1. Μια αγκαλιά για τα παιδιά Ρομά
3ο Νηπιαγωγείο Νέας Αλικαρνασσού
Νηπιαγωγός: Πετρούλα Ματζαρίδου
Σχολικό έτος: 2014-2015

2. Σεβασμός και αποδοχή των παιδιών Ρομά
που φοιτούν στο νηπιαγωγείο μας.
«Μια αγκαλιά για τα παιδιά Ρομά»

3. Περιγραφή μαθησιακού πλαισίου
• Μεικτό τμήμα 18 παιδιών
• Χρήση Η/Υ
• Διάρκεια καινοτόμου προγράμματος
n 4 μήνες

4. Σκοποί και στόχοι του προγράμματος
• Κατανόηση, σεβασμός και αποδοχή της διαφορετικότητας των παιδιών
Ρομά με την ανάπτυξη θετικών στάσεων και συμπεριφορών.
• Καταπολέμηση προκαταλήψεων και εξάλειψη του ρατσισμού και των
διακρίσεων.
• Ανάπτυξη ενσυναίσθησης και σεβασμού στις ανάγκες και τα δικαιώματα
των άλλων.
• Εδραίωση σχέσεων επικοινωνίας και συνεργασίας μεταξύ των παιδιών που
προέρχονται από διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο και των γονέων τους.
• Δημιουργία περιβάλλοντος στη σχολική τάξη στο οποίο τα παιδιά Ρομά και
οι γονείς τους να αισθάνονται ασφάλεια και ισοτιμία και να βιώσουν ότι το
σχολείο λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες τους.
• Ανακάλυψη των πλεονεκτημάτων της διαφορετικότητας.
• Ενθάρρυνση προβολής της ταυτότητας, της γλώσσας και του πολιτισμού
των παιδιών Ρομά.

5. •Προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη
Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές
• Γλώσσα
• Μελέτη περιβάλλοντος
•Δημιουργία και έκφραση
•Μαθηματικά
•ΤΠΕ
•Φυσική Αγωγή
Μεθοδολογικές προσεγγίσεις
Μέθοδος Project - Διαθεματικότητα

6. Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε σε δύο φάσεις
Α΄ Φάση
-Ο εαυτός μου
-Γνωρίζω τα παιδιά της τάξης μου - Συνεργασία
-Φιλία
-Διαφορετικότητα - Συναισθήματα
-Γνωριμία της ταυτότητας των παιδιών Ρομά
Β΄ Φάση
-Γνωριμία με τη φυλή Ρομά, προέλευση και το διεθνές σύμβολο
-Εκμάθηση προφορικής γλώσσας ρομανί και τσιγγάνικων παραμυθιών
-Κατοικία και συνθήκες διαβίωσης των Ρομά
-Διατροφή
-Ενδυμασία
-Επαγγέλματα
-Έμπορος - Πλανόδιος μικροπωλητής, Καλαθοπλέκτης, Σιδηρουργός, Θέατρο Σκιών-
Καραγκιοζοπαίχτης, Οργανοπαίκτης, Παιδιά των δρόμων
-Ήθη και έθιμα των Ρομά - Γιορτές
-«Εντερλέζι» - Γιορτή της άνοιξης, Τσιγγάνικος γάμος
-Ρομά και τέχνη
-Μουσική-Τραγούδι- Χορός, Ζωγραφική, Θέατρο- Κινηματογράφος- Παντομίμα, Λογοτεχνία-
Ποίηση, Ποδόσφαιρο

7. Τη μπάλα μου πετώ
το όνομά μου θα
το πω.
Ας γνωριστούμε…..
με παιχνίδια γνωριμίας, εμπιστοσύνης, συνεργασίας
Ο καθρέφτης
Το σεντονάκι μου
χάθηκε και πού θα
κοιμηθώ;

8. Ζωγραφίζω τους συμμαθητές μου

9. Βρίσκω τον φίλο της καρδιάς μου.
Φιλία

10. Ζωγραφίζω
τι μπορώ να κάνω
μόνος μου
και τι μπορώ
να κάνω με
τους φίλους μου

11. Τα αποτελέσματα
της έρευνάς μας
είναι ότι
προτιμώ να είμαι
με τους φίλους μου

12. Είμαστε δεμένοι σαν ένα παζλ ….

