انتخاب تکنولوژی روشها و معیارهای انتخاب یک تکنولوژی

1. ‫فناوری‬ ‫انتخاب‬(TechnologieS Selection)
‫مدیریت‬ ‫دانشکده‬

2. ‫انتخاب‬ ‫از‬ ‫هدف‬ ‫انتخاب‬ ‫چرا‬
‫است‬ ‫کدام‬ ‫مناسب‬
‫کنیم‬ ‫انتخاب‬ ‫چطور‬

3. ‫تولید‬ ‫برای‬ ‫سازمان‬ ‫هر‬‫بیشتر‬ ‫رقابتی‬ ‫مزیت‬‫ب‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫تکنولوژی‬‫زیر‬ ‫نکات‬ ‫ه‬
‫کند‬ ‫می‬ ‫انتخاب‬:
‫ها‬ ‫ظرفیت‬
‫تمایالت‬
‫حاکم‬ ‫ارزشهای‬
‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫مطلوبیت‬ ‫و‬ ‫هدف‬

4. ‫انتخاب‬‫مناسبترین‬ ‫و‬ ‫بهترین‬‫های‬ ‫گزینه‬ ‫ازمیان‬ ‫تکنولوژی‬‫دردسترس‬
‫که‬ ‫جدیدی‬ ‫های‬ ‫تکنولوژی‬ ‫انتخاب‬ ‫و‬ ‫شناسایی‬‫برای‬ ‫شرکت‬‫برتر‬‫در‬ ‫بودن‬‫آن‬ ‫جستجوی‬‫ها‬
‫میباشد‬.(Dussauge(1997
‫و‬ ‫شوند‬ ‫حمایت‬ ‫سازمان‬ ‫داخل‬ ‫در‬ ‫باید‬ ‫که‬ ‫هایی‬ ‫تکنولوژی‬ ‫برگزیدن‬‫پ‬ ‫ارتقا‬‫کنند‬ ‫یدا‬.
Gregory (1995)
‫محیط‬ ‫برای‬ ‫تکنولوژی‬ ‫ترین‬ ‫مناسب‬ ‫که‬ ‫تکنولوژیی‬ ‫انتخاب‬‫تکنولوژی‬ ‫های‬‫کی‬‫سازمانی‬ ،
‫میباشد‬ ‫شرکت‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫تجاری‬ ‫و‬

5. "‫انتخاب‬‫تکنولوژی‬"‫به‬‫فرایندی‬‫ا‬‫طالق‬
‫می‬‫شود‬‫که‬‫طی‬‫آن‬‫از‬‫میان‬‫گزینه‬
‫های‬‫موجود‬‫برای‬‫کسب‬‫یک‬‫تکنولو‬‫ژی‬
‫بهترین‬‫گزینه‬‫انتخاب‬‫می‬‫شود‬.

6. ‫المب‬‫و‬‫گریگوری‬(1997)
"‫جمع‬‫آوری‬‫اطالعات‬‫از‬‫منابع‬‫مختلف‬‫در‬‫مورد‬‫گزینه‬‫های‬
‫موجود‬‫و‬‫ارزیابی‬‫آنها‬‫نسبت‬‫به‬‫هم‬‫و‬‫یا‬‫نسبت‬‫به‬‫مجموع‬‫ه‬‫ای‬‫از‬
‫معیارها‬"

7. ‫حداکثر‬ ‫بتواند‬ ‫تا‬ ‫دارد‬ ‫اهمیت‬ ‫بسیار‬ ‫فناوری‬ ‫مناسبترین‬ ‫انتخاب‬‫و‬ ‫اثربخشی‬
‫ب‬ ‫در‬ ،‫گیرنده‬ ‫کار‬ ‫به‬ ‫سازمان‬ ‫در‬ ‫موجود‬ ‫معیارهای‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫کارایی‬‫رابر‬
‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫نوین‬ ‫تهدیدهای‬

9. ‫مشخص‬‫کردن‬‫اهداف‬
‫انتخاب‬‫روش‬‫ارزیابی‬
‫انتخاب‬‫معیار‬‫ارزیابی‬
‫جمع‬‫آوری‬‫داده‬‫ها‬
‫تحلیل‬‫و‬‫نتیجه‬‫گیر‬‫ی‬

10. ‫تكنولوژي‬ ‫در‬ ‫بنگاه‬ ‫توان‬
‫بنگاه‬‫براي‬‫تكنولوژي‬‫ارزش‬
‫سوم‬ ‫ناحیه‬:‫اهرم‬
‫شکننده‬ ‫های‬
‫بهبود‬(‫انتخاب‬)
‫اول‬ ‫ناحیه‬:‫اسب‬
‫جنگی‬ ‫های‬
‫موقعیت‬ ‫حفظ‬/
‫توسعه‬
‫چهارم‬ ‫ناحیه‬:‫سربار‬
‫پوشی‬ ‫چشم‬
‫دوم‬ ‫ناحیه‬:‫نیرو‬
‫قدیمی‬ ‫های‬
‫جایگزینی‬/‫فروش‬

13. ‫تکنولوژی‬‫بهینه‬‫به‬‫های‬‫هدف‬‫استراتژیک‬‫بنگاه‬‫بستگی‬‫دارد‬.
‫تحلیل‬‫های‬‫هدف‬‫بلند‬‫مدت‬‫در‬‫ارتباط‬‫با‬‫محیط‬‫و‬‫منابع‬‫در‬،‫دسترس‬‫م‬‫ناسب‬
‫بودن‬‫تکنولوژی‬‫را‬‫مشخص‬‫کند‬‫می‬.
‫تکنولوژی‬‫انتخاب‬‫شده‬‫باید‬‫با‬‫های‬‫هدف‬‫بلند‬،‫مدت‬‫همسو‬‫باشد‬‫و‬
‫ی‬‫کننده‬‫حمایت‬‫ها‬‫هدف‬‫باشد‬.
‫استقرار‬‫و‬‫کارگیری‬‫به‬‫تکنولوژی‬‫با‬‫های‬‫محدودیت‬‫متعدی‬‫مواجه‬‫م‬‫شود‬‫ی‬.
‫برای‬‫کاهش‬‫های‬‫محدودیت‬،‫اجرایی‬‫باید‬‫های‬‫قابلیت‬‫ها‬‫تکنولوژی‬‫در‬
‫دستیابی‬‫به‬،‫ها‬‫هدف‬‫تحلیل‬‫گردد‬.

14. ‫نواز‬‫شریف‬:«‫هر‬‫تکنولوژی‬‫با‬‫زمان‬‫پیدایش‬،‫خویش‬‫م‬‫کان‬‫و‬
‫محیطی‬‫که‬‫در‬‫آن‬‫زاییده‬‫شده‬‫و‬‫با‬‫هدفی‬‫که‬‫به‬‫خاطر‬‫آن‬
‫پدیدار‬‫گشته‬،‫است‬‫مناسب‬‫باشد‬‫می‬.»

15. ‫اطراف‬ ‫محیط‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬
‫اصلی‬ ‫هدف‬
(‫مدرن‬ ‫فناوری‬ ‫مدیریت‬-‫جعفرنژاد‬)

16. ‫تکنولوژی‬‫مناسب‬‫به‬‫معنای‬‫تکنولوژی‬‫ساده‬‫ی‬‫ا‬
،‫پیشرفته‬‫مقیاس‬‫بزرگ‬‫یا‬،‫کوچک‬‫کاربر‬‫یا‬‫س‬‫رمایه‬‫بر‬
‫و‬‫دستی‬‫و‬‫یا‬‫اتوماتیک‬‫نیست‬.

17. ‫ترکیب‬‫مناسبی‬‫از‬‫اجزای‬‫تکنولوژی‬‫است‬‫که‬‫در‬‫تعامل‬‫نقاط‬‫قوت‬‫و‬‫ض‬‫عف‬
‫کسب‬‫و‬‫کار‬‫با‬‫تهدیدها‬‫و‬‫فرصت‬‫های‬،‫محیطی‬‫مزیت‬‫رقابتی‬‫پایداری‬‫برای‬
‫کسب‬‫و‬‫کار‬‫جدید‬‫ایجاد‬‫نماید‬.
‫مناسب‬،‫بودن‬‫یک‬‫ویژگی‬‫اقتضایی‬‫است‬‫و‬‫ویژگی‬ِ‫ی‬‫ذات‬ِ‫د‬‫خو‬‫ت‬‫کنولوژی‬
‫نیست‬.‫مناسب‬‫بودن‬‫تکنولوژی‬‫در‬‫ارتباط‬‫با‬‫محیطی‬‫که‬‫در‬‫آ‬‫ن‬‫مورد‬
‫استفاده‬‫قرار‬‫می‬‫گیرد‬‫و‬‫نسبت‬‫به‬‫هدفی‬‫که‬،‫دارد‬‫معنی‬‫پیدا‬‫م‬‫ی‬‫کند‬.

