Гар багаж

1. Гар ба цахилгаан багажаар
ажиллах үеийн Аюулгүй
ажиллагааны зааварчилгаа
Дорноговь МСҮТөв багш Б.Агваанмядаг

2. 1. Аюулгүй ажиллагааны ерөнхий шаардлага.
•1.2. Цахилгаан гар багажаар ажил
гүйцэтгэж буй хүн мастерын (уурхайн
даргын) зөвшөөрсөн, даалгасан ажлыг л
гүйцэтгэх ёстой. Шинэ (мэдэхгүй) ажил
авахдаа мастераас (уурхайн даргаас)
аюулгүй ажиллагааны нэмэлт зааварчилгаа
авахыг шаардах нь зүйтэй.
Дорноговь МСҮТөв багш Б.Агваанмядаг

3. 1.3. Цахилгаан гар багажаар ажиллахад бэртэлт
авах үндсэн хүчин зүйлүүд нь:
• 1.3.1. тогонд цохиулах аюулын зэрэглэл, байрны ангилалаас
хамааран зохих ангилалд тохирохгүй цахилгаан багаж
хэрэглэх.
• 1.3.2. Амь хамгаалах хэрэгсэлгүй.
• 1.3.3. Кабель тусгаарлахыг зөрчих.
• 1.3.4. Асаагч муу, залгуур эвдэрхий.
• 1.3.5. Хамгаалалтын бүрээсгүй.
• 1.3.6. Цахилгаан багаж зэвсэгийн эргэлддэг, хөдөлдөг хэсэг.
• 1.3.7. Ажлын бүс гэрэлтүүлэг муутай бол.

4. 1.4. Цахилгаан гар багажаар ажил гүйцэтгэж буй
хүн ажлын тусгай хувцсаар хангагдсан байх
ёстой. Үүнд:
• Үйлдвэрлэлийн бохирдол болон механик нөлөөлөлөөс
хамгаалах даавуун өмд, цамц.
• · Савхин гутал.
• · Тусгай бээлий.
• · Хамгаалалтын нүдний шил (УСТ-ын дагуу) буюу
цохилтноос хамгаалсан толгойны өнгөгүй хаалт.
Дорноговь МСҮТөв багш Б.Агваанмядаг

5. 1.5. Ажлын байрыг цэвэрхэн байлган,
үйлдвэрлэлийн хог хаягдлыг цаг тухайд нь
зайлуулах шаардлагатай. Хэрэглэсэн, цэвэрхэн
арчих материалыг сайтар хаагддаг тагтай,
төмөр хайрцагт хадгалах ёстой. Нормын дагуу
гал түймэр унтраах хэрэгсэлтэй байх ёстой.
Дорноговь МСҮТөв багш Б.Агваанмядаг

6. • 1.6. Багаж хэрэгсэл эвдэрсэн болон бүх л төрлийн
гэмтэл, бэртлийн тухай цахилгаан гар багажаар
ажил гүйцэтгэж буй хүн мастерт (уурхайн даргад)
яаралтай мэдэгдэх үүрэгтэй. Эвдрэл, гэмтлийг
засаагүй бол ажил хийж болохгүй.
Дорноговь МСҮТөв багш Б.Агваанмядаг

7. 1.7. Цахилгаан гар багажаар ажил гүйцэтгэж буй
ажилтан мэдэх ёстой бөгөөд (эмчийг иртэл)
шаардлагатай бол эмнэлгийн анхны тусламж
үзүүлж чаддаг байх.
• 1.8. Цахилгаан багаж зэвсэгийг хүлээн авахдаа
дамжуулагчийн газардуулга болон дамжуулагчийн
хүчний бэлэн байдлыг шалгах шаардлагатай. Гурван
жилд нэг удаа хэмжилтийн багаж мегаметрийн
тусламжтайгаар бүх цахилгаан багажны
тусгаарлалтын эсэргүүцлийг тогтмол шалгах хэрэгтэй.
Дорноговь МСҮТөв багш Б.Агваанмядаг

8. 2. Ажил эхлэхийн өмнөх аюулгүй
ажиллагааны шаардлага
•2.1. Ажлын хувцсаа цэгцтэй болгох, өөрөөр
хэлбэл ханцуйны нударгыг товчлох буюу
өргөн резинээр боох, хувцсаа илүү дутуу
гаргахгүйгээр янзлах, үсээ малгайн дотроо
хийх
Дорноговь МСҮТөв багш Б.Агваанмядаг

9. 2.2. Ажил хийхээр төлөвлөж байгаа байранд зөөврийн
цахилгаан багаж хэрэгслийн хүчдэл тохирч байгаа
эсэхийг шалгах. Цахилгаан багажны хүчдэл нь:
• 2.2.1.Нэмэгдэл аюулгүй байранд 220 В-оос
илүүгүй,
Дорноговь МСҮТөв багш Б.Агваанмядаг

10. 2.2.2.Нэмэгдэл аюултай байранд болон байрны гадна З6
В-оос илүүгүй байх ёстой. Тайлбар: З6 В-ын хүчдэлээр
ажилладаг цахилгаан багажаар хангах боломжгүй
тохиолдолд хамгаалалтын унтраалгатай төхөөрөмж
байгаа буюу цахилгаан багаж хэрэгслийн их биеийг
найдвартай газардуулсан тохиолдолд хамгаалалтын
хэрэгсэл (өндөр хүчдэл тусгаарлагч бээлий, резинэн
бойтог, резинэн хивс) заавал ашиглан 220 В хүртэл
хүчдэлтэй цахилгааны багаж зэвсэг хэрэглэхийг
зөвшөөрнө.
Дорноговь МСҮТөв багш Б.Агваанмядаг

11. 2.3. Ажилдаа хэрэглэхээр цахилгаан гар багаж
зэвсэгийг сонгохдоо дараах зүйлсийг санаж байх
ёстой. Үүнд:
• 2.3.1.Давхар тусгаарлагчтай цахилгаан гар багаж нь
шороон, бетонон, төмөр, модон болон бусад шалтай
байр болон металлд ажиллах зориулалттай.
• 2.3.2.Давхар тусгаарлагчтай цахилгаан гар багажаар
хамгаалалтын хэрэгсэлгүй (өндөр хүчдэл тусгаарлагч
бээлий, резинэн хивс г.м.) ажиллахыг зөвшөөрнө.
Дорноговь МСҮТөв багш Б.Агваанмядаг

12. • 2.3.3.Цахилгаан гар багажийг -35°С-аас +35°С
хүртэл хэмд болон +20°С-д харьцангуй чийгшил
90 хувьтай үед ашиглана.
• 2.3.4.металл болон тусгаарлагчийг сүйтгэгч
химийн идэвхитэй орчинд буюу тэсэрч дэлбэрэх
аюултай байранд, түүнчлэн цас, бороо орж байх
үед ил задгай талбайд цахилгаан гар багаж
хэрэглэн ажил гүйцэтгэхийг хориглоно.
Дорноговь МСҮТөв багш Б.Агваанмядаг

13. 2.4. Цахилгаан багажаар ажил гүйцэтгэхийн
өмнө дараах зүйлсийг
шалгасан байх ёстой. Үүнд:
• 2.4.1. Цахилгаан багажны эд анги болон
зангилааг бэхэлсэн шурагуудыг чангалах,
• 2.4.2. Цахилгаан багажны ээрүүлэн голыг
(цахилгааны хөдөлгүүрийг салгахад) гараараа
эргүүлэн редукторын бүрэн бүтэн байдлыг
шалгах
Дорноговь МСҮТөв багш Б.Агваанмядаг

14. • 2.4.3. Яндан, хоолойн болон сойзны байдал,
• 2.4.4. Цахилгаан багажны дамжуулагч, тусгаарлагчийн бүрэн бүтэн
байдал, дамжуулагчийн доторх утас хугараагүй байх,
• 2.4.5. Газардуулгын бүрэн бүтэн байдал,
• 2.4.6. Залгуур, салдаг залгуур, их биеийн тусгаарлагчийн эд анги,
сойз баригчийн бариул, таг, арьсны бүрэн бүтэн байдол, тог
дамжуулах хэсгүүд нь санамсаргүй хүрэх боломжгүй байх,
• 2.4.7. Унтраагуур гэмтэлгүй байх, цахилгаан багаж цахилгааны
сүлжээнээс хурдан салдаг байх ёстой (гэхдээ өөрөө салдаггүй байх).
• 2.4.8. цахилгаан багажийг хоосон ажиллуулах.
Дорноговь МСҮТөв багш Б.Агваанмядаг

15. 3. Ажлын цаг дахь аюулгүй
ажиллагааны шаардлага

16. 3.1. Цахилгаан багаж ашигладаг хүмүүст
дараах зүйлсийг хориглоно.
• 3.1.1. Цахилгаан багажаа түр хугацаагаар бусдад
шилжүүлэхийг,
• 3.1.2. Цахилгаан багажаа задлан ямар нэг засвар
хийхийг (цахилгааны багажийг болон дамжуулагч,
залгуурын холболт г.м.),
• 3.1.3. Цахилгаан багажийн дамжуулагчийг барих буюу
эргэлдэн зүсэгч багажинд хүрэх
Дорноговь МСҮТөв багш Б.Агваанмядаг

17. • 3.1.4. Багаж ажиллаж байхад буюу түүнийг бүрэн
зогстол нь үртэс, зоргодосыг нь гараараа зайлуулах,
• 3.1.5. Зөөврийн трансформатор болон давтамж
өөрчлөгчийг тогооны бул, металл савны дотор тал руу
оруулахыг,
• 3.1.6. Тогонд залгасан цахилгаан багажийг хяналтгүй
орхихыг
Дорноговь МСҮТөв багш Б.Агваанмядаг

