SlideShare a Scribd company logo
สารชีวโมเลกุล
(Biomolecule)
ไขมัน กรดนิวคลีอิกคาร์โบไฮเดรต โปรตีน
ลิพิด (Lipid)
ลิพิด (Lipid)
1. Simple Lipid
ลิพิด (Lipid)
ไข (WAX)
• เป็นลิพิดที่พบทั้งพืชและสัตว์ เป็นของแข็งและไม่ละลายน้า พบเป็นสาร
เคลือบเส้นผม ขนนก และขนสัตว์ต่าง ๆ ทาให้มีลักษณะเป็นเงาและ
เพื่อป้ องกันการสูญเสียน้า ไขยังขับจากหูที่เรียกว่าขี้หู (ear wax)
เพื่อป้ องกันการกระทบกระเทือนของเยื่อหู นอกจากนี้ยังมีไขที่ขับออก
จากต่อไขมันใต้ผิวหนังเพื่อป้ องกันการระเหยของน้า ทาให้ผิวหนังมี
ความชุ่มชื้นอยู่เสมอ ในพืชมักพบเป็นสารเคลือบผิวของใบไม้และ
เปลือกไม้เพื่อป้ องกันการสูญเสียน้า
2. Complex Lipid
ฟอสโฟลิพิด
 ตัวอย่างฟอสโฟลิฟิ ด เช่น เลซิติน พบมมากใน
คนและสัตว์ ทาหน้าที่ละลายคอเลสเตอรอล ไตร
กลีเซอไรด์ และไขมันต่างๆ เพื่อไม่ให้ไปเกาะที่
ผนังหลอดเลือด
ฟอสโฟลิพิด
3. Derivative Lipid
กราฟแสดงร้อยละของกรดไขมันอิ่มตัวและไม่
อิ่มตัวของกรดไขมันและน้ามันบางชนิด
0
1 0
2 0
3 0
4 0
5 0
6 0
7 0
8 0
9 0
1 0 0
เนย
ไขมันหมู
ไขมันวัว
น้ามันมะพร้าว
น้ามันข
้าวโพด
น้ามันถั่วลิสง
น้ามันถั่วเหลือง
น้ามันดอกทานตะวัน
ร้อยละของปริมาณกรดไขมันอิ่มตัว
และไม่อิ่มตัว
ไม่อิ่มตัว
อิ่มตัว
กรดไขมันอิ่มตัว
สูตรทั่วไปเป็น CnH2n + 1 COOH => CH3-(CH2)m-COOH
n = จำนวนคำร์บอนอะตอม
m = n-1เช่น กรดไขมันที่มี คาร์บอน 17 อะตอม เขียนสูตรได้ดังนี้
C17H35COOH  CH3-(CH2)16-COOH กรดสเตียริก
กรดไขมันอิ่มตัว
เช่น กรดไขมันที่มี คาร์บอน 15 อะตอม เขียนสูตรได้ดังนี้
C15H31COOH  CH3-(CH2)14-COOH กรดปาล์มมิติก
สูตรทั่วไปเป็น CnH2n + 1 COOH => CH3-(CH2)m-COOH
กรดไขมันไม่อิ่มตัว
สูตรทั่วไปเป็น CnH2n - 1 COOH
 CH3 CmH2mCH=CHCpH2pCOOH
n จานวนคาร์บอนอะตอม
p มักมีค่าเป็นเลข 7
m มักมีค่าเป็น n – (p + 3) หรือ n-10
สูตรทั่วไปเป็น CnH2n - 1 COOH
 CH3 CmH2mCH=CHCpH2pCOOH
ตัวอย่าง คาร์บอน 17 อะตอม ได้แก่
C17H33COOH
 CH3C7H14CH = CHC7H14COOH กรดโอเลอิก
ตัวอย่าง คาร์บอน 15 อะตอม ได้แก่
C15H29COOH
 CH3C5H10CH = CHC7H14COOH กรดปาล์มมิโตเลอิก
สูตรทั่วไปเป็น CnH2n - 1 COOH
 CH3 CmH2mCH=CHCpH2pCOOH
กรดไขมันไม่อิ่มตัว
กรดไขมัน สูตรโครงสร ้าง m.p.(C)
Myristic* CH3(CH2)12COOH 53.9
Palmitic* CH3(CH2)14COOH 63.1
Stearic* CH3(CH2)16COOH 69.6
Palmitoleic** CH3(CH2)5CH=CH(CH2)7COOH -0.5
Oleic** CH3(CH2)7CH=CH(CH2)7COOH 13.4
Linoleic** CH3(CH2)4(CH=CHCH2)2(CH2)6COOH -11
*กรดไขมันอิ่มตัว **กรดไขมันไม่อิ่มตัว
สมบัติของกรดไขมัน
การทดสอบไขมัน
การทดสอบไขมัน
การทดสอบอาหาร
สเตอรอยด์
เป็นสาย hydrocarbon ที่มีหมู่วงแหวน 4 วงมาเกาะ
ความแตกต่างของหมู่วงแหวนนี้ทาให้เกิด steroids ชนิด
ต่าง ๆ เช่น คลอเรสเตอรอล,ฮอร์โมนชนิดต่าง ๆ
คอเลสเตอรอล
• คอลเลสเตอรอลที่พบในร่างกาย ร่างกายจะสังเคราะห์ขึ้นเพื่อใช้เป็น
สารตั้งต้นในในการสร้างกรดน้าดี ที่ตับ และสร้างฮอร์โมนเพศ
รวมถึงการสังเคาะห์วิตามินดี ทั้งนี้ คอลเลสเตอรอลมีความสาคัญ
แต่หากมีมากเกินไป อาจทาให้อุดตันผนังหลอดเลือด เป็ นสาเหตุ
ของโรคต่างๆ เช่นโรคหัวใจ
ปฏิกิริยาที่เกี่ยวข้องกับไขมันหรือน้ามัน
• ปฏิกิริยา เอสเทอริฟิเคชัน
• ปฏิกิริยา ไฮโดรไลซิส
• ปฏิกิริยา สปอนิฟิเคชัน
• ปฏิกิริยา แฮโลจิเนชัน
• ปฏิกิริยา ไฮโดรจิเนชัน
• ปฏิกิริยาการเหม็นหืน
ปฏิกิริยาการเกิดไขมัน
(ปฏิกิริยาเอสเทอร์ริฟิเคชัน)
ปฏิกิริยาไฮโดรไลซีส (Hydrolysis)
ปฏิกิริยาสปอนนิฟิเคชัน (Saponification)
โครงสร้างของสบู่
Na+
(–)
การละลายในน้าและน้ามันของสบู่
สบู่กับน้ากระด้าง
(ไคลสบู่)
สารซักฟอก
• สารซักฟอก คือเกลือ
โซเดียมซัลโฟเนตของสาร
ไฮโดรคาร์บอนที่มีสมบัติใน
การทาความสะอาดได ้
ส่วนที่มีขั้ว
ส่วนที่ไม่มีขั้ว
โครงสร้างของสารซักฟอก
• ไขมันหรือน้ามันจะเกิดปฏิกิริยาแฮโลจิเนชัน (ธาตุหมู่ 7) บริเวณที่เป็นส่วนของกรด
ไขมันที่ไม่อิ่มตัว(มีพันธะคู่หรือพันธะสาม) โดยปฏิกิริยาที่เกิดขึ้นจะเป็นปฏิกิริยาการ
รวมตัวหรือ การเติม
372722
2372722
372722
CH-)(CH-CHCH-)(CH-C
O
-O-CH
l
BrCH-)(CH-CHCH-)(CH-C
O
-O-CH
l
CH-)(CH-CHCH-)(CH-C
O
-O-CH
ll
ll
ll