18. ‫عملکرد‬‫رقبا‬ ‫با‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬ ‫باال‬
‫محصول‬ ‫قیمت‬ ‫و‬ ‫کیفیت‬ ‫در‬ ‫تمایز‬
‫داخلی‬ ‫دانش‬ ‫و‬ ‫انرژی‬ ،‫منابع‬ ‫از‬ ‫استفاده‬
‫محلی‬ ‫شرایط‬ ‫با‬ ‫انطباق‬
‫ب‬ ‫پیش‬ ‫تغییرات‬ ‫با‬ ‫تطبیق‬ ‫توانایی‬ ‫و‬ ‫پذیری‬ ‫انعطاف‬‫نشده‬ ‫ینی‬
‫نقل‬ ‫و‬ ‫حمل‬ ‫مشکالت‬ ‫حداقل‬
‫اجرا‬ ‫و‬ ‫استقرار‬ ‫پذیری‬‫امکان‬
‫دولت‬ ‫ای‬‫توسعه‬ ‫های‬‫سیاست‬ ‫با‬ ‫هماهنگ‬

19. ‫تکنولوژیکی‬ ‫عوامل‬
‫عوامل‬‫فنی‬
‫عوامل‬‫مالی‬
‫عوامل‬‫تجاری‬
‫سازمانی‬ ‫عوامل‬
‫زیست‬ ‫عوامل‬‫محیطی‬

20. ‫تجاری‬ ‫عوامل‬
‫عوامل‬
‫تکنولوژیک‬‫ی‬
‫تکنولوژیکی‬
‫تکنولوژی‬ ‫عمر‬ ‫اتمام‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫استفاده‬
‫تکنولوژی‬ ‫ّد‬‫د‬‫مج‬ ‫بازسازی‬
‫صنعت‬ ‫ی‬ ‫آینده‬ ‫حیات‬ ‫بر‬ ‫تکنولوژی‬ ‫ی‬ ‫ّه‬‫و‬‫بالق‬ ‫اثر‬
‫صنعت‬ ‫خوداتکایی‬ ‫بر‬ ‫تکنولوژی‬ ‫اثر‬
‫کشور‬ ‫در‬ ‫یا‬ ‫صنعت‬ ‫در‬ ‫کارآفرینی‬ ‫گسترش‬ ‫بر‬ ‫تکنولوژی‬ ‫اثر‬
‫تکنولوژی‬ ‫عمر‬ ‫ی‬ ‫چرخه‬
‫تکنولوژی‬ ‫از‬ ‫یبرداری‬ ‫کپ‬ ‫سهولت‬
‫تکنولوژی‬ ‫انتقال‬ ‫زمان‬ ‫میزان‬
‫تکنولوژی‬ ‫جذب‬ ‫در‬ ‫سازمان‬ ‫توانمندی‬‫تکنولوژی‬ ‫تحوالت‬ ‫با‬ ‫همراهی‬ ‫میزان‬
‫تکنولوژی‬ ‫اجزای‬ ‫جذب‬ ‫میزان‬
‫هماهنگی‬ ‫و‬ ‫هدایت‬‫فعالیتهای‬‫علمی‬‫تکنولوژیکی‬ ‫و‬
‫پیچیدگی‬ ‫سطوح‬‫تکنولوژیکی‬
‫حداقل‬‫در‬ ‫مشکالت‬‫ونقل‬ ‫حمل‬
‫ی‬ ‫توسعه‬ ‫راهبرد‬ ‫با‬ ‫هماهنگ‬‫کشور‬ ‫صنعت‬
‫انعطاف‬‫تکنولوژی‬ ‫پذیری‬
‫ثبت‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫تکنولوژی‬ ‫از‬ ‫حفاظت‬ ‫امکان‬
‫معنوی‬ ‫مالکیت‬
‫فنی‬
‫سازگاری‬‫عملیاتی‬ ‫یهای‬ ‫نیازمند‬ ‫با‬ ‫تکنولوژی‬
‫نگهداری‬ ‫و‬ ‫عملیات‬ ‫سادگی‬
‫مواد‬ ‫تبدیل‬ ‫نرخ‬
‫منابع‬ ‫مصرف‬ ‫نرخ‬
‫پایایی‬(‫فروش‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫خدمات‬)
‫تعمیراتی‬ ‫های‬ ‫نیازمندی‬
‫ماش‬ ‫و‬ ‫فرایند‬ ،‫محصول‬ ‫تغییرات‬ ‫مقابل‬ ‫در‬ ‫انعطاف‬ ‫قابلیت‬‫ین‬‫آالت‬
‫کیفیت‬ ‫بر‬ ‫تکنولوژی‬ ‫اثر‬
‫تولید‬ ‫توان‬ ‫و‬ ‫ظرفیت‬
‫تولید‬ ‫کارایی‬ ‫افزایش‬ ‫میزان‬
‫عملکرد‬ ‫در‬ ‫ایمنی‬ ‫و‬ ‫سادگی‬
‫تجهیزاتی‬ ‫زیرساخت‬
‫محیط‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫مناسب‬ ‫عملکرد‬
‫عملیاتی‬
‫روزآوری‬ ‫به‬ ‫قابلیت‬
‫مالی‬
‫برداری‬ ‫بهره‬ ‫به‬ ‫رسیدن‬ ‫زمان‬
‫مناسب‬ ‫متعلقات‬
‫تافزار‬ ‫سخ‬ ‫جذب‬ ‫ی‬ ‫هزینه‬ ‫میزان‬
‫افزار‬ ‫نرم‬ ‫جذب‬ ‫ی‬ ‫هزینه‬ ‫میزان‬
‫افزار‬ ‫انسان‬ ‫جذب‬ ‫ی‬ ‫هزینه‬ ‫میزان‬
‫افزار‬ ‫سازمان‬ ‫جذب‬ ‫ی‬ ‫هزینه‬ ‫میزان‬
‫یسازی‬ ‫بوم‬ ‫و‬ ‫توسعه‬ ‫جهت‬ ،‫گذاری‬ ‫سرمایه‬ ‫های‬ ‫هزینه‬
‫تکنولوژی‬
‫تکنولوژی‬ ‫قیمت‬
‫عملیاتی‬ ‫های‬ ‫هزینه‬(‫هاندازی‬ ‫را‬ ‫و‬ ‫نصب‬)
‫نگهداری‬ ‫و‬ ‫تعمیر‬ ‫های‬ ‫هزینه‬
‫نقل‬ ‫لو‬ ‫حم‬ ‫های‬ ‫هزینه‬
‫سرمایه‬ ‫بازگشت‬
‫مناسب‬ ‫های‬ ‫هزین‬ ‫وضعیت‬ ‫ایجاد‬
‫کاربران‬ ‫آموزش‬ ‫هزینه‬
‫تجاری‬
‫کشش‬‫تکنولوژی‬ ‫بازار‬
‫لحاظ‬ ‫از‬ ،‫انتخاب‬ ‫فرآیند‬ ‫بودن‬ ‫بخش‬ ‫نتیجه‬‫تج‬‫اری‬
‫جهانی‬ ‫رقابت‬ ‫افزایش‬
‫تکنولوژی‬ ‫بازار‬ ‫به‬ ‫دسترسی‬ ‫میزان‬
‫سازمانی‬
‫زیرساخت‬‫انسانی‬
‫سازمانی‬ ‫زیرساخت‬
‫قابلیت‬ ‫ایجاد‬ ‫و‬ ‫کار‬ ‫محیط‬ ‫در‬ ‫انسانی‬ ‫روابط‬ ‫بهبود‬
‫کارکنان‬ ‫مشارکت‬
‫یه‬ ‫نوآور‬ ‫و‬ ‫تها‬ ‫خالقی‬ ‫بروز‬ ‫و‬ ‫کاری‬ ‫ههای‬ ‫انگیز‬ ‫ایجاد‬‫ا‬
‫شرکت‬ ‫سازمانی‬ ‫ساختار‬ ‫با‬ ‫تناسب‬
‫زیرساخت‬‫قانونی‬
‫اطالعاتی‬ ‫زیرساخت‬
‫گذاری‬ ‫سیاست‬ ‫زیرساخت‬
‫داخلی‬ ‫انرژی‬ ‫و‬ ‫دانش‬ ، ‫منابع‬ ‫از‬ ‫استفاده‬
‫یادگیری‬ ‫های‬ ‫فرصت‬
‫دولتی‬ ‫و‬ ‫سیاسی‬ ‫سیستم‬
‫زیست‬‫محیطی‬
‫زاید‬ ‫مواد‬ ‫دفع‬
‫آلوده‬ ‫گازهای‬ ‫انتشار‬ ‫مالحظات‬ ‫و‬ ‫انرژی‬ ‫بحث‬
‫عمر‬ ‫انتهای‬ ‫خطرناک‬ ‫تأثیرات‬‫تکنولوژی‬
‫محیط‬ ‫آلودگی‬ ‫کاهش‬ ‫در‬ ‫تکنولوژی‬ ‫اثر‬
‫زیست‬
‫هوا‬ ‫و‬ ‫آب‬ ‫آلودگی‬
‫صوتی‬ ‫آلودگی‬

