1. 1
TIN HỌC ĐẠI CƯƠNG
www.uit.edu.vn
BBÀÀII 88
CCÁÁCC CCÂÂUU LLỆỆNNHH TTRRÊÊNN CC

2. Tin học đại cương
2
NNỘỘII DDUUNNGG
4 CÁC CÂU LỆNH TRÊN C

3. Tin học đại cương
CÁC CÂU LỆNH TRÊN C
1. Lệnh if
2. Lệnh switch
3. Lệnh for
4. Lệnh while
5. Lệnh do … while
6. Lệnh goto, break, continue, return
3

4. Tin học đại cương
CÂU LỆNH, KHỐI LỆNH
 KHÁI NIỆM VỀ CÂU LỆNH
Mỗi câu lệnh thực hiện một chức năng nào
đó (như lệnh gán, lệnh xuất dữ liệu ra màn
hình), câu lệnh có thể được viết trên một
hoặc nhiều dòng và được kết thúc bằng
dấu chấm phẩy (;).
Ví dụ:
cv=2*r*M_PI;
printf("nChu vi = %10.2f
nDien tich = %10.2f",cv,dt);
4

5. Tin học đại cương
CÂU LỆNH, KHỐI LỆNH
 KHÁI NIỆM VỀ KHỐI LỆNH
Một dãy các câu lệnh được đặt trong một
cặp dấu { và } được gọi là một khối lệnh.
5
Ví dụ:
{
float cv,dt;
cv=2*r*M_PI;
dt=M_PI*r*r;
printf("nChu vi = %10.2f
nDien tich = %10.2f”, cv, dt);
getch(); // chờ nhấn phím
}

6. Tin học đại cương
6
CÂU LỆNH IF
 CÚ PHÁP KHAI BÁO LỆNH IF
 Dạng 1:
if (biểu thức ĐK) <khối lệnh>;
 Dạng 2:
if (biểu thức ĐK) <khối lệnh 1>;
else <khối lệnh 2>;

7. Tin học đại cương
CÂU LỆNH IF
 VÍ DỤ MINH HỌA
Cho 3 số nguyên a, b và c, xuất giá trị 3 số
đó ra màn hình theo thứ tự tăng dần.
max = a; min = b;
if (a<b)
{
7
max = b;
min = a;
}
if (c>max) max = c;
else if (c<min) min = c;
mid = (a+b+c) - (max + min);
printf(“%d %d %d”, min, mid, max);

8. Tin học đại cương
LỆNH SWITCH
 CÚ PHÁP KHAI BÁO LỆNH SWITCH
switch (Biểu thức)
{
case n1: <các câu lệnh>; <break>;
case n2: <các câu lệnh>; <break>;
....
case nk: <các câu lệnh>; <break>;
[default: <các câu lệnh>;
<break>;]
8
}

9. Tin học đại cương
 ni: các hằng số nguyên hoặc ký tự.
 Nếu giá trị của biểu thức = ni
Þ thực hiện câu lệnh sau case ni.
 Nếu giá trị biểu thức khác tất cả các
giá trị ni Þ thực hiện câu lệnh sau
default nếu có hoặc thoát khỏi
switch.
9
LỆNH SWITCH

10. Tin học đại cương
 Khi chương trình đã thực hiện xong câu
lệnh của case ni nào đó thì nó sẽ thực
hiện luôn các câu lệnh thuộc case bên
dưới nó mà không xét lại điều kiện (do
các ni được xem như các nhãn).
Do đó để chương trình thoát khỏi lệnh
switch, sau khi thực hiện xong một
trường hợp, ta dùng lệnh break.
10
LỆNH SWITCH

11. Tin học đại cương
LLỆỆNNHH SSWWIITTCCHH
VÍ DỤ MINH HỌA
In ra màn hình học lực của học sinh theo thang
điểm như sau: Từ 0 -> 3: Kém, 4: Yếu, 5-> 6:
Trung bình, 7 -> 8: Khá, 9 -> 10: Giỏi.
11
switch(diem)
{
case 0: case 1: case 2: case 3:
printf(“Kemn”); break;
case 4: printf(“Yeun”); break;
case 5: case 6:
printf(“Trung binhn”); break;
case 7: case 8: printf(“Khan”); break;
case 9: case 10:
printf(“Gioin”); break;
default: printf(“Nhap diem sain”);
} // Kết thúc switch

12. Tin học đại cương
LỆNH FOR
 CÚ PHÁP KHAI BÁO LỆNH FOR
for (<biểuthức1>; <biểuthức2>;
<biểuthức3>) <Khối lệnh>;
12
Hoạt động:
1. Tính giá trị của <biểuthức1>
2. Tính giá trị của <biểuthức2>
3. Nếu giá trị <biểuthức2> khác 0
Þ thực hiện <khối lệnh>
Ngược lại
Þ thoát khỏi lệnh for
4. Tính giá trị <biểuthức3> rồi lặp lại bước 2