372722
372722
372722
CH-)(CH-CHBr-CHBr-)(CH-C
O
-O-CH
l
CH-)(CH-CHBr-CHBr-)(CH-C
O
-O-CH
l
CH-)(CH-CHBr-CHBr-)(CH-C
O
-O-CH
ll
ll
ll
ปฏิกิริยาฮาโลจิเนชัน (Halogination)
• ปฏิกิริยาไฮโดรจิเนชันเป็นปฏิกิริยาการรวมตัว หรือการเติม ไฮโดรเจนลงบริเวณพันธะคู่
หรือพันธะสาม บริเวณส่วนที่เป็นกรดไขมัน ซึ่งจะทาให้ไขมันหรือน้ามันที่ไม่อิ่มตัว
กลาย เป็นไขมันอิ่มตัว ซึ่งวิธีการนี้เป็นการทาให้น้ามันแข็งตัว ที่ในการใช้ทาเนยเทียม
ปฏิกิริยาไฮโดรจิเนชัน (Hydrogination)
การเหม็นหืนของไขมันและน้ามัน
การป้ องกันการเหม็นหืน
• เก็บไว ้ในภาชนะที่สะอาดและ
แห ้ง ในที่มีอุณหภูมิต่าและไม่
ถูกแสงสว่าง
• เติมสารกันหืน เช่น วิตามินเอ
วิตามินซี วิตามินอี
BHA (Butyl hydroxyanisole)
BHT (Butylatedhydroxytoluene)
1) ไขมันเกิดจากสารต่อไปนี้ทาปฏิกิริยากัน
ก. โมโนไฮดรอกซีแอลกฮอร์และกรดไขมัน
กลูโคส
ข. ไดไฮดรอกซีแอลกฮอร์และกรดไขมัน
ค. ไตรไฮดรอกซีแอลกฮอร์และกรดไขมัน
ง. เตตำไฮดรอกซีแอลกฮอร์และกรดไขมัน
แบบทดสอบหลังเรียน
ข้อที่ 2)
เลซิธินหรือฟอสโฟไลปิด มีสมบัติเป็นอิมัลซิไฟเออร์
เนื่องจาก
ก. มีโปรตีนเป็นส่วนประกอบ
ข. มีคำร์โบไฮเดรตเป็นส่วนประกอบ
ค. มีส่วนที่ไม่ชอบน้ำเป็นส่วนประกอบ
ง. มีส่วนที่ชอบน้ำเป็นส่วนประกอบ
ข้อที่ 3)
คาร์บอนอะตอมสามารถสร้างพันธะกับ
ธาตุอื่นได้กี่พันธะ
ก. 2
ข. 3
ค. 4
ง. 5
ข้อที่ 4)
การจาแนกกรดไขมันอาศัยสิ่งใดต่อไปนี้เป็นหลักเกณฑ์
ก. อำศัยจำนวนคำร์บอนอะตอมในโมเลกุลของ
กรดไขมัน
ข. อำศัยชนิดของพันธะในโมเลกุลของกรด
ไขมัน
ค. อำศัยส่วนประกอบของฟอสฟอรัสในกรด
ไขมัน
ง. ข้อ ก และ ข ถูก
ข้อที่ 5)
ไขมัน ( waxes ) ที่พบในธรรมชาติ เกิดจากสารใดทา
ปฏิกิริยากับสารใด
ก. แอลกฮอร์ที่มีคำร์บอนอะตอมต่อกันยำวแต่มี
หมู่ - OH เพียง 1 หมู่กับกรดไขมัน
ข. เอทิลแอลกฮอล์ทำปฏิกิริยำกับกรดไขมัน
ค. กลีเซอรอลทำปฏิกิริยำกับกรดไขมัน
ง. สฟิงโกซีนทำปฏิกิริยำกับกรดไขมัน
THANK YOU