21. ‫قیمت‬‫تکنولوژی‬(‫گ‬ ‫سرمایه‬‫ذاری‬
‫اولیه‬)
‫بازگشت‬‫سرمایه‬
‫مح‬ ‫خروجی‬ ‫کیفیت‬ ‫بر‬ ‫تأثیر‬‫صول‬
‫انعطاف‬‫تکنولوژی‬ ‫پذیری‬
‫چرخه‬‫محصول‬ ‫عمر‬ ‫ی‬
‫هزینه‬‫نگهداری‬ ‫و‬ ‫تعمیر‬ ‫ی‬
‫کسب‬‫دانش‬‫فنی‬
‫چرخه‬‫تکنولوژی‬ ‫عمر‬ ‫ی‬
‫مستندات‬‫کیفی‬ ‫مدارک‬ ‫و‬
‫تیراژ‬‫تولید‬
‫سطح‬‫نیاز‬ ‫مورد‬ ‫تخصص‬ ‫و‬ ‫مهارت‬
‫سطح‬‫اعمال‬ ‫جهت‬ ‫محصول‬ ‫مالکیت‬
‫تغییرات‬
‫میزان‬‫تکنولوژی‬ ‫انتقال‬ ‫زمان‬
‫مفید‬ ‫عمر‬(‫زمان‬‫استهالک‬)
‫میزان‬‫تکنولوژی‬ ‫بازار‬ ‫به‬ ‫دسترسی‬(‫سیاس‬ ‫عوامل‬‫ی‬‫و‬)...
‫تعداد‬‫انسانی‬ ‫نیروی‬(‫و‬ ‫مستقیم‬‫مستقیم‬ ‫غیر‬)
‫روش‬‫تکنولوژی‬ ‫بهای‬ ‫پرداخت‬
‫صنعت‬ ‫بر‬ ‫تکنولوژی‬ ‫ی‬ ‫ّه‬‫و‬‫بالق‬ ‫اثر‬

22. ‫کیفی‬ ‫عوامل‬ ‫عوامل‬‫کم‬‫ی‬ ‫عوامل‬
‫بحرانی‬

29. ‫تحلیل‬ ،‫اول‬ ‫ی‬‫مرحله‬SWOT‫است‬ ‫تکنولوژی‬ ‫انتخاب‬ ‫برای‬
‫ی‬‫مرحله‬‫تکنولوژی‬ ‫استقرار‬ ‫سنجی‬ ‫امکان‬ ،‫دوم‬.

30. ‫محیطی‬ ‫عوامل‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫استراتژیک‬ ‫مدل‬
(‫سیاسی‬-‫اقتصادی‬-‫فرهنگی‬-‫اجتماعی‬)
‫ریاضی‬ ‫مدلهای‬
(‫نوین‬ ‫فناوری‬ ‫مدیریت‬-‫جعفرنژاد‬)

31. ‫انتخاب‬ ‫های‬ ‫روش‬
‫دیاگرام‬
‫مالی‬ ‫های‬ ‫روش‬/‫ریاضی‬
‫ر‬‫امتیازی‬ ‫های‬ ‫وش‬

32. ‫مالی‬ ‫های‬ ‫روش‬/‫ریاضی‬
‫دلفی‬
‫فازی‬ ‫منطق‬
‫مراتبی‬ ‫سلسله‬ ‫تحلیل‬ ‫فرآیند‬
Data Envelopment Analysis(DEA)
‫پتنت‬ ‫تحلیل‬
‫ای‬ ‫خوشه‬ ‫تحلیل‬

34. ‫تکنیت‬ ،‫استتفاده‬ ‫مورد‬ ‫گروهی‬ ‫دانش‬ ‫کسب‬ ‫های‬‫روش‬ ‫از‬ ‫یکی‬‫ک‬
‫است‬ ‫دلفی‬.
‫تصم‬ ‫به‬ ‫کمک‬ ‫و‬ ‫بینی‬‫پیش‬ ‫برای‬ ‫ساختار‬ ‫دارای‬ ‫فرایندی‬‫گیتری‬‫یم‬
،‫نهایتت‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫اطالعتات‬ ‫آوری‬ ‫جمع‬ ،‫پیمایشی‬ ‫راندهای‬ ّ‫ی‬‫ط‬ ‫در‬
‫است‬ ‫گروهی‬ ‫اجماع‬.

35. ‫نام‬‫تکنیک‬‫دلفی‬‫از‬‫ی‬‫افسانه‬‫معبد‬‫آپولو‬(‫ارباب‬‫دلفی‬)‫در‬‫جزیره‬‫دلفی‬‫یو‬‫نان‬‫گرفته‬
‫شده‬‫که‬‫به‬‫پیش‬‫بینی‬‫و‬‫پیش‬‫گویی‬‫آینده‬‫مشهور‬‫بوده‬‫است‬.
،‫حدس‬‫قضاوت‬‫و‬‫الهام‬‫به‬‫روش‬‫علمی‬‫تبدیل‬‫شد‬.
‫برای‬‫اولین‬‫بار‬‫در‬‫سال‬1950‫توسط‬‫کمپانی‬RAND‫در‬‫پروژه‬‫دفاعی‬‫ارتش‬‫طراحی‬‫و‬
‫توسعه‬‫یافت‬‫و‬‫از‬‫نیمه‬‫دهه‬1960‫به‬‫عنوان‬‫یک‬‫روش‬‫مهم‬‫علمی‬‫شناخته‬‫شد‬.

36. ‫رسیدن‬‫به‬‫اجماع‬‫گروهی‬‫از‬‫طریق‬‫یک‬‫سری‬‫از‬‫راندهای‬‫ای‬‫نامه‬‫پرسش‬‫با‬‫حفظ‬‫گمن‬‫امی‬
‫دهندگان‬‫پاسخ‬‫و‬‫فیدبک‬‫نظرات‬‫به‬‫اعضای‬‫پانل‬‫است‬.
‫درخواست‬‫های‬‫قضاوت‬‫ای‬‫حرفه‬‫از‬‫متخصصین‬‫مستقل‬‫در‬‫مورد‬‫یک‬‫موضوع‬‫ویژه‬‫در‬‫س‬‫طح‬
‫بزرگ‬‫جغرافیایی‬‫با‬‫استفاده‬‫از‬‫ها‬‫نامه‬‫پرسش‬‫است‬‫که‬‫تا‬‫زمان‬‫دستیابی‬‫به‬‫اج‬‫ماع‬‫نظرات‬
‫مداوم‬‫تکرار‬‫شود‬‫می‬
‫روش‬‫ی‬‫مطالعه‬‫چند‬‫ای‬‫مرحله‬‫برای‬‫گردآوری‬‫نظرات‬‫در‬‫موارد‬‫ذهنی‬‫بودن‬‫موضوع‬‫و‬
‫استفاده‬‫از‬‫های‬‫پاسخ‬‫نوشتاری‬‫بجای‬‫گرد‬‫هم‬‫آوردن‬‫یک‬‫گروه‬‫متخصص‬،‫است‬‫و‬‫هد‬‫ف‬
‫اجماع‬‫با‬‫امکان‬‫اظهار‬‫نظر‬‫آزادانه‬‫و‬‫تجدید‬‫نظر‬‫عقاید‬‫با‬‫های‬‫تخمین‬‫عددی‬‫باش‬‫می‬‫د‬.

37. ‫نوع‬‫گیری‬‫تصمیم‬(Decision Delphi: )‫اف‬ ‫از‬ ‫متشکل‬ ‫پانلی‬ ،‫تصمیم‬ ‫دلفی‬‫راد‬
‫است‬ ‫گیری‬‫تصمیم‬ ‫موقعیت‬ ‫در‬.
‫نوع‬‫کالسیک‬(Classic Delphi):‫گمنامی‬،‫متخصصین‬‫تکرار‬‫یا‬‫بازگویی‬،
‫بازخور‬‫کنترل‬،‫شده‬‫گزارش‬‫آماری‬‫های‬‫پاسخ‬‫گروه‬‫و‬‫تمرکز‬‫بر‬‫اجماع‬
‫نوع‬‫سیاسی‬(Policy Delphi):‫دلفی‬‫سیاسی‬‫ابزار‬‫سازی‬‫تسهیل‬‫بوده‬‫و‬
‫ها‬‫داده‬‫در‬‫اینجا‬‫کالمی‬‫و‬‫رسیدن‬‫به‬‫اجماع‬‫و‬‫متخصص‬‫بودن‬‫کنن‬‫شرکت‬‫دگان‬
‫الزم‬،‫نیست‬‫و‬‫هدف‬‫نهایی‬‫انتخاب‬‫ترین‬‫مناسب‬‫سیاست‬‫است‬.

