2. PANDUAN MENJAWAB
SOALAN
KESUSASTERAAN MELAYU SPM
2215/1
(BAHAGIAN PUISI)
Oleh:
MOHD SUKI HARUN
SMK. DATO BIJI WANGSA, TUMPAT,KELANTAN.

3. Apakah yang seharusnya dikuasai untuk
cemerlang mata pelajaran kes. Melayu.
• Faham kandungan sukatan
• Faham bentuk soalan
• Faham dan tahu teknik menjawab soalan

4. KANDUNGAN BAHAN KAJIAN
• 1. NOVEL DR LEMBAH KE PUNCAK
• 2;NOVEL JERIJI KASIH
• 2. TEKS SEUNTAI KASIH SECEBIS
HARAPAN
• 3. MADU ILMU
• 4.ANAK GLOBAL

5. PUISI
• PUISI MODEN ( TEKS MADU ILMU &
ANAK GLOBAL)
– SAJAK ( 22 +24 buah sajak )
• PUISI TRADISIONAL ( SEUNTAI KASIH
SECEBIS HARAPAN )
– PANTUN
– SYAIR
– GURINDAM
– SELOKA

6. ASPEK KAJIAN PUISI
• 1.0 Menghuraikan definisi,jenis dan
peranan puisi.
1.1 Menerangkan definisi puisi
1.2 Menerangkan jenis puisi
1.3 Membandingkan ciri pelbagai puisi
1.4 Menghuraikan peranan puisi

7. 2.0 MENERANGKAN BIODATA
PENYAIR YANG DIKAJI
• 2.1 Menerangkan butir-butir peribadi
penyair
• 2.2 Menerangkan latar belakang
kepenyairan, sumbangan dan
kejayaan penyair

8. 3.0 MENGHURAIKAN MAKSUD
PUISI
• 3.1 Menerangkan maksud rangkap puisi
yang dikaji.
• 3.2 Menjelaskan maksud rangkap puisi
yang dikaji.

9. 4.0 MENGHURAIKAN TEMA DAN
PERSOALAN YANG DIKAJI
4.1 Menerangkan definisi tema dan
persoalan yang dikaji.
4.2 Menghuraikan persoalan dalam puisi yang
dikaji.
4.3 Menghubungkaitkan antara persoalan
dengan tema dalam puisi yang dikaji

10. 5.0 MENGANALISIS BENTUK
PUISI
• 5.1 Menghuraikan bentuk puisi yang dikaji
• 5.2 Membandingkan bentuk pelbagai jenis
puisi.

11. 6.0 MENGANALISIS GAYA
BAHASA DALAM PUISI
• 6.1 Menerangkan definisi gaya bahasa
dalam puisi.
• 6.2 Menerangkan diksi, dialek, bahasa
asing, bahasa istana, bahasa akaid dan
peribahasa dalam puisi.
• 6.3 Menganalisis unsur bahasa dalam
puisi yang dikaji.
• 6.4 Menganalisis unsur bunyi dalam puisi
yang dikaji.

12. 7.0 MENGHURAIKAN NADA
DALAM PUISI
• 7.1 Menerangkan definisi nada
• 7.2 Menerangkan jenis nada
• 7.3 Menghuraikan nada dalam puisi yang
dikaji.
• 7.4 Menghubungkaitkan nada dengan
tema dalam puisi yang dikaji.

13. 8.0 MENGHURAIKAN NILAI
KEMANUSIAAN DAN PENGAJARAN
DALAM PUISI
• 8.1 Menerangkan definisi nilai
kemanusiaan dan pengajaran dalam
puisi.
• 8.2 Menghuraikan nilai kemanusiaan dan
pengajaran dalam puisi yang dikaji.
• 8.3 Menghubungkaitkan nilai
kemanusiaan dengan pengajaran
dalam puisi yang dikaji.

14. 9.0 Menghasilkan dan
mempersembahkan puisi
• 9.1 Menyenaraikan dan memilih idea
daripada sumber yang pelbagai.
• 9.2 Mengemukakan idea dalam bentuk
lakaran atau lisan
• 9.3 Menulis puisi menggunakan bahasa
puitis.
• 9.4 Menetapkan bentuk puisi
• 9.5 Memurnikan puisi yang telah
dihasilkan.

