θεός και θρησκειες

1. Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΤΟ ΚΟΣΜΟ

2. ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΤΣΙΑΜΟΥΡΑ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΠΑΤΣΙΔΗ ΡΙΑ ΣΤΕΡΓΊΟΥ
ΕΥΑΓΓΕΛΊΑΦΕΚΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΗΣ ΘΕΜΑΤΙΚΉΣ
ΕΝΌΤΗΤΑΣ 1.1 ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΤΟΝ
ΚΟΣΜΟ
i. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ii. 2ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΑΠΌ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ
ΣΤΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ
iii. 3 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΟΥ ΑΝΑΔΥΕΤΑΙ
iv. 4 ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ
v. 5 ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΣΕ ΜΕΓΑΛΕΣ ΜΟΝΟΘΕΙΣΤΙΚΕΣ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ
vi. 6 ΕΠΙΛΟΓΟΣ

3. • ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 1 Εισαγωγή
• Οι άνθρωποι θρησκεύουν και πιστεύουν σε έναν ή ταυτόχρονα
περισσότερους Θεούς. Η πίστη σε ένα ή περισσότερα Ανώτερα
Όντα υπάρχει από τότε που ο άνθρωπος οργανώθηκε στην πρώτη
μορφή κοινωνιών και δημιούργησε τα πρώτα έργα πολιτισμού.
• Σύμφωνα με τους θρησκειολόγους και γλωσσολόγους, η λέξη
«θεός» προέρχεται από το σανσκριτική λέξη «dthva», που
σημαίνει φώς, ημέρα. Επίσης, ο πρωτόγονος άνθρωπος λάτρευε
ιδιαίτερα με διάφορες μορφές τη Μητέρα Γη.

4. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 2 ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ
ΘΕΟΥ ΣΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ
ΑΠΌ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ
Αποκάλυψη του Θεού, λέμε τα όσα ο Θεός αποκάλυψε στους ανθρώπους. Τον όρο χρησιμοποιούν όλες σχεδόν οι «εξ
αποκαλύψεως θρησκείες» και σημαίνει τη φανέρωση των θείων αληθειών ή προθέσεων στους ανθρώπους.
Το φανέρωμα αυτό μπορεί να εκδηλωθεί με μυστικές ενοράσεις, ιστορικά γεγονότα ή πνευματικά βιώματα που
μεταμορφώνουν τη ζωή των ατόμων και των ομάδων.
Ο άνθρωπος αισθάνεται μέσα του την ανάγκη να ανακαλύψει το νόημα του κόσμου και της ζωής, αλλά καθώς μόνος του
δεν το κατορθώνει, στηρίζεται στην αποκάλυψη για να λάβει γνώση της υπερφυσικής αλήθειας και των θείων
μυστηρίων[εκκρεμεί παραπομπή].
Κατά την Ορθόδοξη Εκκλησία, η αποκάλυψη του Θεού δόθηκε πλήρως την Πεντηκοστή, με την επιφοίτηση του Αγίου
Πνεύματος στην Εκκλησία. Έκτοτε, φορείς αυτής της αποκάλυψης, είναι οι άγιοι της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ιδιαίτερα οι
Θεουμένοι, οι οποίοι βιώνουν τη θεία αποκάλυψη ως εμπειρία ζωής. Εξ' αυτού του γεγονότος, προκύπτει η Ορθόδοξη
θέση, ότι η αποκάλυψη του Θεού είναι η εμπειρία των αγίων, η οποία αποτελεί την Ιερά Παράδοση της Εκκλησίας. Είναι
Θεόπνευστη, επειδή προέρχεται από θεοπνευστούς φορείς.
Η αποκάλυψη του Θεού, διατυπώνεται από τους αγίους με πολλούς τρόπους: Με τις αποφάσεις των Οικουμενικών
Συνόδων, με τα εγκεκριμένα από Οικουμενικές Συνόδους κείμενα των πατέρων, με την Αγία Γραφή, την Υμνολογία της
Εκκλησίας και τα Λειτουργικά κείμενα.
Τα ανωτέρω, θεωρούνται Θεόπνευστα, επειδή περιέχουν Θεία Αποκάλυψη. Εκ των ανωτέρω, αλάθητες θεωρούνται μόνο
οι αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων, επειδή τα υπόλοιπα, εκτός από τη Θεία Αποκάλυψη, είναι δυνατόν να
περιέχουν και λάθη.