38. ‫بازگویی‬ ‫یا‬ ‫تکرار‬
‫نامه‬‫پرسش‬
‫متخصصین‬
‫شده‬ ‫کنترل‬ ‫بازخورد‬
‫کنندگان‬‫شرکت‬ ‫گمنامی‬
‫نتایج‬ ‫آنالیز‬
‫اجماع‬
‫زمان‬
‫وسیل‬ ‫به‬ ‫نوشتاری‬ ‫و‬ ‫سیستماتیک‬ ،‫فرایندی‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫راندها‬ ‫سری‬ ‫یک‬ ‫تکرار‬‫ی‬‫ه‬
‫نظرات‬ ‫اجماع‬ ‫هدف‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫نامه‬‫پرسش‬.
‫دهند‬‫می‬ ‫نظر‬ ‫مشابه‬ ‫سؤاالت‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫بار‬ ‫دو‬ ‫حداقل‬ ‫متخصصین‬.
‫از‬ ‫تا‬ ‫شوند‬ ‫آگاه‬ ‫قبل‬ ‫راندهای‬ ‫در‬ ‫سایرین‬ ‫نظرات‬ ‫از‬ ‫نباید‬ ‫راند‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫متخصصین‬
‫گرد‬ ‫اجتناب‬ ‫آنها‬ ‫های‬‫پاسخ‬ ‫در‬ ‫کنندگان‬‫شرکت‬ ‫سایر‬ ‫وضعیت‬ ‫و‬ ‫شخصیت‬ ‫نفوذ‬‫د‬.
‫و‬ ‫دسترس‬ ‫در‬ ‫زمان‬ ‫به‬ ‫بستگی‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫تجربی‬ ‫یا‬ ‫عملی‬ ‫زیادی‬ ‫حد‬ ‫تا‬ ‫راندها‬ ‫تعداد‬
‫دارد‬ ‫آغازین‬ ‫سؤال‬ ‫نوع‬.
‫پرست‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫بوده‬ ‫ای‬‫نامه‬‫پرسش‬ ‫یا‬ ‫پیمایشی‬ ‫راندهای‬ ‫از‬ ‫یکسری‬ ‫دلفی‬‫ی‬‫نامته‬‫ش‬
‫ی‬‫مرحلته‬ ‫در‬ ‫بایتد‬ ‫و‬ ‫دهتد‬‫می‬ ‫شکل‬ ‫نیز‬ ‫را‬ ‫بعدی‬ ‫راندهای‬ ‫ی‬‫نامه‬‫پرسش‬ ،‫اولیه‬
‫شود‬ ‫گرفته‬ ‫تصمیم‬ ‫آن‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫تحقیق‬ ‫طراحی‬.‫پی‬ ،‫اولیه‬ ‫سؤال‬ ‫مورد‬ ‫در‬‫وستاری‬
‫وسیع‬ ‫تا‬ ‫متمرکز‬ ‫سؤاالت‬ ‫از‬(‫بازپاسخ‬ ‫و‬ ‫وسیع‬ ً‫ال‬‫معمو‬)‫رود‬‫می‬ ‫بکار‬.
‫ختا‬ ‫موضتوع‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫کنندگان‬‫شرکت‬ ‫راهنمایی‬ ،‫هدف‬ ‫که‬ ‫مواردی‬ ‫در‬‫ص‬
‫گردد‬ ‫می‬ ‫استفاده‬ ‫ساختار‬ ‫دارای‬ ‫و‬ ‫متمرکز‬ ‫سؤاالت‬ ‫از‬ ،‫باشد‬.
‫متخصصین‬ ‫صالحیت‬
‫متخصص‬‫نتتای‬ ‫بر‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫وارد‬ ‫ها‬‫بحث‬ ‫در‬ ،‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫موضوع‬ ‫ی‬‫زمینه‬ ‫در‬ ‫کافی‬ ‫دانش‬ ‫باید‬ ‫دلفی‬‫فراینتد‬ ‫ج‬
‫باشد‬ ‫گذار‬ ‫تأثیر‬.
‫باشد‬ ‫آنها‬ ‫درک‬ ‫و‬ ‫دانش‬ ‫ی‬‫کننده‬ ‫منعکس‬ ‫شده‬ ‫کسب‬ ‫اطالعات‬ ‫و‬ ،‫طرف‬‫بی‬ ً‫ا‬‫نسبت‬ ‫باید‬ ‫ها‬‫دهنده‬ ‫پاسخ‬.
‫متخصصین‬ ‫تعداد‬
‫ب‬ ‫به‬ ‫وابسته‬ ‫آنها‬ ‫تعداد‬ ‫و‬ ‫ندارد‬ ‫وجود‬ ‫متخصصین‬ ‫تعداد‬ ‫و‬ ‫انتخاب‬ ‫ی‬‫نحوه‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫صریحی‬ ‫قانون‬ ‫هیچ‬‫رخی‬
‫جمله‬ ‫از‬ ‫فاکتورهاست‬:‫تیم‬ ‫توانایی‬ ،‫تصمیم‬ ‫کیفیت‬ ،‫مشکل‬ ‫وسعت‬ ،‫نمونه‬ ‫بودن‬ ‫هتروژن‬ ‫یا‬ ‫هموژن‬‫در‬ ‫تحقیق‬
‫دسترس‬ ‫در‬ ‫منابع‬ ‫و‬ ‫ها‬‫داده‬ ‫آوری‬‫جمع‬ ‫زمان‬ ،‫خارجی‬ ‫و‬ ‫داخلی‬ ‫اعتبار‬ ،‫مطالعه‬ ‫ی‬‫اداره‬.
‫گیری‬‫نمونه‬
o‫برفی‬‫گلوله‬ ‫گیری‬‫نمونه‬(‫متخصصین‬ ‫شناسایی‬ ‫عدم‬ ‫صورت‬ ‫در‬)
o‫تصادفی‬ ‫گیری‬‫نمونه‬(‫متخصصین‬ ‫بودن‬ ‫زیاد‬ ‫و‬ ‫بودن‬ ‫شده‬ ‫شناخته‬ ‫صورت‬ ‫در‬)
‫ارزشیابی‬ ‫و‬ ‫خود‬ ‫نظرات‬ ‫بازنگری‬ ‫برای‬ ‫فرصتی‬ ‫دادن‬ ‫معنی‬ ‫به‬ ،‫بازخورد‬‫نظرات‬
‫است‬ ‫اجماع‬ ‫سمت‬ ‫به‬ ‫حرکت‬ ‫مهم‬ ‫جزو‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫متخصصین‬ ‫توسط‬ ‫سایرین‬.
‫را‬ ‫در‬ ‫هایشان‬‫ت‬ ‫قضاو‬ ‫تا‬ ‫دارند‬ ‫اجازه‬ ‫و‬ ‫شوند‬‫می‬ ‫تشویق‬ ‫کنندگان‬‫شرکت‬‫یا‬ ‫اول‬ ‫ند‬
‫متخص‬ ‫بین‬ ‫اطالعات‬ ‫تبادل‬ ‫اما‬ ‫دهند؛‬ ‫قرار‬ ‫بررسی‬ ‫مورد‬ ‫را‬ ‫قبلی‬ ‫راندهای‬‫صتین‬
‫نیست‬ ‫آزاد‬.
‫افرا‬ ‫سایر‬ ،‫کنندگان‬‫شرکت‬ ‫و‬ ‫شود‬‫می‬ ‫منتقل‬ ‫فیزیکی‬ ‫تماس‬ ‫بدون‬ ‫اطالعات‬ ،‫دلفی‬ ‫در‬‫در‬ ‫درگیتر‬ ‫د‬
‫است‬ ‫گمنام‬ ‫آنها‬ ‫های‬‫پاسخ‬ ‫حداقل‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫شناسند‬‫نمی‬ ‫را‬ ‫مطالعه‬.
‫می‬ ‫برابر‬ ‫فرصت‬ ‫پانل‬ ‫عضو‬ ‫هر‬ ‫به‬ ‫گمنامی‬‫روانی‬ ‫فشار‬ ‫بدون‬ ‫را‬ ‫ها‬‫ایده‬ ‫و‬ ‫بیان‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫نظرات‬ ‫تا‬ ‫دهد‬
‫پ‬ ‫و‬ ‫گویی‬‫حقیقت‬ ‫ی‬‫کننده‬‫تسهیل‬ ‫که‬ ،‫کند‬ ‫ارائه‬ ‫اعضا‬ ‫سایر‬ ‫ی‬‫وسیله‬ ‫به‬ ‫شناسایی‬ ‫و‬‫و‬ ‫بوده‬ ‫باز‬ ‫های‬‫اسخ‬
‫شود‬‫می‬ ‫تحقیق‬ ‫در‬ ‫کافی‬ ‫دانش‬ ‫و‬ ‫بینش‬ ‫کسب‬ ‫موجب‬.
‫مت‬ ‫را‬ ‫اصتلی‬ ‫دهنتده‬‫پاسخ‬ ‫افراد‬ ،‫محقق‬ ‫که‬ ‫چرا‬ ،‫نیست‬ ‫کامل‬ ‫گمنامی‬ ‫احتمال‬ ‫رسد‬‫می‬ ‫نظر‬ ‫به‬‫ی‬
‫شناسد‬.‫شود‬‫می‬ ‫استفاده‬ ‫دلفی‬ ‫در‬ ‫گمنامی‬ ‫شبه‬ ‫واژه‬ ‫گاه‬ ،‫بنابراین‬.
‫در‬،‫راند‬ ‫اولین‬‫س‬ ‫بدون‬ ‫ی‬‫نامه‬‫پرسش‬ ‫در‬ ‫اصلی‬ ‫های‬‫تم‬ ‫شناسایی‬ ‫برای‬ ‫محتوی‬ ‫آنالیز‬‫اختار‬
‫ب‬ ‫ای‬‫نامه‬‫پرسش‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫ساختار‬ ‫بدون‬ ‫ی‬‫نامه‬‫پرسش‬ ‫آن‬ ‫نتایج‬ ‫که‬ ‫گیرد‬‫می‬ ‫انجام‬ ‫اولیه‬‫اساختار‬
‫دهد‬ ‫می‬ ‫تشکیل‬ ‫را‬ ‫بعدی‬ ‫راندهای‬ ‫اساس‬ ‫که‬ ‫کند‬‫می‬ ‫تبدیل‬.
،‫راند‬ ‫دومین‬‫بند‬‫درجه‬ ‫و‬ ‫بندی‬‫رتبه‬ ‫تکنیک‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫ّی‬‫م‬‫ک‬ ‫های‬‫روش‬ ‫بکارگیری‬ ‫آغاز‬‫ی‬(‫و‬ ‫میانه‬
‫ها‬‫چارک‬)‫شود‬ ‫می‬ ‫استفاده‬.
‫راند‬ ‫سومین‬ ‫در‬‫مرکزی‬ ‫های‬‫شاخص‬ ،‫متعاقب‬ ‫راندهای‬ ‫و‬(‫و‬ ‫نما‬ ،‫میانه‬ ،‫میانگین‬)...‫و‬
‫پراکندگی‬(‫و‬ ‫چارکی‬‫میان‬ ‫ی‬‫محدوده‬ ،‫معیار‬ ‫از‬ ‫انحراف‬)...‫روند‬ ‫می‬ ‫بکار‬.
‫بترای‬ ‫تتالش‬ ‫گتاه‬ ‫و‬ ‫ایده‬ ‫یک‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫نظر‬ ‫اتفاق‬ ‫به‬ ‫رسیدن‬ ،‫اجماع‬ ‫از‬ ‫منظور‬
‫است‬ ‫ها‬‫تفاوت‬ ‫ساختن‬ ‫مشخص‬.‫نی‬ ‫صحیح‬ ‫پاسخ‬ ‫یافتن‬ ‫معنی‬ ‫به‬ ‫اجماع‬‫بلکته‬ ،‫ست‬
‫موضوع‬ ‫از‬ ‫خاصی‬ ‫سطح‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫کنندگان‬‫شرکت‬ ‫رسیدن‬ ‫توافق‬ ‫به‬ ً‫ا‬‫صرف‬‫است‬.
‫ا‬ ‫تعیین‬ ‫و‬ ‫تعریف‬ ‫در‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫معیار‬ ‫نوع‬ ‫و‬ ‫جنس‬ ،‫مقاالت‬ ‫اکثریت‬‫بر‬ ‫را‬ ‫جماع‬
‫دانند‬‫می‬ ‫ها‬‫نمونه‬ ‫تفسیر‬ ‫اساس‬.‫تصمیم‬ ‫اجماع‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫زمانی‬ ً‫ا‬‫اساس‬ ‫لذا‬‫گیتری‬
‫گیترد‬ ‫قرار‬ ‫موضوع‬ ‫از‬ ‫خاصی‬ ‫سطح‬ ‫درون‬ ‫آرا‬ ‫از‬ ‫مشخصی‬ ‫درصد‬ ‫که‬ ‫شده‬( .51
‫الی‬100‫درصد‬)
‫است‬ ‫بر‬‫زمان‬ ‫دلفی‬ ‫اجرای‬.‫کتردن‬ ‫هماهنتگ‬ ‫زمتان‬ ‫شامل‬ ‫دلفی‬ ‫نیاز‬ ‫مورد‬ ‫های‬‫زمان‬
(‫اطالعتات‬ ‫دریافت‬ ‫و‬ ‫درخواست‬ ،‫دهی‬‫سازمان‬)‫بته‬ ‫ارستال‬ ‫و‬ ‫نوشتتن‬ ،‫فکرکتردن‬ ،
‫است‬ ‫متخصصین‬.
‫ساز‬‫ذخیره‬ ‫امتیازهای‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫فرصتی‬ ‫الکترونیک‬ ‫تکنولوژی‬ ‫از‬ ‫استفاده‬‫و‬ ‫پردازش‬ ،‫ی‬
‫بتازخورد‬ ‫پتانستیل‬ ‫و‬ ‫دهندگان‬‫پاسخ‬ ‫گمنامی‬ ‫حفظ‬ ،‫پرسرعت‬ ‫انتقال‬ ‫توانایی‬‫از‬ ‫ستریع‬
‫شود‬‫می‬ ‫انجام‬ ‫آسانتر‬ ‫و‬ ‫تر‬‫سریع‬ ‫اینترنت‬ ‫و‬ ‫رایانه‬ ‫طریق‬.

