SlideShare a Scribd company logo
សុឺ មនាថ ពោធីសាត់
រពះនិោវ ន៤ថ្នន ក់
EN: Four Stages of Enlightenment រពះនិោវ ន៤ថ្នន ក់ កនុងរពះពុទធសាសនាគឺ ថ្នន ក់ននរពះនិោវ ន
ពីទាបពៅខ្ពស់៤ជាន់ ដល់អរហនត ជាថ្នន ក់ខ្ពស់បំផុត ដដលអនកសិកាសាមញ្ញ ក៏អាចសពរមច
បានកនុងជាតិពនះ ។ រពះនិោវ ន៤ថ្នន ក់ពនាះគឺ ពសាតាបនន១ សកទាគាមិ១ អនាគាមិ១ និង
អរហនត១ ។
ការបពរងៀនអំពីនិោវ ន៤ថ្នន ក់ពនះ ជាកមមវតថុដ៏សំខាន់ ននការសិការពះពុទធសាសនា កនុងជំនាន់
ពដើម ពោយរាប់ទាំងពថរវាទផង ដដលសថិតពសថរ រហូតដល់សពវនថងពនះ ។
បុថុជជនបុគគល
ជនសាមញ្ញ ឬបុថុជជន (ោកយបាលី) ជាបុគគលដដលគាម នឈាន សថិតពៅកនុងសងារចរក គឺការ
វិលពកើតវិលសាល ប់ គាម នទីបញ្ច ប់ ។ បុថុជជននិមួយៗ ពកើតពឡើង រស់ពៅ ពហើយសាល ប់ពៅវិញ កនុង
ជាតិគាម នទីបញ្ច ប់ ជាពទវតា មនុសស តិរច្ឆឆ ន របុស ស្សី ពខ្ទើយ ពរបត ពទវៈ ឬជាសតវមានជីវិតពផស
ងៗពទៀត ។
មានឋានដដល សតវពោកពៅពកើតកនុងទីពនាះ ៣១កដនលង ដដលដចកជាភព៣ ។ ឋានទាបជាង
ពគបងអស់គឺ កាមពោក ដដលមានឋានមនុសស ជាឋានសុគតិទាបបងអស់ ។ ពលើកាមពោកពនះ
មានឋានរូបពោក ដដលជាភពរបស់ពពួកពទវៈ ។ ពទវៈថ្នន ក់ពរកាមបងអស់ គឺពទវតាដដលពរបើ
ពពលពវោ សរមាប់ការសបាយកនុងកាម ។ ខ្ពស់ជាងពនះគឺ ឋានរពហមមានរូប និងរពហមឥតរូប
។ ពោយការលះបង់ នូវពសចកតីរបាថ្នន កនុងកាម ពទវៈ កនុងឋានរូបពោក ទទួលពសចកតីសុខ្ កនុង
អបបនាឈាន៤ដំបូង មានរូបកាយសុខ្ុម និងពនលឺរសមី ។ ហួសផុតឋានរូបពោកពនះពៅ ពទវៈ
កនុងឋាន គាម នរូប (អរូបពោក) ពៅពសាយសុខ្កនុងភាពមានដតចិតតដ៏សុខ្ុម ដដលពៅថ្ន អាកា
សានញ្ចច យតនៈ១ វិញ្ចញ ណញ្ចច យតនៈ១ អាកិញ្ច ញ្ចញ យតនៈ១ និងពនវសញ្ចញ នាសញ្ចញ យតនៈ១
។
ពិតដមនដតពពួកពទវៈនិងរពហម មានជីវិតដ៏ដវង រស់ពៅសុខ្ស្សួល កនុងភពរបកបពោយសមបតតិ
សួគ៌ ប៉ុដនតពទវៈនិងរពហមទាំងពនាះ មិនដមនអមតៈមិនសាល ប់ពនាះពទ ។ ពពលណាមួយ ពទវៈ-
រពហមទាំងពនាះ នឹងចយុតច្ឆកភព ជាញឹកញយពៅកាន់ភពទាប ពោយមកពី មិនរកពហតុផល
នឹងរបតិបតតិធម៌ (ដដលបពងកើតកុសលកមម) ពរោះពសចកតីរាយមាយ ឬមកពីចិតតមិនទាន់រួចផុត
អំពីសងារវដត ពរោះដតអវិជាជ ខ្លះ ពសចកតីរបថ្នន នូវភព ឬទិដឋិខ្ុស ឬផលននកុសលកមម រតូវសាប
សុឺ មនាថ ពោធីសាត់
សូនយពៅ ។ ចុតិ (ពសចកតីសាល ប់)ពនះ មានន័យថ្ន គាម នការចពរមើនរគប់រគាន់ពទ ។ ពទវៈ-រពហម
