tài chính quốc tế chương 5

1. Chương 5: Thuế quan và liên
minh thuế quan

2. I/ Thuế quan
1. Khái niệm: Thuế quan là một khoản thu bắt buộc đối với hàng hóa
tại cửa khẩu khi hàng hóa đi qua lãnh thổ hải quan của 1 quốc gia
2. Phân loại:
• Căn cứ vào đối tượng đánh thuế: thuế xuất khẩu/ thuế nhập khẩu/
thuế quá cảnh
• Căn cứ vào phương pháp đánh thuế: Thuế tính theo giá (thuế tỷ lệ)/
thuế tính theo lượng (thuế đơn vị)/ thuế hỗn hợp
• Căn cứ vào mục đích đánh thuế: Thu ngân sách/ bảo hộ/ trừng phạt/
đàm phán

3. - Thặng dư của người
sản xuất: đo lường
lợi ích của người sản
xuất khi bán hàng
khi có sự chênh lệch
giữa giá bán thực tế
và giá sẵn sàng bán
3. Tác động của thuế quan
- Thặng dư của người
tiêu dùng: đo lường
lợi ích của người tiêu
dùng khi mua hàng
khi có sự chênh lệch
giữa giá sẵn sàng trả
và giá thực tế phải
trả
• D S
• P

4. • Mậu dịch tự do 
Giá PW
SX: Q1, TD: Q2
NK Q1Q2
Thặng dư NSX:
Thặng dư NTD:
a. Tác động của thuế quan đối với nền kinh tế
nhỏ (điều kiện chấp nhận giá)
• Đánh thuế, thuế suất t%  Giá
Pt= Pw(1+t) (P tăng)
SX: Q3, TD: Q4
NK: Q3Q4 (NK giảm)
Thặng dư NSX:
Thặng dư NTD:
Thặng dư NTD giảm
(S1+S2+S3+S5)
Thặng dư NSX tăng (S1)
Lợi ích chính phủ: S3
S2+S5: Mất mát của xã hội

5. Nhận xét về tác động của thuế quan đối với
nền kinh tế nhỏ
• Giá trong nước tăng
Lượng tiêu dùng
giảm
Lượng sản xuất tăng
Lượng hàng nhập
khẩu giảm
• Lợi ích người SX trong nước tăng (thặng dư
NSX tăng)
• Lợi ích người tiêu dùng giảm (thặng dư NTD
giảm)
• Lợi ích chính phủ: thu thuế
• Xã hội: Gây mất mát cho xã hội
 Khi chính phủ giảm hoặc gỡ bỏ thuế: Làm
tăng thặng dư NTD, mất mát xã hội ít hơn. Chính
phủ giảm thu thuế, thặng dư NSX giảm

6. Bài tập về đánh giá tác động của thuế quan:
• Mặt hàng S trên thị trường Việt Nam có lượng cung, lượng cầu như sau:
Qs= 1,2(P-4) (Qs, Qd: tr. tấn
Qd= 15 – P P: nghìn tỷ VND/tr tấn)
a. Giá bình quân tại cửa khẩu: 5(tr VND/T). Hỏi lượng hàng NK=?
b. Giả sử chính phủ đánh thuế với mức thuế suất 40%. Hỏi khi đó:
- Giá bán trong nước =?
- Thặng dư NSX tăng bao nhiêu? Thặng dư NTD mất bao nhiêu?
- Thuế NK thu được? Mất mát xã hội?
- Sản lượng, chi phí bảo hộ? Phần mất trắng toàn bộ?