39. Expert Panel,
100 Persons
12
Questionnaires
7000 Adressee
1. Round
2400 Persons
2. Round
1900 Persons
Results, Analysis,
Discussion...
Organisation of a Delphi Process
A B C D E F

42. ‫ذهن‬‫محققین‬‫در‬‫از‬‫دهه‬‫های‬‫اخیر‬(1970)‫معطوف‬‫به‬‫مدل‬‫های‬‫چند‬
‫معیاره‬(MCDM)‫برای‬‫تصمیم‬‫گیری‬‫های‬‫پیچیده‬‫گردیده‬‫است‬.
‫در‬‫این‬‫تصمیم‬‫گیری‬‫ها‬‫به‬‫جای‬‫استفاده‬‫از‬‫یک‬‫معیار‬‫سنجش‬‫به‬،‫ینگی‬‫از‬
‫چندین‬‫معیار‬‫سنجش‬‫ممکن‬‫استفاده‬‫می‬‫گردد‬.

43. ‫مدلهای‬‫هدفه‬ ‫چند‬ ‫گیری‬‫تصمیم‬( MODM)
‫شاخصه‬ ‫چند‬ ‫گیری‬‫تصمیم‬ ‫مدلهای‬(MADM)
(MODM)Multiple Objective Decision Making
(MADM)Multiple Attributive Decision Making
‫در‬MODM‫مشخص‬ ‫آنها‬ ‫های‬ ‫اولویت‬ ‫و‬ ‫معیارها‬
‫در‬ ‫ولی‬ ‫باشد‬ ‫می‬MADM‫و‬ ‫داریم‬ ‫آلترناتیو‬ ‫چند‬
‫داشت‬ ‫خواهیم‬ ‫معیار‬ ‫چند‬.
‫در‬MODM‫هستیم‬ ‫کارا‬ ‫جواب‬ ‫طراحی‬ ‫دنبال‬ ‫به‬
‫در‬ ‫ولی‬MADM‫نس‬ ‫برتر‬ ‫جواب‬ ‫انتخاب‬ ‫دنبال‬ ‫به‬‫بت‬
‫هستیم‬ ‫ها‬ ‫گزینه‬ ‫سایر‬ ‫به‬.

44. ‫در‬‫این‬،‫مدلها‬‫انتخاب‬‫یک‬‫گزینه‬‫از‬‫بین‬‫های‬‫گزینه‬‫موجود‬‫مد‬‫نظر‬‫است‬.
‫در‬‫یک‬‫تعریف‬‫کلی‬‫گیری‬‫تصمیم‬‫چند‬‫شاخصه‬‫به‬‫تصمیمات‬‫خاصی‬(‫از‬‫نوع‬‫ترجیحی‬)‫مان‬‫ند‬،‫ارزیابی‬
‫ا‬‫و‬‫گذاری‬‫لویت‬‫و‬‫یا‬‫انتخاب‬‫از‬‫بین‬‫های‬‫گزینه‬‫موجود‬(‫که‬‫گاه‬‫باید‬‫بین‬‫چند‬‫شاخص‬‫متضاد‬‫ا‬‫نجام‬‫شود‬)
‫اطالق‬‫گردد‬‫می‬.

