2. Εισαγωγή
Τι αφορά η Έμφυλη Βία
• Ποια άτομα υφίστανται έμφυλη βία ;
• Γενικοί όροι που αφορούν την έμφυλη βία
Στοιχεία και καταγραφή των περιστατικών έμφυλης βίας
• Ιστορική εξέλιξη της έμφυλης βίας στην Ελλάδα
• Στοιχεία & Καταγραφή περιστατικών (Έκθεση ΕΚΚΕ, 2021)
• Αποτελέσματα πρόσφατης μελέτης (Μελέτη ΕΚΚΕ ,2023)
3. Σύντομη περιγραφή
Στην Ελλάδα υπάρχει μια τεράστια λίστα από καταγεγραμμένα περιστατικά
βίας κατά των γυναικών και θηλυκοτήτων γενικότερα.
1 στις 2 γυναίκες υφίσταται σεξουαλική βία ενώ 2 στις 5 γυναίκες έχουν
βιώσει σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας τους σύμφωνα με την
πιο πρόσφατη έρευνα του ΕΚΚΕ (2023)
4. Γενικοί όροι που αφορούν την έμφυλη βία
Η έμφυλη βία είναι ένα
καθημερινό, παγκόσμιο
φαινόμενο, που πλήττει στη
συντριπτική πλειοψηφία γυναίκες
και νεαρά κορίτσια, αλλά και
ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Περιλαμβάνει
οποιαδήποτε επιβλαβή πράξη,
κατά της αξιοπρέπειας και της
ακεραιότητας όσων την
υφίστανται.
Γυναικοκτονία Πρόκειται για
ανθρωποκτονία γυναικών, από
πρόθεση, επειδή είναι γυναίκες.
Συνιστά ακραία μορφή έμφυλης
και σεξιστικής βίας.
Διαπράττεται με κίνητρο την
άσκηση κοινωνικού ελέγχου στα
σώματα, αλλά και τις επιλογές
των γυναικών
Σεξουαλική βία είναι οποιαδήποτε
σεξουαλική πράξη, αλλά και
απόπειρα τέτοιας πράξης, χωρίς
την εκούσια και ελεύθερη συναίνεση
του θύματος. Κατά την άσκησή της,
συχνά (αλλά όχι πάντα)
χρησιμοποιείται σωματική βία,
εξαναγκασμός, αλλά και απειλές
βίας, προκαλώντας βλάβες στο
θύμα..
7. Ετήσιος αριθμός γυναικών θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας
Γράφημα 1: Ετήσιος αριθμός γυναικών θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας (2010-2021,
ΕΛ.ΑΣ.)
• Η αύξηση που
καταγράφηκε στον
συνολικό αριθμό των
γυναικών θυμάτων
ενδοοικογενειακής
βίας που
προχώρησαν σε
καταγγελία στην
αστυνομία το 2021
σε σχέση με το 2020
ανέρχεται στο 73%,
καθώς το 2020 4.264
γυναίκες είχαν
προχωρήσει σε
καταγγελία ενώ το
2021 ο αριθμός τους
ανήλθε σε 7.375.
8. Αριθμός και ηλικία θυμάτων ανά φύλο
Πίνακας 1: Αριθμός και ηλικία θυμάτων ανά φύλο (2021, ΕΛ.ΑΣ.)
• Σε σχέση με τον συνολικό αριθμό των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, οι γυναίκες
αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα των θυμάτων που προχωρούν σε καταγγελία στην
αστυνομία, καθώς αποτελούν το 74,2%
9. Ετήσιος αριθμός καταγγελλόμενων εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας
Γράφημα 2: Ετήσιος αριθμός καταγγελλόμενων εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας (2010-2021,
ΕΛ.ΑΣ.)
• Ο ετήσιος αριθμός
των
καταγγελλόμενων
εγκλημάτων
ενδοοικογενειακής
βίας το 2021
παρουσιάζει αύξηση
της τάξης του
54,8%, σε σχέση με
το 2020.
10. Σχέση θύματος-δράστη στα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας
Γράφημα 3: Σχέση θύματος-δράστη στα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας (2021, ΕΛ.ΑΣ.)
• Το μεγαλύτερο
ποσοστό των
θυμάτων 59,5%
διατηρούσε, είτε κατά
την τέλεση του
αδικήματος είτε κατά
το παρελθόν,
συντροφική σχέση με
τον δράστη.