13. Σαν το έργο του Πικάσο «Λουλούδι με χέρια»
Η φιλία μας ανθίζει………

14. Ζωγραφίζω τα χέρια των φίλων μου σε σχήμα λουλουδιού
Γίνομαι κι εγώ Πικάσο….

15. Φτιάχνοντας την αφίσα της φίλιας…

16. Επισφραγίσαμε τη φιλία μας με τη δημιουργία αφίσας και γράψαμε
τις λέξεις «οι φίλοι μου» στη γλώσσα ρομανί και στην ελληνική.
«Σε αγαπώ πολύ βαθιά με το χέρι στην καρδιά»

17. Παρατηρούμε
τους εαυτούς μας
και βρίσκουμε
ομοιότητες και διαφορές
Διαφορετικότητα-συναισθήματα
Παρατηρούμε
το χρώμα του
δέρματος

18. Παρατηρούμε
το χρώμα,
το μήκος
και το είδος των
μαλλιών

19. Μετρώ το ύψος μου
και με μεζούρα
με μέτρο
με μετροταινία,

20. Μετράω το βάρος μου

21. Καταγράφουμε τα αποτελέσματα
των μετρήσεών μας

22. Βρίσκουμε τις
ομοιότητες
και τις
διαφορές των
ανθρώπων

23. Ζωγραφίζω πώς
αισθάνομαι
όταν οι φίλοι μου
μου συμπεριφέρονται
άσχημα και πώς όταν
μου συμπεριφέρονται
όμορφα

24. Τα αποτελέσματα
της έρευνάς μας
είναι ότι
προτιμούμε να μας
συμπεριφέρονται
όμορφα

25. «Σταυρωμένα χέρια» του Πικάσο
Το χρώμα δεν έχει θέση στη φιλία μας

26. Παραμύθια για τη διαφορετικότητα
«Η Μπουμπού και η Μπαμπαλού»
«H λευκή και η μαύρη σοκολάτα»
«Πες μου γιατί δεν έχουμε το ίδιο χρώμα»
«Ερυθρούλης, το κόκκινο αστέρι»
«Έλμερ ο παρδαλός ελέφαντας»
«Ο μαύρος κότσυφας κι ο άσπρος γλάρος»
«Η χώρα με τους παράξενους ανθρώπους» κ.α.

27. Συνέντευξη από γονέα Ρομά στην τάξη μας
Γνωριμία με τη φυλή Ρομά

28. Γράφουμε τη λέξη «ΡΟΜΑ»

29. Λύνοντας
το σταυρόλεξο
των φίλων μας Ρομά

30. Ρομά σημαίνει άνθρωπος….

31. Ψάχνοντας την προέλευση των Ρομά
στην υδρόγειο σφαίρα και στον χάρτη

32. Ανακαλύπτουμε ότι προέρχονται από την Ινδία

33. Βρίσκοντας το κοινό σύμβολο
στη σημαία των Ρομά και της Ινδίας…
Το δεκαεξάκτινο
τσάκρα
σύμβολο των
Ρομά
Σημαία των Ρομά

34. Ανακαλύπτοντας
τι συμβολίζει η
σημαία των
Ρομά…
ουρανός
φωτιά
γη

35. Ζωγραφίζοντας με τις παλάμες
μας τη σημαία των Ρομά

36. Η διαδρομή
μετανάστευσης των
Ρομά από τη
Βόρεια Ινδία στην
Ελλάδα

37. Φτιάχνουμε τους
δικούς μας χάρτες
της διαδρομής
μετανάστευσης των
Ρομά από τη Βόρεια
Ινδία στην Ευρώπη