46. ‫الف‬-‫ها‬ ‫گزینه‬
‫ب‬-‫چندگانه‬ ‫های‬‫شاخص‬
‫ج‬-‫مقیاس‬‫بی‬ ‫واحدهای‬
‫د‬-‫شاخصها‬ ‫وزن‬
‫د‬‫مسائل‬ ‫این‬ ‫ر‬‫گزینه‬‫های‬‫مشخص‬‫مورد‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫گرفته‬ ‫قرار‬ ‫بررسی‬ ‫مورد‬ ‫باید‬‫آنهاا‬
‫گیرد‬ ‫صورت‬ ‫بندی‬ ‫رتبه‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫انتخاب‬ ،‫گذاری‬‫اولویت‬.
‫ت‬‫عداد‬‫باشند‬ ‫زیاد‬ ‫خیلی‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫محدود‬ ‫تواند‬‫می‬ ‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫های‬‫گزینه‬.‫م‬ ‫بارای‬،‫ثاال‬
‫انت‬ ‫برای‬ ‫محدود‬ ‫گزینه‬ ‫چند‬ ‫فقط‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫اتومبیل‬ ‫کننده‬ ‫تولید‬ ‫یک‬‫محال‬ ‫خاب‬
‫دانش‬ ‫انتخاب‬ ‫یک‬ ‫درجه‬ ‫دانشگاه‬ ‫یک‬ ‫ولی‬ ،‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫اتومبیل‬ ‫تولید‬‫از‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫جو‬
‫دهد‬ ‫انجام‬ ‫تواند‬‫می‬ ‫متقاضی‬ ‫هزاران‬ ‫بین‬.
‫گ‬‫اهی‬‫کاندیا‬ ،‫اقادام‬ ،‫استراتژی‬ ،‫انتخاب‬ ‫مانند‬ ‫آن‬ ‫های‬‫مترادف‬ ‫گزینه‬ ‫بجای‬‫دا‬‫و‬
‫رود‬‫می‬ ‫بکار‬ ‫غیره‬
‫هر‬‫مساله‬MADM‫چندین‬‫شاخص‬‫دارد‬‫که‬،‫گیرنده‬‫تصمیم‬‫باید‬‫در‬‫مساله‬‫آنها‬‫را‬ً‫ال‬‫کام‬‫مش‬‫خص‬
‫کند‬‫و‬‫تعداد‬‫شاخصها‬‫بستگی‬‫به‬‫ماهیت‬‫مساله‬‫دارد‬.
‫برای‬،‫مثال‬‫در‬‫یک‬‫مساله‬‫خرید‬‫اتومبیل‬‫اگر‬‫قرار‬‫به‬‫ارزیابی‬‫چند‬‫اتومبیل‬‫باشد‬‫شاخص‬‫های‬‫مختلف‬
،‫قیمت‬‫میزان‬‫سوخت‬،‫مصرفی‬‫نحوه‬‫ضمانت‬‫و‬‫ساخت‬‫ممکن‬‫است‬‫مد‬‫نظر‬‫باشند‬.
‫در‬‫یک‬‫مساله‬‫جایابی‬‫برای‬‫طرح‬‫کارخانه‬100‫شاخص‬‫و‬‫یا‬‫بیشتر‬‫توانند‬‫می‬‫مد‬‫نظر‬‫باشند‬.
‫واژه‬‫شاخص‬‫به‬‫صورت‬‫واژگان‬‫دیگری‬‫از‬‫قبیل‬‫اهداف‬‫یا‬‫معیارها‬‫قابل‬‫بیان‬‫است‬.
‫هر‬‫شاخص‬‫نسبت‬‫به‬‫شاخص‬‫دیگر‬‫دارای‬‫مقیاس‬‫گیر‬‫اندازه‬‫ی‬
‫متفاوتی‬‫است‬.‫لذا‬‫جهت‬‫معنا‬‫دار‬‫شدن‬‫محاسبات‬‫و‬‫نتایج‬‫از‬‫طریق‬
‫روشهای‬‫علمی‬‫اقدام‬‫به‬‫مقیاس‬‫بی‬‫کردن‬‫ها‬‫داده‬‫شود‬‫می‬‫به‬
‫ای‬‫گونه‬‫که‬‫اهمیت‬‫نسبی‬‫ها‬‫داده‬‫حفظ‬‫گردد‬.
‫روشهای‬ ‫تمامی‬MADM‫اهم‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫که‬ ‫هستند‬ ‫اطالعاتی‬ ‫وجود‬ ‫مستلزم‬‫یت‬
‫باشند‬ ‫آمده‬ ‫بدست‬ ‫شاخص‬ ‫هر‬ ‫نسبی‬.
‫هستند‬ ‫اصلی‬ ‫یا‬ ‫ترتیبی‬ ‫مقیاس‬ ‫دارای‬ ‫معموال‬ ‫اطالعات‬ ‫این‬.
‫گیرند‬‫تصمیم‬ ‫توسط‬ ‫مستقیما‬ ‫تواند‬‫می‬ ‫شاخصها‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫وزنهای‬‫وسیله‬ ‫به‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫ه‬
‫شود‬ ‫داده‬ ‫تخصیص‬ ‫معیارها‬ ‫به‬ ‫موجود‬ ‫علمی‬ ‫روشهای‬.‫ن‬ ‫اهمیت‬ ‫وزنها‬ ‫این‬‫سبی‬
‫کنند‬‫می‬ ‫بیان‬ ‫را‬ ‫شاخص‬ ‫هر‬.

47. (‫تعیین‬ 1‫هدف‬‫تصمیم‬‫گیری‬
(‫تهیه‬ 2‫فهرست‬‫شاخصهای‬‫تصمیم‬
(‫خالصه‬ 3‫کردن‬‫شاخصهای‬‫تصمیم‬
(‫شناسایی‬ 4‫ها‬‫گزینه‬/‫راهکارها‬
(‫تشکیل‬ 5‫ماتریس‬‫تصمیم‬‫گیری‬
(‫تعیین‬ 6‫اوزان‬‫شاخصهای‬‫تصمیم‬
(‫مقایسه‬ 7‫ها‬‫گزینه‬‫با‬‫شاخصهای‬‫تصمی‬‫م‬
(‫ارزیابی‬ 8‫و‬‫انتخاب‬‫گزینه‬‫نهایی‬

48. ‫مثال‬)‫نم‬ ‫انتخاب‬ ‫را‬ ‫خودرو‬ ‫یک‬ ‫پژو‬ ‫و‬ ‫پیکان‬ ،‫پراید‬ ‫خودرو‬ ‫سه‬ ‫بین‬ ‫از‬ ‫داریم‬ ‫نظر‬ ‫در‬‫اییم‬.
‫از‬ ‫عبارتند‬ ‫آن‬ ‫کمی‬ ‫متغیرهای‬:‫سرعت‬ ‫اکثر‬ ‫حد‬ ،‫سوخت‬ ‫مصرف‬ ،‫قیمت‬
‫از‬ ‫عبارتند‬ ‫آن‬ ‫کیفی‬ ‫متغیرهای‬:‫زیبایی‬ ،‫ایمنی‬ ،‫راحتی‬
‫بود‬ ‫خواهد‬ ‫ذیل‬ ‫شرح‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫تصمیم‬ ‫ماتریس‬:
000/000/7
000/000/6
000/000/12
8
15
11 8
4
6 3
7
5
5
8
3
15
15
15
‫پراید‬
‫پیکان‬
‫پژو‬
D =
‫قیمت‬ ‫سوخت‬ ‫مصرف‬ ‫راحتی‬ ‫ایمنی‬ ‫زیبایی‬ ‫سرعت‬ ‫حداکثر‬

49. ‫مثبت‬ ‫شاخص‬(‫بهتر‬ ‫بیشتر‬ ‫چه‬ ‫هر‬ ،‫راحتی‬ ‫مثل‬)
‫ها‬ ‫شاخص‬ ‫انواع‬
‫منفی‬ ‫شاخص‬(‫بهتر‬ ‫کمتر‬ ‫چه‬ ‫هر‬ ،‫قیمت‬ ‫مثل‬)

50. ‫بر‬‫مثبت‬ ‫های‬ ‫شاخص‬ ‫ای‬)+(
‫منفی‬ ‫های‬ ‫شاخص‬ ‫برای‬(-)
0 1 3 5 7 9 10
‫کم‬ ‫خیلی‬ ‫کم‬ ‫متوسط‬ ‫زیاد‬ ‫زیاد‬ ‫خیلی‬
0 1 3 5 7 9 10
‫کم‬ ‫خیلی‬‫زیاد‬ ‫متوسط‬ ‫کم‬‫زیاد‬ ‫خیلی‬