15. RUMUSAN-ASPEK KAJIAN
• 1. Definisi, jenis,ciri dan peranan sajak
• 2. Biodata pengarang
• 3. Maksud sajak
• 4. Tema dan persoalan sajak
• 5. Bentuk
• 6. Gaya bahasa
• 7. Nada
• 8. Nilai kemanusiaan dan pengajaran
• 9. Menghasilkan dan mempersembahkan
karya.

16. PEMBAHAGIAN SOALAN
• BAHAGIAN SATU ( SOALAN
STRUKTUR)
• BAHAGIAN DUA (SOALAN ESEI )

17. Terbahagi kepada DUA bahagian:
Bahagian 1 mempunyai 10 soalan berbentuk struktur.Jawab semua soalan
BIL SOALAN NO SOALAN GENRE MARKAH
1 1 Puisi tradisional 4
2 2,3 Prosa
tradisional
8
1 4 Puisi moden 4
2 5,6 Drama 8
2 7,8 Cerpen 8
2 9,10 novel 8
TOTAL:10 TOTAL:40

18. Bahagian 2 ( Esei )
Nota: Jawab satu soalan daripada setiap bahagian
Genre Soalan Markah
Bahagian A
Puisi Tradisional
&Prosa Tradisional
1 & 2 20
Bahagian B
Puisi Moden & Drama
3 & 4 20
Bahagian C
Cerpen & Novel
5 & 6 20
Bil. Soalan
perlu dijawab
3
Jum.
Markah
60

19. Tahun Tajuk Skop HPU/HPK
2002 Pantun dua kerat (sikap)
Gurindam nasihat
Jenis
Perbezaan
1.0,1.2
1.3
2003 Pantun Empat Kerat
(perpisahan)
Jenis
Ciri
1.0,1.2
1.3
2004 Gurindam dua
belas(Fasal dua belas)
Gaya Bahasa 6.2
2005 Pantun berkait Bentuk 5.1
2006 Pantun Lapan kerat Jenis
Gambaran susun
lapis masyarakat
1.0,1.2,
1.3
2007 Seloka Sikap Si Lalai Gaya Bahasa
Pengulangan
dan contoh
6.3
2008 Pantun Empat Kerat Mesej beserta
contoh
8.2
ANALISIS SOALAN BAHAGIAN
STRUKTUR
(PUISI TRADISIONAL ) So No. 1

20. Puisi Moden
So. No.4
Tahun Tajuk Skop HPU/HPK
2002 Laut Ilmu Gaya Bahasa
Metafora
2003 Angan-angan
Dengan Gurindam
Tajuk
Pengarang
2004 ASAS 50 Latar belakang
Slogan
2005 Peta Bahasa Maksud
Tema
2006 Taman Nusa
Bangsa
Maksud baris
Nilai murni
2007 Keluh Kesah Bentuk
2008 Di Luar Negeri Maksud baris
Nilai murni

21. Analisis Soalan SPM (2002-2008)
Bahagian 2
No.1 ( Puisi tradisional )
Tahun Tajuk Skop Kajian HPU/
HPK
2002 Pantun Empat Kerat Unsur bahasa
Latar
6.0,6.2,6.3
2003 Seloka Emak Si Randang Maksud
Bentuk
3.0,3.1
5.0, 5.1
2004 Syair Pedoman Hidup Tema
Pengajaran
Cipta Syair
4.0
8.2
9.0,9.3
2005 Pantun Enam Kerat
(Nasihat)
Pantun Lapan kerat (Perantau)
Bentuk
Maksud
5.0,5.1
3.0,3.1
2006 Syair Singapura Terbakar Gaya bahasa
Gambaran Masyarakat
6.2,6.3
?
2007 Seloka Kehilangan Adat Melayu •Ciri bentuk
•Sikap penyair
•Maksud rangkap
5.0
3.0,3.1
2008 Syair Raja Ditaati Rakyat Dikasihi Maksud
Ciri Syair
Cipta dua rangkap syair
3.0,3.1
1.0,1.3
9.0,9.3

22. No.3, Sajak
Tahun Tajuk Skop
2002 Surat Kepada Ayah -Tema
-Nilai Murni
-Cipta sajak
2003 Kebahagian rumah
tangga
-Bentuk
-Gaya Bahasa
-Maksud
2004 Kebanjiran -Persoalan
-Nada
-Sikap
2005 Persembahan
kepada Dol Said
-Nada
-Watak
-Sikap
2006 Surat dari san
Fransisco
-Bentuk, Nilai murni
-Cipta Sajak
2007 Bacalah Dalam
Bahasamu
-Persoalan
-Unsur Bahasa
-Perasaan Penyajak
2008 Tanah Kelahiran -Unsur Gaya
Bahasa
-Sikap Penyair