38. Οι καταυλισμοί των Ρομά
στην Ελλάδα

39. Οι πληθυσμοί
των Ρομά
στην Ευρώπη

40. Ζωγραφίζω την
Εσμεράλντα
από το παραμύθι
«Η Παναγία των
Παρισίων»
Ανακαλύψαμε μια διάσημη Ρομά που ζει στο Παρίσι

41. Παγκόσμια ημέρα Ρομά
8 Απριλίου
Το 1971 πραγματοποιήθηκε το 1ο παγκόσμιο συνέδριο των Ρομά με
στόχο την καθιέρωση
της ονομασίας Ρομά, μιας κοινής σημαίας και του επίσημου ύμνου
«Gelem, Gelem»

42. Μαθαίνουμε
γιατί χάθηκε η γραπτή γλώσσα ρομανί
«Μια φορά κι έναν καιρό ζούσε ένας σοφός τσιγγάνος βασιλιάς που
αγαπούσε πολύ τα βιβλία και είχε δικά του πάρα πολλά για να μπορούν να
μορφώνονται οι υπήκοοι του. Είχε κι ένα γάιδαρο που τον κρατούσε δεμένο
κοντά στα βιβλία για να τον μορφώσει κι αυτόν. Μια μέρα, οι ουρανοί
άνοιξαν κι έβρεχε τόσο πολύ που σχηματίστηκαν ποτάμια και παρέσυραν ότι
βρήκαν μπροστά τους. Ανάμεσα τους κι ο σοφός βασιλιάς με τη βασίλισσα. Ο
γάιδαρος έμεινε μόνος, μέσα στο σπίτι χωρίς τροφή κι άρχισε να τρώει σιγά
σιγά τα βιβλία… Και σαν τέλειωσαν κι αυτά , πέθανε κι αυτός. Μαζί χάθηκαν
κι όλα τα γράμματα των Ρομ…».
Γλώσσα των Ρομά

43. Ζωγραφίζω
το μύθο της γραπτής γλώσσας ρομανί

44. Αρχίζουμε να ψάχνουμε κι εμείς τις λέξεις
της γλώσσας ρομανί
«Η γλώσσα µας»
Μια γλώσσα αδέρφια µας κρατάει,
µια γλώσσα αδέρφια µας δείχνει
πάνω στη γη,
η Τσιγγάνικη, η πολύ τραγουδιστή.
Ψάξτε Τσιγγάνοι
τις λέξεις της
θα βρείτε τους δρόμους
που περπατήσαμε,
ψάξτε Τσιγγάνοι
τα μοιρολόγια των προγόνων µας
θα δείτε τους πόνους
πώς τους τραγουδούσανε,
δεν ήταν οι πρόγονοί µας φύλλα
που φύσηξε άνεμος δυνατός
και τους εσκόρπισε
Με αφορμή το ποίημα του
Γιάννη Αλεξίου

45. Διαβάζουμε λέξεις στη γλώσσα Ρομανί

46. Το δικό μας
«ελληνορομανί λεξικό»

48. Τα παραμύθια των Ρομά
«Η Κλυμήντω»

49. Παράσταση κουκλοθέατρου «Η Κλυμήντω»

50. Διασκευή
τσιγγάνικου
παραμυθιού
«Η Σταχτομπουρού»

51. Oι εικονογράφοι
του παραμυθιού
μας

54. Σύγκριση του καταυλισμού που ζουν
οι συμμαθητές μου Ρομά με τη δική μου γειτονιά.
Κατοικία και συνθήκες διαβίωσης των Ρομά

55. Τα παιδιά Ρομά ζωγραφίζουν
τον καταυλισμό τους.