51. ‫گیری‬ ‫تصمیم‬ ‫ماتریس‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫برای‬(D)‫کنیم‬ ‫واحد‬ ‫بی‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫شاخص‬ ‫باید‬:
‫یا‬ ‫نمودن‬ ‫واحد‬ ‫بدون‬ ‫های‬ ‫روش‬scale less‫از‬ ‫عبارتند‬ ‫نمودن‬:
‫اول‬ ‫روش‬:‫خطی‬ ‫ُرم‬‫ن‬
‫م‬ ‫تقسیم‬ ‫آن‬ ‫جمع‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫تک‬ ‫تک‬ ‫و‬ ‫کنیم‬ ‫می‬ ‫جمع‬ ‫هم‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫ستون‬ ‫اعداد‬ ‫روش‬ ‫این‬ ‫در‬‫ی‬
‫کنیم‬.
pij =
rij

n
j
rij
1
‫و‬ i=1 ‫و‬ 2 ‫و‬ …m
‫ها‬ ‫گزینه‬ ‫تعداد‬‫ها‬ ‫شاخص‬ ‫تعداد‬

52. ‫دوم‬ ‫روش‬:‫ساعتی‬ ‫نرم‬
rj
rij
rij max
rij
rij
rj
min

‫پراید‬
‫پیکان‬
‫قیمت‬(-) ‫سرعت‬)+(
000/000/6
000/000/7
140
180
D =
‫مثبت‬ ‫های‬ ‫شاخص‬ ‫برای‬ ‫منفی‬ ‫های‬ ‫شاخص‬ ‫برای‬
‫پراید‬
‫پیکان‬ 140
180
D =
000/000/6
000/000/7
000/000/6
000/000/6
180
180
‫مثال‬:

53.  

n
j rij
rij
nij
1
2
‫و‬ i=1 ‫و‬ … ‫و‬ m
‫سوم‬ ‫روش‬:‫اقلیدسی‬ ‫نرم‬

54. ،‫جبرانی‬ ‫غیر‬ ‫مدل‬ ‫در‬DM‫باشد‬ ‫نمی‬ ‫معیارها‬ ‫بین‬ ‫تبادل‬ ‫به‬ ‫حاضر‬
،‫جبرانی‬ ‫مدل‬ ‫در‬DM‫معیارها‬ ‫بین‬ ‫تبادل‬ ‫به‬ ‫حاضر‬(trade off)‫باشد‬ ‫می‬
‫جبرانی‬ ‫غیر‬ ‫های‬ ‫مدل‬
‫جبرانی‬ ‫های‬ ‫مدل‬
MADM
‫چندگانه‬ ‫معیارهای‬ ‫با‬ ‫گیری‬ ‫تصمیم‬

55. ‫مدلهای‬ ‫از‬ ‫دسته‬ ‫آن‬MADM‫گی‬‫می‬ ‫صورت‬ ‫شاخصها‬ ‫بین‬ ‫تبادل‬ ‫آنها‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫شوند‬‫می‬ ‫شامل‬ ‫را‬‫رد‬.
‫مخاالف‬ ‫تغییری‬ ‫توسط‬ ‫شاخص‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫تغییر‬ ‫که‬ ‫معنی‬ ‫بدین‬(‫عکاس‬ ‫جهات‬ ‫در‬)‫شااخص‬ ‫در‬‫یاا‬
‫شود‬‫می‬ ‫جبران‬ ‫دیگر‬ ‫شاخصهای‬.
‫جبرانی‬ ‫روش‬،‫ساده‬ ‫وزنی‬ ‫میانگین‬ ‫مانند‬ ‫روشهائی‬ ‫شامل‬TOPSIS،ELECTRE‫تخصایص‬ ،
،‫خطی‬AHP‫است‬ ‫غیره‬ ‫و‬.‫شکل‬ ‫مطابق‬ ‫روشها‬ ‫این‬‫بعد‬ ‫صفحه‬‫اند‬‫شده‬ ‫بندی‬‫دسته‬.
‫جبرانی‬ ‫مدلهای‬

56. ‫دلها‬‫م‬‫ي‬‫از‬ ‫ي‬MADM‫دي‬‫م‬ ‫م‬ ‫د‬‫ش‬ ‫ا‬‫ر‬‫ر‬‫دن‬ ‫دا‬‫و‬‫ص‬ ‫ش‬ ‫دخص‬‫ش‬ ‫ن‬ ‫د‬‫ل‬‫د‬ ‫د‬ ‫ها‬‫ر‬ ‫دد‬‫ه‬ ‫دندل‬‫ش‬
‫دي‬‫د‬‫د‬‫د‬‫م‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫خ‬‫گ‬.‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫م‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫دن‬ ‫ص‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ش‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ع‬‫ر‬ ‫دن‬‫د‬‫د‬‫د‬‫م‬‫من‬ ‫دكو‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ش‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫دد‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ه‬ ‫ده‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ه‬‫مك‬ ‫دلعن‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ش‬
‫دمي‬ ‫اص‬ ‫مب‬‫عگر‬ ‫ص‬ ‫ش‬‫ر‬ ‫منمن‬‫دا‬‫و‬‫ص‬ ‫ش‬‫در‬‫گ‬‫ع‬ ‫از‬ ‫دلا‬‫م‬ ‫ص‬ ‫ش‬‫هر‬ ‫شلكد‬ ‫شن‬
‫دد‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬ ‫گ‬ ‫ي‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ز‬‫ار‬ ‫ي‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫مل‬‫دي‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫م‬‫ار‬‫ر‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ر‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫ر‬‫ر‬ ‫ي‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ه‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫خ‬‫گ‬.‫ي‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫دلها‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫م‬ ‫دن‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ع‬‫ا‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ا‬‫م‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫م‬
‫دماا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫و‬‫د‬‫ر‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ر‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ش‬ ‫دد‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ه‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ها‬‫ا‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ش‬ ‫م‬‫اد‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ت‬‫ابق‬ ‫ص‬ ‫دن‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ش‬ ‫دلد‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫م‬‫د‬ ‫دلم‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫گخ‬‫ر‬.
‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ا‬‫ر‬‫داكنگ‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫هك‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬ ‫ش‬‫د‬‫ر‬ ‫دل‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ن‬‫د‬ ‫م‬ ‫كي‬ ‫دا‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ش‬‫د‬‫ر‬ ‫م‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫ش‬ ‫دي‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫م‬‫ا‬ ‫مب‬ ‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫د‬‫خ‬‫غ‬ ‫ش‬‫د‬‫ر‬
‫شخش‬ ‫ع‬ ‫ش‬‫ر‬ ‫هس‬ ‫م‬ ‫ماهه‬ ‫مخص‬ ‫ه‬ ‫هس‬ ‫م‬‫د‬ ‫ص‬ ‫ص‬...‫ا‬.
‫جبرانی‬ ‫غیر‬ ‫مدلهای‬

57. ‫یک‬ ‫برای‬ ‫ارزیابی‬ ‫مدلهای‬MADM
‫جبرانی‬ ‫غیر‬ ‫مدلهای‬ ‫جبرانی‬ ‫مدلهای‬
‫تسلط‬ ‫متد‬
‫لکسیکوگراف‬
‫حذف‬ ‫متد‬
‫مین‬ ‫ا‬ ‫ماکسی‬
‫خاص‬ ‫بخش‬ ‫رضایت‬
‫شمول‬ ‫بخش‬ ‫رضایت‬
‫پرموتاسیون‬ ‫متد‬
‫گروه‬ ‫زیر‬
‫گذاری‬ ‫نمره‬
‫گروه‬ ‫زیر‬
‫سازشی‬
‫گروه‬ ‫زیر‬
‫هماهنگ‬
‫وزین‬ ‫ساده‬ ‫مجمع‬(SAW)
‫متقابل‬ ‫کنش‬ ‫با‬ ‫وزین‬ ‫ساده‬
‫مجمع‬‫ای‬‫رده‬ ‫وزین‬
TOPSIS
MRS
LINMAP
MDS
‫خطی‬‫تخصیص‬
ELECTRE

58. ‫در‬‫این‬‫روش‬‫عالوه‬‫بر‬‫در‬‫نظر‬‫گرفتن‬‫فاصله‬‫یک‬‫گزینه‬Ai‫از‬‫نقطه‬‫ایده‬‫ال‬،‫فاصله‬‫از‬‫نقطه‬‫منفی‬‫هم‬‫در‬
‫نظر‬‫گرفته‬‫می‬‫شود‬.‫بدان‬‫معنی‬‫که‬‫گزینه‬‫انتخابی‬‫باید‬‫دارای‬‫کمترین‬‫فاصله‬‫از‬‫راه‬‫حل‬‫ا‬‫یده‬‫آل‬‫بوده‬
‫و‬‫در‬‫عین‬‫حال‬‫دارای‬‫دورترین‬‫فاصله‬‫از‬‫راه‬‫حل‬‫ایده‬‫آل‬‫منفی‬‫باشد‬.
‫واقعیت‬‫زیر‬‫بنائی‬‫از‬‫این‬‫روش‬‫بدین‬‫قرار‬‫است‬:
‫الف‬-‫مطلوبیت‬‫هر‬‫شاخص‬‫باید‬‫به‬‫طور‬‫یکنواخت‬‫افزایشی‬(‫یا‬‫کاهشی‬)‫باشد‬‫که‬‫بدان‬‫صورت‬‫بهترین‬
‫ارزش‬‫موجود‬‫از‬‫یک‬‫شاخص‬‫نشان‬‫دهنده‬‫ایده‬‫آل‬‫آن‬‫بوده‬‫و‬‫بدترین‬‫ارزش‬‫موجود‬‫از‬‫آن‬‫مخص‬
‫کننده‬‫ایده‬‫آل‬-‫منفی‬‫برای‬‫آن‬‫خواهد‬‫بود‬.
‫ب‬-‫فاصله‬‫یک‬‫گزینه‬‫از‬‫ایده‬‫آل‬‫ممکن‬‫است‬‫بصورت‬‫فاصله‬‫اقلیدسی‬‫و‬‫یا‬‫بصورت‬‫مجموع‬‫قد‬‫ر‬‫مطلق‬‫از‬
‫فواصل‬‫خطی‬(‫معروف‬‫به‬‫فواصل‬‫بلوکی‬)‫محاسبه‬،‫گردد‬‫که‬‫این‬‫امر‬‫بستگی‬‫به‬‫نرخ‬‫تبادل‬‫و‬‫جایگزینی‬
‫در‬‫بین‬‫شاخص‬‫ها‬‫دارد‬.
TOPSIS ‫روش‬