5. 1Η ΜΟΡΦΗ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ ΣΤΟ
ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ
•
• ΠΡΩΤΗ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ
• . Η αποκάλυψη του Θεού στον Μωϋσή.
• 1 Ο Μωυσής έβοσκε τα πρόβατα του Ιοθόρ, του πεθερού του, ιερέα τής Μαδιάμ· καποτε έφερε τα
πρόβατα στο πίσω μέρος τής ερήμου, και ήρθε στο βουνό τού Θεού, το Χωρήβ.
• 2 Και ο άγγελος του Κυρίου φάνηκε σ’ αυτόν μέσα σε φλόγα φωτιάς, από το μέσον τής βάτου, και είδε,
και να, η βάτος καιγόταν από τη φωτιά, αλλ’ η βάτος δεν κατακαιγόταν.
• 3 Και ο Μωυσής είπε: Ας στρέψω, και ας παρατηρήσω αυτό το μεγάλο θέαμα, γιατί η βάτος δεν
κατακαίγεται.
• 4 Και καθώς ο Κύριος είδε [τον Μωυσή] ότι έστρεψε να παρατηρήσει, ο Θεός φώναξε σ’ αυτόν μέσα
από τη βάτο, και είπε: Μωυσή, Μωυσή. Και εκείνος είπε: Εδώ είμαι.
• 5 Και είπε: Μη πλησιάσεις εδώ· λύσε τα υποδήματά σου από τα πόδια σου· επειδή, ο τόπος επάνω στον
οποίο στέκεσαι, είναι άγια γη.

6. 1Η ΜΟΡΦΗ ΑΠΟΚΆΛΥΨΗΣ
ΣΤΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ
• 6 Και του είπε: Εγώ [είμαι] ο Θεός τού πατέρα σου, ο Θεός τού Αβραάμ, ο Θεός τού Ισαάκ, και ο
Θεός τού Ιακώβ. Και ο Μωυσής έκρυψε το πρόσωπό του· επειδή, φοβόταν να κοιτάξει στον Θεό.
• 7 Και ο Κύριος είπε: Είδα, είδα την ταλαιπωρία του λαού μου, που είναι στην Αίγυπτο, και άκουσα
την κραυγή τους εξαιτίας των εργοδιωκτών τους· επειδή, γνώρισα την οδύνη τους·
• 8 και κατέβηκα για να τους ελευθερώσω, από το χέρι των Αιγυπτίων, και να τους ανεβάσω από τη
γη εκείνη, σε γη καλή και ευρύχωρη, σε γη που ρέει γάλα και μέλι, στον τόπο των Χαναναίων, και
των Χετταίων, και των Αμορραίων, και των Φερεζαίων, και των Ευαίων, και των Ιεβουσαίων·
• 9 και τώρα δες, η κραυγή των γιων Ισραήλ ήρθε σε μένα· και είδα ακόμα την κατάθλιψη, με την
οποία οι Αιγύπτιοι τους καταθλίβουν·
• 10 έλα, λοιπόν, τώρα, και θα σε αποστείλω στον Φαραώ, και θα βγάλεις τον λαό μου, τους γιους
Ισραήλ, από την Αίγυπτο.
• 11 Και ο Μωυσής αποκρίθηκε στον Θεό: Ποιος [είμαι] εγώ, για να πάω στον Φαραώ, και να βγάλω
τους γιους Ισραήλ από την Αίγυπτο;
• 12 Και [ο Θεός] είπε: Επειδή, εγώ θα είμαι μαζί σου· και τούτο [θα είναι] σε σένα το σημείο, ότι εγώ
σε απέστειλα: Αφού βγάλεις τον λαό μου από την Αίγυπτο, θα λατρεύσετε τον Θεό επάνω σε τούτο
το βουνό.
• 3 Και ο Μωυσής είπε στον Θεό: Δες, [όταν] εγώ πάω στους γιους Ισραήλ, και τους πω: Ο Θεός των
πατέρων σας με απέστειλε σε σας, κι εκείνοι με ρωτήσουν: Τι [είναι] το όνομά του; Τι θα τους πω;
• 14 Και ο Θεός είπε στον Μωυσή: Εγώ είμαι εκείνος που είμαι (Εγώ είμαι ο Ων)· και είπε: Έτσι θα
πεις στους γιους Ισραήλ: Ο Ων με απέστειλε σε σας. (Εξοδος 3, 1-)