23. BENTUK-BENTUK SOALAN
Kertas 1
• Soalan jawapan ringkas
• Mengisi tempat kosong
• Mengisi carta pai/rajah/petak
• Petikan
• Aplikasi

24. Peraturan Pemarkahan
• Isi
– Fakta beserta huraian atau contoh -2m
– Fakta beserta huraian dan contoh -2m
– Fakta tanpa contoh -1m
– Contoh yang menggambarkan fakta -1m
– Fakta betul,contoh salah -1m
– Fakta salah contoh betul -0m
– Fakta salah,contoh salah -0 m

25. Peraturan Pemarkahan
• Gaya Bahasa
– Fakta betul, contoh betul -2m ( 1+1)
– Fakta betul contoh salah -1m
– Fakta salah, contoh betul -0 m

26. Cara menjawab Soalan struktur
• Jawab pada ruangan yang disediakan kertas
soalan
• Mulai 2007 jawapan pada kertas yang
disediakan.
• Ejaan dan tatabahasa mestilah lengkap dan
betul
• Jawapan mestilah ringkas, tepat dan
padat/Jawapan pendek
• Tulisan hendaklah kemas,jelas dan mudah
dibaca
• Jawapan/Isi lebih daripada kehendak soalan

27. Peringatan !
• Soalan berbentuk;
– Jelaskan
– Analisis
– Huraikan
– Bincangkan
• Setiap isi perlu disertakan contoh

28. Peringatan !
• Soalan berbentuk;
– Nyatakan
– Berikan
– Galurkan
– Senaraikan
– Apakah
• Isi tidak perlu disertakan contoh
• Bahagian struktur kebanyakkan soalan berbentuk
di atas.

29. Aspek yang disoal
• 1. Definisi, jenis,ciri ,bentuk dan peranan sajak
• 2. Biodata pengarang
• 3. Maksud sajak
• 4. Tema
• 6. persoalan sajak
• 7. Bentuk
• 8. Gaya bahasa (Jenis,unsur & Peranan )
• 9. Nada
• 10. Sikap
• 11.Perasaan Penyajak
• 12. Unsur alam
• 13.Nilai kemanusiaan/moral/nilai murni/akhlak
• 14.Mesej/Amanat/Pengajaran/pesanan
• 15. Menghasilkan karya.
• 16.Pengertian Istilah/Konsep Sastera

30. Contoh Soalan Jenis/Bentuk
Sastera/Genre
 SPM 2002 –Puisi Tradisional
So.1. Puisi A Puisi B
Sudah gaharu cendana pula, Apabila banyak berkata-kata
Sudah tahu bertanya pula, Di situ jalan masuk dusta.
Paku dulang paku serpih, Apabila kita kurang siasat,
Mengata orang dia yang lebih Itulah tanda pekerjaan hendak sesat.
(a) Puisi A ialah …………………………………….[ 1 markah ]
Puisi B ialah …………………………………….[ 1 markah ]
(b) Berikan satu perbezaan antara puisi A dan Puisi B
…………………………………………………….[ 2 markah ]

31. SPM 2003. No.1,
Dari mana hendak ke mana,
Tinggi rumput dari padi;
Hari mana bulan yang mana,
Dapat kita berjumpa lagi.
(Dipetik daripada Hati Terkenang Mulut
Menyebut)
(a) Apakah jenis puisi di atas?
………………………………………..[1 markah ]
(b) Nyatakan tiga ciri puisi tersebut.
i. ……………………………………………..
ii………………………………………………
iii………………………………………………
[3 markah]

32. SPM 2005, No. 1
Beriring dengan si burung helang,
Bermain angin mencari ruang;
Berani mati bertindih tulang,
Itulah namanya hidup berjuang.
Bermain angin mencari ruang,
Mencecah sampai hujung pelangi;
Itulah namanya hidup berjuang,
Nama akan harum mewangi.
(a) Apakah bentuk puisi di atas?
…………………………………………………………………….[1 markah]
(b) Mengapakah anda menyatakan bentuk di atas sedemikian?Berikan contoh.
……………………………………………………………………..
………………………………………………………………………
[3 markah]
* Bentuk/Jenis adalah sama.