59. ij
ij m
2
ij
i 1
r
n
r



‫الگوریتم‬:
‫قدم‬‫یکم‬-‫تبدیل‬‫ماتریس‬‫تصمیم‬‫گیری‬‫موجود‬‫به‬‫یک‬‫ماتریس‬((‫بی‬‫مقیاس‬‫شده‬))‫با‬‫است‬‫فاده‬‫از‬‫فرمول‬:
‫قدم‬‫دوم‬-‫ایجاد‬‫ماتریس‬((‫بی‬‫مقیاس‬))‫وزین‬‫با‬‫مفروض‬‫بودن‬‫بردار‬W‫به‬‫عنوان‬‫ورودی‬‫به‬‫الگوریتم‬.
‫یعنی‬:
1 2 n
11 12 1j 1n
D n*n 21 22 2 j 2n
m1 m2 mj mn
W {w ,w ,...,w }
v v v v
V N .W v v v v
v v v v

 
TOPSIS ‫روش‬

60. ij ij 1 2 j nii
ij 1 2 j ni i
A {(max v | j J),(min v | j J ) | i 1,2,...,m} {v ,v ,...,v ,...,v }
A {(min vij| j J),(max v | j J ) | i 1,2,...,m} {v ,v ,...,v ,...,v }
J {j 1,2,...,n | j benefit}
J {j 1,2,...,n | j Cost}
    
   
    
     
  
   
‫قدم‬‫سوم‬-‫مشخص‬‫نمودن‬‫راه‬‫حل‬‫ایده‬‫آل‬‫و‬‫راه‬‫حل‬‫ایده‬‫آل‬-‫منفی‬
‫برای‬‫گزینه‬‫ایده‬‫آل‬(A+)‫و‬‫ایده‬‫ال‬–‫منفی‬(A-)‫تعریف‬‫کنیم‬:
‫قدم‬‫چهارم‬-‫محاسبه‬‫اندازه‬‫جدائی‬(‫فاصله‬)
‫فاصله‬‫گزینه‬i‫ام‬‫باایده‬‫آل‬‫هابا‬‫استفاده‬‫از‬‫روش‬‫اقلیدسی‬‫بدین‬‫قرار‬‫است‬:
n
2 0.5
i ij j
j 1
n
2 0.5
i ij j
j 1
d { (v v ) } ;i 1,2,...,m
d { (v v ) } ;i 1,2,...,m






  
  



61. ‫قدم‬‫پنجم‬-‫محاسبه‬‫نزدیکی‬‫نسبی‬Ai‫به‬‫راه‬‫حل‬‫ایده‬‫آل‬.‫این‬‫نزدیکی‬‫نسبی‬‫را‬‫به‬‫صورت‬‫زیر‬‫تعریف‬‫م‬‫ی‬
‫کنیم‬:
i
i i
i i
d
cl ;0 cl 1;i 1,2,...,m
(d d )

 
 
   

‫مالحظه‬‫می‬‫شود‬‫که‬‫چنانچه‬Ai=A+‫گردد‬‫آنگاه‬di+=0‫بوده‬‫و‬‫خواهیم‬‫داشت‬:cli+=1‫و‬‫در‬‫صورتی‬
‫که‬Ai=A-‫شود‬‫آنگاه‬di-=0‫بوده‬‫و‬cli+=0‫خواهد‬‫شد‬.‫بنابراین‬‫هر‬‫اندازه‬‫گزینه‬Ai‫به‬‫راه‬‫حل‬‫ایده‬
‫آل‬(A+)‫نزدیکتر‬،‫باشد‬‫ارزش‬cli+‫به‬‫واحد‬‫نزدیکتر‬‫خواهد‬‫بود‬.
‫قدم‬‫ششم‬-‫رتبه‬‫بندی‬‫گزینه‬‫ها‬.‫بر‬‫اساس‬‫ترتیب‬‫نزولی‬cli+‫می‬‫توان‬‫گزینه‬‫های‬‫موجود‬‫از‬‫مساله‬
‫مفروض‬‫را‬‫رتبه‬‫بندی‬‫نمود‬.

63. ‫است‬ ‫شده‬ ‫گرفته‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫مثال‬ ‫برای‬ ‫ربات‬ ‫انتخاب‬ ‫مسئله‬ ‫یک‬.
‫است‬ ‫مناسب‬ ‫مدلسازی‬ ‫جهت‬ ‫یک‬ ‫و‬ ‫صفر‬ ‫آرمانی‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬.

64. 𝑥𝑗 = 1 ‫فناوری‬ ‫اگر‬j‫شود‬ ‫انتخاب‬.(j=2,1,…,n)
𝑥𝑗 = 0 ‫اینصورت‬ ‫غیر‬ ‫در‬
Aho‫محدودیت‬ ‫در‬ ‫منفی‬ ‫انحراف‬h
Bho‫محدودیت‬ ‫در‬ ‫مثبت‬ ‫انحراف‬h

65. ‫ملموس‬ ‫غیر‬ ‫اهداف‬
‫نیستند‬ ‫کمی‬ ‫های‬ ‫واحد‬ ‫در‬ ‫سنجش‬ ‫قابل‬ ‫ملموس‬ ‫غیر‬ ‫عوامل‬.
‫هستند‬ ‫دسترس‬ ‫در‬ ‫زیادی‬ ‫سازی‬ ‫کمی‬ ‫های‬ ‫روش‬.

66. ‫مراحل‬
1-‫مراتبی‬ ‫سلسله‬ ‫سطوح‬ ‫به‬ ‫مسئله‬ ‫تجریه‬

67. 2-‫سطح‬ ‫همان‬ ‫در‬ ‫اصلی‬ ‫اجزای‬ ‫زوجی‬ ‫مقایسه‬
3-‫ب‬ ‫سپس‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫جمع‬ ‫ستون‬ ‫هر‬ ‫اصلی‬ ‫عناصر‬ ،‫مقایسه‬ ‫ماتریس‬ ‫هر‬ ‫در‬‫آن‬ ‫ر‬
‫شود‬ ‫می‬ ‫تقسیم‬.‫میانگ‬ ‫ها‬ ‫ردیف‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫سپس‬ ،‫شده‬ ‫نرمالیزه‬ ‫عناصر‬‫گیری‬ ‫ین‬
‫شود‬ ‫می‬.‫است‬ ‫شده‬ ‫نرمالیزه‬ ‫اصلی‬ ‫بردار‬ ‫ها‬ ‫ردیف‬ ‫میانگین‬.
4-‫ا‬ ‫نتیجه‬ ‫به‬ ‫جفتی‬ ‫ماتریس‬ ‫شده‬ ‫نرمالیزه‬ ‫ویژه‬ ‫بردار‬ ‫اصلی‬ ‫عناصر‬‫رزیابی‬
‫است‬ ‫مرتبط‬ ‫فناوری‬ ‫گزینه‬.
‫افزار‬ ‫نرم‬ ‫توسط‬Expert choice‫میشود‬ ‫داده‬ ‫تشخیص‬ ‫سازگاری‬ ‫عدم‬

68. ‫عمومی‬ ‫ملموس‬ ‫غیر‬ ‫اهداف‬

69. ‫فناورانه‬ ‫ملموس‬ ‫غیر‬ ‫اهداف‬

70. ‫ملموس‬ ‫اهداف‬
𝑃𝑠𝑗 =
𝑇𝑠𝑗
𝛴𝑇𝑠𝑗
𝛴𝑃𝑠𝑗+ahs-bhs=C𝐹𝑆

71. ‫هدف‬ ‫تابع‬
min 𝑏𝑜 + 𝑎0 , [𝛴Cidhi] , [Σ𝐵𝑘𝑑ℎ𝑘] , [Σ𝐹𝑠𝑑ℎ𝑠]

72. ‫عددی‬ ‫مثال‬

73. ‫ملموس‬ ‫غیر‬ ‫اهداف‬

76. ‫فناوری‬ ‫ملموس‬ ‫غیر‬ ‫اهداف‬

77. ‫پذیری‬ ‫تکرار‬
‫هزینه‬