7. Hướng dẫn giải bài tập
• Xác định điểm cân bằng (cho Qd = Qs và giải phương trình bậc 1)
• Xác định giao điểm đường cung, đường cầu với trục tung bằng cách
cho Qs, Qd=0
• Vẽ đồ thị. Tính tọa độ các giao điểm của Pw, Pd với S và D
• Xác định các phần cần tính diện tích

8. Khi nền KT lớn đánh
thuế  không ảnh
hưởng đến giá trong
nước
Nhà XK phải giảm
giá sao cho: Pxk +
Thuế NK phải nộp =
Pw = Giá thị trường
tại nền KT lớn
Pxk = Pw/(1+t)
b. Tác động của thuế quan đối với nền kinh tế
lớn (quyết định giá)
• Thặng dư của nhà SX và NTD
trong nước không đổi
• Lợi ích Chính phủ: thu
thuế(S1)
• Thặng dư nhà XK giảm:
S1+S2
• Phần mất trắng: S2

9. So sánh tác động của thuế quan đến nền kinh
tế lớn – KT nhỏ
• Tác động đến giá bán, lượng (cung- cầu) trong nước?
• Lượng hàng nhập khẩu?
• Thặng dư của người SX- người tiêu dùng?
• Lợi ích của chính phủ?
• Mất mát xã hội?

10. Tác động của thuế quan
• Thu ngân sách nhà nước
• Bảo hộ sản xuất trong nước
• Phân phối lại lợi ích của người SX – người tiêu dùng
• Phân bố lại sản xuất trong nước
Hạn chế:
- Giảm lợi ích người tiêu dùng
- Giảm XNK
- Lãng phí cho xã hội
- Sức ì đối với các doanh nghiệp được bảo hộ

11. II/ Liên minh thuế quan
Các hình thức liên kết KTQT
• Khu vực mậu dịch tự do (FTA)
• Liên minh thuế quan
• Liên minh kinh tế
Liên minh thuế quan là hình thức liên kết kinh tế giữa các nước, trong
đó các nước xóa bỏ thuế quan và các hàng rào phi thuế quan đối với
hàng hóa dịch vụ trong quan hệ buôn bán giữa các nước thành viên,
đồng thời thiết lập biểu thuế quan chung của các nước thành viên với
các nước ngoài khối

12. Chương 6: Tài chính của một số tổ chức quốc
tế
1. Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF- International Monetary Fund)
- Thành lập: 1944. (Việt Nam: 1956)
- Trụ sở: Washington DC, Mỹ. 2 chi nhánh: Geneva, Paris
- Cơ cấu tổ chức: Hội đồng Thống đốc là cơ quan tối cao. Thông qua các nghị
quyết khi đạt 85% đồng ý
- Các quyết định: mức vốn góp, bầu Giám đốc, Khai trừ thành viên cũ/ nhận
thành viên mới, tỷ lệ phân phối rút vốn đặc biệt
- Quyền bỏ phiếu: Quyền tối thiểu bằng nhau + quyền gia tăng (1 vạn SDR 
+1 phiếu)
- Chức năng: Giám sát hệ thống tiền tệ hoạt động trôi chảy/ ổn định tỷ giá/
giúp các nước gặp khó khăn tạm thời về cán cân thanh toán

13. Chương 6: Tài chính của một số tổ chức quốc
tế (tiếp)
2. Ngân hàng thế giới (WB- World Bank)
- Thành lập: 1944
- Trụ sở: Washington DC
- 5 nước bỏ phiếu lớn nhất: Anh, Pháp, Mỹ, Đức, Nhật Bản
- Mục tiêu hoạt động: giúp các nước nghèo phát triển kinh tế
• IBRD: Ngân hàng Tái thiết và phát triển
• IDA: Hiệp hội phát triển quốc tế
• IFC: Công ty tài chính quốc tế
• MIGA: Cơ quan bảo lãnh đầu tư đa biên
• ICSID: Trung tâm giải quyết tranh chấp đầu tư

14. Chương 6: Tài chính của một số tổ chức quốc
tế (tiếp)
3. Ngân hàng phát triển Châu Á (ADB- The Asian Development Bank)
- Thành lập: 1966. (Việt Nam: 1966)
- Trụ sở: Manila
- Cơ quan ra quyết định: Ban Thống đốc
- Mục tiêu: giúp các nước châu Á xóa đói giảm nghèo, phát triển Kinh
tế - xã hội