18. 3.2. Цахилгааны багаж буюу зөөврийн гэрэл,
тэдний дамжуулагч буюу кабелийг ашиглахдаа
боломжоороо өлгөх хэрэгтэй. Дамжуулагчийг
халуун, чийгтэй ба тостой гадарга дээр шууд
шүргэлцэхийг хориглоно.кабель татах, дээр нь
ачаа тавих, түүнчлэн түүнийг ган татлага,
цахилгааны хүчдэлийн кабельтай болон хийн
гагнуурын аппаратны шлангтай огтлолцуулахыг
хориглоно.
Дорноговь МСҮТөв багш Б.Агваанмядаг

19. • 3.3. Цахилгаан багаж буюу зөөврийн гэрэлд ямарваа
нэг гэмтэл илрүүлбэл ажлаа шууд зогсоон, эвдрэлтэй
багажаа шалгуулж, засуулахаар багажны агуулахад
тушаана.
• 3.4. Цахилгаан багажаар залгамал шатан дээр зогсон
2.5 м-ээс өндөрт ажиллахыг хориглоно.
• 3.5. Цахилгаан гар багажийг тогноос нь салган, бүрэн
унтраасны дараа ажлын хэсгийг патронд хийх, бэхлэх,
түүнээс авна.
Дорноговь МСҮТөв багш Б.Агваанмядаг

20. 3.6. Дараах эвдрэлүүдийн аль нэг үүссэн
тохиолдолд цахилгаан гар багажнуудыг
ашиглахыг хориглоно
• - залгуурын холболт, утас буюу хамгаалалтын хоолой,
салгуур муу ажиллаж байвал,
• - редуктораас тос гоожвол,
• - тусгаарлагч шатаж байгаа үнэр буюу утаа гарч
байвал,
• - хэвийн бус чимээ шуугиан гарвал,
• - их биеийн эвдрэл буюу ан цав үүссэн бол,
Дорноговь МСҮТөв багш Б.Агваанмядаг

21. • 3.7. Ажлын үеэр цахилгаан багажийг цохих,
ачааллыг нь хэтрүүлэх, бохирдуулах, чийг,
нефтийн бүтээгдэхүүний нөлөөнд оруулахыг
хориглоно.
• 3.8. өрөмдөх эд ангиудыг найдвартай бэхэлсэн
байх ёстой.
Дорноговь МСҮТөв багш Б.Агваанмядаг

22. • 3.9. цахилгаан багажаар ажиллаж байх үедээ техникийн
тодорхойлолтод бичигдсэн ажлын дэглэмийг сахин,
цахилгааны хөдөлгүүр болон редукторын гэрний
температурыг 65°С-аас хэтрүүлэхгүй байхыг ажиглана.
• 3.10. Цахилгаан багаж болон зөөврийн гэрлийн
автотрансформаторт залгахыг хорилоно.
• 3.11. цахилгаан багаж гэнэт зогсвол (сүлжээнд хүчдэл алга
болох, хөдөлж байгаа хэсгүүд гацах), түүнийг салгуураар нь
унтраана. Цахилгаан багажийг нэг газраас нөгөө рүү зөөхдөө,
түүнчлэн цайны цагаар цахилгаан багажийг сүлжээнээс
салгуураар нь салгана.
Дорноговь МСҮТөв багш Б.Агваанмядаг

23. 4. Аваарын нөхцөл дэх аюулгүй
ажиллагааны шаардлага.

24. • 4.1. Багаж хэрэгсэлд аваар, осол гарахаар эвдрэл үүссэнийг
илрүүлсэн тохиолдолд цахилгаан багажаар ажиллаж байгаа
ажилчин ажлаа яаралтай зогсоон, арга хэмжээ авахуулахаар
мастерт (уурхайн даргад) мэдэгдэнэ.
• 4.2. бэртэж, гэмтсэн тохиолдолд түргэн тусламж дуудан,
осолдогчид (эмчийг иртэл) тусламж үзүүлэн, мастерт
(уурхайн даргад) мэдэгдэнэ. Мастерыг иртэл ажлын байранд
бэртэл гэмтэл үүссэн байдлыг (боломжоороо, хэрвээ энэ нь
хүмүүсийн эрүүл мэнд, амь насанд аюулгүй бол) хадгална.
• 4.3. Гал гарсан тохиолдолд гал команд дуудан, болсон явдлын
тухай захиргаанд мэдэгдэнэ.
Дорноговь МСҮТөв багш Б.Агваанмядаг

25. 5. Ажлаа дууссаны дараах аюулгүй
ажиллагааны шаардлага.
•5.1. Ажлаа дуусаад цахилгаан гар багажийг
сүлжээнээс залгуураар нь салгасан байх
ёстой.
•5.2. Цахилгаан багажийг цэвэрлэн,
залгуурыг нь хуурай болтол арчин, эвхэнэ.
Дорноговь МСҮТөв багш Б.Агваанмядаг