1. Ποιος όμως γνωρίζει ότι οι κάτοικοι της Απείρανθου Νάξου, είναι
Σφακιανοί πρόσφυγες;
Απείρανθος, η φιλόξενη τράπεζα της Ναξιακής γης που υποδέχθηκε
το σώμα και αίμα της Κρητικής Ψυχής και της λεβεντιάς,
μετουσιώνοντας το σε ελπιδοφόρο Νάμα. Για να αναγεννηθούν
μέσα σ’ αυτόν τον καινούργιο τόπο οι νιοφερμέντοι και να γίνουν
κοινωνοί μιας πνευματικής άνθησης, τόσο λαμπρής όσο λαμπρή
είναι η ιστορία της γης που άφησαν, και αυτής που τους φιλοξένησε.
H Aπείρανθος είναι ένα ορεινό χωριό χτισμένο στους πρόποδες του
βουνού Φανάρι σε υψόμετρο 883 μέτρων και σε απόσταση σχεδόν
26 χιλ. από τη Χώρα. Το χωριό αυτό λένε πως κτίστηκε τον 10 αι.
από τους Κρητικούς.
Κατά άλλες πληροφορίες, ανεπιβεβαίωτες, υπήρχε στην Κρήτη η
αρχαία πόλη Νάξος ή Αξός, που άλλοι λένε ότι βρισκόταν κοντά στα
Χανιά, και άλλοι κοντά στον Μυλοπόταμο. Όπότε με τις μετακινήσεις
του δεκάτου αιώνα να μεταφέρθηκαν εκεί. Η ντόπια διάλεκτος έχει
διατηρηθεί ανέπαφη, τελείως ξεχωριστή με την υπόλοιπη Νάξο. Το
ίδιο, όμως, τα έθιμα και οι παραδόσεις των κατοίκων της. Αυτοί οι
1024 άνθρωποi της ορεινής Απειράθου, σήμερα, δείχνουν την
μεγάλη άνθηση του τόπου στα γράμματα, στις τέχνες, στην
υφαντική, στην πολιτική.
