Αναγέννηση και θρησκεία στις τέχνες

1. Αναγέννηση και θρησκεία
στις τέχνες
Κων/νος Συλάκος

2. Αναγέννηση
Από Φλωρεντία σε
όλη την Ευρώπη
Πολιτιστικό, ιστορικό
και κοινωνικό κίνημα
Ανάμεσα στον 14ο
και 17ο αιώνα μ.Χ.
Άνθηση πολιτισμού
(επιστήμη, τέχνη,
θρησκεία και πολιτική)
Αναβίωση της μελέτης
της κλασικής
αρχαιότητας Το πέρασμα από τον
Μεσαίωνα στην
σύγχρονη εποχή

3. Ρωμαιοκαθολική εκκλησία στην Αναγέννηση
Η εποχή κατά την οποία ξεκίνησε η Αναγέννηση
χαρακτηριζόταν από θρησκευτικές αναταραχές και μια κρίση
στην Ρωμαιοκαθολική εκκλησία εξαιτίας αυθαιρεσιών από την
απόλυτη εξουσία. Η Εκκλησία όμως εξακολουθούσε να
ελέγχει τους πιστούς με τη διαρκή απειλή του κακού και να
εφευρίσκει τρόπους άφεσης των αμαρτιών, μεταξύ των οποίων
και τα συγχωροχάρτια. Έτσι τα περισσότερα έργα τέχνης ήταν
παραγγελίες ή αφιερώσεις στην Εκκλησία που μπορούσε να
χρηματοδοτήσει.

4. Αναγέννηση και νέα νοοτροπία στις τέχνες
Το νέο πολιτικό, κοινωνικό και επιστημονικό πλαίσιο που διαμορφώθηκε εκείνη την εποχή, επέτρεψε
στους καλλιτέχνες να καινοτομήσουν χρησιμοποιώντας νέες τεχνικές, σαν την προοπτική. Στις τέχνες
εμφανίστηκε ο ρεαλισμός, το συναίσθημα και στοιχεία από την αρχαιότητα, όπως οι απεικόνιση
γυμνών ανθρώπων με τα οποία δημιουργούνταν έργα με θρησκευτικό περιεχόμενο (Αγία γραφή)
αλλά και αρχαιοελληνική και ρωμαϊκή μυθολογία.
Βασικές τέχνες με θέμα την θρησκεία ήταν:
Ζωγραφική
Γλυπτική
Αρχιτεκτονική-Μουσική

5. Ζωγραφική

6. Ζωγραφική
Η ζωγραφική γνώρισε έναν μεγάλο αριθμό τεχνικών καινοτομιών
κατά τη διάρκεια της αναγέννησης, όπως η τεχνική του sfumato που
στηρίζεται στα διαδοχικά στρώματα χρώματος, η προοπτική στην
οπτική γωνία, η διακόσμηση και ζωγραφική των θόλων των κτιρίων.
Παράλληλα έγινε για πρώτη φορά εφικτή η ζωγραφική με λάδι, μέσω
της ανάμειξης του λαδιού με κάποια χρωστική ουσία, η οποία
επέτρεψε μια λαμπρότητα και ένα μεγαλύτερο βάθος στην
απεικόνιση, ειδικότερα στην δημιουργία σκιών. Επιπλέον, κυρίως
χάρη στις έρευνες του ντα Βίντσι, η ζωγραφική σε καμβά
αντικατέστησε τη ζωγραφική στο ξύλο. Σημαντικοί ζωγράφοι ήταν οι
Λεονάρντο ντα Βίντσι, Μιχαήλ Άγγελος, Ραφαήλ, Μποτιτσέλι και

7. Λεονάρντο ντα Βίντσι - 1.Ο Μυστικός Δείπνος, Μιλάνο 2. Ιωάννης ο Βαπτιστής

8. 1. Μποτιτσέλι - Η μυστική γέννηση, Λονδίνο 2. Ιερώνυμος Μπος - Ο Χριστός
στεφανωμένος με αγκάθια, Λονδίνο

9. 1. Ραφαήλ - Η μνηστεία της Παναγίας, Μιλάνο 2. Μιχαήλ Άγγελος - Καπέλα Σιξτίνα

10. Μιχαήλ Άγγελος -
Δευτέρα Παρουσία,
Καπέλα Σιξτίνα

11. Γλυπτική

12. Γλυπτική
Κύριος στόχος ήταν ο ρεαλισμός και η πιστή αναπαράσταση της πραγματικότητας. Τα αγάλματα
αποδίδονταν τις περισσότερες φορές με πραγματικές ανθρώπινες αναλογίες ή και με μεγαλύτερα
μεγέθη, όπως το περίφημο έργο Δαβίδ του Μιχαήλ Άγγελου. Οι καλλιτέχνες προσπαθούσαν να
μιμηθούν τα αρχαία πρότυπα, κυρίως σε ότι αφορά την αναπαράσταση της κίνησης και των γυμνών
σωμάτων.