ទាំងពនាះអស់បុណយដមន ប៉ុដនតអាចពកើតជាថមី កនុងភពដដដល ឬក៏ភពខ្ពស់ណាមួយ ។ ពទវៈ-
រពហមអាចមានកមមអភ័ព ពៅពកើតកនុងភពទាបជាងមនុសស ។
មានឋានជាពរចើន ដដលទាបពរកាមឋានមនុសសៈ
 ១- ភពតិរច្ឆឆ ន (សតវលអិត សតវសាល ប រតី រមឹគ) ជាភពដដលមានទុកខតិចជាង ។
តិរច្ឆឆ នរស់ពៅ ពោយសភាវគតិ (instinct) និងអារមមណ៍ ពដើមបីរួចពីពសចកតីសាល ប់
។
 ២- ភពពរបត ដដលមានការពស្សកឃ្លល ន យូរអដងវងជាលកខណៈ ទទួលរងទុកខជា
ទមងន់ ពិបាកនឹងរទាំរទបាន ។
 ៣- ភពនរក ជាភពទាបជាងពគបងអស់ ដដលសតវទទួលទារុណកមម ឥតឈប់
ឈរ តាមឋានពផសងៗ (រតូវពគច្ឆក់ ពោត ពធវើឲ្យរោករលួយ ចងោក់
ទារុណកមម) ពោយសារពសចកតីភ័យខាល ច ដដលពកើតមកពីនិមិតតអារកក់ កនុង
អារមមណ៍ របស់សតវនរកទាំងពនាះ ដដលជាផលននបាបកមម ។ ពសចកតីឈឺច្ឆប់
ពចះដតបនតពសទើរដតគាម នទីបញ្ច ប់ ប៉ុដនតកាលណាសតវនរកទាំងពនាះ អស់បាបកមម
ក៏សាល ប់ពហើយពៅពកើត កនុងភពណាមួយ កនុងសងារវដត តាមកមមផលរបស់ខ្លួន ។
តាមអំពពើលអឬអារកក់ ពោយកាយវាច្ឆចិតត ដដលបណាត លមកពី ការជាប់ជំោក់ពោយពោភៈ
និងពមាហៈ សតវនឹងពៅពកើតកនុងភពខ្ពស់ ឬទាប ឬនរក តាមអំពពើរបស់ខ្លួនពីជាតិមុន ។ ពោយ
ពហតុថ្ន សតវពោកពុំអាចរគប់រគង បានពរចើន ពៅពលើចិតតនិងអំពពើរបស់ខ្លួន ពោយមកពីពសច
កតីលំបាកពវទនា កនុងការរស់ពៅ ដដលពគពិពសាធន៍ព ើញ អានាគត របស់សតវទាំងពនាះ អាច
ធ្លល ក់ចុះពៅកនុង ពសចកតីឈឺច្ឆប់ដ៏ខាល ំងបាន ។ ពសចកតីរពួយ ភាពតានតឹង បច្ឆច មិតត ពហើយនិង
ភាព មិនរពមពរពៀងគាន ជាទូពៅ ជាតាល់កិនរាល់នថង ការរបុងពរបៀបកនុងចិតត បងករពហតុ
ពោយសារ កមាល ំងកមមពីអតីត បនតដំពណើ រសង្ខខ រ ឬការ ពទារទន់ កនុងគំនិត ពហើយបពញ្ច ញរូបរាង
ជាវាសនា ឬចំណូ លចិតត កនុងមពនារមមណ៍ និងអាកបបកិរិយា ។
បុគគលធមមតា ពុំដដលព ើញពហើយនិងពិពសាធន៍ បរមតថសចចៈធម៌ពទ ពរោះពហតុពនាះ ពគពុំអាច
រកព ើញ ទីបញ្ច ប់ននពសចកតីទុកខលំបាកពទ ។ គឺរហូតដល់ពសចកតីទុកខ កាល យពៅជាធងន់ធង ឬហាក់
ដូចជា គាម នទីបញ្ច ប់ ពទើបបុគគលដសវងរកដំពណាះស្សាយ ពហើយពបើវាសនាមាន ក៏អាចរកព ើញ
រពះធម៌ ។
សុឺ មនាថ ពោធីសាត់
អរិយបុគគល
បុគគលដដលពសាម ះ កនុងការសិកាផលូវរពះធម៌ បាលីពៅថ្នពសកខៈ (អនកពរៀន) ពហើយពិពសាធន៍
ព ើញសចចៈធម៌ រហូតដល់កំច្ឆត់បង់បាន នូវសំពយាជនៈ៣ ឬពលើសពីពនះ បានពៅជាអរិយ
បុគគលមាន ក់ៈ គឺបុគគលដ៏របពសើរ ដដលរបាកដជានឹងបាន ជារពះអរហនត កនុងរងវង់៧ជាតិប៉ុពណាណ ះ
យូរឬឆាប់ពៅតាម កំរិតដដលបុគគលពនាះសពរមចផល ។ កនុងចំពណាមពួករកុមទាំងឡាយ រកុម
អនកបួស ដដលជាសាវ័កផ្ទទ ល់ របស់រពះតថ្នគត ពគសំគាល់ថ្ន ជាបុគគលដ៏ឧតតម...។ អនកដដល
មានសទាធ ពៅពលើរពះសងឃ មានសទាធ ពៅពលើអវីឧតតម ។ ពហើយចំពោះអនក ដដលមានសទាធ ពលើ
អវីដដលជាឧតតម ពគនឹងបានឧតតមពនាះជាផល ។ សងឃននសិសសរពះតថ្នគត (អរិយសងឃ) មាន
៤រកុមពបើរាប់ជាគូ ៨រកុមពបើរាប់បុគគល មួយៗ ។ កាលណារាប់ជាគូ អរិយបុគគល៤រកុមពនាះ
(ពសកខៈ) គឺអនកដដលសពរមចៈ
រកុមទី១-
(១) ពសាតាបតតិមគគ (២) ពសាតាបតតិផល
រកុមទី២-
(៣) សកទាគាមិមគគ (៤) សកទាគាមិផល
រកុមទី៣-
(៥) អនាគាមិមគគ (៦) អនាគាមិផល
រកុមទី៤-
(៧) អរហតតមគគ (៨) អរហតតផល ។
ពសាតាបនន
បុគគលកនុងរកុមទី១ ពឈាម ះថ្នពសាតាបនន មានន័យថ្ន បុគគលដដលចូល (អាបទយពត āpadyate )
ពៅកនុងដខ្សពសាតា “ ដខ្សពោកុតតរៈ អរិយដឋងគិកមគគ ដដលជាធម៌ខ្ពស់បំផុត “ ។ មយ៉ងពទៀតពគ
និយាយថ្ន ពសាតាបននជាអនកពបើកដភនករពះធម៌ (ធមមចកខុ) ។ ពោយបានពបើកដភនករពះធម៌
ពសាតាបនននឹងសពរមច អរហនតកនុងកំឡុង៧ជាតិ ។ ពោយពហតុពិតថ្ន ពសាតាបននបានកាត ប់
យក សមាម ទិដឋិ ពហើយនិងមានសទាធ ពពញ កនុង នរតរតនៈគឺ រពះពុទធរពះធម៌រពះសងឃ បុគគលពនះ
មិនយកកំពណើ ត កនុងភពទាបជាង មនុសសពឡើយ (តិរច្ឆឆ ន ពរបត នរក) ។
សុឺ មនាថ ពោធីសាត់
សកទាគាមិ
បុគគលកនុងរកុមទី២ ពឈាម ះថ្នសកទាគាមិ មានន័យថ្ន រតឡប់មកមួយដង ។ សកទាគាមិ រត
ឡប់មកកាន់មនុសសពោក យា៉ងពរចើនមតងពទៀតប៉ុពណាណ ះ ។ ពសាតាបនននិងសកទាគាមិ ទាំងពីរ
ថ្នន ក់ពនះ បានកំច្ឆត់ សំពយាជនៈ៣ខាងពដើម ។ ភាពខ្ុសគាន រវាងបុគគលទាំងពីរពនះគឺ
សកទាគាមិបានពធវើឲ្យ សំពយាជនៈ៣ពទៀត កាមរាគៈ បដិ ៈ និងរូបរាគៈ ស្សាលពសតើងជាង ។
ពរោះពហតុពនាះ សកទាគាមិ ពៅសល់ជាតិតិចជាង៧ អាចពៅ ពកើតកនុងភពខ្ពស់ៗបាន ពបើពកើត
កនុងមនុសសពោក បានរតឹមដតមួយដងប៉ុពណាណ ះ ។ សកទាគាមិ មិនដមនសល់ជាតិដតមួយ ដូច
ន័យរបស់ពឈាម ះខាងពលើពទ ពគមិនអាចនិយាយ ពោយជាក់ចាស់ អំពីកំពណើ ត របស់
សកទាគាមិ ដដលអាចពកើតជាពរចើនជាតិពទៀត កនុងសុទាធ វាស៥ (ឋានរពហមសុទាធ វាស) ។
អនាគាមិ
បុគគលកនុងរកុមទី៣ ពឈាម ះថ្នអនាគាមិ មានន័យថ្ន មិនវិលរតឡប់ ។ អនាគាមិ ពោយបាន
កំច្ឆត់កាមរាគៈអស់ពហើយ មិនរតឡប់មកពកើត កនុងឋានមនុសស ឬអបាយភូមិពទ ។ អនាគាមិ
