судалгаа

1. 2-р ай: Хичээлийн төлөвлөлт ба бэлтгэл
Сурагчдын тусгай
эрэлтүүдийн төлөвлөлт ба
бэлтгэл
47,48,49 асуултууд

2. Хичээлийн төлөвлөлт, бэлтгэл
Хичээлийн төлөвлөлт, бэлтгэл нь мэргэжил, хүүхдийн
анги, нас, сургууль, багш нарын хэрэгцээ сонирхол,
онцлогтой уялдан өвөрмөц арга хэлбэртэй байх
боломжтой.
Гагцхүү хичээл хамгийн сайн үр өгөөжтэй байх нөхцөлийг
хангасан байх нь л чухал.

3. Хичээлийн төлөвлөлт, бэлтгэл ажлын үндсэн үе
шат тодруулбал:
1. Ээлжит хичээлийн сэдвийг томьёолох
2. Түүний зорилго буюу хичээлийн төрлийг тодруулах
3. Хичээлийн явцад хэрэгжих зорилтуудыг нарийвчлан томьёолох
4. Хичээлийн агуулгыг тодорхойлох
5. Хичээлийн бүтэц, үе шатуудыг гаргах
6. Ye шат бүрийн агуулга, хэрэглэгдэх зүйлсийг сонгож бэлтгэх
7. Ye шат бүрт багш, сурагчийн гүйцэтгэх үйл ажиллагааны агуулга, арга хэлбэрийг тодруулах
8. Зайлшгүй хийж гүйцэтгэх зүйлсийг туршиж, шалгах
9. Сурагчдын үйл ажиллагааг хөтлөх, үнэлэх, зевлөн туслах арга хэлбэрээ төлөвлөх
10. Хичээлийн төлөвлөгөө хийх эдгээр болно.

4. Хичээлийн бэлтгэл
Хичээлд бэлтгэх үйл ажиллагаа нь зөвхөн
тухайн ээлжит хичээлийн хувьд бус бүхэл
бүтэн курс буюу улирал, хичээлийн
жилийн хичээлүүдийг бүхэлд нь
урьдчилан төлөвлөхөөс эхэлдэг. Энэ нь
сэдэвчилсэн төлөвлөгөөнөөс эхэлнэ гэсэн
үг.

5. Хичээлийн бэлтгэл
 Ээлжит хичээлийн бэлтгэлийг сэдэвчилсэн төлөвлөгөөтэй
танилцахаас эхэлнэ. Эндээс тухайн сэдэв ямар сэдэвтэй
холбоотой, ямар зорилго, зорилттой, юуг ашиглаж яаж судлах
боломжтой талаар ерөнхий баримжааг олж авна.
 Үүний дараа багш сурах бичиг, бусад гарын авлага, зөвлөмж,
ном зэргийн холбогдох материалыг үзэж тухайн хичээлииг
нарийвчлан төлөвлөх ажилд орно.
 Эхлээд ээлжит хичээлийн ерөнхий схемийг санаандаа
ургуулан бодож холбогдох бэлтгэлийг хийнэ. Тухайлбал ямар
дараалалтай үйл ажиллагааг яаж хэрэгжүүлэхийг тодорхойлж
ашиглах материал, арга, хэлбэрийг төлөвлөнө. Зарим үйл
ажиллагаануудыг хийж туршина.

6. 47-р асуулт: Масс суралцагчдын эрэлттэй
холбоотой төлөвлөлт ба бэлтгэлийн талаар
1. Масс эрэлтийг нь төлөвлөх нь чухал
2. Зарим тохиолдолд чухал
3. Чухал биш шаардлагагүй гэсэн сонголтуудтай
болно.

7. 47-р асуулт: Масс суралцагчдын эрэлттэй
холбоотой төлөвлөлт ба бэлтгэлийн талаар

9. 47-р асуулт: Дүгнэлт
 Судалгаанд нийт 991 оролцогч оролцсоноос 983
оролцогт тус асуултанд хариулсан. Үүний 566
буюу 57,1 хувь нь Масс эрэлтийг төлөвлөх нь
чухал, 391 буюу 39,6 хувь нь Зарим тохиолдолд
чухал, 26 буюу 2,6 хувь нь Чухал биш
шаардлагагүй гэсэн хариултыг сонгосон бол 8
хүн буюу 0,8 хувь нь асуулганд хариулт өгөөгүй
байна.