7. 2Η ΜΟΡΦΗ ΑΠΟΚΆΛΥΨΗΣ
ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ
• α Θεοφάνια είναι μεγάλη ετήσια χριστιανική εορτή
της Βάπτισης του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη
ποταμό από τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή(¹).
Εορτάζεται στις 6 Ιανουαρίου και είναι η τρίτη και
τελευταία εορτή του Δωδεκαημέρου (εορτών των
Χριστουγέννων). Το όνομα προκύπτει από την
φανέρωση των τριών προσώπων της Αγίας
Τριάδας που συνέβη σύμφωνα με τρεις σχετικές
ευαγγελικές περικοπές. Η εορτή των Θεοφανίων
λέγεται επίσης
και Επιφάνια και Φώτα ή Φωτά (ή Εορτή των
Φώτων). Σε αυτή την εορτή γιορτάζουν τα ονόματα
Φώτιος, Φωτεινή, Φανή, Τριάδα, Ουρανία,
Ιορδάνης, Ιορδάνα, Περιστέρης, Περιστέρα,
Θεοφάνης, Θεοφανία και Θεοχάρης.

8. ΑΠΟΚΑΛΎΨΕΙΣ ΚΑΘΟΛΗ ΤΗ
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ
ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΉΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
• . Φανερώσεις του Θεού στην ιστορία της Εκκλησίας
• «Αποκάλυψη του Θεού σημαίνει Θεοφάνειες στην κτίση και την ιστορία· συγχρόνως
επισημαίνει την ριζική διαφορά μεταξύ δημιουργού και δημιουργήματος, όντος και μη όντος,
ακτίστου και κτιστού… Έτσι ο Θεός μολονότι ακατάληπτος ως προς την ουσία του, γίνεται
καταληπτός δυναμικά κατά τις ενέργειες. Και τούτο είναι έργο μόνο των θεοφανειών, οι
οποίες με αυτό τον τρόπο γίνονται γέφυρες ή κρίκοι που συνδέουν τη θεότητα με την κτίση.
Ιστορία, κτίση, σύμβολα και κάθε γνώση, αποτελούν τον μοναδικό δρόμο αυτής της
αποκάλυψης.
• Η ίδια η δημιουργία οφείλεται σε μια φανέρωση του Θεού, σε μια θεοφάνεια. Ολόκληρη η
ιστορία της Π.Δ. γράφεται δια μέσου θεοφανειών. Κι αυτή η ιστορία είναι η απαρχή της
ιστορίας της θείας οικονομίας. Δημιουργία, παράδεισος, πτώση, δραματικές συνέπειες,
εκλογή περιούσιου λαού, μετακινήσεις, έξοδοι, πόλεμοι, προφήτες ιερείς βασιλιάδες, τα
πάντα παρελαύνουν σε μια ιστορική πορεία, όπου φανερώνεται ο Ζωντανός και κοινωνικός
Θεός. Ο πατριάρχης Αβραάμ φιλοξενεί την ίδια την Αγία Τριάδα· σ’ ορισμένους
αποκαλύπτεται με τη νεφέλη, τα όνειρα και τα οράματα, ενώ στο Μωυσή μιλάει «στόμα με
στόμα», …ο προφήτης Ηλίας τον είδε στη “λεπτή αύρα”… Είναι ο ίδιος Θεός που
παρουσιάστηκε “αυτοπροσώπως” και έδωσε τον νόμο, μίλησε δια μέσου των προφητών και
στην τελευταία φάση της περιόδου αυτής ενανθρώπισε (έγινε άνθρωπος) για όλους τους
ανθρώπους. Σε κάθε φάση της πορείας, στην προϊστορία και την ιστορία, είναι ο ίδιος ο
τριαδικός Θεός που κάνει την παρουσία του… Ο απρόσιτος Θεός γίνεται ιστορικά προσιτός».

9. ΘΕΑΜΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 3
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΌΣ ΠΟΥ
ΑΝΑΔΥΕΤΑΙ
• Όταν οι άνθρωποι με διαφορετικές θρησκευτικές αντιλήψεις εκφράζουν δημόσια την αμφισβήτησή
τους για τη διδασκαλία περί αποκάλυψης μιας θρησκείας προσβάλλουν τους πιστούς αυτής της
θρησκείας;
• ΘΕΟς ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
•
• 10. Ποιά εἶναι ἡ σχέση τῶν πηγῶν τῆς θείας ἀποκαλύψεως πρός τήν αὐθεντία τῆς ᾿Εκκλησίας; ῞Οπως εἴπαμε στά προηγούμενα, τό
περιεχόμενο τῆς θείας ἀποκαλύψεως ἔχει ἀποθησαυρισθεῖ στίς δύο πηγές της, τήν ἁγία Γραφή καί τήν ἱερά Παράδοση. ῞Ομως, γιά νά
μπορέσει ἡ θεία ἀλήθεια νάἐπιτελέσει τό σωτήριο προορισμό της πρέπει νάὑπάρχει κάποιο μέσο διά τοῦὁποίου θά φθάσει στίς ψυχές τῶν
ἀνθρώπων ἀθόλωτη καί διαυγής, ὅπως πρωτοβγῆκε ἀπό τό στόμα τοῦ Κυρίου καί τῶν ᾿Αποστόλων. Τό μέσο αὐτό πρέπει νά εἶναι αὐθεντικό
καίἀλάθητο καί αὐτό φυσικά δέν εἶναι οἱἄνθρωποι «οἱ πλανῶντες καί πλανώμενοι». Κατά τήν ὀρθόδοξη πίστη, πρός τήν ὁποία συμφωνεῖ
καίἡ Ρωμαιοκαθολική, τό κριτήριο αὐτό εἶναι ἡ᾿Εκκλησία, στήν ὁποία διαιωνίζεται ἱστορικάὁ Χριστός καί τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ τή διακρατεῖ
καί τήν ἐμψυχώνει, ὁδηγώντας την «εἰς πᾶσαν τήν ἀλήθειαν»6. ῾Η Γραφή καί ἡ Παράδοση, λαμβανόμενες καθ’ ἑαυτές, εἶναι σχήματα ἀσαφή
καί ἀόριστα, ἀσπόνδυλα, θά λέγαμε, καί χωρίς ἐξωτερικό συνεκτικό δεσμό. ῎Ετσι ἡ μέν ἑρμηνεία τῆς Γραφῆς δέν μπορεῖ νά ἐπιχειρηθεῖ ἀπ’
εὐθείας χωρίς αὐθεντική ἐκκλησιαστική χειραγώγηση [7], δεδομένης τῆς ἀσάφειας, πούπαρατηρεῖται σέ ὁρισμένα σημεῖα τῆς διδασκαλίας
της. Στήν ἀπροϋπόθετη αὐτή ἑρμηνεία ὀφείλονται, οἱ τόσες παρερμηνεῖες της καί οἱ κακοδοξίες ὅλων τῶν αἱρέσεων, οἱ ὁποῖες, χωρίς
ἐξαίρεση, στηρίζουν τά διδάγματά τους στήν ἁγία Γραφή. ᾿Αλλά καί ἡ Παράδοση ἔχει ἀνάγκη αὐθεντικοῦ κριτηρίου γιά τή γνησιότητά της, ἄν
λάβουμε ὑπόψη, ὅτι οἱ ὅποιες διδασκαλίες καί γνῶμες τῶν ἀνθρώπων δέν μποροῦν ἀπό μόνες τους νά διατηρηθοῦν ἀλώβητες στήν ἀνέλιξη
τοῦ χρόνου καί τῆς ἱστορίας. Τό αὐθεντικό κριτικό αὐτό ἔργο ἐνασκεῖ ἡ ᾿Εκκλησία εἴτε διά τῶν ἱεραρχῶν της στίς κατά τόπους ᾿Εκκλησίες
διδάσκουσα τή σωτηριώδη ἀλήθεια, εἴτε διά τοῦ συνόλου τῶν ἀρχιερέων της σέ συνόδους οἰκουμενικές διατυπώνουσα ἐπίσημα καί
πανηγυρικά τή θεία ἀλήθεια, κυρίως σέ ὅσες περιπτώσεις ἀπειλοῦν αὐτήν ἡ κακοδοξία καί ἡ πλάνη

