentation
Ferdinand D. Saussure
Noam Chomsky
Kininkilalang " Ama ng Makabagong
Linggwistika". Ang kaniyang aklat na may pamagat
na Syntactic Structures" ang naging batayan ng mga
teorya sa wika-non empricist. Ang makabagong teorya
na linggwistika ay nakabatay sa pag-aaral na ginawa
ni Chomsky na kanyang aklat "Generative Linguistics".
Isang Swiso na iskolar na "kinilalang
Tagapagtatag ng Makabagong Linggwistika"
na sa kalaunan ay tinatawag na Palarawang
Linggwistika. Noong 1878, si Ferdinand de Saussure ay
naglathala ng isang pag-aaral na may pamagat na "
Note on the Primitive System of the Indo-European
Vowels". Siya ay tinaguriang "Ama ng Makabagong
Linggwistika" at "Ama ng Simeotika".

17. FIL 102 Presentation
Mga Teoryang Pinagmulan ng wika
Maraming haka-haka tungkol sa pinagmulan ng wika. Bukod sa dami-daming
teorya ng iba't ibang tao hindi pa rin maipaliwanag kung saan, paano at kailan
talaga nagsimula ang wika. Isa itong palaisipang hanggang sa kasalukuyan ay
hinahanapan ng patunay subalit nananatili pa ring hiwaga o misteryo. Nariton
ang iba't ibang teorya ng wika sa tulong ng talahanayan.

18. FIL 102 Presentation
Yo-He-ho
Pinaniniwalaan ng linggwistikang si A.S Diamond ( sa Berel, 2003) na ang tao ay natutong magsalita
bunga diumano ng kanyang pwersang pisikal. Hindi nga ba't tayo'y nakakalikha rin ng tunog kapag
tayo'y nag-eeksert ng pwersa. Halimbawa, ang mga tunog kapag tayo'y nagbubuhat ng mabibigat na
bagay, kapag tayo'y sumusuntok o nangangarate o kapag ang mga ina ay nanganganak.
Ding-dong
Kahawig ng teoryang bow-wow, nagkaroon daw ng wika ang tao, ayon sa teoryang ito, sa
pamamagitan ng mga tunog na nalilikha ang mga bagay-bagay sa paligid. Ngunit ang teoryang
ito ay hindi limitado sa mga kalikasan lamang kundi maging sa mga bagay na likha ng tao. Ayon
sa teoryang ito, lahat ng bagay ay may sariling tunog na siyang kumakatawan sa bawat isa at
ang tunog na iyon ang siyang ginagad ng mga sinaunang tao na kalauyna'y nagpabagu-bago at
nilapatan ng iba't ibang kahulugan.

19. Bow-wow
Ayon sa teoryang ito, maaaring ang wika raw ng tao ay mula sa panggagaya sa mga tunog ng
kalikasan. Ang primitibong tao diumano ay kulang na kulang sa mga bokabularyong magagamit. Dahil
dito, ang mga bagay-bagay sa kanilang paligid ay natutunan nilang tagurian sa pamamagitan ng
mga tunog na nalilikha ng mga ito. Marahil ito ang dahilan kung bakit ang tuko ay tinatawag na tuko
dahil sa tunog nanalilikha ng nasabing insekto. Pansinin ang mga batang natututo pa lamang
magsalita. Hindi ba't nagsisimula sila sa panggagaya ng mga tunog. Kung kaya't ang tawag nila sa
aso ay aw aw at sa pusa ay miyaw.
Pooh-pooh
Unang natutong magsalita ang mga tao, ayon sa teoryang ito, nang hindi sinasadya ay
napabulalas sila sa bunga ng mga masisisidhing damdamin tulad ng sakit, tuwa, sarap, kalungkutan,
takot, pagkabigla, at iba pa. Pansinin nga naman ang isang Pilipinong napabulalas sa sakit. Hindi
ba't siya'y napapa Aray!. Samantalang ang mga Amerikano ay napapa-Ouch!.

20. Tore ng Babel
Batay sa istorya ng Bibliya, iisa lang ang wika noong unang
panahon kaya't walang suliranin sa pakikipagtalastasan ang tao.
Naghangad ang tao na higitan ng kapangyarihan ng Diyos, naging mapagmataas at
nag ambisyong maabot ang langit, at nagtayo ng
pagkataas-taas na tore. Mapangahas at mayabang na ang mga tao,
subalit pinatunayan ng Diyos
na higit siyang makapangyarihan
kaya sa pamamagitan ng kaniyang kapangyarihan, ginuho niya ang tore.
Ginawang magkakaiba ang wika ng bawat isa, hindi na magkaintindihan
at naghiwa-hiwalay ayon sa wikang sinsalita.

