3. 3
συγκεντρώνονται στο πρόσωπο
του μονάρχη (απόλυτη
μοναρχία)
Όλες οι εξουσίες
Ο μονάρχης παραχωρεί Σύνταγμα-
ορίζεται η λειτουργία και άλλων
κρατικών οργάνων, όπως η Βουλή η
οποία ψηφίζει τους νόμους μαζί με
τον μονάρχη (συνταγματική
μοναρχία)
Το κράτος
είμαι εγώ
Είμαστε στο εμείς κι όχι στο εγώ
4. 4
Η εξουσία ασκείται από
περιορισμένο αριθμό
προσώπων- σήμερα
εμφανίζονται με τη μορφή
στρατιωτικών δικτατοριών
Δικτατορία είναι εκείνο το
πολίτευμα όπου η εξουσία ασκείται
με τρόπο απολυταρχικό από ένα
άτομο ή μια ομάδα ατόμων στο
οποίο οι πολίτες στερούνται των
βασικών τους δικαιωμάτων
5. 5
• Πηγή εξουσίας και ανώτατο όργανο της πολιτείας
είναι ο λαός
Δημοκρατία ( δήμος+κράτος)- Αρχαία Αθήνα
7. 1.Άμεση δημοκρατία
Ο λαός συμμετέχει άμεσα στην άσκηση εξουσίας και στη λήψη των
πολιτικών αποφάσεων- παράδειγμα: αρχαία
Αθήνα
Σήμερα η άμεση δημοκρατία πιστεύεται από
αρκετούς ότι δεν είναι εφικτή. Γιατί;
Ή μήπως είναι;;;;;
Στοιχεία άμεσης δημοκρατίας σήμερα:
α) δημοψήφισμα β) λαϊκή νομοθετική 7
8. Δημοψήφισμα
Λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία
Δημόσια διαβούλευση για τις περισσότερες
νομοθετικές ρυθμίσεις
Δημόσιος διάλογος ηλεκτρονικός μέσω των
μέσων κοινωνικής δικτύωσης
Ηλεκτρονική ψηφοφορία
Διοργάνωση συνελεύσεων,
συγκεντρώσεων, πορειών κ.α.
Δημιουργία ψηφιακών πλατφόρμων όπου
μπορούν να διατυπώνονται προτάσεις,
σχέδια, ιδέες για τον δημόσιο χώρο ακόμα
και λήψη αποφάσεων κ.α.
9. Η Βαρκελώνη ανέπτυξε το Decidim, Barcelona (Αποφασίζουμε,
Βαρκελώνη), μια ψηφιακή πλατφόρμα για τη συμμετοχική
δημοκρατία, που επιτρέπει στους πολίτες να δημιουργούν
προτάσεις για την πόλη, να τις συζητάνε και να τις
αναπτύσσουν συλλογικά, να οργανώνουν συνελεύσεις, να
σχεδιάζουν και να ορίζουν τη δημόσια πολιτική. Με πάνω από
300.000 επισκέπτες, 30.000 συμμετέχοντες, 13.000 προτάσεις
(από τις οποίες υλοποιήθηκαν 9.123) και 1.140 συνελεύσεις, η
πλατφόρμα έδωσε μορφή στο Στρατηγικό Πλάνο για την πόλη
της Βαρκελώνης και απορρόφησε μεγάλο μέρος του
προϋπολογισμού του δήμου. Οι προτάσεις μπορεί να αφορούν
την αλλαγή ονόματος ενός δρόμου, το θέμα της
δημοτικοποίησης του νερού ή τα εισιτήρια στα μέσα
μεταφοράς. Το Decidim, που σχεδιάζεται συλλογικά από
ομάδες πολιτών, είναι μια πλατφόρμα ελεύθερου λογισμικού
που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και να αναπτυχθεί δωρεάν από
οποιονδήποτε θεσμό ή οργάνωση.
10. Ψηφιακός χάρτης της πόλης που συνδυάζει
διαφορετικές εφαρμογές δίνοντας τη
δυνατότητα στους κατοίκους να προσθέσουν
πληροφορίες για γεγονότα και ζητήματα που
τους απασχολούν, να αναφέρουν προβλήματα,
να προτείνουν ιδέες που έχουν για τον δημόσιο
χώρο, να ξεκινήσουν συζήτηση, τόσο
διαδικτυακά όσο και στην πόλη, και να πάρουν
αποφάσεις αποκεντρωμένα και
αυτοοργανωμένα.