56. τούβλο ξύλο
πλαστικό γυαλί
ύφασμα αλουμίνιο
Είδη σπιτιών
και υλικά
κατασκευής
τους

57. Η αφίσα του καταυλισμού μας

58. Η νομαδική ζωή των Ρομά

59. Η νομαδική ζωή των Ρομά σε σκηνές

60. Η νομαδική ζωή των Ρομά
σε τροχόσπιτα
Ζωγραφίζουμε το έργο του
Βαν Γκογκ «Καταυλισμός
Τσιγγάνων με τροχόσπιτα»

61. Διατροφή των Ρομά
Μαγειρεύουμε
τσιγγάνικο κοτόπουλο
Τα υλικά και η καταγραφή
της συνταγής μας

62. Μαγειρεύουμε τσιγγάνικο κοτόπουλο
Κόβουμε τα υλικά
Μαγειρεύοντας…
Προσθέτουμε τα υλικά
Απολαμβάνουμε!
Μητέρα εκτελεί
τη συνταγή

63. Ενδυμασία Ρομά
Ανακαλύπτουμε τα σχήματα και τα χρώματα της ενδυμασίας
των Ρομά μέσα από το έργο του Π.Βαλσαμάκη «Τσιγγάνοι»

64. «Το πανωφόρι των Ρομά»
Έργο της βραβευμένης εικαστικού Μαρίας Παπαδημητρίου
Ραμμένο από πολύχρωμες τσιγγάνικες κουβέρτες

65. Τα επαγγέλματα των Ρομά
Οργανοπαίκτες
Πλανόδιος μικροπωλητής
Καλαθοπλέκτης Καραγκιοζοπαίχτης Σιδηρουργός
«Μη με κοιτάς
από το δέρμα
μου,
κοίτα με από τη
δουλειά μου»
Τσιγγάνικο Ρητό

66. Η λαϊκή αγορά

67. Πλανόδιοι έμποροι,
γονείς των μαθητών μας,
επισκέπτονται
το νηπιαγωγείο μας

68. Μαθαίνω να ζυγίζω
και να αντιστοιχώ
τις λέξεις με τα φρούτα
για να γίνω σωστός έμπορος

69. Οι τιμοκατάλογοί μας

70. Στη λαϊκή μας αγορά
μπορείτε να αγοράσετε…
λαχανικά
και μην ξεχάσετε
να πληρώσετε
στο ταμείο μας….
φρούτα
ρούχαπαπούτσια

71. Η λαϊκή αγορά
άνοιξε
και οι πρώτοι
πελάτες ήρθαν…

72. ζυγίζουμε
Όταν ψωνίζουμε στη λαϊκή αγορά…
διαλέγουμε
πληρώνουμε…

73. Ζωγραφίζω
τις εμπειρίες μου
από τη λαϊκή αγορά
της τάξης μου

74. Υπολογίζω
τα έσοδά μου

75. Ο Ρομά καλαθοπλέκτης στο νηπιαγωγείο μας
Τα υλικά της
καλαθοπλεκτικής
Παρουσίαση
του επαγγέλματος του
καλαθοπλέκτη
Μαθαίνουμε κι εμείς την
τέχνη της καλαθοπλεκτικής

76. Πλέκω «το μάτι του Θεού»
Δοκιμάζω κι εγώ να πλέξω με ψάθα

77. Η «ψαθωτή» πλέξη….

78. Πλέκουμε τα δικά μας καλάθια

79. Ζωγραφίζω το υλικό που
χρησιμοποίησε
ο καλαθοπλέκτης,
τα αντικείμενα που πλέξαμε
και τη χρήση τους

80. Τα εκθέματα
του δικού μας
Μουσείου Καλαθοπλεκτικής
Παρατηρώντας
το Μουσείο
Καλαθοπλεκτικής
των Ρομά

81. Σιδηρουργός
Εργαλεία
Σιδηρουργού Σιδηρουργοί εν δράσει

82. Τα αντικείμενα που θα ήθελαν να κατασκευάσουν
οι μικροί μας σιδηρουργοί με τα εργαλεία τους