More Related Content

What's hot

บทที่ 12 การสังเคราะห์แสง
บทที่ 12  การสังเคราะห์แสงบทที่ 12  การสังเคราะห์แสง
บทที่ 12 การสังเคราะห์แสง
Pinutchaya Nakchumroon
 
เฉลยชีววิทยาหน้า52- 59
เฉลยชีววิทยาหน้า52- 59เฉลยชีววิทยาหน้า52- 59
เฉลยชีววิทยาหน้า52- 59
Wan Ngamwongwan
 
แบบทดสอบ บทที่ 5 มนุษย์กับสิ่งแวดล้อม
แบบทดสอบ บทที่ 5 มนุษย์กับสิ่งแวดล้อมแบบทดสอบ บทที่ 5 มนุษย์กับสิ่งแวดล้อม
แบบทดสอบ บทที่ 5 มนุษย์กับสิ่งแวดล้อม
dnavaroj
 
ใบงานที่19ลิพิด
ใบงานที่19ลิพิดใบงานที่19ลิพิด
ใบงานที่19ลิพิดTANIKAN KUNTAWONG
 
ธาตุและสารประกอบ
ธาตุและสารประกอบธาตุและสารประกอบ
ธาตุและสารประกอบwebsite22556
 
วิทยาศาสตร์กายภาพ 1 เรื่อง อาหาร
วิทยาศาสตร์กายภาพ 1 เรื่อง อาหารวิทยาศาสตร์กายภาพ 1 เรื่อง อาหาร
วิทยาศาสตร์กายภาพ 1 เรื่อง อาหาร
Katewaree Yosyingyong
 
ใบกิจกรรมที่ 7 การรักษาดุลยภาพของกรดเบส
ใบกิจกรรมที่ 7 การรักษาดุลยภาพของกรดเบสใบกิจกรรมที่ 7 การรักษาดุลยภาพของกรดเบส
ใบกิจกรรมที่ 7 การรักษาดุลยภาพของกรดเบสAomiko Wipaporn
 
