In 2016 was er een toename van tbc in Vlaanderen. Volgens de bevoegde minister was dat 'het gevolg van de verhoogde instroom van asielzoekers'. Volgens de minister zijn asielzoekers voor tbc een 'belangrijke risicogroep'.

1. SCHRIFTELIJKE VRAAG
nr. 793
van ORTWIN DEPOORTERE
datum: 24 juli 2017
aan JO VANDEURZEN
VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN
Tuberculosebesmettingen - Aanpak
Recentelijk maakte de pers melding van een besmetting van negen mensen in Lommel
met tuberculose. Dat werd bekendgemaakt door het Agentschap Zorg en Gezondheid. Bij
twee van de getroffen personen werd de bacterie al enkele weken geleden vastgesteld,
waarna de gezinsleden en de vaste klanten van de cafés die beide klanten
frequenteerden, werden gecontroleerd en zeven extra besmettingen werden vastgesteld.
Tuberculose is nog steeds een gevaarlijke ziekte. Zonder behandeling is het verloop van
tuberculose ongunstig en zal de helft van de patiënten overlijden. In zijn beleidsbrief
2016-2017 kondigde de minister initiatieven aan die zouden moeten leiden tot een
versterking van het tuberculosebeleid en het verhogen van de slagkracht van de overheid
in het terugdringen van de incidentie. In dit verband werd een technische werkgroep
opgericht.
1. Is er al duidelijkheid over de oorzaken van de uitbraak van tbc in Lommel?
2. Kan de minister bevestigen dat het in het concrete geval om 9 tbc-besmettingen
gaat? Gaat het daarbij om één geval van open tbc of om meer gevallen?
3. Kan de minister toelichting verschaffen bij het optreden van Zorg en Gezondheid in
Lommel?
4. Hoeveel gevallen van tbc deden zich in Vlaanderen dit jaar en de vorige jaren voor?
Kan de minister cijfers geven vanaf 2014 tot 2017 (tot op heden), uitgesplitst per
jaar en per provincie?
5. Indien er substantiële verschuivingen zijn, hoe worden die verklaard?
6. Welke maatregelen werden inmiddels reeds afgesproken of geïmplementeerd ter
versterking van het tuberculosebeleid en het terugdringen van de incidentie?

2. JO VANDEURZEN
VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN
ANTWOORD
op vraag nr. 793 van 24 juli 2017
van ORTWIN DEPOORTERE
1. Tuberculose wordt veroorzaakt door de tuberkelbacterie. De meest voorkomende vorm
is longtuberculose. Een persoon met besmettelijke longtuberculose brengt bij het
hoesten, spreken of niezen tuberkelbacteriën in de lucht. Personen in de nabije
omgeving van de zieke kunnen de bacteriën inademen. Als de ingeademde bacteriën
de longen binnendringen, veroorzaken ze daar een kleine ontsteking. Meestal geneest
die spontaan, maar soms breidt de ontsteking zich verder uit. Het is een traag
verlopend proces en meestal is men al een tijd besmettelijk voordat de diagnose
gesteld wordt. Des te langer het duurt voor de diagnose gesteld wordt, des te meer
kans is er dat de zieke andere personen kan besmetten.
In dit geval was één van de twee zieken reeds verschillende maanden aan het hoesten
vooraleer de diagnose werd gesteld. Hij verbleef verschillende jaren in een hoog
incidentieland voor tuberculose en werd mogelijks daar reeds besmet. Wij vermoeden
dan ook dat hij de bronpatiënt is voor de andere patiënt. Aangezien beide patiënten al
een tijd besmettelijk waren en regelmatig enkele cafés bezochten, was er een kans
dat zij ook andere cafégangers hadden besmet. Daarom werd er beslist om de
contactscreening, die reeds uitgevoerd werd bij familie, vrienden en in het werkmilieu,
uit te breiden naar de twee cafés.
2. Het Agentschap vond rond de twee personen met besmettelijke longtuberculose 2
personen met een beginnende tuberculose die zelf nog niet besmettelijk zijn en 7
personen met een positieve tuberculinehuidtest maar met een normale longfoto die
dus een slapende infectie hebben. Zowel de twee zieken, de twee personen met
beginnende tuberculose als de personen met een positieve tuberculinehuidtest worden
verder opgevolgd door het agentschap.
3. Tuberculose is een ziekte die verplicht moet gemeld worden aan de artsen van het
agentschap. Van zodra het agentschap een tuberculosemelding krijgt, starten zij met
bron- en contactonderzoek. Samen met de zieke worden alle contacten uit het gezin,
de familie, het werk en de vrije tijd opgelijst. Men houdt hierbij rekening met de
besmettelijkheid van de patiënt en met de frequentie en de aard van de contacten die
de patiënt heeft met personen in zijn of haar omgeving.
Omdat het in dit dossier duidelijk was dat de twee zieken vaak twee cafés
frequenteerden en zij beiden al een tijd besmettelijk waren, werd er beslist om de
stamgasten van deze cafés de kans te geven zich te laten onderzoeken. Het
agentschap plaatste bij 113 stamgasten een tuberculinehuidtest. 7 personen
reageerden positief op de test. Dit toont aan de ze besmet zijn met de
tuberculosebacterie. Aangezien zij reeds positief waren bij de eerste test, is het niet
uit te maken of het hier om een recente besmetting gaat door contact met de huidige
twee patiënten of een besmetting uit het verleden. Enkel wanneer men bij een eerste
test negatief reageert en bij een tweede test, twee maanden later uitgevoerd positief
test, spreekt men van een recente besmetting. Maar besmet zijn, betekent niet dat
men ook effectief ziek zal worden. 90% van mensen die met tuberculose besmet
worden of zijn, krijgen nooit actieve tuberculose en zijn dus ook niet besmettelijk. Zij
hebben een latente of slapende infectie. Slechts 10% van besmette personen krijgen
ook effectief actieve tuberculose indien zij geen preventieve medicatie nemen. Bij 5%