10. ΌΤΑΝ ΟΙ ΆΝΘΡΩΠΟΙ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΈΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΈΣ ΑΝΤΙΛΉΨΕΙΣ ΕΚΦΡΆΖΟΥΝ
ΔΗΜΌΣΙΑ ΤΗΝ ΑΜΦΙΣΒΉΤΗΣΉ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΊΑ ΠΕΡΊ ΑΠΟΚΆΛΥΨΗΣ ΜΙΑΣ
ΘΡΗΣΚΕΊΑΣ ΠΡΟΣΒΆΛΛΟΥΝ ΤΟΥΣ ΠΙΣΤΟΎΣ ΑΥΤΉΣ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΊΑΣ;
ΘΕΟΣ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑ
• .
• . Τό ἔργο αὐτό τῆς ᾿Εκκλησίας φαίνεται κατεξοχήν στήν αὐθεντική διατύπωση τοῦ δόγματος
τοῦ ὁμοουσίου στή σύνοδο τῆς Νίκαιας (325) καί τῶν δύο φύσεων τοῦ Χριστοῦ σέ μιά
ὑπόσταση στή σύνοδο τῆς Χαλκηδόνος (451), δόγματα ὑπάρχοντα φυσικά συνεπτυγμένως στή
θεία Γραφή καί τήν ἱερά Παράδοση. Στήν οἰκουμενική σύνοδο ἡ ὁμοφωνία τῶν ἱεραρχῶν δέν
εἶναι μαθηματική, ἀλλ’ ἠθική. ῞Οταν ὁρισμένοι ἐπιφανεῖς ἱεράρχες ἀποφαίνονται γιά κάποιο
ζήτημα δογματικό, οἱ δέ λοιποί δέν ἀντιλέγουν, αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ διατυπούμενη διδασκαλία
εἶναι αὐθεντική καί ἀλάθητη ῾Η διδασκαλία αὐτή καταχωρίζεται στούς ὅρους τῶν
οἰκουμενικῶν συνόδων, ἐνῶ ἡ ὑπόλοιπη, πού δέν κυρώθηκε ἀπό συνόδους οἰκουμενικές, εἶναι
ἀπαθησαυρισμένη στά πολυειδή γραπτά μνημεῖα τῆς ἱερᾶς Παραδόσεως. Κάτω ἀπό τό πνεῦμα
αὐτόἡ᾿Εκκλησία νοεῖται ὡς μία εὐρύτερη παράδοση, στήν ὁποία ἐμπεριέχονται ἡἁγία Γραφή
καίἡἱερά παράδοση μέ τή στενή της ἔννοια. Τά δύο αὐτάἡ᾿Εκκλησία περιβάλλει καί καθορίζει
μέ τήν αὐθεντία καί τό κύρος της, προστατεύοντάς τα ἀπό κάθε κακόβουλη παράσταση
καίἐπιβουλή. Μόνο μέ τήν παρουσία τῆς ἐκκλησιαστικῆς αὐθεντίας διακρατεῖται ὁλόκληρο τό
οἰκοδόμημα τοῦ Χριστιανισμοῦ, διασφαλίζεται ἡἑνότητα τοῦἐκκλησιαστικοῦ σώματος καί
πετυχαίνεται ἡὑψηλήἀποστολή τοῦ χριστιανισμοῦ, ὡς λυτρωτικῆς ἐξ ἀποκαλύψεως θείας
θρησκείας

11. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 4
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ
Αυτό αναλογιζόμαστε και εμείς, τολμώντας τώρα να γράψουμε ερμηνεία στην Αποκάλυψη. Δεν θεωρούμε δική
μας τη δύναμη να το κάνομε, αποκαλύπτοντας μάλιστα την κακία των πονηρών πνευμάτων, αλλά τη δύναμη μας
τη δίνει η Εκκλησία, και η μετά Θεόν προστάτης μας, η Παναγία, που είναι «της Εκκλησίας ο ασάλευτος Πύργος»
(χαιρετισμοί).
η Πάτμος στην οποία εξόριστος έλαβε την Αποκάλυψη ο Ιωάννης

12. ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ
Το προφητικό βιβλίο της Καινής Διαθήκης, η «Αποκάλυψις του Ιωάννου», έδωσε
την ευκαιρία σε πολλούς Χριστιανούς να προσπαθήσουν μια ερμηνεία του,
και μια επαφή γενικότερα με το προφητικό πνεύμα της Βίβλου. Σε άλλους για
ωφέλεια πνευματική, σε άλλους για ακαδημαϊκού τύπου έρευνα και άλλους για
να προβάλλουν τον εαυτό τους...
Αυτοί οι τελευταίοι ως μη αναζητητές της Αληθείας δημιούργησαν πολλές
πλάνες. Οι Πατέρες της Εκκλησίας ερμήνευσαν την Αποκάλυψη με τρόπο
θεόπνευστο και την παρέδωσαν σε όλες τις επόμενες από αυτούς γενιές.
Στις μέρες μας υπάρχουν όλα όσα βοηθούν στην κατανόηση του προφητικού
αυτού βιβλίου: και τα κείμενα των Πατέρων, και οι γνώσεις για μια ιστορικού
τύπου προσέγγιση των γεγονότων που αναφέρονται στην Αποκάλυψη, και οι
εμπειρίες από την διάδοση που είχαν οι διάφορες κατά καιρούς πλάνες.

13. Η ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ
ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ
• Η Αποκάλυψη αποτελεί το θεμέλιο της θεολογίας, καθώς ολόκληρος ο
Χριστιανισμός βασίζεται στην πεποίθηση ότι ο Θεός μίλησε στους ανθρώπους,
φανέρωσε ποιος είναι, τι είναι, τι θέλει από μας, και ταυτόχρονα αποκάλυψε τι
είμαστε εμείς και το σύμπαν που μας περιβάλλει. Έτσι τα βασικά δόγματα του
Χριστιανισμού πηγάζουν άμεσα από τη δημόσια αποκάλυψη που μεταδόθηκε
απευθείας στους προφήτες και τους Αποστόλους τον καιρό της Αγίας Γραφής. Πηγή
συνεπώς της Θεολογίας είναι η Θεία Αποκάλυψη. Η πραγματικότητα της
Αποκαλύψεως δίνει τη βεβαιότητα στον πιστό ότι η θρησκεία του δεν είναι
κατασκεύασμα του ανθρωπίνου πνεύματος αλλά προέρχεται απευθείας από το Θεό.
Δεν είναι η Εκκλησία που εφηύρε τα δόγματα, αλλά ο ίδιος ο Θεός μας τα
αποκάλυψε. Δεν είναι η Εκκλησία ή ο Πάπας αλάθητοι, αλλά η θεϊκή Αποκάλυψη.
Η Εκκλησία και ο Πάπας είναι αλάθητοι στο βαθμό που μας διδάσκουν την αλάθητη
θεϊκή Αποκάλυψη.

14. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 5 ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΣΕ
ΜΕΓΑΛΕΣ ΜΟΝΟΘΕΙΣΤΙΚΕΣ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ
• Τα κείμενα των μεγάλων θρησκειών, όταν περιγράφουν την αποκάλυψη του
• Θεού σε ιστορικά πρόσωπα, ουσιαστικά αποτυπώνουν με παραστατικό και
• έντονο τρόπο τα συναισθήματα και τις εικόνες αυτών των ανθρώπων. Γι΄
• αυτό πολλές φορές κατά το αποκαλυπτικό γεγονός ο Θεός περιγράφεται με
• έντονες ανθρωπομορφικές παραστάσεις. Ουσιαστικά, οι συγγραφείς
• περιγράφουν αυτό που ο Θεός «λέει» στην καρδιά τους.
Τρεις είναι οι θρησκείες που θεωρούν οτι ο Θεός είναι Ένας και
έχουν ποικίλες αποκαλυπτικές περιγραφές:
ο Ιουδαϊσμός, ο Χριστιανισμός και το Ισλάμ.

15. ΙΟΥΔΑΪΣΜΌΣ
• Ιουδαϊσμός: Η πρώτη μονοθεϊστική θρησκεία. Ο θεός
• ονομάζεται Γιαχβέ, δηλαδή «Είμαι αυτός που είμαι», ο Ένας
• και μοναδικός, ο αιώνιος, αυτός που δίνει ζωή σε όλα
• τα όντα (ζωοδότης).
• Στη θρησκεία αυτή ο Θεός αποκαλύπτεται στον Αβραάμ και
τους απογόνους του. Ο Θεός επιλέγει πρόσωπα που
διακρίνονται για την πίστη τους, όπως τον Μωϋσή, την Ιουδίθ,
τον προφήτη Ιερεμία, για να οδηγήσουν τον λαό στην

16. ΙΟΥΔΑΪΣΜΌΣ
• ελευθερία και τη σωτηρία από το κακό. Συγχρόνως, ο
Θεός μέσα από το στόμα των Προφητών αναγγέλει τον
ερχομό της «Ημέρας του Γιαχβέ«. Εκείνη την ημέρα
όλοι οι εχθροί του Ισραήλ θα νικηθούν και ένας βασιλιάς,
που κατάγεται από την οικογένεια του Δαβίδ, θα ιδρύσει
τη Βασιλεία του Θεού. Μέσα στο πέρασμα του
χρόνου η θεολογική κατεύθυνση του Ιουδαϊσμού
αναφέρθηκε στη σωτηρία όχι μόνο του Ισραήλ
αλλά όλων των δίκαιων από τον Μεσσία
(=Χρισμένο από το Πνεύμα του Θεού).