33. Skema jawapan
bentuk/jenis puisi
• Jumlah baris serangkap
• Jumlah perkataan sebaris
• Jumlah suku kata sebaris
• Rima akhir
• Pembayang dan maksud
• Kesimpulan bentuk

34. Soalan konsep sastera
• No.4 , 2002
• Buku adalah laut ilmu
terokalah teroka
alur muaranya luas terbuka
( Dipetik daripada sajak laut ilmu oleh J.M Aziz dalam
Bacalah Dalam Bahasamu)
(a)Apakah maksud metafora?
……………………………………………………………………………….( 2
Markah)
(b)Berikan satu contoh metafora dalam petikan di atas
……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
( 2 markah )

35. No.1, 2007
• Seloka Sikap Si Lalai
• Sikap Si Lalai, biarkan, biarkan…..!
Ada rumah tidak dijaga,
Ada anak tidak dilatih,
Ada ternakan tidak dibela,
Ada kebun tidak ditanam,
Ada cerdik tiada selidik,
Ada belajar kepalang ajar,
Ada mengaji tiada mengkaji,
Ada masa tiada kuasa,
Ada kuat tidak buat,
Biarkan, biarkan……!
Si Lalai tidak mungkin maju,
Dia terus begitu,
Kerana sikapnya itu.
( Dipetik daripada Hati Terkenang Mulut Menyebut)
Dalam puisi di atas terdapat beberapa unsur gaya bahasa pengulangan.
Berikan dua unsur gaya bahasa pengulangan tersebut berserta contoh. ( 4
markah )

36. Sejarah Ringkas Puisi
• No.4,2003
• Bangkitlah bangkit
mengapa tidur lama sangat
di mana dapat mencari negeri yang sekaya negeri kita
bangkitlah bangkit!
timah dimasak sudahlah hangat
mengapa dibiarkan bangsa lain mengambil bijih kita?
(Dipetik daripada Bacalah Dalam Bahasamu, jilid A)
Petikan di atas merupakan sedutan daripada puisi terawal dalam pertumbuhan
puisi Melayu moden di Tanah Melayu.
(a)Tajuk puisi tersebut ialah ……………………………………………………….
( 2 markah )
(b)Pengarangnya ialah ……………………………………………………………….
( 2 markah )
2004,No.4
Nama penuh ASAS 50 (2
markah)
Apakah slogan Asas 50 (2 markah )

37. TEMA &PERSOALAN
• Tidak begitu popular. Hanya satu soalan pernah disoal
2004,No.4.
Petikan sajak peta bahasa.
(b) Apakah tema puisi di atas. ( 2
markah)
Calun hanya perlu menyatakan temanya sahaja tanpa perlu
membuat huraian.
Contoh jawapan.
Tema sajak di atas ialah perkembangan bahasa/kecintaan terhadap
bahasa Melayu.

38. BENTUK SOALAN KERTAS 2 (
ESEI)
• Berdasarkan petikan puisi

39. ASPEK YANG DISOAL
• 1. Definisi, jenis,ciri dan peranan puisi
• 2. Maksud puisi
• 3. Tema dan persoalan puisi
• 4. Bentuk/Ciri
• 5. Gaya bahasa
• 6. Nada / Perasaan penyajak/Sikap penyajak
• 7. Nilai kemanusiaan dan pengajaran
• 8. Menghasilkan karya.
* Aspek perasaan penyajak & sikap penyajak sering
ditanya walaupun dalam HSP tidak dinyatakan dengan
jelas.

40. SOALAN JENIS PUISI
• Soalan jenis puisi biasanya ditanya pada
bahagian struktur.

41. SOALAN MAKSUD
• Sering ditanya
– 2003- Maksud sajak rangkap lima ( 4
markah )
– 2005- Maksud pantun ( 10 markah )
– 2007- Maksud R3,R4,R5 Seloka (6 markah)

42. Maksud sajak
• Semakin kurenung
Kebahagiaan itu membeku
tapi
ia berkata-kata
pada penerimaan
segala tiba
dalam kesederhanaan
dan takwa
Huraikan maksud sajak (R5) ( 4 markah )
Contoh jawapan
Penyajak/penyair berfikir/merenung/meneliti/mengkaji/meneliti kebahagiaan.
(1m)Penyajak mendapati kebahagian itu semakin
hilang/pudar/lenyap/tiada/musnah.(1m) Kebahagiaan itu bergantung kepada
diri masing-masing/tafsiran individu.(1m) Kebahagiaan itu akan
tiba/dinikmati jika kita bersederhana/menerima seadanya.(1m) dan
bertakwa kepada Allah s.w.t.(1m)
• Latih pelajar untuk mencari istilah lain untuk perkataan dalam sajak.
• Salin sajak tidak diterima.

