Iot nədir? IoT Tarixçəsi haqqında IOT ilkin anlayışlar və tərifləri...

1. qelender.memmedli@gmail.com/Qelender.Memmed
/Qelender_M /Qelenderm

2. Nədir?
Əşyalar vahid açar (unique identifier) ilə işarələnərək,
internet infrastrukturu əsasında birlikdə işləyən və
bununla da xırda parçaların toplam dəyərindən daha
böyük dəyər yaratması təxmin edilmişdir.
Əşyaların İnterneti (
Internet of Things,
qısaca: IoT), əşyaların
bir birilə və ya daha
böyük sistemlərlə bir
birinə bağlı olduğu
şəbəkədir.

3. Tarixçə
1982
Carnegie Mellon Universiteti
Kola Aparatı
Yeni əlavə edilən içkilərin
Soyuq olub olmaması
UluComp və PerCom kimi
akademik yerlərdəki
yayılmış kompüter elmləri
barədə məqalə
1991 1994
Reza Raji
IEEE Spectrum-dakı formanı "ev
alətlərindən fabrikə qədər her şeyi
birləşdirmək və avtomatlaşdırmaq üçün kiçik
data formalarını geniş sistemə köçürmək»
şəklində adlandırdı.
Microsoftun «At Work» və
Novellin NEST layihələri.. P&G üçün
RFID texnologiyası
Davosda keçirilən Dünya İqtisadi
Forumunda təqdim edilən "Altı Web"
çərçivəsinin bir hissəsi olaraq Cihazdan
Cihaza (D2D) əlaqəni irəli sürüldü.
Mark Weiser
1993-1996
Bill Joy
1999 1999
Kevin ASHTON

4. İstifadə Sahələri
Ağıllı Şəhər
Proqramları
Nəqliyyatda: anlıq və ya gələcək istiqamətdində təxmini sıxlığa
dair məlumatların yaradılması, bölüşdürülməsini əhatə edir.
Dayanacaq(Parkinq) proqramları: gedəcəyiniz bölgədəki mövcud
park yerlərini, park yerlərinin doluluq vəziyytini və park qiymətlərini əldə
etmək mümkündür.
Ağıllı Ətraf Mühit
Proqramları
Ağıllı Ev
Proqramları
Ağıllı Ətraf Mühit Proqramları: Hava kirliliyi, yağış, anbarın
doluluğu, meşə yanğını kimi çevrə faktorlarının müşahidəsini və
lazım gəldikdə, təcili müdaxilə edilməsini təmin edir.
İşıq, istilik, havalandırma, əyləncə, təhlükəsizlik kimi mövzulrda
evlərin təmin etdiyi xidmətlərin uzaqdan idarəsə və vəziyyətin
izlənməsi məqsədiylə yarradılan tətbiq etmələrdir.
Təchizat
proqramları
Anbarda azalan, son istifadə tarixi yaxınlaşşan məhsulları izləmək,
lazımi halda təkrar sifariş edilmə və tədarük edilməsi məqsədiylə
yaradılıb.
Ağıllı Heyvandarlıq
Proqramları
Heyvanların olduğu yerin şəraitini, istilik zərərli qaz kimi
parametrlərini izləmək məqsədiylə inkişaf etdirilib.

5. Əsas Anlayışlar
Əşyaların İnterneti: Sensorları istifadə edərək məlumat toplayıb, bunları mübadilə edən
internetə bağlı əşyalardan ibarət şəbəkədir.
Əşyaların interneti cihazı- Uzaqdan izlənə bilən və bir mövqedən idarə edilə bilən sərbət
və internetə bağlı cihazdır.
Əşyaların interneti ekosistemi: Firmalara, dövlətlərə və istehlakçılara uzaqdan idarə
etmə cihazları, idarəçi panelləri, şəbəkələr, şəbəkə divarları, analiz, məlumat yığma və
təhlükəsizlik daxil olmaqla, öz IoT cihazlarına qoşulmalarını təmin edən bütündür.
Uzaqdan İdarə: Iot cihazlarını istifadə edən varlıqları mobil program kimi, yoxlama panelini
istifadə edərək aktivləşdirin. Bunlara akıllı telefon, tablet, PC, ağıllı saat, tv və ənənəvi olmayan
Pultlar daxildir.
Cədvəl (Dashboard): İstifadəçilərə Iot ekosistemi haqqında məlumat verir və onu idarə etmə
imkanı verir.
Analitik: Iot cihazları tərəfindən çıxarılan məlumatları analiz edən programlardır. Analiz,
təxmini baxış kimi ssenarilərdə istifadə olunur.
Məlumat Qoruma: Iot cihazlarından gələn məlumatlar qorunur.
Şəbəkələr: Cihazlarla əlaqə qurulmasını təmin edən və bəzən cihazların bir iriylə əlaqəsini təmin
edən internet qatı.
.
Fiziki Qat: Şəbəkə və sensoru da əhatə edən təchizat(hardware).
Şəbəkə Qatı: Fiziki qat tərəfindən toplanan məlumatların fərqli cihazlara ötürülməsini icra edir.
Tətbiqetmə Qatı: Cihazların bir birlərini adlandırmaq və bir biriləriylə əlaqə qurmaq üçün
istifadə olunan protokalları və ara üzləri əhatə edir.

6. Istinadlar
1. http://www.businessinsider.com/what-is-the-internet-of-things-definition-2016-8
2. https://tr.wikipedia.org/wiki/Nesnelerin_%C4%B0nternet'i
3. https://en.wikipedia.org/wiki/Internet_of_things
4.http://www.karel.com.tr/blog/internet-things-nesnelerin-interneti-nedir-cihazlarin-
etkilesim-trendleri

7. © Galandar Mammadli
qelender.memmedli@gmail.com
/Qelender.Memmed
/Qelender_M
/Qelenderm