ពកើតដតកនុង សុទាធ វាសរពហម (ឋានបរិសុទធ) ពោយរូបធ្លតុពិពសស ពហើយក៏និោវ នកនុងឋានពនាះ
ពៅ ។ អនាគាមិខ្លះ ពៅពកើតកនុងសុទាធ វាសខ្ពស់ មួយជាតិពទៀត ពទើបនិោវ ន ។ អនាគាមិ បាន
កំច្ឆត់សំពយាជនៈ ៥ខាងពដើមននសំពយាជនៈ១០ ដដលជាពរគឿងចងសតវពោកឲ្យជាប់ កនុងការ
វិលពកើតវិលសាល ប់ ។ រពះអរិយបុគគលពនះ បានសពរមចជិតពៅដល់រពះនិោវ ន ពពញបរិបូណ៌
ពហើយ ។
អរហនត
បុគគលកនុងរកុមទី៤ ពឈាម ះថ្នអរហនត គឺបុគគលដដលសពរមច រពះនិោវ នពពញបរិបូណ៌ ពោយ
បានកំច្ឆត់ សំពយាជនៈ១០ ឥតមានពសសសល់ ពហើយលុះបរិនិោវ នពៅ មិនវិលរតឡប់ពកើត
កនុងពោកណាមួយពឡើយ គឺរួចច្ឆកផុតអំពី សងារវដត ោច់ស្សឡះពហើយ ។
ឯកសារពយាង
សុឺ មនាថ ពោធីសាត់
១- កនុងធមមពទសនាមួយ ដូចជា “ឧបពមយយ-សតវពស់” (មជឈឹមនិកាយ២២) រពះពុទធបាន
រតាស់ថ្នៈ
អរហនតទាំងឡាយ ដដលមិនមានអាសវៈ ដដលបានពធវើកិចចការ ចប់សពវរគប់ពហើយ បានទមាល ក់
ពច្ឆលនូវបនទុកធងន់ បានសពរមចពគាលពៅ បានកាត់ផ្ទត ច់សំពយាជនៈ ដដលជាចំណងរបស់ភព
ជាអនកដដលបានរំពោះខ្លួន ពោយញាណបរិបូណ៌ មិនមានជាតិសរមាប់អរិយបុគគលពនះ កនុង
អនាគតពទៀតពទ ។ ភិកខុទាំងពនាះ ដដលបានរោស់ពច្ឆល នូវសំពយាជនៈ៥ខាងពដើម នឹងពៅ
ពកើតកនុងសុទាធ វាស ពហើយពៅកនុងទីពនាះពហើយ ដដលអនកទាំងពនាះនឹងសាល ប់ ជាចុងពរកាយ មិន
វិលរតឡប់ពីសុទាធ វាសពទ ។ ភិកខុទាំងពនាះ ដដលបានរោស់ពច្ឆល នូវសំពយាជនៈ៣ខាងពដើម
ពហើយបានពធវើកាមរាគៈ បដិ ៈ និងរូបរាគៈ ឲ្យស្សាលពសតើង ជាសកទាគាមិ វិលរតឡប់មកកាន់
ពោកពនះ ដតមតងពទៀតប៉ុពណាណ ះ ពហើយក៏ពធវើទីបញ្ច ប់ននទុកខ ។ ភិកខុទាំងពនាះ ដដលបានរោស់
ពច្ឆល សំពយាជនៈ៣ គឺជាពសាតាបនន មិនមានកិរិយាធ្លល ក់ចុះ (កនុងអបាយភូមិ) បានពធវើឲ្យជាក់
ចាស់ និងពឆាព ះពៅរកការរតាស់ដឹងបរិបូណ៌ ។
២- ផលគឺជាកំរិតខ្ពស់បំផុត ឬចុងបញ្ច ប់ របស់មគគ ។
ដូពចនះ ឧទាហរណ៍ ដូចជាពសាតាបនន ជាផលរបស់អនកពឡើងកាន់ ពសាតាបតតិមគគ ។ ពោលឲ្យ
ចាស់ជាងពនះគឺ ពសាតាបននបានកំច្ឆត់ សំពយាជនៈ៣អស់ពហើយ ចំដណកឯពសាតាបតតិមគគ គឺ
កំពុងដតខ្ំរបឹងកំច្ឆត់ ។
៣- ពសាតាបនន និងសកទាគាមិ ទាំងពីរពនះ បានកំច្ឆត់សំពយាជនៈ៣ ខាងពដើមដូចគាន
។
អវីដដលខ្ុសគាន ពនាះគឺ សកទាគាមិបានពធវើឲ្យ សំពយាជនៈ៣ពទៀត កាមរាគៈ បដិ ៈ និងរូបរាគៈ
ចុះអន់ថយដថមពទៀត ពហើយរតូវមកពកើត កនុងមនុសសពោកពនះ រតឹមដតមតងពទៀតប៉ុពណាណ ះ ។