17. ΙΣΛΑΜ
• Ισλάμ: Ο Θεός των
• μουσουλμάνων είναι ο Αλλάχ, ο
• οποίος είναι εντελώς απρόσιτος στον
• κόσμο. Ο αρχάγγελος Γαβριήλ
• αποκαλύπτει στον Μωάμεθ και του ζητάει να
απαγγείλει όσα ο ίδιος ο
• άγγελος του υπαγορεύει. Όλη αυτή η
• αποκαλυπτική απαγγελία, σύμφωνα με την
• ισλαμική θεολογία, είναι καταγεγραμμένη στο ιερό
βιβλίο, το Κοράνι (απαγγελία).
• Ο μεγαλύτερος προφήτης του Ισλάμ είναι
ο Μωάμεθ. Ο Αβραάμ, ο Μωϋσής και ο Ιησούς
από τη Ναζαρέτ θεωρούνται κι αυτοί προφήτες,
που οδήγησαν την ανθρωπότητα στη μονοθεΐα.

18. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 6 ΕΠΊΛΟΓΟΣ
• Ο Νόμος και η Αποκάλυψη Το σημαντικότερο μέρος του γραπτού νόμου είναι η
Πεντάτευχος. Η Πεντάτευχος θεωρείται αποκαλυπτικό βιβλίο - είναι δηλαδή το
αποτέλεσμα μιας ειδικής αποκάλυψης του θεού προς τον Μωυσή και τον λαό του. Οι
μελετητές και οι διδάσκαλοι ποτέ δεν μπόρεσαν να εξαντλήσουν το βασικό αυτό θέμα - γι'
αυτό παραδεχόμαστε ότι η άποψη είναι δογματική. Δεν είναι ωστόσο αυθαίρετη, γιατί
πολλά από τα στοιχεία της έχουν λογική βάση. Ο θεός δεν θα μας άφηνε ποτέ να
σχεδιάζουμε μόνοι τη ζωή μας, όπως δεν θα άφηνε ένας πατέρας το ανήλικο παιδί του να
κάνει ό,τι θέλει. Το σχέδιο του θεού για την τελειοποίηση του ανθρώπου χρειαζόταν ένα
όργανο. Μόνον έτσι ο άνθρωπος θα μπορούσε να βρει τον ύστατο και μέγιστο
πνευματικό του στόχο. Το όργανο αυτό το έδωσε ο θεός με τη μορφή θείου Νόμο υ, όπως
αποκαλύφθηκε στον Μωυσή και στο λαό του Ισραήλ. Δύο κεφάλαια της Εξόδου, το 19ο
και 20ο, μας περιγράφουν την αποκάλυψη του θεού στο όρος Σινά, όταν έδινε τις Δέκα
Εντολές. Το πώς μίλησε ο θεός και πώς τον άκουσε ο λαός είναι το μεγαλύτερο μυστήριο
της θρησκευτικής διδασκαλίας. Το βασικό δόγμα όμως, που πρέπει να υπογραμμισθεί,
είναι ότι οι νόμοι της Πεντατεύχου δεν είναι δημιούργημα ανθρώπου αλλά θεία προσταγή.
Ίσως δεν μπορούμε να εξηγήσουμε πολλά πράγματα, σκοπός τους όμως ήταν να
επιτρέψουν στον άνθρωπο να φτάσει σε μια πνευματική ολοκλήρωση

19. ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΎΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΠΡΟΣΟΧΉ ΣΑΣ

20. ΠΗΓΈΣ ΈΜΠΝΕΥΣΗΣ
I. ΄¨¨¨ SCH SCHOOL PRESS-
II. ΤΗΕOL 160-
III. WIKIPEDIA-
IV. CEN GR-
V. APOCALEPSY
VI. Νίκος Τσιριβελός