83. Οι σιδηρουργοί Ρομά στη Μυθολογία
ΜΥΘΟΣ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΗΦΑΙΣΤΟΥ ΑΠΟ ΤΣΙΓΓΑΝΟΥΣ ΣΙΔΕΡΑΔΕΣ»
Ο Δίας έριξε τον θεό-σιδηρουργό από την κατοικία των θεών, επειδή αυτός είχε σπεύσει να
βοηθήσει την Ήρα, όταν εκείνη ήταν κρεμασμένη από τον ουράνιο θόλο, τιμωρημένη για τη
θύελλα που είχε στείλει κατά του Ηρακλή. Αυτή τη φορά, η μοίρα του Ηφαίστου ήταν να
πέσει σε ξηρά, στη νήσο Λήμνος, όπου τον βρήκαν το δειλινό, εξαντλημένο και με σπασμένα
και τα δυο του πόδια από την πτώση στο σκληρό έδαφος, οι Σίντιες. Η περίθαλψη και η
φιλοξενία των Σιντίων(Τσιγγάνων)που ήταν σιδηρουργοί κατέστησε από τότε το νησί τους
τον αγαπημένο τόπο του θεού πάνω στη γη των θνητών. Εκεί, πάνω στο
ηφαίστειο Μόσυχλος, ξανάφτιαξε το μόνιμο, αυτή τη φορά, εργαστήρι του. Εκεί θα
δημιουργήσει πολλά έξοχα αντικείμενα που του παραγγέλλουν οι θεοί, καθώς και όπλα για
μερικούς ανθρώπους.

84. Η τέχνη του θεάτρου σκιών
Πειραματισμοί με το φως και τη σκιά

85. Η τέχνη του θεάτρου Σκιών
Η δική μας παράσταση

86. Η τέχνη του θεάτρου Σκιών
Διαδικτυακή επίσκεψη σε
μουσείο θεάτρου Σκιών

87. Οργανοπαίκτες
Γίναμε και εμείς οργανοπαίκτες όπως ο Βασίλης Σαλέας, ο Κώστας
Χατζής, ο Μάκης Χριστοδουλόπουλος, ο Γιώργος Μάγκας

88. Μαθαίνουμε τα μουσικά όργανα που χρησιμοποιούν οι Ρομά
για να συνθέσουν τις μελωδίες τους…….

89. Πολλά παιδιά Ρομά ζούνε και εργάζονται στο
δρόμο
Παγκόσμια ημέρα των παιδιών του δρόμου
12 Απριλίου

90. Παγκόσμια ημέρα των παιδιών του δρόμου
12 Απριλίου
Θέλουμε να βοηθήσουμε δίνοντας
φαγητό, στέγη, ρούχα, παιχνίδια και πολύ αγάπη

91. Πέρασμα πάνω
από φωτιά
Πλύσιμο χεριών με νερό
από πηγάδι εκκλησίας
Στολισμός σπιτιών
με λουλούδια
«Εντερλέζι» Γιορτή Άνοιξης
23 Απριλίου
Ήθη και έθιμα των Ρομά

92. Το καλάθι της τύχης
Το καλάθι έχει μέσα
τις ευχές των Ρομά και
μένει όλη νύχτα
στο φως του φεγγαριού,
για να
πραγματοποιηθούν

93. Φεγγαράκι φωτεινό
φεγγαράκι γιορτινό
σου χαρίζουμε λουλούδια
εκεί ψηλά στον ουρανό
να διαβάσεις τις ευχές μας
να διαβάσεις τις καρδιές μας
και να απλώσεις την αγάπη
σε όλου του κόσμου τις γωνιές.
Τραγουδώ βγάζοντας
το καλάθι της τύχης στο φεγγάρι….