• Στο 34,9% των
περιστατικών ο/η
δράστης ήταν ο
σύζυγος του
θύματος, στο 11,7%
ο μόνιμος
σύντροφος .
11. Ποσοστό θυμάτων ενδοοικογενειακού βιασμού ανά φύλο και ηλικία θύματος
Γράφημα 4: Ποσοστό θυμάτων ενδοοικογενειακού βιασμού ανά φύλο και ηλικία θύματος (ΕΛ.ΑΣ,
2021)
Οι ενήλικες γυναίκες
θύματα
ενδοοικογενειακού
βιασμού ανήλθαν το
2021 σε 41 (91,1%),
ενώ οι ανήλικες σε 3
(6,7%), ενώ μόνο
ένας ενήλικος
άνδρας (2,2%)
κατήγγειλε τον
βιασμό του από
άνδρα του
οικογενειακού του
περιβάλλοντος.
12. Γράφημα 5 : Ετήσιος αριθμός γυναικοκτονιών (2010-2021, ΕΛ.ΑΣ.)
Σε σχέση με το 2020
και το 2019, όπου ο
συνολικός αριθμός
των γυναικών που
δολοφονήθηκαν
από άνδρες του
οικογενειακού τους
περιβάλλοντος ήταν
8 για κάθε έτος,
Το 2021 ο αριθμός
αυτός σχεδόν
τριπλασιάστηκε
καθώς 23
γυναίκες στην
Ελλάδα έχασαν τη
ζωή τους από το
χέρι κάποιου
μέλους της
οικογένειάς τους.
Ετήσιος αριθμός γυναικοκτονιών
13. Σχέση δράστη με το θύμα
Γράφημα 6: Σχέση δράστη με το θύμα (2021, ΕΛ.ΑΣ.)
• Αναφορικά με τη σχέση
θύματος δράστη,
προκύπτει ότι στην
πλειονότητα των
περιπτώσεων πρόκειται
για συντροφική βία,
καθώς :
• 15 γυναίκες
δολοφονή-θηκαν από
τον νυν ή πρώην
σύντροφο ή σύζυγό
τους (65,3%), ενώ 6
γυναίκες δολοφονήθηκαν
από τον γιο τους (26,1%),
1 από τον εγγονό της
(4,35%) και 1 από τον
αδελφό της (4,35%).
14. με λίγα λόγια ….
• Το 2016 σημειώθηκαν 13 δολοφονίες γυναικών από συγγενικό τους πρόσωπο.
Από το σύνολο των δραστών που διώχθηκαν ποινικά για άσκηση
ενδοοικογενειακής βίας το 86,2% ήταν Άνδρες
• Το 2017 σημειώθηκαν 7 δολοφονίες γυναικών από συγγενικό τους πρόσωπο.
Από το σύνολο των δραστών που διώχθηκαν ποινικά για άσκηση
ενδοοικογενειακής βίας το 84% ήταν άνδρες. Οι καταδικαστικές αποφάσεις των
Εισαγγελιών για ενδοοικογενειακή βία το 2017 αφορούσαν άνδρες σε ποσοστό
93,4% για το 2017
• Το 2018 σημειώθηκαν 13 δολοφονίες γυναικών από συγγενικό τους πρόσωπο.
Από το σύνολο των δραστών που διώχθηκαν ποινικά για άσκηση
ενδοοικογενειακής βίας το 85,4% ήταν άνδρες. Οι καταδικαστικές αποφάσεις των
Εισαγγελιών για ενδοοικογενειακή βία το 2018 αφορούσαν άνδρες σε ποσοστό
92,2%.
• Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου
για τις Γυναικοκτονίες (European Observatory on Femicide) και τα στοιχεία από την
ΕΛ.ΑΣ κατά τα έτη 2019-2020 τελέστηκαν στην Ελλάδα τουλάχιστον 39
γυναικοκτονίες !!!
Πηγή : Ενημερωτικά σημειώματα του Παρατηρίου για την Iσότητα των φύλων (Μάρτιος 2016 –Σεπτέμβριος
2019)
https://isotita.gr/Ekthesi.pdf
15. ΒΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗ ΣΤΗΝ
ΕΡΓΑΣΙΑ
Στην Ελλάδα σύμφωνα με την κύρωσης της Σύμβασης 190 της Διεθνούς
Οργάνωσης Εργασίας για την εξάλειψη της βίας και παρενόχλησης στον κόσμο της
εργασίας (Ν.4808/2021), συστάθηκε στο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) το
Αυτοτελές Τμήμα για την παρακολούθηση της βίας και παρενόχλησης στην
εργασία (παρ. 1, άρ. 16 του Ν.4808/2021).