43. 1. TEMA & PERSOALAN
Mesti ada dua langkah penting;
i. Nyatakan tema/persoalan
ii. Keterangan/pernyataan/contoh dari sajak/puisi
2003,No3.- Sajak Surat Kepada Ayah
(a) Nyatakan tema sajak di atas.
Contoh jawapan
Sajak di atas bertemakan kasih sayang anak kepada keluarga.
(2m) Seorang anak yang belajar di asrama menulis surat kepada
ayahnya dan berjanji akan mematuhi nasihat ayahnya (2m)

44. Soalan Bentuk Puisi
Tahun 2003
No.1- Bezakan bentuk seloka dengan syair ( 8 markah )
No.3- Huraikan bentuk sajak kebahagiaan rumahtangga (6 markah )
Tahun 2005
No.1- Bandingkan bentuk pantun enam kerat dengan pantun lapan kerat.
(10 m)
Tahun 2006
No.3- Sajak Surat Dari San Francisco- Huraikan bentuk sajak dari segi
bilangan baris, bilangan perkataan, rima. ( 6 markah )
Tahun 2007
No.1- Seloka Kehilangan Adat Melayu- Jelaskan empat ciri bentuk seloka .
(8 markah)

45. BENTUK SAJAK
• Tan Sri P. Ramli Berjiwa Seni Pengarah
Sangat Rajin Kerja.

46. TAN SRI TAJUK SAJAK & PENULISNYA
P. RAMLI PENYUSUNAN RANGKAP
BERJIWA JENIS PUISI
SENI JUMLAH SEMUA RANGKAP
PENGARAH BIL. PERKATAAN SEBARIS
SANGAT SUKU KATA SEBARIS
RAJIN RIMA PUISI
KERJA KESIMPULAN BENTUK PUISI

47. Contoh Jawapan
• Jelaskan empat ciri bentuk seloka Kehilangan Adat
Melayu
Contoh Jawapan
Seloka di atas ditulis dalam bentuk rangkap iaitu
mempunyai lima rangkap. Bilangan baris setiap rangkap
tidak sama banyak iaitu diantara dua baris hingga
empat baris serangkap.Bilangan perkataan sebaris tidak
sama banyak iaitu diantara satu hingga enam
perkataan.Bilangan suku kata dalam baris tidak sama
iaitu diantara empat hingga empat belas suku kata.
Rima akhir seloka bebas iaitu R1 aa, R2aaaa, R3
aaaa,
R4 abb, R5 abc. Kesimpulanya seloka di atas berbentuk

48. Gaya Bahasa Puisi
• Amat penting
• Hampir setiap tahun disoal
• Unsur keindahan bahasa juga merujuk
gaya bahasa.

49. S SINKOF
SIMILE
Simbolisme
KEPENDEKAN KATA
Bah. Perbandingan menggunakan seperti, umpama, laksana dll
Bahasa perlambangan
I Inversi
Ironi
Bahasa terbalik
Kata bermaksud lain dari yang sebenarnya
P Personifikasi
Paradoks
Perbandingan terus
Pemberian sifat manusia kpd objek bukan hidup
Pertentangan isi dgn. Kenyataan tetapi sebenarnya betul
Perbandingan dibuat terus guna kata adalah
E Epifora Perulangan diksi yg. Berurutan pada akhir baris
R Responsi Perulangan diksi di tengah baris berturutan baris.
M Metafora Bahasa kiasan. Gabungan kata abstrak dan konkrit
U Ulangan diksi
Ulangan diksi
Perkataan berulang kali ditulis dlm sajak
Sebaris rangkai kata berulang kali ditulis
D Diksi indah
Diksi ganda
Diksi asing
Diksi lama/Istana
Dialog
Sebaris rangkai kata yg. Indah
Perkataan berganda
Kata asing seperti Bah. Inggeris/Arab
Ayat lama/Bahasa Istana
Bahasa pertuturan sekurang-kurangnya dua orang.
A Anafora
Ayat pendek/Panjang
Asonansi
Aliterasi
Perulangan diksi berturut di awal baris puisi
Ayat yg. Sangat pendek/sangat panjang
Pengulangan bunyi vokal dalam baris puisi
Pengulangan bunyi konsonan dalam baris puisi
H Hybrid
Hiperbola
Dua kata digabungkan cth kotateguh
Perbandingan melampau cth. Kita titis air mata darah.

