Хөгжим сонсгох Монгол ардын дуу ” Дөрвөн уул”
Хичээлийн нэр: Монгол ардын дуу Зорилго:  Монгол ардын дууны төрөл зүйлийн тухай мэдлэг олгох
Зорилт Монгол үндэстэн ястны байршлыг нутгийн зүгээр мэдүүлэх Тухайн үндэстэн ястаны хувцасны  хэв маягаар таних,төсөөлөх Үндэстэн ястны дууны үгийн утгаар юуны тухай өгүүлж байгааг мэдүүлэх
Монгол ардын дуу гэж юу вэ?
Тодорхой нэгэн зохиосон эзэнгүй ард түмний амнаас ам дамжин дуулагдаж хувирч өөрчлөгдөж ирсэн дууг ардын дуу гэнэ. Монгол ардын дууг хоёр хувааж үздэг. 1.Монгол ардын богино дуу
2.Монгол ардын уртын дуу
Монгол ардын богино дуу нь сэдвийн хувьд: Хүн, байгаль нийгэм, хөдөлмөр аж байдал, мал сүрэг, хошин шог,зан үйл, үерхэл нөхөрлөл, гуниг эмгэнэлийн аль ч сэдэвтэй байдаг.
Монгол ардын богино дуу гэж юу вэ?
Монгол ардын богино дуу Монгол ардын богино дуу нь ард түмний дунд түгээмэл дэлгэрсэн нийтлэг шинжтэй гэр орон, хээр тал, хонь маланд явах,тайз дэлгэц хаана л бол хаана дуулагддаг өргөн хэрэглээ, хэрэгцээний урлаг юм.
Монгол ардын дууны утга Үгийн хувьд бадагчилсан хэлбэртэй,дахилттай,дахилтгүй, адилтгал,зэрэгцүүлэл, зүйрлэл ихтэй,ихэвчлэн үнэн бодит байдлаас сэдэвлэн  шүлэглэсэн байдаг. Аялгууны зохиомж нь цар хүрээ их биш,уран гоё нугалаа ихтэй,сонсож тогтооход хялбар байдаг.
Монгол ардын дуу “ Сэндэр охин” Цээ вангийн хошууны Цэцэн залангийн охинсандаа хө  Арван найман настайдаа Алиа Сэндэр нэртэй дээ хө Арван ембүү хараад  Алгаа тосдог аавуудаа хө Хорин ембүү хараад Хормойгоо тосдог ээжүүдээ хө
Монгол ардын дууны онцлог Монгол ардын богино дуу нь аялгууны зохиомж нь хэд хэдэн тухайлбараас бүтсэн,мөчлөг өгүүлбэртэй тодорхой айзам хэмжээтэй,урт барилтгүй байдаг.
Бальзак
Урлаг бол  үндэсний хувцас мөн.
Монгол үндэстнүүд Барга үндэстэн
Баяд үндэстэн Баяд  эрэгтэй,
эмэгтэй
Буриад үндэстэн Буриад эмэгтэй
Дархад үндэстэн Дархад эрэгтэй
Дарьганга үндэстэн Дарьганга эмэгтэй
Захчин үндэстэн Захчин эмэгтэй
Казак үндэстэн Казак
эмэгтэй
Казак үндэстэн Казак
эрэгтэй
Монгол үндэстэн Халх эрэгтэй
Монгол үндэстнүүд Монгол
үндэстнүүд
Үзэмчин,халх монгол Үзэмчин
эрэгтэй,
эмэгтэй
Ойрад ястан Ойрад
эмэгтэй
Торгууд үндэстэн Торгууд
эрэгтэй
Өөлд ястан Өөлд

монгол ардын дуу