Triacilgliceroli

1. Triacilgliceroli
(trigliceridi)
Medicinska biohemija (3.razred)
Nastavna jedinica 53.
Puni naziv nastavne jedinice:Triacilgliceroli i voskovi
Jelena Kukic,prof.

2. Triacilgliceroli:
 Stari naziv trigliceridi
 Prosti lipidi
 Estri trohidroksilnog alkohola (glicerol) sa
višim masnim kiselinama
 Nastaju esterifikacijom jedne/više grupa
glicerola :-monoacilgliceroli
-diacilgliceroli
-triacilgliceroli

3.  Ako se za glicerol
vežu 3 molekule ist
masne kiseline onda
nastaju prosti
triacilgliceroli
 Ako se za glicerol
vežu 2/3 molekule
različitih masnih
kiselina nastaju
mješoviti
triacilgliceroli

4.  TAG sa većim
procentom
zasićenih masnih
kiselina u sastavu
su čvrstog
agregatnog stanja i
nazivaju se masti
 TAG sa većim
procentom
nezasićenih masnih
kiselina u sastavu
su tečnog
agregatnog stanja i
nazivaju se ulja

6. Hemijske osobine TAG:
 Saponifikacija
-hemijska reakcija TAG sa bazama(alkalijama)
-nastaju slobodni glicerol i soli masnih kiselina(sapuni)

7.  Hidroliza
-dešava se u organizmu pod dejstvom digestivnih
enzima-lipaza
-nastaju glicerol i smješa viših masnih kiselina

8.  Oksidacija
-ovaj proces je uzrok kvarenja
masti i ulja-užegnuće
-mijenja fizičke i hemijske
osobine TAG
 Adicija H2 na = veze u strukturi
nezasićenih masnih kis.
-proces hidrogenizacije ulja i
dobijanje margarina
-nezasićene m.k. prelaze u
zasićene masne kis.

9. Voskovi:
 Prosti lipidi
 Estri monohidroksilnog alkohola (masni alkoholi sa
14-22 C atoma)sa višim masnim kiselinama (16-
36 C atoma)

10.  Voskovi grade zaštitne slojeve na koži i
krznu,perju i kutikulu kod biljaka
 Najpoznatiji vosak je pčelinji vosak
kutikula(tropske biljke)
lanolin bijeli pčelinji
sa runa ovaca vosak
(vosak iz lobanje kitova) cetaceum

11. Pitanja za ponavljanje
nastavne jedinice:
 Šta su triacilgliceroli,kako nastaju?
 Objasniti razliku u prostim i mješovitim TAG
 Od čega zavisi agregatno stanje TAG i objasni
 Navesti vrste hemijskih reakcija na TAG
 Kako nastaju voskovi?
 Navedi neke voskove
 Pitanje plus:
 Napisati molekulu – tristearat
 Napisati saponifikaciju prostog tipa TAG