11. 11
Ο λαός ασκεί την εξουσία μέσω των
αντιπροσώπων του , των βουλευτών
Μορφές αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας
1. Βασιλευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία
2. Προεδρευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία
3. Προεδρική κοινοβουλευτική δημοκρατία
12. 12
Συμβολικός αρχηγός
κράτους είναι ο
βασιλιάς – ο βασιλιάς
δεν έχει πολίτικές
αρμοδιότητες
το αξίωμά του είναι
κληρονομικό και
ισόβιο
Ουσιαστικός αρχηγός
είναι ο αρχηγός της
κυβέρνησης που
εκλέγεται από το λαό
και ασκεί την εξουσία
Παραδείγματα
χωρών:
Μ.Βρετανία,
Ισπανία,
Βέλγιο,
Ολλανδία,
Σουηδία
13. 13
Συμβολικός αρχηγός
του κράτους είναι ο
Πρόεδρος της
Δημοκρατίας –
εκλέγεται από τη
Βουλή- δεν έχει
ουσιαστικές πολιτικές
αρμοδιότητες
Ουσιαστικός αρχηγός
ο πρωθυπουργός
Η εξουσία ασκείται
από την εκλεγμένη
από το λαό
κυβέρνηση
Παραδείγματα
χωρών: Ελλάδα,
Ιταλία
14. 14
Αρχηγός του
κράτους ο
Πρόεδρος της
Δημοκρατίας –
εκλέγεται από
τον λαό άμεσα
(όπως στην
Γαλλία) ή και
έμμεσα (ΗΠΑ)
Σχηματίζει ο ίδιος
την Κυβέρνησή του
και είναι ο
Πρόεδρος της
Κυβέρνησης –
διαθέτει ουσιαστικές
πολιτικές
αρμοδιότητες
Παραδείγματα:
Κύπρος, Γαλλία,
Ρωσία, ΗΠΑ
19. Ο θεμελιώδης
νόμος του κράτους
Καθορίζει την μορφή του
πολιτεύματος, περιγράφει
τα όργανα της πολιτείας,
κατοχυρώνει τα δικαιώματα
των πολιτών και ρυθμίζει
τις υποχρεώσεις τους
19
• Ο ανώτατος νόμος του
κράτους
• Όλοι άλλοι οι νόμοι πρέπει να
συμφωνούν με το Σύνταγμα και να
ακολουθούν τις διατάξεις του (το
πνεύμα και το γράμμα του
Συντάγματος)
•
22. 22
• Ήπια
• Οι διατάξεις
αναθεωρούνται δύσκολα
(κάποιες μάλιστα
απαγορεύεται να
αναθεωρηθούν), μόνο ανά
τακτικά διαστήματα και
υπό αυστηρές
προϋποθέσεις
• Οι διατάξεις
αναθεωρούνται σχετικά
εύκολα και χωρίς
χρονοβόρες διαδικασίες
• Αυστηρά
24. Είναι ο ανώτερος από όλους τους νόμους,
δηλ. ο θεμελιώδης νόμος της Πολιτείας.
Αυτό σημαίνει ότι όλοι οι νόμοι πρέπει να
στηρίζονται στο Σύνταγμα. Π.χ., η αλλαγή του
Οικογενειακού Δικαίου στην Ελλάδα
στηρίχθηκε στο δικαίωμα της ισότητας, που
κατοχυρώθηκε στο Σύνταγμα του 1975.
25. Το Ελληνικό Σύνταγμα ψηφίστηκε το 1975.
Έως σήμερα έχει αναθεωρηθεί 3 φορές, το
1986, το 2001 και το 2008.
29. 1. Έχω το δικαίωμα
να λέω ελεύθερα τη
γνώμη μου
2. Έχω το δικαίωμα
να με σέβονται και
να μη με
κοροϊδεύουν
3. Έχω το δικαίωμα
να προστατεύονται
η οικογένεια και το
σπίτι μου.
Α. Έχω την υποχρέωση
να σέβομαι την
ιδιωτική ζωή των
άλλων
Β. Έχω την υποχρέωση
να ακούω την γνώμη
του άλλου ακόμα κι
αν διαφωνώ μαζί του
Γ. Έχω την υποχρέωση
να μην προσβάλλω
και κοροϊδεύω τους
άλλους.