50. GAYA BAHASA PUISI
• PASTI ADA
• Amat Mudah/Senang
– Diksi Indah/Menarik/Berkesan
– Ungkapan Puitis
– Asonansi
– Aliterasi

51. GAYA BAHASA PUISI
• BOLEH JADI ADA- SENANG
– Anafora
– Epifora
– Hybrid
– Kata Ganda
– Perulangan Kata
– Responsif
– Simile
– Sinkof

52. GAYA BAHASA PUISI
• BOLEH JADI TIADA – Mulanya susah
tetapi kemudian senang.
– Hyperbola
– Inversi
– Metafora
– Paradoks
– Personifikasi
– Simbol

53. Soalan Gaya Bahasa Puisi
• 2002,No.1. Pantun Empat Kerat Budi
(b) Analisis keindahan bahasa pantun di atas ( 10 markah )
2003,No.3- Sajak Kebahagiaan Rumah Tangga
(b) Huraikan sajak ini dari segi gaya bahasa ( 10 markah )
2006, No.1. –Syair Singapura terbakar
(a) Nyatakan enam unsur gaya bahasa. Bagi setiap unsur,berikan
contoh yang sesuai. ( 12 markah)
2007, No.3-Sajak Bacalah Dalam Bahasamu
(b) Analisis lima unsur gaya bahasa sajak tersebut (10 markah )
2008, No.3- Sajak Tanah Kelahiran
(a) Huraikan enam unsur gaya bahasa sajak ini. (12 markah )

54. Gaya Bahasa- Contoh Jawapan
• SPM 2007- Sajak Bacalah Dalam Bahasamu.
(b) Analisis lima unsur gaya bahasa sajak tersebut. ( 10 markah )
Contoh Jawapan
Gaya bahasa sajak di atas ialah terdapat pengunaan diksi yang
tepat atau sesuai seperti wira,dan saga.(2m) Unsur bahasa kedua
ialah asonansi contoh meredah tetapi tidak rendah diri iaitu
pengulangan vokal ‘e’. (2m)Unsur bahasa ketiga ialah aliterasi
contohnya gunung-ganang jadi danau iaitu pengulangan konsonan
‘n’.(2m)
Terdapat juga unsur bahasa kata ganda contohnya gunung-
ganang. (2m)Unsur bahasa seterusnya ialah sinkof iaitu tak dan ku.
(2m) Unsur bahasa seterusnya ialah anafora, contohnya kita dan
negaraku.(2m)
Terdapat juga unsur bahasa pengulangan kata dalam baris
contohnya perkataan ‘mimpi.(2m)Unsur bahasa seterusnya ialah
responsif contohnya perkataan ‘jadi’. (2m)
Terdapat juga unsur bahasa perbandingan terus, contohnya
negaraku adalah mimpi yang indah.(2m)

55. UNSUR BUNYI
A Asonansi-Bunyi
Vokal
(a,i,e,o,u )
J Jeda
A Aliterasi-
Bunyi Konsonan
R Rima akhir

56. NADA
• Bunyi yang tertentu tinggi rendahnya
-Kamus Dewan.
• Bunyi suara yang melahirkan atau
membayangkan sesuatu perasaan atau
sikap

57. JENIS-JENIS NADA
• PATRIOTIK
• MELANKOLIK
• ROMANTIK
• SINIS
• PROTES
• Marah, sedih, gembira dll bukan nada tetapi perasaan/sikap.