13. Τα γλυπτά υιοθετούν τώρα και θέματα της
ελληνικής και ρωμαϊκής μυθολογίας.
Επιπλέον τα χάλκινα γλυπτά γνώρισαν
άνθηση και στα ανάγλυφα χρησιμοποιήθηκε
η προοπτική προσδίδοντας έτσι πλαστικότητα
και ισορροπία. Σημαντικοί γλύπτες ήταν οι
Λορέντζο Γκιμπέρτι, Μιχαήλ Άγγελος,
Λούκα ντέλλα Ρόμπια, Ντονατέλο,
Μπενβενούτο Τσελίνι, Άντριεν ντε Βρις.

14. 1. Λορέντζο Γκιμπέρτι - Οι πύλες του παραδείσου, Φλωρεντία 2. Ντονατέλο - Δαβίδ, Φλωρεντία

15. 1. Μπενβενούτο Τσελίνι - Περσέας, Φλωρεντία 2. Μιχαήλ Άγγελος - Μωυσής, Βατικανό

16. Μιχαήλ Άγγελος - 1. Δαβίδ, Φλωρεντία 2. Pietà (αποκαθήλωση), Βατικανό

17. Αρχιτεκτονική

18. Αρχιτεκτονική
Η αναγεννησιακή αρχιτεκτονική είναι έντονα επηρεασμένη από την αρχαία ελληνορωμαϊκή
αρχιτεκτονική, με κυριότερα χαρακτηριστικά την μαθηματική ακρίβεια των αναλογιών, γεωμετρικές
μορφές και την αρμονία. Επιπλέον υπάρχει έντονο το στοιχείο της διακόσμησης, με θέματα
δανεισμένα από την αρχαιότητα, τα οποία διανθίζουν τις προσόψεις και το εσωτερικό. Σημαντικά
δείγματα αρχιτεκτονικής είναι θρησκευτικοί ναοί και γνωστοί αρχιτέκτονες ήταν οι Λεόν Μπατίστα
Αλμπέρτι, Ντονάτο Άντζελο Μπραμάντε, Φίλιππο Μπρουνελέσκι, Λεονάρντο ντα Βίντσι και Αντρέα
Παλλάντιο.

19. Λεόν Μπατίστα Αλμπέρτι - Santa Maria Novella, Φλωρεντία

20. Ντονάτο Άντζελο Μπραμάντε - 1. Σχέδιο τρούλου Βασιλικής
Αγίου Πέτρου, Ρώμη 2. Santa Maria delle Grazie, Μιλάνο

21. Φίλιππο Μπρουνελέσκι - 1. Santa Maria del Fiore 2. Santa Croce, Φλωρεντία

22. Αντρέα Παλλάντιο - 1. San Giorgio Maggiore, Βενετία 2. Βίλα Ροτόντα, Βιτσέντζα

23. Μουσική

24. Το πνεύμα της Αναγέννησης και του Ανθρωπισμού επηρέασε και τη μουσική. Την περίοδο αυτή η
πολυφωνική μουσική παρουσιάζει σημαντική ανάπτυξη. Η Ιταλία είχε και στον τομέα αυτό το
προβάδισμα με κορυφαίο μουσικό τον Τζοβάνι Πιερλουίτζι ντα Παλεστρίνα.
Μουσική
Missa Papae Marcelli O magnum mysterium

25. Καθώς η θρησκευτική χορωδιακή μουσική έφτανε στο
αποκορύφωμά της γύρω στα 1550, άρχισαν τότε να
εμφανίζονται τα πρώτα σύνολα καθαρά οργανικής
μουσικής. Η ορχηστική μουσική παιζόταν συνήθως
από όργανα της ίδιας οικογένειας: Έγχορδα, πνευστά ή
ομάδες από φλογέρες. Εμφανίζονταν και ορχήστρες
που περιείχαν διαφορετικές ομάδες οργάνων
αποτελώντας έτσι τον πρόγονο των σύγχρονων
ορχηστρών. Επίσης φτιάχνονταν ενδιαφέρουσες
συνθέσεις για πληκτροφόρα όργανα όπως το
Εκκλησιαστικό όργανο ή το Κλειδοκύμβαλο.

26. 1. Εκκλησιαστικό όργανο 2. Χορωδία σε ναό

27. 1. Εκκλησιαστικός ύμνος 2. Χορός 3. Μουσικός

28. Σύνοψη για Αναγέννηση
Η Αναγέννηση είναι μία από τις πιο σημαντικές περιόδους της ανθρωπότητας και σωστά
θεωρείται το πέρασμα από τον Μεσαίωνα στην σύγχρονη εποχή. Από την σκοτεινή εποχή
της θεοκρατίας και άγνοιας για το παρελθόν ο κόσμος άλλαξε και οι άνθρωποι
«φωτίστηκαν», ανακαλύπτοντας τον αρχαίο πολιτισμό και αλλάζοντας τον τρόπο σκέψης
τους και τις τεχνικές τους. Ως αποτέλεσμα, ο πολιτισμός «άνθησε», αναπτύχθηκε η
επιστήμη και η πολιτική και τέθηκαν οι βάσεις που οδήγησαν στον Διαφωτισμό.

29. Δικτυογραφία
http://iep.edu.gr/index.php/el/home/40-thriskeftika1/521-thriskeftika-didaktiko-yliko-
gymnasio
https://el.wikipedia.org