36. MEPOΣ TETAPTO - Eιδικές Τελικές και Μεταβατικές Διατάξεις
TMHMA A΄ - Eιδικές διατάξεις
'Αρθρο 106 - (Κράτος και εθνική οικονομία)
'Αρθρο 107 - (Προστασία κεφαλαίων εξωτερικού και ειδική
οικονομική νομοθεσία)
'Αρθρο 108 - (Απόδημος ελληνισμός)
'Αρθρο 109 - Διαθήκη, κωδίκελλος, δωρεά υπέρ του Δημοσίου, μητρώο
κληροδοτημάτων)
TMHMA B΄ - Aναθεώρηση του Συντάγματος
'Αρθρο 110 - (Αναθεώρηση του Συντάγματος)
TMHMA Γ΄ - Mεταβατικές διατάξεις
'Αρθρο 111 - (Συντακτικές Πράξεις & Ψηφίσματα)
'Αρθρο 112 - (Έκδοση νόμου που προβλέπεται από το Σύνταγμα)
****'Αρθρο 113 - (Ισχύς προσωρινού Κανονισμού της Βουλής)
****'Αρθρο 114 - (Το άρθρο 114 καταργείται.)
** *** 'Αρθρο 115 - (Το άρθρο 115 καταργείται.)
'Αρθρο 116 - (Θετικά μέτρα για την προώθηση της ισότητας ανδρών -
γυναικών)
'Αρθρο 117 - (Αγροτική ιδιοκτησία, δάση, απαλλοτριώσεις, οικιστικές
περιοχές)
'Αρθρο 118 - (Ανώτατοι Δικαστικοί λειτουργοί)
'Αρθρο 119 - (Ακύρωση πράξεων που εκδόθηκαν από 21.4.67 ως
23.7.74)
TMHMA Δ΄ - Aκροτελεύτια διάταξη
'Αρθρο 120 - (Ακροτελεύτια διάταξη)
37. O σεβασμός στο Σύνταγμα και τους νόμους που
συμφωνούν με αυτό και η αφοσίωση στην
Πατρίδα και τη Δημοκρατία αποτελούν θεμελιώδη
υποχρέωση όλων των Eλλήνων.
3. O σφετερισμός, με οποιονδήποτε τρόπο, της
λαϊκής κυριαρχίας και των εξουσιών που
απορρέουν από αυτή διώκεται μόλις
αποκατασταθεί η νόμιμη εξουσία, οπότε αρχίζει
και η παραγραφή του εγκλήματος.
4. H τήρηση του Συντάγματος επαφίεται στον
πατριωτισμό των Eλλήνων, που δικαιούνται και
υποχρεούνται να αντιστέκονται με κάθε μέσο
εναντίον οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει
με τη βία.»
39. Σύμφωνα με την ετήσια μελέτη του Ευρωπαϊκού
Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το
2018 η Ελλάδα κατατάσσεται στην 6η θέση μεταξύ
των 47 κρατών-μελών του Συμβουλίου της
Ευρώπης όσον αφορά τις εις βάρος τους
καταδικαστικές αποφάσεις για παραβιάσεις της
Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του
Ανθρώπου (ΕΣΔΑ). Πρώτη είναι η Ρωσία (με 248
καταδικαστικές αποφάσεις), ακολουθούν η Τουρκία
(146), η Ουκρανία (91), η Ρουμανία (82) και η
Ουγγαρία (38) και έκτη η Ελλάδα με 35.
41. 1. Ποια η σημασία του Συντάγματος για την
κρατική εξουσία;
α) Ρυθμίζει την οργάνωση και λειτουργία της
β) Θέτει τα όρια των αρμοδιοτήτων των
οργάνων της, ώστε να παρεμποδίζονται
αυθαιρεσίες εις βάρος των πολιτών
2. Ποια η σημασία του Συντάγματος για τους
πολίτες;
α) Κατοχυρώνει τα δικαιώματά τους
β) Καθορίζει τις υποχρεώσεις τους
42. 42
•
•
•
•
Δικαίωμα εκλέγειν και
εκλέγεσθαι στα δημόσια
αξιώματα
Δημοψήφισμα και λαϊκή
νομοθετική παρέμβαση
Συλλογική δράση
(συνεταιρισμοί, σύλλογοι,
πολιτικά κόμματα
Υποχρέωση σεβασμού της
λαϊκής κυριαρχίας από τα
όργανα της πολιτείας
43. 43
• Αρχή της νομιμότητας
των πράξεων των
οργάνων της πολιτείας
• Προστασία των
θεμελιωδών
δικαιωμάτων των
πολιτών
• Ανεξαρτησία της
δικαιοσύνης
44. 44
• Στόχος η μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων και η
ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής
• Δωρεάν παροχές σε βασικά αγαθά, όπως η υγεία
(λέμε τώρα), η παιδεία, η ασφάλεια, η καθαριότητα,
η μητρότητα = κοινωνικά δικαιώματα
• Πρόκειται για μια μορφή αναδιανομής του εθνικού
εισοδήματος προς τους λιγότερο προνομιούχους
45. 45
• Νομοθετική
• Δικαστική
• Εκτελεστική
• Βουλή και
Πρόεδρος της Δημοκρατίας
• Κυβέρνηση και
Πρόεδρος της Δημοκρατίας
• Δικαστές