Τα παρακάτω στοιχεία δημοσιεύθηκαν στην «1η Ετήσια Έκθεση του έτους 2021»
Σύμφωνα με την 1η Ετήσια Έκθεση που αφορά στο διάστημα 05/07/2021 μέχρι
31/12/2021, το Αυτοτελές Τμήμα κλήθηκε να διαχειριστεί 97 αιτήσεις που
αφορούσαν σε 101 προσφεύγοντα άτομα.
Πηγή : Αυτοτελές Τμήμα για την Παρακολούθηση της Βίας και Παρενόχλησης στην Εργασία «1η Ετήσια Έκθεση , 2021»
https://www.hli.gov.gr/2021
16. Βία και παρενόχληση στην εργασία
Γράφημα 7: Προσφεύγοντα άτομα σχετικά με περιστατικά βίας και παρενόχλησης
στην εργασία ανά φύλο (7-12/2021)
• Στο 67% των περιπτώ-
σεων παρενόχλησης
στον εργασιακό χώρο
το θύμα της
παρενόχλησης ή της
βίας στην εργασία
αφορούσε γυναίκες !
17. Βία και παρενόχληση στην εργασία
Γράφημα 8: Θέση καταγγελλομένων για περιστατικά βίας και παρενόχλησης
στην εργασία (7-12/2021)
• Το 65% των περιπτώ-
σεων παρενόχλησης
στο εργασιακό
περιβάλλον ο δράστης
ήταν ο εργοδότης του
θύματος !
18. Πρόσφατα Στοιχεία σχετικά
με την έμφυλη βία
Η μελέτη του ΕΚΚΕ “Έμφυλη Βία κατά των γυναικών και άλλες
μορφές διαπροσωπικής βίας στην Ελλάδα”:
• Είναι η πιο πρόσφατη μελέτη που έχουμε.
• Χρηματοδοτήθηκε από την EUROSTAT .
• Διενεργήθηκε από 1/2021 -4/2023
• Συμμετείχαν 11.557 γυναίκες
• Για πρώτη φορά παρουσιάστηκαν δεδομένα και για τις 13
περιφέρειες
19. Άσκηση έμφυλης βίας ….
Γράφημα 9 : “Έμφυλη Βία κατά των γυναικών και άλλες μορφές διαπροσωπικής βίας στην Ελλάδα ” EKKE
(2023)
• Το 90,1% των γυναικών που
συμμετείχαν στην έρευνα
πιστεύει ότι η άσκηση
οποιασδήποτε μορφής βίας
κατά των γυναικών από στενό
σύντροφο στην Ελλάδα
σήμερα είναι αρκετά ή πολύ
συχνή.
• Η αντίληψη μεταξύ των
ερωτώμενων ηλικίας 18-74
ετών είναι ότι υπάρχει έντονη
ενδοσυντροφική βία κατά
των γυναικών στην Ελλάδα.
20. Γυναίκες που έχουν υποστεί σεξουαλική βία
από οποιονδήποτε δράστη, ανά ηλικιακή ομάδα και συνολικά
Γράφημα 9 : “Έμφυλη Βία κατά των γυναικών και άλλες μορφές διαπροσωπικής βίας στην Ελλάδα ” ΕΚΚΕ
(2023)
• 23,49% των γυναικών ηλικίας
18-29 ετών και περίπου 2 στις
10 γυναίκες ηλικίας 30-44 ετών
δηλώνουν ότι έχουν υποστεί
σεξουαλική βία που αφορά την
ανεπιθύμητη σεξουαλική
συμπεριφορά που επιβάλλεται
συμπεριλαμβανομένου του
βιασμού και της απόπειρας
βιασμού!
21. Σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία
Γράφημα 9 : Σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία , EKKE (2023)
• Περισσότερες από 2 στις 5
γυναίκες που συμμετείχαν
στην έρευνα (42,6%) και
εργάζονται ή είχαν εργαστεί
στο παρελθόν φέρονται να
έχουν υποστεί σεξουαλική
παρενόχληση στην εργασία
τους τουλάχιστον μια φορά
κατά τη διάρκεια του
εργασιακού τους βίου
• Σεξουαλική παρενόχληση στην
εργασία δήλωσε το 54,6% των
γυναικών 18-29 ετών, οι
μισές γυναίκες ηλικίας 30-44
ετών (49,5%)
22. Σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία
Γράφημα 10: Σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία , ΕΚΚΕ (2023)
Μεταξύ των γυναικών
ηλικίας 18-74 ετών που
έχουν πέσει θύματα
σεξουαλικής παρενόχλησης
του-λάχιστον μία φορά στην
επαγγελματική τους ζωή, το
45,1% υποδεικνύει ως
δράστη άνδρα συνάδελφο ή
συνεργάτη από το
επαγγελματικό
περιβάλλον, 41,9%
αναφέρουν άνδρα σε
διευθυντική θέση (αφεντικό
ή προϊστάμενο)
23. Ποσοστό γυναικών που έχουν υποστεί βία
Γράφημα 11: : Ποσοστό γυναικών (18-74 ετών) που έχουν υποστεί βία κατά τη διάρκεια της
ενήλικης ζωής τους από οποιονδήποτε δράστη ανά μορφή βίας ΕΚΚΕ (2023)
*Η ψυχολογική βία ασκείται μόνο από στενό/ή σύντροφο και περιλαμβάνεται στο
συγκεκριμένο γράφημα για λόγους συγκριτικής αποτύπωσης.
• Η πιο συχνή μορφή βίας που δηλώνουν ότι υφίστανται οι γυναίκες σε ποσοστό
40,42% είναι η ψυχολογική βία, η οποία ασκείται
μόνο σε στενές σχέσεις συντρόφων.
• Η σωματική βία ορίζεται ως εσκεμμένη συμπεριφορά
άσκησης πράξεων άμεσης σωματικής βίας εναντίον
άλλου ατόμου που αποσκοπεί στην πρόκληση
πόνου και στην πρόκληση φόβου και έχει ως
αποτέλεσμα σωματικές κακώσεις.
• Το 29,58% των γυναικών ηλικίας 18-74 ετών που
συμμετείχαν στην έρευνα, δηλώνουν ότι έχουν
υποστεί σωματική βία κατά τη διάρκεια της
ενήλικης ζωής τους, από οποιονδήποτε δράστη,
δηλαδή ανεξάρτητα από το ποιος είναι/ήταν ο
δράστης και ποια είναι/ήταν η σχέση τους μαζί
του/της
24. Επίλογος και Συμπερασματικά σχόλια
• Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των ερευνών που παρατέθηκαν πιο πάνω, η βία κατά γυναικών έχει
την τάση να επαναλαμβάνεται και να πολλαπλασιάζεται σε βάθος χρόνου. Τα ευρήματα είναι
ανησυχητικά & αποθαρρυντικά καθώς οι μορφές έμφυλης βίας αντί να μειώνονται αυξάνονται
κάθε χρόνο.
• Η άσκηση οποιασδήποτε μορφής βίας κατά των γυναικών από στενό/ή σύντροφο στην Ελλάδα
σήμερα είναι αρκετά ή πολύ συχνή”.
• Όσο αφορά την σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο της εργασίας παρατηρείται και σε αυτό το
πεδίο, πως άνδρες, τις περισσότερες φορές ευρισκόμενοι σε υψηλότερη ιεραρχική θέση συγκριτικά
με τις γυναίκες, κάνουν κατάχρηση της θέσης τους και ασκούν βία κατά των εργαζόμενων
γυναικών.
• Τα στοιχεία της πιο πρόσφατης έρευνας θα πρέπει να αναλυθούν από τους υπεύθυνους ώστε να
διαμορφωθούν πολιτικές που θα συμβάλουν στην εξάλειψη ή έστω στην μείωση του φαινομένου.
25.
26. Πηγές - Βιβλιογραφία
“3η Ετήσια Έκθεση για την βία κατά των Γυναικών”, ΕΚΚΕ (2022)
”Έμφυλη βία κατά των γυναικών και άλλες μορφές διαπροσωπικής
βίας στην Ελλάδα “ EKKE (2023) https://www.ekke.gr/en/research/
Ενημερωτικά σημειώματα του Παρατηρίου για την Iσότητα των
φύλων (Μάρτιος 2016 –Σεπτέμβριος 2019) https://isotita.gr/Ekthesi.pdf
Αυτοτελές Τμήμα για την Παρακολούθηση της Βίας και
Παρενόχλησης στην Εργασία «1η Ετήσια Έκθεση , 2021»
https://www.hli.gov.gr/ekthesi
Κέντρο Διοτίμα, https://diotima.org.gr/orologies/