94. Τα τραγούδια «Εντερλέζι» του Γκόραν Μπρέκοβιτς
και «Του Αϊ Γιώργη» της Άλκηστις Πρωτοψάλτη
συνοδεύουν τη γιορτή
H γιορτή συνεχίζεται με μουσική και χορό

95. Ζωγραφίζουμε τις
εντυπώσεις μας
από την αναβίωση
της γιορτής
«Εντερλέζι»

96. Ο Τσιγγάνικος γάμος
Το προσκλητήριο

97. Ο Τσιγγάνικος γάμος
Η νύφη και ο γαμπρός Η ανθοδέσμη

98. Ο Τσιγγάνικος γάμος
Οι βέρεςΟ αρραβώνας

99. Ο Τσιγγάνικος γάμος
O χορός του ψωμιού
φέρνει ευτυχία To στρώσιμο του κρεβατιού

100. Ο Τσιγγάνικος γάμος
Τα στέφαναΤα ποτήρια του κρασιού

101. Ο Τσιγγάνικος γάμος
Οι βέρες Τα στέφανα

102. Ο Τσιγγάνικος γάμος
Oι μπομπονιέρες Τα κεράσματα

103. Ο Τσιγγάνικος γάμος
Το γλέντι
Η γαμήλια τούρτα
Η πρόποση

104. Ο Τσιγγάνικος γάμος
Η ορχήστρα μας
Ο χορός των
νεόνυμφων

105. Μουσική, τραγούδι και χορός των Ρομά
Με το ντέφι μου χορεύω τσιφτετέλι
Ρομά και τέχνη

106. Γαρίφαλο στ’ αυτί
και πονηριά στο μάτι…..

107. Χορεύουμε δημοτικούς χορούς

108. «Τα βράδια που ονειρεύονται οι Τσιγγάνοι»
«Των Τσιγγάνων ο χορός»
«Γαρίφαλο στο αυτί»
«Τσιγγάνας γάλα»
«Μπαλαμός»
«Κιαϊμιλιό»
« Σε ήξερα»
«Ρομ»
«Lil»
Τα τσιγγάνικα τραγούδια που ακούσαμε και χορέψαμε:
Από διάσημους Ρομά ερμηνευτές:
Κώστας Χατζής, Μανώλης Αγγελόπουλος, Μάκης
Χριστοδουλόπουλος, Βασίλης Παϊτέρης, Ζαφείρης
Μελάς, Ειρήνη Μερκούρη …
και τη διεθνώς αναγνωρισμένη Έσμα Ρετζέποβα

109. Με αφορμή το παραμύθι από το Μεξικό,
από το βιβλίο της Diane Tong, Gypsy Folktales
Ο Θεός τότε έδωσε στον Τσιγγάνο μια σφυρίχτρα και του
είπε: «Τα δώρα που σου δίνω είναι μεγάλα, αλλά το
μεγαλύτερο απ' όλα είναι η σφυρίχτρα, γιατί κανένας
άνθρωπος που την έχει δε θα είναι ποτέ μόνος. Όταν είσαι
λυπημένος, φύσηξε τη σφυρίχτρα και θα ακούσεις μουσική
που θα είναι ένας συνδυασμός από τσιγγάνικα βιολιά και
ουράνιες άρπες. Γλυκύτερη και καθαρότερη μελωδία δεν
υπάρχει στη γη ή στον ουρανό».
Κλασσική μουσική και όπερα

110. Θελήσαμε να ακούσουμε τις μαγικές αυτές μελωδίες…
με την Τσιγγάνικη Συμφωνική Ορχήστρα της Βουδαπέστης
στην Ουγγρική ραψωδία του Φράντς Λίστ
στη σύνθεση «Ουγγρικοί χοροί» του Μπραμς
Μπετόβεν
Σούμπερτ

