Παρουσίαση του Ανδρέα Γραμματικόπουλου,
καθηγητή Δ/θμιας Εκπ/σης και
μέλους της Ομάδας Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Ιωαννίνων
στην εκδήλωση στο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Ζωσιμαίας Σχολής – 31 /1/ 2014 .
Η παρουσίαση έγινε στο πλαίσιο των εκδηλώσεων με γενικό τίτλο "ΗΜΕΡΕΣ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ"
2. Ο Ήλιος είναι ο αστέρας του ηλιακού μας
συστήματος και το λαμπρότερο σώμα του ουρανού.
Είναι σχεδόν μια τέλεια σφαίρα με διάμετρο 1,4
εκατομμύρια χιλιόμετρα (109 φορές περισσότερο
από τη Γη), και η μάζα του αποτελεί το 99.86% της
μάζας του ηλιακού συστήματος. Η φωτεινότητά του
είναι τέτοια, ώστε κατά την διάρκεια της ημέρας να
μην επιτρέπει, λόγω της έντονης διάχυσης του
φωτός, σε άλλα ουράνια σώματα να εμφανίζονται
(με εξαίρεση τη Σελήνη και σπανιότερα την
Αφροδίτη). Ο Ήλιος είναι το κοντινότερο στη Γη
άστρο, σε απόσταση 149,6 εκατομμυρίων
χιλιομέτρων.
3. Η σημασία του Ήλιου στην
εξέλιξη και την διατήρηση
της ζωής στη Γη είναι καίρια,
καθώς με τη θεμελιώδη
διαδικασία της
φωτοσύνθεσης προσφέρει
την απαραίτητη ενέργεια για
την ανάπτυξη των ζωντανών
οργανισμών, και διατηρεί
την
επιφανειακή θερμοκρασία
της Γης σε ανεκτά για τη
ζωή επίπεδα, καθώς επίσης
και προκαλεί τα
μετεωρολογικά φαινόμενα.
4. Ο πυρήνας είναι η μόνη περιοχή στον
ήλιο που παράγει σημαντική
ποσότητα της θερμικής ενέργειας
μέσω της σύντηξης: μέσα το 24% της
ακτίνας του Ήλιου, παράγεται το 99%
της ισχύος, και στο 30% της ακτίνας,
η σύντηξη έχει σταματήσει σχεδόν
πλήρως. Το υπόλοιπο του άστρου
θερμαίνεται από την ενέργεια που
μεταφέρεται προς τα έξω από τον
πυρήνα και τα στρώματα λίγο έξω. Η
ενέργεια που παράγεται από τη
σύντηξη του πυρήνα πρέπει στη
συνέχεια να ταξιδεύσει μέσω πολλών
διαδοχικών στρωμάτων στην ηλιακή
φωτόσφαιρα πριν διαφύγει
στο διάστημα, όπως το φως του
ήλιου ή η κινητική ενέργεια των
σωματιδίων.
Μία απεικόνιση του
Ήλιου:
1.πυρήνας
2.Ζώνη ακτινοβολίας
3.Ζώνη μεταφοράς
4.Φωτόσφαιρα
5.Χρωμόσφαιρα
6.Στέμμα
7.Ηλιακή κηλίδα
8.Κοκκίδωση
9.’Εκλαμψη
5. Ο Ήλιος είναι ένα μαγνητικά ενεργό αστέρι. Διαθέτει ένα ισχυρό,
εναλλασσόμενο μαγνητικό πεδίο το οποίο αλλάζει από έτος σε έτος και
αντιστρέφει την πολικότητα του περίπου κάθε έντεκα χρόνια, γύρω από
το ηλιακό μέγιστο. Το μαγνητικό πεδίο του ήλιου επηρεάζει πολλά
φαινόμενα που συνολικά ονομάζονται ηλιακή δραστηριότητα, όπως
οι ηλιακές κηλίδες στην επιφάνεια του Ήλιου, και ο ηλιακός άνεμος που
μεταφέρει ύλη μέσα στο Ηλιακό Σύστημα. Οι επιπτώσεις της ηλιακής
δραστηριότητας στη Γη περιλαμβάνουν το σέλας σε μέτρια έως υψηλά
γεωγραφικά πλάτη, και η διακοπή των ραδιοφωνικών επικοινωνιών και
ηλεκτρικής ενέργειας. Η ηλιακή δραστηριότητα θεωρείται ότι έπαιξε
σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση και εξέλιξη του Ηλιακού Συστήματος. Η
ηλιακή δραστηριότητα αλλάζει τη δομή της εξωτερικής ατμόσφαιρας της
Γης.
6. Ο Ήλιος αποτελείται
κατά 74%
από υδρογόνο, κατά
25% από ήλιο και 1%
από άλλα στοιχεία. Το
υδρογόνο αποτελεί το
κύριο καύσιμο για τις
θερμοπυρηνικές
αντιδράσεις που
παράγουν την ενέργεια
που ακτινοβολεί, ενώ
το ήλιο προέρχεται
κυρίως από τα
προϊόντα
της πυρηνικής
σύντηξης του
υδρογόνου.
7. Έκλειψη ηλίου ονομάζεται το
φαινόμενο κατά το οποίο η Σελήνη
παρεμβάλλεται ανάμεσα
στον Ήλιο και τη Γη, με αποτέλεσμα
ορισμένες περιοχές της Γης να
δέχονται λιγότερο φως από ό,τι
συνήθως. Μπορεί να είναι μερική ή
ολική.
Κάθε έτος πραγματοποιούνται
τουλάχιστον δύο εκλείψεις Ηλίου,
ενώ ο μέγιστος αριθμός εκλείψεων
Ηλίου που μπορεί να
πραγματοποιηθεί σε ένα έτος είναι 5.
8. Η μάζα του Ηλίου δεν είναι τέτοια ώστε να τον οδηγήσει
σε κατάσταση καινοφανούς. Ωστόσο εκτιμάται πως σε 4 με
5 δισεκατομμύρια έτη, με την εξάντληση των αποθεμάτων
υδρογόνου και τη μεταστοιχείωσή τους σε ήλιο και
κατόπιν σε βαρύτερα στοιχεία, θα αρχίσει να διαστέλλεται
σχηματίζοντας έναν κόκκινο γίγαντα . Αυτό θα συμβεί διότι
η πίεση από τη σύντηξη των βαρύτερων στοιχείων είναι
μεγαλύτερη από την αντίστοιχη του υδρογόνου, έτσι για να
εξισορροπηθεί με τη βαρύτητα θα μεγαλώσει ο όγκος του
Ηλίου. Αν και είναι πιθανόν η έκταση του κόκκινου γίγαντα
να περιέχει την τροχιά της Γης, πρόσφατες έρευνες
υποστηρίζουν πως η διαδικασία επέκτασης σε κόκκινο
γίγαντα θα προωθήσει τη Γη σε απομακρυσμένη τροχιά,
αποτρέποντας την εξάχνωσή της. Μετά τη φάση του
κόκκινου γίγαντα, ο Ήλιος θα γίνει ένας άσπρος νάνος, που
θα περιβάλλεται από ένα πλανητικό νεφέλωμα , ο οποίος
θα ψύχεται για τα επόμενα 5 δισεκατομμύρια έτη.