58. Contoh Soalan Nada
• SPM 2004
Sajak Kebanjiran
(b) Jelaskan nada sajak ini ( 4 markah )
- Sinis ( melalui sikap penyajak yang menyindir golongan
mewah yang tidak peduli golongan daif.
- Melankolik ( melalui perasaan penyajak yang sedih dan
hiba melihat nasib penduduk setinggang yang menghadapi
masalah banjir.
SPM 2005
Sajak Persembahan Kepada Dol Said Pahlawan Naning
(a) Nyatakan nada sajak di atas ( 4 markah )
- Melankolik
- Patriotik

59. Perasaan
• SPM 2007
Sajak Bacalah Dalam Bahasamu
(c) Jelaskan dua perasaan penyajak yang tergambar dalam sajak di
atas
( 4 markah )
- Bangga cth…,
-Insaf cth…,
-yakin cth…,
-gembira cth…,
-cinta akan negara cth..,

60. Sikap
• SPM 2004
Sajak Kebanjiran
(c) Nyatakan sikap penyajak ( 8 markah )
- Perihatin , Simpati, Kecewa, Belas kasihan, Marah
SPM 2005
Sajak Persembahan Kepada Dol Said Pahlawan Naning
(c) Jelaskan sikap penyajak ( 10 markah )
- Redha/menerima takdir, Mengenang budi, Menghargai pejuang, Kecewa,
Bangga kepada tanah air, Berani
SPM 2007
Seloka Kehilangan Adat Melayu
(b) Bincangkan tiga sikap penyair dalam seloka ini. ( 6 markah )
- Kesal/kecewa cth.., sedih cth…, menyindir cth…,bertawakal/pasrah cth…
SPM 2008
Sajak Tanah Kelahiran
(b) Jelaskan empat sikap penyajak ( 8 markah )
- Rindu akan tanah air cth…,romantis cth…, mengasihani tanah air cth..,yakin diri
cth…,

61. • Nilai hanya melibatkan unsur-unsur yang positif/baik ( nilai
kemanusiaan, murni,moral, akhlak )
• Terdapat juga nilai kemasyarakat dan nilai kebudayaan;
» Nilai kemanusiaan – aspek manusia yang positif
» Nilai budaya – melibatkan rupa bentuk budaya yang positif
» Nilai masyarakat – semua perkara positif yg. Dilakukan anggota
masyarakat
Nilai-Nilai ( 6 – 8 Markah)
•Setiap nilai perlulah disertakan contoh.
•Jawapan tanpa contoh tiada markah diberi

62. Contoh soalan
• SPM 2002
Sajak Surat Kepada Ayah
(a) Jelaskan nilai murni yang terdapat dalam sajak tersebut
( 8 markah )
• SPM 2006
Sajak Surat Dari San Francisco
(b) Jelaskan tiga nilai murni yang dapat anda perolehi daripada
sajak ini. Bagi setiap nilai murni, berikan satu contoh yang sesuai.
(6 markah)
Contoh jawapan
Nilai murni yang pertama ialah mencintai tanah air contohnya tanah
air tercinta. (1+1) Nilai muni yang kedua ialah kesetiaan contohnya
Rindu kasih tak kunjung padam.(1+1)Nilai murni ketiga ialah
keinsafan contohnya Keindahan negara sendiri.(1+1) Nilai murni
terakhir ialah keyakinan contohnya Aku akan kembali (1+1)

63.  Hendaklah dalam bentuk yang membawa kebaikan. Cth hendaklah,
mestilah….dll
 Atau dalam bentuk tegahan, Cth; Janganlah, usahlah.., jauhilah…dll
 Pengajaran tidak perlu diberi contoh melainkan diminta.
Contoh soalan
a) 2004,No.1-Syair Pedoman Hidup
(b) Nyatakan pengajaran-pengajaran yang terdapat dalam syair di atas.
( 6 markah)
Contoh Jawapan
Pengajaran yang pertama ialah kita hendaklah berani dalam menempuh
rintangan dalam hidup.Pengajaran kedua ialah kita hendaklah berdoa
kepada Allah untuk mencapai apa yang dihajati. Pengajaran yang ketiga
ialah kita hendaklah bersunguh-sungguh berusaha untuk mencapai apa
yang dihajati.Pengajaran seterusnya ialah kita janganlah leka walaupun
hampir mencapai kejayaan.
PENGAJARAN/MESEJ/AMANAT/IKTIBAR
(6-10 MARKAH)

64. Soalan Menghasilkan karya
• Agak mudah untuk mendapatkan markah
2002,No3. Ciptakan sebuah sajak bertemakan kasih sayang terhadap
keluarga (8m)
2006,No3. Cipta sebuah sajak bertemakan cinta akan tanah air.
( 8markah)
Jawapan calun akan dinilai dari segi
Tema -2 markah
Bentuk sajak -2 markah
Gaya bahasa -2 markah
Kreativiti -2 markah