2. Թթվածնի անձագիր
Թթվածնի անձնագրի կազմումը`
Թթվածնի ընդհանուր բնութագրումը
Քիմիական նշանը——-O
Քիմիական բանաձևը—O2
Հարաբերական ատոմային զանգված՝ Ar——- 16
Հարաբերական մոլեկուլային զանգված Mr——-32
Իզոտոպները—16O,17O,18O
Դիրքը պարբերական համակարգում՝կարգաթիվը-8, պարբերությունը-6, խումբը գլխավոր ետնթախումբ—
Ատոմի բաղադրությունը և կառուցվածքը— (8p+8n)8e
Վալենտականությունը-2, օքսիդացման աստիճանը-0,-2, ftor+2 h2o2
-27
Հաշվել մեկ ատոմի զանգվածը—-o(mo)=16*1,66*10 kg
3. Թթվածնի հայտնագործումը
Թթվածին, քիմիական տարր է որի նշանն է O և ատոմային թիվը՝ 8։ Թթվածինը առաջին անգամ ստացել է Կ.
Շեելեն 1770 թ.` սելիտրայի քայքայումիցֈ 1774 թ. Ջ. Պրիստրին թթվածին ստացել է սնդիկի օքսիդի
քայքայումիցֈ Բնության մեջ թթվածինը գտնվում է ինչպես ազատ վիճակում այնպես էլ միացությունների ձևով:
Այն Երկրի վրա ամենատարածված տարրն է. կազմում է նրա զանգվածի մոտ 30%ըֈ Երկրագնդի զանգվածի
կեսից ավելին թթվածին էֈ Թթվածինը կազմում է մարդու օրգանիզմի 65 %-ըֈ Հանդես է գալիս երկու ալոտրոպ
ձևափոխությունների ձևով` թթվածին (O2) և օզոն (O3)
Դեռևս VIII դարում չին գիտնական Մաո Հոային հաստատել է, որ օդը պարունակում է այրմանն ու շնչառությանը
մասնակցող գազ: Իտալացի գիտնական ու նկարիչ Լեոնարդո դա Վինչին նույնպես օդը դիտում էր որպես 2
գազերի խառնուրդ, որոնցից միայն մեկն է մասնակցում այրմանն ու շնչառությանը: XVIII դարում առաջին
անգամ միմյանցից անկախ թթվածին ստացել են շվեդ գիտնական Շեելեն (1769–70 թթ-ին)՝ կալիումի բորակը
(KNO3) շիկացնելով, իսկ 1774 թ-ին՝ անգլիացի գիտնական Ջ. Փրիստլին՝ սնդիկի օքսիդը (HgO) տաքացնելով:
Սկզբում թթվածին քիմիական տարրն անվանել են «հրեղեն օդ» («ֆլոգիստոն»)՝ այրմանը նպաստելու, իսկ
ավելի ուշ՝ «կյանքի օդ»՝ շնչառությանը մասնակցելու համար: 1775 թ-ին ֆրանսիացի քիմիկոս Ա.
Լավուազիեն բացահայտեց օդի բաղադրությունը. ցույց տվեց, որ թթվածինը թթուների պարտադիր բաղադրիչ
մաս է, և այն անվանեց «թթու առաջացնող» (հունարեն՝ «օքսյուս» – թթու, և «գենարե» - ծնել), որից էլ առաջացել
է հայերեն թթվածին անվանումը:
Լավուազիեն ճիշտ մեկնաբանեց թթվածնի դերը նաև այրման և շնչառության շարժընթացներում` դրանք
դիտելով որպես նյութերի և թթվածնի փոխազդեցություն:
