9-р анги түүх

1. ТНУ-ЫН АРГА ЗҮЙ, ҮНЭЛГЭЭНИЙ БАГ
2020 ОН
“ТҮҮХ 9-Р АНГИ

2. ХИЧЭЭЛИЙН ТАНИЛЦУУЛГА
БҮЛЭГ СЭДЭВ:
ЭЭЛЖИТ
ХИЧЭЭЛ
/80 МИНУТЫН
БАГЦ/
СЭДЭВ 1: БНМАУ-ын соёлын хөгжил
СЭДЭВ 2: БНМАУ-ын эрүүл мэнд нийгмийн хамгааллын хөгжил
СЭДЭВ 3: Бурхны шашин ба социализм
СЭДЭВ 4: Лам нарын эсэргүү бослого
Социализмийн үеийн Монгол Улс ба дэлхий дахин

3. ТҮҮХ 7-Р АНГИ
ЭЭЛЖИТ ХИЧЭЭЛ-1
СЭДЭВ:
БНМАУ-ын соёлын
хөгжил
АГУУЛГА, МЭДЭЭЛЭЛ
Монголд үндэсний соёл урлагийн байгууллага мэргэжилтэй боловсон
хүчин бэлтгэгдэж дэлхийн соёл урлагтай танилцав.
ТҮҮХ 9-Р АНГИ

4. АГУУЛГА, МЭДЭЭЛЭЛ
ТҮҮХ 9-Р АНГИ
1932 оноос
коммун хамтрал,
нэгдэл, сангийн
аж ахуй дагасан
үйлчилгээний
байгууллагууд бий
болж суурин
соѐлд шилжиж
эхэлсэн.
Оюун санааны
хоцрогдлыг
арилгах, соѐл
гэгээрлийн ажлыг
зохиох цэнгэлдэх
хүрээлэн клуб,
улаан гэр бүжиг,
жүжиг сүүдэр ший
үзүүлж сонин
хэвлэл, радио,
музей байгуулав.
1920 оны үед
Уриа, Ардын эрх,
Үнэн, Ардын цэрэг
1930 оноос Улаан
од, Манай зам
сэтгүүл , Ажилчны
зам, Хөдөлмөр,
Залуучуудын үнэ
хэвлэгдэж
эхэлжээ.
1959 оноос эхэлж
8500 гаруй хүн бичиг
үсэгт тайлагдаж
56000 хүн ариун
цэврийн анхан
шатны мэдлэг авсан.
Дараагийн шатны
үйл ажиллагаагаар
үндэсний соѐл
урлагын мэргэжилтэй
боловсон хүчин бий
болсон.
С.Буяннэмэх, Д
Нацагдорж тэргүүтэй
хүмүүс уран зохиолын
бүлгэм байгуулж “Уран
үгсийн чуулган” хэмээх
цоморлиг хэвлүүлсэн нь
орчин үеийн уран
зохиолын эх үндэс
болжээ.
1931 онд улсын төв
театр, 1946 онд улсын
цирк, 1950 онд Улсын төв
театр байгуулагдсан.
Малчдын ахуй
амьдралд
гарсан
өөрчлөлт
Соёл
гэгээрлийн
байгууллага
Монголд
өрнөсөн
соёлын
довтолгоо
Сонин хэвлэл
Утга зохиол ,
урлагын хөгжил

5. ДАСГАЛ,
ДААЛГАВАР
ЭХ
СУРВАЛЖ
АГУУЛГА, МЭДЭЭЛЭЛ
ТҮҮХ 7-Р АНГИ......
СУРАХ БИЧГИЙН 86,87-Р ХУУДАСНЫ АСУУЛТАНД ХАРИУЛЖ ДЭВТЭРТЭЭ ТЭМДЭГЛЭЛ
ХИЙЖ ИРЭХ
СУРАХ БИЧГИЙН 81—87 Р ХУУДАС, ВИКИПЕДИА НЭВТЭРХИЙ ТОЛЬ, “Соёлын
довтолгоо“ УСК
ТҮҮХ 9-Р АНГИ

6. ТҮҮХ 7-Р АНГИ
ЭЭЛЖИТ ХИЧЭЭЛ-2
СЭДЭВ:
БНМАУ-ын эрүүл
мэнд, нийгмийн
хамгааллын хөгжил
АГУУЛГА, МЭДЭЭЛЭЛ
Хүн ард эрүүлжин нас баралт, эх нялхсын эндэгдэл
дорвитой буурч, нийгмийн даатгал, нийгмийн
хамгааллын суурь тавигджээ.
ТҮҮХ 9-Р АНГИ

7. АГУУЛГА, МЭДЭЭЛЭЛ
ТҮҮХ 9-Р АНГИ
1925 онд ардын эрүүлийг
хамгаалах газар
байгуулагдаж 1930 онд
бие даасан яам болсон.
1938 онд аймгуудад
эрүүлийг хамгаалах
хэлтсүүд 1939 онд
багуудад сувилагчийн
хэсэг 1940 онд улсын
ариун цэврийг шалган
байцаах алба
байгуулагдсан.
1923 оноос бага эмчийн
болон сувилагчийн курс,
1934 онд хүн эмнэлгийн
техникум, 1942 онд
МУИС-д хүн эмнэлгийн
факультет байгуулагдаж,
1986 онд бүх нэгдэл
рашаан сувиллын
газартай болсон.
1940 он гэхэд 12 их эмч
159 бага эмч 269
сувилагчтай болж 37
эмнэлэгтэй болсон 1940
гэхэд бөөсний хижиг,
цагаан цэцэг өвчин
устсан . Улс ,хот ,аймаг
,сум, сангийн аж ахуй
зэрэг суурин газрууд их
эмчтэй болсон.
1941-1942 онд нийгмийн
даатгалын дүрэм,
хөдөлмөрийн хууль, 1973
онд Тэтгэврийн хууль
гарч даатгалд бүх албан
хаагчид хамрагдсан.
Олон хүүхэдтэй эхэд 1952
оноос Алдарт эхийн 1,2-р
одонг олгож эхэлсэн
1956 онд Монголын
үндэсний олимпийн
хороо байгуулагдав. 1971
онд дэлхийн аваргын
анхны алтан медалийг
Д.Дэмбэрэл байт сурын
харваагаар авч, 1968 онд
анхны олимпдоо
оролцож 4 медаль
хүртжээ.
Эрүүл
мэндийн алба
байгуулагдсан
нь
Эрүүлийг
хамгаалахын
боловсон хүчин
Нийгмийн
хамгааллын
хөгжил
ЗХУ-н тусламж
дэмжлэг
Монголын
тамирчдын
ололт, амжилт

8. ДАСГАЛ,
ДААЛГАВАР
ЭХ
СУРВАЛЖ
АГУУЛГА, МЭДЭЭЛЭЛ
ТҮҮХ 7-Р АНГИ......
СУРАХ БИЧГИЙН 92-Р ХУУДАСНЫ ЭРГЭЦҮҮЛЭЛ,АСУУЛТАНД ХАРИУЛЖ ДЭВТЭРТЭЭ
ТЭМДЭГЛЭЛ ХИЙЖ ИРЭХ
СУРАХ БИЧГИЙН 88-92Р ХУУДАС
- Монгол улсын түүх. V ботьУБ.,2003
- Монгол улсын түүх. (Хамтын бүтээл). Ред. П.Дэлгэржаргал. УБ., 2017
ТҮҮХ 9-Р АНГИ

9. ТҮҮХ 6-Р АНГИ
ЭЭЛЖИТ ХИЧЭЭЛ-3
СЭДЭВ:
Бурхны шашин ба
социализм
АГУУЛГА, МЭДЭЭЛЭЛ
Социализмын жилүүдэд монголчуудын соёл зан,
заншил, уламжлалыг олон зууны турш тээж ирсэн
бурхны шашин, түүний сүм хийдүүдийг устгажээ.
ТҮҮХ 9-Р АНГИ