21. Prinsipal na Pinagmulan ng Wika
INDIO -EUROPIAN (pinakamalaking
1.
angkan)
A. GERMANIC
a.English-Frishan
b. Duth-German
c. Scandivian
B. CELTIC
a. Breton
b. Welsh
c. Irish
d. Scotch
C. ROMANCE
a.Portuges
b. Espanyol
c. Pranses
d. Italyano
e.Romanian
f. Sarinian
g. Rhato-Romanic
h. Haitian Creole
i. Catalan/Galician
D. SLAVIC
a. Ruso
b. Byelorussian/Ukrainian
c. Polish
d. Czeck
e. Slobak
f. Serbo-Croatian
g. Bulgarian
E. BALTIC
a. Lithunian
b. Latvian

22. 2. FINNO-UGRIAN
A. Finnish
B. ESTONIAN
C. HUNGARIAN
D. LAPPISH, MORDVINIA
E. CHEREMISS
3. ALTAIC
A. TURKIK
B. MONGGOL
C. MANCHU-TANGUS
4. CAUCASIAN
A. South Caucassian
B. North Caucassian
C. Basque
5. AFRO-ASIATIC
A. SEMITIC
a. Ebreo
b. Arabic
c. Maltese
d. Asyrian
e. Aramic
f. Phoencian
B. HAMITIC
a. Egyptian
b. Berber
c. Guishitic
d. Chad
e. Manade
f. Kwa
g. Sundanic
h. Bantu

23. FIL 102 Presentation
6. KOREAN
7. JAPANESE
A. Niponggo
B. Ryuku
8. SINO- TIBETAN
a. Tibetan
b. Burmese
c. Garo
d. Bodo
e. Naga
f. Kuki-Chin
g. Korean
9. MALAYO-POLYNESIAN
(sumusunod na pinakamalaking
angkan)
A. Indonesian
a. Tagalog
b. Bisaya
c. Ilocano
d. Pampango
e. Samar-Leysa
f. Bico,atp. ng Pilipinas
g. Guamerrong Guam

24. FIL 102 High
B. Malay
a. Malaya
b. Batak
c. Balinese
d. Dayak
C. Micronesian
D. Polynesian
a. Hawaian
b. Tahitian
c. Samoan
d. Maori
E. Melanesian
a. Fijian
10. PAPUAN
11. DRAVIAN
A. Telugu
B. Tamil
C. Kannarese ng Kanara
12. AUSTRALIAN
13. AUSTRO-ASIATIC
A. Munda
a. Santoli
b. Klasi
c. Nicolabarese
d. Palauag
e. Wa
f. Mon

25. FIL 102 Presentation
KASAYSAYAN NG LINGGWISTIKA SA DAIGDIG

26. Panahon ng mga kastila
Nagsimula noong ika- 16
na daantaon
at natapos noong
ika-19 na daantaon.
Layunin nila na mabilis
ang pagpapalaganap ng
Kristiyanismo sa kapuluan.
Pebrero 13, 1965 dumating
sa Cebu
ang anim na paring
Augustinian, kasama ni
Adelantado
Miguel Lopez de Legazpi upang
maisagawa ang
paglaganap ng
relihiyong Katoliko Romano.
Noong 1994, hinati
ang kapuluan
sa apat na Orden.
Ang kabisayaan ay
hinati sa mga Augustinian
at jesuit. Ang mga
instik at lalawigan
ng Panggasinan at Cagayan
ay sa Domanican Franciscan.

27. Panahon ng mga Americano
Nagsimula noong ika-19
na daantaon
at natapos
noong ikalawang
digmaang Pandaigdig.
Layunin nila ay maihasik sa
sambayanang Pilipino
ang ideolohiyang demokratiko
Tatlong makaagham na
gramatika
ng Tagalog na sinulat
nina Bloomfield (1917),Bake
(1925). at Lopez (1941).
Napakahalaga pagsuring-wika na
naisagawa
sa walong
pangunahing wika bago
sumiklab ang ikalawang
digmaang
pandaigdig ay ang pagsusuri
ni Bloomfield sa tagalog

28. FI 102 Presentation
Panahon ng mga kalayaan o kasalukuyang panahon
Nagsimula noong 1946,pagkatapos makamit
ang Pilipinas ang kanyang kalayaan.
Tatlong salik o pangyayari na nakaimpluwensiya
sa pag-unlad ng linggwistika sa
Pilipinas matapos ag Ikalawang Digmaang pandaigdig.
Ang pagkatatag ng Summer Institute of Linguistics.
Ang paggamit ng makalinggwistikang pamamaraan
sa pagtuturo ng Ingles sa mga Pilipino
na lumikha ng nagpapalaganap
ng pagnanais na suriin ang mga wika sa kapuluan.
At ang huli, ang gradwal na pagdami
ng mga linggwistiikang Pilipino

29. FIL 102 Presentation
THANK YOU!