3. gebeurt dit binnen de 2 jaar na de besmetting en bij de andere 5% ooit in hun verdere
leven door vermindering van hun weerstand om welke reden dan ook. Alle 7 personen
kregen een longfoto.
Bij twee personen was er een verdacht longbeeld. Zij werden voor verder onderzoek
doorgestuurd naar een longarts. Bij 1 persoon werd een beginnende vorm van
longtuberculose vastgesteld en tevens een behandeling ingesteld.
Verder werden ook tuberculinehuidtesten verricht in de privé sfeer van beide zieken.
Ook hier werden twee personen gevonden met een positieve huidtest. Ook zij kregen
een longfoto en zo werd duidelijk dat ook hier één persoon een beginnende
longtuberculose heeft.
4.
Tuberculose meldingen 2014 – 2017 (t/m juni)
Totaal
Vlaand
eren
Limburg Vl. Brabant Antwerpen OVL WVL
2014 419 32 63 182 73 69
2015 425 42 79 168 71 65
2016 441 39 59 163 104 76
2017 (t/m juni) 226 27 32 95 45 27
De cijfers over gemelde gevallen van tuberculose kan men raadplegen op onze
website:https://www.zorg-en-gezondheid.be/cijfers-over-meldingsplichtige-
infectieziekten.
5. Er zijn geen substantiële verschuivingen. De lichte stijging in 2016 was het gevolg van
de verhoogde instroom van asielzoekers die bij binnenkomst in ons land op tuberculose
worden gescreend en dus onmiddellijk in behandeling worden genomen zodat zij geen
risico vormen voor verdere verspreiding van de ziekte.
6. In tegenstelling tot wat soms beweerd wordt in de media blijft de tuberculose incidentie
in Vlaanderen redelijk stabiel.
jaar Incidentie/100.000
2010 7,4
2011 6,6
2012 6,5
2013 6,6
2014 6,4
2015 6,5
2016 6,85
Toch blijft het agentschap zich inspannen om het risico op de verspreiding van
tuberculose in te perken en dit op verschillende manieren:
 Twee belangrijke risicogroepen voor tuberculose zijn asielzoekers en gevangenen.
Deze groepen worden dan ook actief gescreend op tuberculose. De asielzoekers bij
het binnenkomen van ons land en de gevangenen bij opname in de gevangenis en
nadien nog jaarlijks gedurende hun detentie. Op deze manier wordt de diagnose

4. snel gesteld zodat een behandeling kan opgestart worden en verdere besmettingen
worden voorkomen.
 Op vraag van het Agentschap ontwikkelde de Vereniging voor Respiratoire
Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding (VRGT), een organisatie met
terreinwerking in het kader van het Preventiedecreet, een e-learning pakket over
tuberculose voor intermediairen die werken met risicogroepen. Door de verhoging
van hun kennis rond tuberculose zouden zij sneller personen met voor tuberculose
verdachte klachten moeten doorsturen voor verder onderzoek. Des te sneller de
diagnose gesteld wordt, des te sneller kan een behandeling gestart worden zodat
verdere besmettingen worden voorkomen.
 Aangezien tuberculose steeds minder voorkomt, vermindert de kennis er over maar
ook de aandacht voor tuberculose bij het artsenkorps. Dit geeft soms aanleiding tot
een laattijdige diagnose wat weer een langere besmettingsperiode tot gevolg heeft.
Aan de VRGT is gevraagd om uit te zoeken of het aanbieden van een web based
opleiding als didactiek geschikt is voor het verspreiden van informatie rond
tuberculose onder huisartsen.
 De behandeling van tuberculose duurt minstens 6 maanden. Het is dan ook niet
verwonderlijk dat sommige patiënten therapiemoe worden en hun behandeling op
eigen houtje stoppen. Hierdoor zullen zij snel terug besmettelijk worden. Bovendien
houdt het onregelmatig innemen van medicatie ook een gevaar in voor
resistentievorming. Om voorgaande redenen is het dus erg belangrijk dat de
therapietrouw goed opgevolgd wordt. Indien er therapieontrouw is, kunnen de
verpleegkundigen van de VRGT ingeschakeld worden om aan therapiesupervisie te
doen. Dankzij deze therapiesupervisie bij therapieontrouwe patiënten steeg de
proportie succesvol behandelden, van 80,9% (in 2014) tot 86,8% in 2015.
Vlaanderen haalt hier voor het eerst in de geschiedenis de internationale
doelstelling van 85%.
 In het St. Pieterziekenhuis te Brussel wordt momenteel een afdeling gebouwd waar
patiënten met een multidrugresistente tuberculose gedurende langere tijd kunnen
verblijven totdat zij niet meer besmettelijk zijn. Tevens voorziet men hier een
structuur waar onwillige tuberculosepatiënten gedwongen kunnen worden
opgenomen zolang ze besmettelijk zijn.