2. Xronik hepatit – polietioloji xəstəlik olub,
hepatosellülyar nekrozlara persistensiya edən,
qaraciyərin diffuz iltihabi xəstəliyidir. Bu
xəstəlik qaraciyərdə yaranmış iltihabı
prosesinin 6 ay müddətində davam etdiyi halda
baş verir.Bütün yaş dövrü üçün səciyyəvi olan
xəstəlikdir.
3. ETİOLOGİYA
·Kəskin hepatitdən (əsasən viruslu B,C hepatiti) sonra qeyd edilir
• toksiko - allergik amillər
• dərman maddələri (neyroleptiklər, antidepressantlar, qıcolma
əleyhinə dərmanlar, vərəm əleyhinə dərmanlar, sitostatiklər)
• kimyəvi maddələr (metal duzları, xlor-üzvi birləşmələr)
• bətndaxili infeksiyalar (sitomeqalovirus, herpes)
4. • infeksiya (məxmərək, enterovirus, Ebşteyn – Barr
virusu, infeksion mononukleoz)
• maddələr mübadiləsinin irsi anomaliyaları (alfa-1 anti-
tripsin çatışmazlığı, seruplazmin anomaliyaları)
• irsi meyillik
• etioloji amilləri aydın olmayan hepatitlərdə (kriptogen
hepatit) yaranır.
5. PATOGENEZ
Xronik hepatitin patogenezinin əsasını autoimmun mexa-
nizmin inkişaf etməsi təşkil edir. Qanda qaraciyər əleyhinə
auto-anticisimlərin uzun müddət dövr etməsi T-hüceyrə
immunitetinin çatışmazlığına səbəb olur. Bununla yanaşı,
makrofaqların aktiv-liyinin aşağı düşməsi, hiperqamma-
qlobulinemiya, İgM və İgG-nin konsentrasiyasının artması
qeyd edilir.
6. Orqanizmdə meydana çıxan bu proseslər
aşağıdakı çatış-mazlıqların yaranmasına gətirib
çıxarır:
• qaraciyərdə şiddətlənən destruksiya qeyd edilir
ki, bu da hepatositlərin məhvinə, iltihabi prosesin
inkişafına və yayılmasına gətirib çıxarır
• mikrosirkulyasiyanın pozulması
• zədələnməmiş hepatositlərin funksiyalarının
pozulması
• xolestaz
7. TƏSNİFAT
Etiologiyası Aktivlik dərəcəsi (nekrotik
təzahürlərə əsasən təyin olunur)
Xronikləşmə
mərhələsi (fibroza
əsasən təyin olunur)
Virus Minimal Fibroz yoxdur
Autoimmun Zəif nəzərə çarpan Zəif
Dərman Orta Orta
Kriptogen Nəzərə çarpan Ağır
Sirroz
8. KLİNİKA
Klinik olaraq xronik hepatit aşağıdakı əsas
simptomlarla özünü büruzə verir:
• astenovegetativ – zəiflik, tez yorulma,
oyanıqlığın artması, yuxunun pozulması və
s.
• ağrı - sağ qabırğaaltı nahiyədə qidadan
asılı olmayaraq ağrının olmadığı, fiziki
işdən sonra ağrının intensivliyinin artması,
Meya- Robson nöqtəsində (mədəaltı vəzin
proyeksiyası nahiyəsində) palpasiya zamanı
ağrının olması
9. • dispeptik əlamətlər – iştahanın zəifləməsi,
ürəkbulanma, qusma, defekasiya aktının pozulması
• hemorrargik əlamətlər – burun boşluğundan və digər
orqanlardan qanaxmalar, dəridə petexiyaların olması
• hepatolienal əlamət – hepatosplenomeqaliya,
palpasiya zamanı qaraciyərin sərt və ağrılı olması,
«qaraciyər ovucu» (tenar və hipotenar nahiyələrinin
hiperemiyası)
• qaraciyər çatışmazlığı – sarılıq, assit, dərinin
qaşınması (qaşınmaya səbəb öd türşularının atrması
nəticəsində sinir uclarının qiciqlanması səbəb olur),
eritema
• qaraciyərdənkənar əlamətlər (immunoloji mənşəli) –
artralgiya, plevrit, limfoadenopatiya, vaskulit
11. AĞIRLAŞMALAR
Xəstəlik uzun müddət davam etdikdə assit, qida borusu qanaxması,
qaraciyər qanaxması, xolesistit, duodenit, qaraciyər sirrozu və s. kimi
xəstəliklər inkişaf edə bilər.
12. MÜALİCƏ
• 5№ - li pəhriz masası
• infuzion müalicə
• rekombinant interferon
• qlükokortikosteroidlər
• immunsupressorlar
• hepatoprotektorlar
14. DİSPANSER MÜŞAHİDƏ
Pediatr baxışı Xəstəliyin aktivlik dərəcəsindən asılı olaraq pediatr rübdə 1 dəfə və ya hər ayda 1
dəfə, otolarinqoloq və stomatoloq ildə 1 dəfə, göstəriş olduqda cərrah xəstəni
müayinə edirlər
Müayinə planı Qanın ümumi müayinəsində - 3 ayda bir dəfə, biokimyəvi müayinə – 6 ayda 1 dəfə
(göstəriş olduqda tez də aparıla bilər), sidiyin öd turşularına görə yoxlanması – 2-3
ayda 1 dəfə, göstəriş olduqda digər müayinələr aparılır
İdman qrupu 2 il müddətində xüsusi qrupa, daha sonra isə hazırlıq qrupuna gedir
Profilaktik peyvəndlər Ciddi aparılan müayinə və müalicədən 1 il keçdikdən sonra peyvəndlər aparılır
Qeydiyyatdan
çıxarılması
Klinik vəziyyətin və laborator göstəricilərin normal olmasına baxmayaraq,
dispanser qeydiyyatdan çıxarılmır