111. Χορεύω και
τραγουδώ
όπως η Κάρμεν
στην όπερα
του Ζωρζ Μπιζέ
Όπερα

112. Πάκο ντε Λουτσία
κιθαρίστας
Μανίτας ντε Πλάτα
κιθαρίστας
Χοακίν Κορτές
χορευτής
Κάρμεν Αμάγια
χορεύτρια
To φλαμέγκο των Ρομά

113. Με αφορμή τη μεγαλύτερη γιορτή των χάλκινων πνευστών
στην πόλη Γκούτσα της Σερβίας
Ακούσαμε τον διάσημο Ρομά τρομπετίστα Μάρκο Μάρκοβιτς
και διάσημα συγκροτήματα
«Gypsy Groovz Orchestra»
«Kal» «Giocarlia»
καθώς και
τα χάλκινα της Γουμένισσας
και της Κοζάνης
Χάλκινα πνευστά

114. Τζαζ μουσική
Η σύνθεση «Minor Swing» του διάσημου Ρομά
συνθέτη και βιολιστή Τζάνγκο Ράινχατ
μας ταξίδεψε στους ήχους
της τζαζ μουσικής

115. Έγινε γνωστός με την τέχνη της παντομίμας
και γι’ αυτό τον μιμούμαστε στον ρόλο του Σαρλό
Θέατρο-Παντομίμα-Κινηματογράφος
Ο Τσάρλι Τσάπλιν ήταν Ρομά και έγινε διάσημος
ηθοποιός του βωβού κινηματογράφου

116. Ζωγραφίζω τον εαυτό μου
να κάνει κινήσεις παντομίμας με τον Σαρλό.
Γνωρίσαμε και άλλους διάσημους Ρομά ηθοποιούς
Όπως Μάικλ Κέιν, Γιούλ Μπρίνερ, Μπόμπ Χόσκινς…

117. Ζωγραφική
Ο πλούσιος πολιτισμός των Ρομά ενέπνευσε πολλούς ζωγράφους
να αποτυπώσουν στα έργα τους στιγμές τις τσιγγάνικης ζωής
Τσιγγάνικος χορός στους κήπους
τού Αλκαζάρ, του Άλφρεντ Ντεχοντένγκ Νεαρή τσιγγάνα με μαντολίνο,
του Ζαν Μπατίστ
Τσιγγάνικη σχολή (βιολιού και άλλων εγχόρδων
στην Ουγγαρία), του Βαλεντίνι
Η φασαρία, του Τζον Σίνγκερ Τσιγγάνα με ντέφι, Μπουγκερό Γυναίκα να με μαντίλα, Πικάσο

118. Λογοτεχνία - Ποίηση
Μεγάλοι λογοτέχνες και ποιητές επηρεάστηκαν από τα
στοιχεία του πολιτισμού των Ρομά
«Τσιγγάνοι»
Στου κόσµου την
απέραντη αγκαλιά
είµαστε εµείς
εκείνα τα ελεύθερα
πουλιά…
Στάθης Γρίβας
Ποιήματα του Κωστή Παλαμά « Ο δωδεκάλογος του γύφτου» και
Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Η Γυφτοπούλα»,
Κείμενα του Βιζυηνού και του Δροσίνη καθώς και ξένων λογοτεχνών όπως
«Κάρμεν» του Προσπέρ Μεριμέ και «Γυφτοπούλα» του Μιγκέλ Θερβάντες

119. Ομάδα Χαραυγή
Αποτελείται από παίκτες
Ρομά
πολλοί από τους οποίους
είναι γονείς παιδιών του
νηπιαγωγείου μας
Ποδόσφαιρο

120. Η δική μας ποδοσφαιρική ομάδα
Θαυμάζει διάσημους Ρομά ποδοσφαιριστές όπως
Άγγελος Βιλανάκης, Χρήστος Πατσατζόγλου, Ζλάταν Ιμπραχίμοβιτς,
Ρικάρντο Κουαρέσμα, Αντόνιο Ρέγιες

121. Opre Roma
Οι Ρομά προχωρούν
Σας ευχαριστώ πολύ