10. АГУУЛГА, МЭДЭЭЛЭЛ
ТҮҮХ 9-Р АНГИ
Анхдугаар үндсэн хуулиар лам нарын сонгох, сонгогдох эрхийг
хасч, 1925 онд их шавийн засаг захиргааны бүтцийг хүчингүй
болгосон. 1926 оноос шашны хэрэг эрхлэх газар байгуулж, хүрээ
хийдийг хянах болж, 1928 оноос Богд болон хутагт хувилгаадын
хойд дүрийг залахыг хориглосон. 1937 онд хэлмэгдүүлэлт эхэлж,
14000 ламыг хороож, сүм хийдүүдийн үйл ажиллагааг зогсоож
хөрөнгийг хураасан. 1944 онд төрийн хатуу хяналтын дор нэг
дуган, 10 лам, 2 манаачтайгаар үйл ажиллагааг сэргээсэн.
Бурхны шашин ба социализм

11. ДАСГАЛ,
ДААЛГАВАР
ЭХ
СУРВАЛЖ
АГУУЛГА, МЭДЭЭЛЭЛ
ТҮҮХ 7-Р АНГИ
Сурах бичгийн 97-р хуудасны дасгал даалгавар хийж ирэх
СУРАХ БИЧИГ 93-97 хуудас
- Монгол улсын түүх. V боть (хамтын бүтээл). УБ.,2003
- Монгол улсын түүх. (Хамтын бүтээл). Ред. П.Дэлгэржаргал. УБ., 2017
ТҮҮХ 9-Р АНГИ

12. ТҮҮХ 6-Р АНГИ
ЭЭЛЖИТ ХИЧЭЭЛ-4
СЭДЭВ:
Лам нарын
эсэргүү
бослого
АГУУЛГА, МЭДЭЭЛЭЛ
1932 онд гарсан социализмыг эсэргүүцсэн бослогыг лам
нарын эсэргүү бослого хэмээн буруутгаж иржээ. Энэ бол
тухайн үеийн нам төрийн бодлогыг эсэргүүцсэн
томоохон үйл явдал байлаа.
ТҮҮХ 9-Р АНГИ

13. АГУУЛГА, МЭДЭЭЛЭЛ
ТҮҮХ 9-Р АНГИ
1932 оны дунд үе хүртэл үргэлжилсэн энэхүү дүрвэх
хөдөлгөөнд Ховд, Баян-Өлгий, Говь-Алтай, Баянхонгор,
Өвөрхангай, Сүхбаатар, Дундговь, Дорноговь, Дорнод,
Архангай, Хөвсгөл аймгууд хамрагдсан байна. Дүрвэгсдийн
дотор лам, хар феодал агсад, нам эвлэлийн гишүүд хүртэл
оролцсон байна. Бүрэн бус мэдээгээр 7542 өрх дунджаар
30000 гаруй хүн дүрвэсэн байна.
Лам нарын эсэргүү бослого

14. ДАСГАЛ,
ДААЛГАВАР
ЭХ
СУРВАЛЖ
АГУУЛГА, МЭДЭЭЛЭЛ
ТҮҮХ 7-Р АНГИ
Сурах бичгийн 101-р хуудасны дасгал даалгавар хийж ирэх
СУРАХ БИЧИГ 98-101 хуудас
- Монгол улсын түүх. V боть (хамтын бүтээл). УБ.,2003
- Монгол улсын түүх. (Хамтын бүтээл). Ред. П.Дэлгэржаргал. УБ., 2017
ТҮҮХ 9-Р АНГИ

15. ХИЧЭЭЛДЭЭ
ИРЭХДЭЭ
ГҮЙЦЭТГЭЖ
ИРЭХ
ДААЛГАВАР
эхний
ТҮҮХ 7-Р АНГИТҮҮХ 9-Р АНГИ

16. ХИЧЭЭЛДЭЭ
ИРЭХДЭЭ
ГҮЙЦЭТГЭЖ
ИРЭХ
ДААЛГАВАР
төгсгөл
хэсэг
ТҮҮХ 7-Р АНГИТҮҮХ 9-Р АНГИ