10. 48-р асуулт: Тусгай эрэлттэй суралцагчдын
эрэлттэй холбоотой төлөвлөлт ба бэлтгэл
1. Тусгай эрэлтийг төлөвлөдөг
2. Зарим торхиолдолд төлөвлөдөг
3. Шаардлагагүй хугацаа амжихгүй гэсэн
сонголтуудтай асуулга байна.

11. 48-р асуулт: Тусгай эрэлттэй суралцагчдын
эрэлттэй холбоотой төлөвлөлт ба бэлтгэл

13. 49-р асуулт: Дүгнэлт
 Нийт 991 оролцогчоос 976 оролцогч асуултын
хариултанд хариулсан. Үүний 378 буюу 38,1
хувь нь Тусгай эрэлтийг төлөвлөдөг, 537 буюу 54,2
хувь нь Зарим тохиолдолд төлөвлөдөг, 61 буюу 6,2
хувь нь Шаардлагагүй, хугацаа амжихгүй гэсэн
хариултыг тус тус өгсөн бол 15 хүн буюу 1,5 хувь
нь огт хариулт өгөөгүй байна.

14. 49-р асуулт: Сургуулийн биш орчноос ирсэн
суралцагчдын эрэлттэй холбоотой төлөвлөлт ба
бэлтгэл
1. Төлөвлөх нь ач холбогдолтой
2. Зарим тохиолдолд чухал
3. Шаардлагагүй, цаг амжихгүй гэсэн сонголтуудтай.

15. 49-р асуулт: Сургуулийн биш орчноос ирсэн
суралцагчдын эрэлттэй холбоотой төлөвлөлт ба
бэлтгэл

17. 49-р асуулт: Дүгнэлт
 Нийт 991 оролцогчоос 967 оролцогч судалгааны
асуултанд хариулсан байна. Үүний 516 буюу 52,1
хувь нь Төлөвлөх нь ач холбогдолтой, 365 буюу 36,8
хувь нь Зарим тохиолдолд чухал, 85 буюу 8,6 хувь нь
Шаардлагагүй, хугацаа амжихгүй гэсэн хариултыг
тус тус сонгосон бол 24 хүн буюу 2,4 хувь нь
асуулганд хариулаагүй байна.

18. 566
378
516
391
537
365
26
61
85
8
15
24
47
48
49
“Суралцагчдын тусгай эрэлтүүдийн төлөвлөлт ба бэлтгэл”
асуултанд хариулсан байдал
A Б В Хариулаагүй

19. 49.1%
43.5%
5.8%
1.6%
0.0%
10.0%
20.0%
30.0%
40.0%
50.0%
60.0%
Чухал Заримдаа Шаардлагагүй Хариулаагүй
12-р бүлгийн асуултын Тусгай эрэлтийг тооцож
төлөвлөдөг эсэхийг дунджаар харуулбал