ปฏิบัติการอินดิเคเตอร์จากธรรมชาติ
ปฏิบัติการอินดิเคเตอร์จากธรรมชาติปฏิบัติการอินดิเคเตอร์จากธรรมชาติ
ปฏิบัติการอินดิเคเตอร์จากธรรมชาติPhakawat Owat
 
แบบทดสอบก่อนเรียนความหลากหลายทางชีวภาพ
แบบทดสอบก่อนเรียนความหลากหลายทางชีวภาพแบบทดสอบก่อนเรียนความหลากหลายทางชีวภาพ
แบบทดสอบก่อนเรียนความหลากหลายทางชีวภาพSirintip Arunmuang
 
แบบทดสอบพร้อมเฉลยรายตัวชี้วัดร่วมสร้างสรรค์ ท.ศ..Docx 40 ข้อ
แบบทดสอบพร้อมเฉลยรายตัวชี้วัดร่วมสร้างสรรค์ ท.ศ..Docx 40 ข้อแบบทดสอบพร้อมเฉลยรายตัวชี้วัดร่วมสร้างสรรค์ ท.ศ..Docx 40 ข้อ
แบบทดสอบพร้อมเฉลยรายตัวชี้วัดร่วมสร้างสรรค์ ท.ศ..Docx 40 ข้อkrupornpana55
 
การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี
การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมีการเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี
การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี
ครูเสกสรรค์ สุวรรณสุข
 
1.กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ PPT เเก้ไขได้ ล่าสุด.pptx
1.กระบวนการทางวิทยาศาสตร์  PPT เเก้ไขได้ ล่าสุด.pptx1.กระบวนการทางวิทยาศาสตร์  PPT เเก้ไขได้ ล่าสุด.pptx
1.กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ PPT เเก้ไขได้ ล่าสุด.pptx
TinnakritWarisson
 
Mindmap การลำเลียงสารผ่านเข้าออกเซลล์
Mindmap การลำเลียงสารผ่านเข้าออกเซลล์Mindmap การลำเลียงสารผ่านเข้าออกเซลล์
Mindmap การลำเลียงสารผ่านเข้าออกเซลล์
กมลรัตน์ ฉิมพาลี
 
แบบฝึกหัดเคมีอินทรีย์
แบบฝึกหัดเคมีอินทรีย์แบบฝึกหัดเคมีอินทรีย์
แบบฝึกหัดเคมีอินทรีย์
Kapom K.S.
 
การลำเลียงน้ำและอาหารของพืช
การลำเลียงน้ำและอาหารของพืชการลำเลียงน้ำและอาหารของพืช
การลำเลียงน้ำและอาหารของพืช
Thanyamon Chat.
 
ใบงาน ระบบต่อมไร้ท่อ นักเรียน
ใบงาน ระบบต่อมไร้ท่อ นักเรียนใบงาน ระบบต่อมไร้ท่อ นักเรียน
ใบงาน ระบบต่อมไร้ท่อ นักเรียนสำเร็จ นางสีคุณ
 
เทคโนDnaลายพิมพ์
เทคโนDnaลายพิมพ์เทคโนDnaลายพิมพ์
เทคโนDnaลายพิมพ์
Wichai Likitponrak
 
ข้อสอบวิชาชีววิทยา+เฉลย By: Meriya Lertsirikarn
ข้อสอบวิชาชีววิทยา+เฉลย By: Meriya Lertsirikarnข้อสอบวิชาชีววิทยา+เฉลย By: Meriya Lertsirikarn
ข้อสอบวิชาชีววิทยา+เฉลย By: Meriya Lertsirikarnflimgold
 
สารชีวโมเลกุล2
สารชีวโมเลกุล2สารชีวโมเลกุล2
สารชีวโมเลกุล2
Thanyamon Chat.
 

What's hot (20)

บทที่ 12 การสังเคราะห์แสง
บทที่ 12  การสังเคราะห์แสงบทที่ 12  การสังเคราะห์แสง
บทที่ 12 การสังเคราะห์แสง
 
เฉลยชีววิทยาหน้า52- 59
เฉลยชีววิทยาหน้า52- 59เฉลยชีววิทยาหน้า52- 59
เฉลยชีววิทยาหน้า52- 59
 
แบบทดสอบ บทที่ 5 มนุษย์กับสิ่งแวดล้อม
แบบทดสอบ บทที่ 5 มนุษย์กับสิ่งแวดล้อมแบบทดสอบ บทที่ 5 มนุษย์กับสิ่งแวดล้อม
แบบทดสอบ บทที่ 5 มนุษย์กับสิ่งแวดล้อม
 