13. Tin học đại cương
13
LỆNH FOR
 VÍ DỤ MINH HỌA
#include <stdio.h>
#include <conio.h>
void main()
{
int n, i;
printf(“Nhap gia tri n: ”);
scanf(“%d”, &n);
printf(“Cac uoc so cua %d la: ”, n);
for (i =1; i <= n; i++)
if ( !n%i ) // !n%i  n%i=0
printf(“%3d”, i );
getch();
}

14. Tin học đại cương
 CÚ PHÁP KHAI BÁO LỆNH WHILE
while (biểu thức) <khối lệnh>;
Ý nghĩa:
Nếu giá trị của biểu thức còn khác 0 (còn
đúng) thì còn thực hiện <khối lệnh>.
14
LỆNH WHILE

15. Tin học đại cương
15
LỆNH WHILE
 VÍ DỤ MINH HỌA
In ra màn hình tất cả các ước số của n:
i = n;
while (i) // i ! = 0
{
if ( !n%i ) // n%i = 0
printf(“%3d”, i );
i--;
}
Vòng lặp while sẽ thực hiện đến khi i = 0 thì
dừng.

16. Tin học đại cương
LỆNH DO … WHILE
 CÚ PHÁP KHAI BÁO LỆNH DO…WHILE
16
do
{
<khối lệnh>;
}while (biểu thức);
Ý nghĩa:
Thực hiện <khối lệnh> cho đến khi giá trị của
biểu thức bằng 0 (sai) thì dừng.

17. Tin học đại cương
LỆNH DO … WHILE
17
 VÍ DỤ MINH HỌA
Viết đoạn chương trình nhập giá trị của x nằm
trong khoảng từ 1->6:
int x;
do
{
printf(“Nhap gia tri cua x:”);
scanf(“%d”, &x);
} while (x<1 || x>6);
 Nhập giá trị của x, nếu x<1 hoặc x>6 thì yêu
cầu nhập lại.

18. Tin học đại cương
MỘT SỐ CÂU LỆNH KHÁC
18
 LỆNH GOTO
 Cú pháp khai báo
goto nhãn;
 Khi gặp lệnh goto máy sẽ nhảy tới thực
hiện câu lệnh viết sau nhãn.

19. Tin học đại cương
MỘT SỐ CÂU LỆNH KHÁC
 VÍ DỤ MINH HỌA LỆNH GOTO
Nếu mã của phím nhấn vào != ESC thì thực hiện
lại chương trình kể từ câu lệnh clrscr().
19
void main(){
… // Khai báo biến
tt:
clrscr();
… // Các câu lệnh
printf(“nNhan ESC
de ket thuc chuong trinh...”);
if (getch() != 27)
// getch(): chờ nhấn phím bất kỳ
goto tt;
}

20. Tin học đại cương
MỘT SỐ CÂU LỆNH KHÁC
20
 LỆNH BREAK
 Lệnh break chỉ được khai báo bên trong
các câu lệnh vòng lặp for, while, do…
while hoặc switch.
 Khi gặp câu lệnh break máy sẽ thoát khỏi
vòng lặp trong cùng chứa nó.

21. Tin học đại cương
MỘT SỐ CÂU LỆNH KHÁC
 VÍ DỤ MINH HỌA LỆNH BREAK
Viết đoạn chương trình kiểm tra n có phải là số
nguyên tố không?
int i, t;
t = sqrt(n);
i = 2;
while ( i<=t )
21
if (n%i == 0)
break; // kết thúc vòng lặp
else i++;
if (i>t) printf(“%d là SNT”, n);
else printf(“%d khong la SNT”, n);

22. Tin học đại cương
MỘT SỐ CÂU LỆNH KHÁC
 LỆNH CONTINUE
 Lệnh continue chỉ được khai báo bên trong
các vòng lặp for, while hoặc do…while
 Khi gặp câu lệnh continue máy sẽ bỏ qua
các câu lệnh còn lại trong thân vòng lặp để
bắt đầu một lần lặp mới.
22

23. Tin học đại cương
MỘT SỐ CÂU LỆNH KHÁC
 VÍ DỤ MINH HỌA LỆNH CONTINUE
…
int code;
while (1) // vòng lặp vô hạn
{
printf(“Hay cho biet mat ma: ”);
scanf(“%d”, &code);
if (code != 999)
23
continue;
break;
// đã nhập đúng, kết thúc vòng lặp
}
…

24. Tin học đại cương
MỘT SỐ CÂU LỆNH KHÁC
24
 LỆNH RETURN
Khi gặp lệnh return máy sẽ kết thúc hàm
chứa nó.

25. Tin học đại cương
MỘT SỐ CÂU LỆNH KHÁC
 VÍ DỤ MINH HỌA LỆNH RETURN
void main()
{ …
25
int code;
while(1)
{
printf(“Hay cho biet mat ma: ”);
scanf(“%d”, &code);
if (code == 0) return;
if (code != 999) continue;
break; // nhập đúng, kthúc vòng lặp
}
…
}

26. 26
www.uit.edu.vn