20. 12-р бүлэг асуултын дүгнэлт
 Энэхүү судалгаанд нийт 991 багш, сурган хүмүүжүүлэгчид хамрагдсан. Тэдгээрийн
хувьд энэ судалгааны 47-49 асуултын хувьд Сурагчдын тусгай эрэлтийг төлөвлөх нь чухал
гэж 49,1% нь, Заримдаа төлөвлөдөг 43,5% нь үзсэн, шаардлагагүй цаг амжихгүй гэж 5,8%
нь үзэж байгаа бол тухайн асуулгад 1,6% хариулхаас зайлсхийсэн байна.
 Үүнээс үзэхэд Тусгай эрэлттэй сурагчдад зориулан төлөвлөлт хийх нь чухал юм. Энэ нь
хичээлийг амжилттай болгох нэг чухал үзүүлэлт гэж үзэж байна.
 Нийт судалгаанд хамрагдагсдын дийлэнх хувьд нь тусгай эрэлттэй сурагчдад зориулан
төлөвлөгөө бэлтгэдэг боловч үлдсэн 5,8% цаг хугацаа болон зарим нэг шалтгааны улмаас
тэр болгон төлөвлөлт хийж чадахгүй байна гэсэн дүн гарсан.
 Тус асуултын хариултуудаас харахад Тусгай эрэлтийг төлөвлөх нь зөв бөгөөд харин
төлөвлөх явц нь цаг хугацаа их зарцуулдаг тул багш нарын хувьд цаг хугацаа амждаггүй
байна. Тийм учраас зарим тохиолдолд л массын эрэлтийг төлөвлөж амждаг.
 Мөн сургуулийн биш орчноос ирсэн хүүхдүүдэд хичээл заахад заавал тухайн
суралцагчдын эрэлт хэрэгцээг төлөвлөх нь чухал гэж үзэж байгаа боловч бодит байдал
дээр сургуулийн биш орчноос ирсэн сурагчидтай ажиллаж байсан тохиолдол ховор
байна.

21. Зөвлөмж
Бүх багш нарыг тусгай эрэлттэй сурагцдад зориулсан төлөвлөлт болон бэлэн
ажил хийлгэхийн тулд:
 Эрэлтийг төлөвлөх цагийг багшид тусад нь гаргаж өгөх
 Эрэлтийг төлөвлөх ажлыг багшийг үнэлэх үнэлгээнд тусгаж өгөх
 Шаардлагатай баримт бичиг, эд материалаар хангаж өгөх (ном, сурах
бичиг, анги танхим, интернэт орчин г.м)

22. Зөвлөмж
Багш төлөвлөлтийг зөв тодорхойлохын тулд дараах үе шатыг хэрэгжүүлэх:
Судалгаа авч тухайн сурагчийн түвшинг тодорхойлох
 Зорилго, зорилтоо тодорхойлох
 Ач холбогдлыг ойлгох
 Нийт массыг хамруулах
 Тухайн сурагчийн хоцорсон эсвэл түрүүлсэх эсэхийг тогтоох
 Сурагчдын хувийн онцлогийг тодорхойлох
 Хичээлээс гадуур ямар сургалт явуулж болох талаар судлах
Төлөвлөлт хийх
 Сайн ба хоцрогдолттой сурагчдын эрэлт өөр өөр тул төлөвлөлтөө өөр өөр хийх хэрэгтэй
Бэлтгэх үйл явц
 Зөвхөн сургалтын агуулга стандартаас гадна сурагчдын сонирхлыг татсан амьдралд ойр
мэдээлэл бэлдэх
Үр дүн ба бусад
 Төлөвлөгөөг дагаснаар системтэй үйл ажиллагаанд хүрнэ
 Хичээлийн онцлогоос шалтгаалж тухайн сурагчтай тулж ажиллах
 Сурагчийн сурах үйлд дэмжлэг үзүүлэх
Тусгай эрэлттэй
хичээлийг төлөвлөх
болон бэлтгэх үйл явц нь
тодорхой үе шаттай
байхаас гадна үүнийг
төлөвлөхөд зайлшгүй
цаг хугацаа хэрэгтэй юм.

23. Судалгааны явцад гарсан санал болон
хүндрэл
 Судалгаа авагддаг боловч үр дүн нь нийт массад хүртээмжгүй байдаг
(эргэлт холбоо муу)
 Судалгааны үр дүн нь мэдэгддэггүй
 Судалгаа нь бодит байдал дээр хэрэгждэггүй, цаас төдий болж үлддэг
 Судалгааны асуултын утга тодорхой бус, ойлгомжгүй
 Судалгааны утга, агуулгыг дэлгэрэнгүйг оруулж өгөх (нэг асуултанд хоёр
өөр утгатай хариулт ирсэн байсан г.м)

24. 8-р БАГ
Г.Алтантуяа
М.Баясгалан
Б.Одбаяр
Б.Үржинлхам
Б.Энхжаргал