ใบงานที่19ลิพิด
ใบงานที่19ลิพิดใบงานที่19ลิพิด
ใบงานที่19ลิพิด
 
ธาตุและสารประกอบ
ธาตุและสารประกอบธาตุและสารประกอบ
ธาตุและสารประกอบ
 
วิทยาศาสตร์กายภาพ 1 เรื่อง อาหาร
วิทยาศาสตร์กายภาพ 1 เรื่อง อาหารวิทยาศาสตร์กายภาพ 1 เรื่อง อาหาร
วิทยาศาสตร์กายภาพ 1 เรื่อง อาหาร
 
ใบกิจกรรมที่ 7 การรักษาดุลยภาพของกรดเบส
ใบกิจกรรมที่ 7 การรักษาดุลยภาพของกรดเบสใบกิจกรรมที่ 7 การรักษาดุลยภาพของกรดเบส
ใบกิจกรรมที่ 7 การรักษาดุลยภาพของกรดเบส
 
ปฏิบัติการอินดิเคเตอร์จากธรรมชาติ
ปฏิบัติการอินดิเคเตอร์จากธรรมชาติปฏิบัติการอินดิเคเตอร์จากธรรมชาติ
ปฏิบัติการอินดิเคเตอร์จากธรรมชาติ
 
แบบทดสอบก่อนเรียนความหลากหลายทางชีวภาพ
แบบทดสอบก่อนเรียนความหลากหลายทางชีวภาพแบบทดสอบก่อนเรียนความหลากหลายทางชีวภาพ
แบบทดสอบก่อนเรียนความหลากหลายทางชีวภาพ
 
แบบทดสอบพร้อมเฉลยรายตัวชี้วัดร่วมสร้างสรรค์ ท.ศ..Docx 40 ข้อ
แบบทดสอบพร้อมเฉลยรายตัวชี้วัดร่วมสร้างสรรค์ ท.ศ..Docx 40 ข้อแบบทดสอบพร้อมเฉลยรายตัวชี้วัดร่วมสร้างสรรค์ ท.ศ..Docx 40 ข้อ
แบบทดสอบพร้อมเฉลยรายตัวชี้วัดร่วมสร้างสรรค์ ท.ศ..Docx 40 ข้อ
 
การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี
การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมีการเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี
การเปลี่ยนแปลงพลังงานและการเกิดปฏิกิริยาเคมี
 
1.กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ PPT เเก้ไขได้ ล่าสุด.pptx
1.กระบวนการทางวิทยาศาสตร์  PPT เเก้ไขได้ ล่าสุด.pptx1.กระบวนการทางวิทยาศาสตร์  PPT เเก้ไขได้ ล่าสุด.pptx
1.กระบวนการทางวิทยาศาสตร์ PPT เเก้ไขได้ ล่าสุด.pptx
 
Mindmap การลำเลียงสารผ่านเข้าออกเซลล์
Mindmap การลำเลียงสารผ่านเข้าออกเซลล์Mindmap การลำเลียงสารผ่านเข้าออกเซลล์
Mindmap การลำเลียงสารผ่านเข้าออกเซลล์
 
แบบฝึกหัดเคมีอินทรีย์
แบบฝึกหัดเคมีอินทรีย์แบบฝึกหัดเคมีอินทรีย์
แบบฝึกหัดเคมีอินทรีย์
 
การลำเลียงน้ำและอาหารของพืช
การลำเลียงน้ำและอาหารของพืชการลำเลียงน้ำและอาหารของพืช
การลำเลียงน้ำและอาหารของพืช
 
ใบงาน ระบบต่อมไร้ท่อ นักเรียน
ใบงาน ระบบต่อมไร้ท่อ นักเรียนใบงาน ระบบต่อมไร้ท่อ นักเรียน
ใบงาน ระบบต่อมไร้ท่อ นักเรียน
 
เทคโนDnaลายพิมพ์
เทคโนDnaลายพิมพ์เทคโนDnaลายพิมพ์
เทคโนDnaลายพิมพ์
 
ข้อสอบวิชาชีววิทยา+เฉลย By: Meriya Lertsirikarn
ข้อสอบวิชาชีววิทยา+เฉลย By: Meriya Lertsirikarnข้อสอบวิชาชีววิทยา+เฉลย By: Meriya Lertsirikarn
ข้อสอบวิชาชีววิทยา+เฉลย By: Meriya Lertsirikarn
 
1111111111111111111
11111111111111111111111111111111111111
1111111111111111111
 
สารชีวโมเลกุล2
สารชีวโมเลกุล2สารชีวโมเลกุล2
สารชีวโมเลกุล2
 

ลิพิด