More Related Content

What's hot

หน่วยที่ ๓ ความเป็นพลเมืองดี [Autosaved]
หน่วยที่ ๓ ความเป็นพลเมืองดี [Autosaved]หน่วยที่ ๓ ความเป็นพลเมืองดี [Autosaved]
หน่วยที่ ๓ ความเป็นพลเมืองดี [Autosaved]Sansanee Tooksoon
 
แนวข้อสอบนักพัฒนาชุมชน 2
แนวข้อสอบนักพัฒนาชุมชน 2แนวข้อสอบนักพัฒนาชุมชน 2
PPT โน้มน้าวใจ
PPT โน้มน้าวใจPPT โน้มน้าวใจ
PPT โน้มน้าวใจKruBowbaro
 
คำกริยา
คำกริยาคำกริยา
คำกริยา
Nanthida Chattong
 
ตารางการอ่านหนังสือเตรียมสอบท้องถิ่น ความรู้ความสามารถทั่วไป ทุกตำแหน่งต้องสอบ
ตารางการอ่านหนังสือเตรียมสอบท้องถิ่น ความรู้ความสามารถทั่วไป ทุกตำแหน่งต้องสอบตารางการอ่านหนังสือเตรียมสอบท้องถิ่น ความรู้ความสามารถทั่วไป ทุกตำแหน่งต้องสอบ
ตารางการอ่านหนังสือเตรียมสอบท้องถิ่น ความรู้ความสามารถทั่วไป ทุกตำแหน่งต้องสอบ
ประพันธ์ เวารัมย์
 
แนวข้อสอบ เตรียมสอบจังหวัดศรีสะเกษ (แนวข้อสอบเก่า)
แนวข้อสอบ เตรียมสอบจังหวัดศรีสะเกษ (แนวข้อสอบเก่า)แนวข้อสอบ เตรียมสอบจังหวัดศรีสะเกษ (แนวข้อสอบเก่า)
แนวข้อสอบ เตรียมสอบจังหวัดศรีสะเกษ (แนวข้อสอบเก่า)
ประพันธ์ เวารัมย์
 
แนวข้อสอบความรู้ความสามารถทั่วไป 120 ข้อ (สอบครูดอทคอม ติวสอบครูผู้ช่วย)
แนวข้อสอบความรู้ความสามารถทั่วไป 120 ข้อ (สอบครูดอทคอม ติวสอบครูผู้ช่วย)แนวข้อสอบความรู้ความสามารถทั่วไป 120 ข้อ (สอบครูดอทคอม ติวสอบครูผู้ช่วย)
แนวข้อสอบความรู้ความสามารถทั่วไป 120 ข้อ (สอบครูดอทคอม ติวสอบครูผู้ช่วย)
สอบครูดอทคอม เว็บเตรียมสอบ
 
สมุนไพรในชีวิตประจำวัน รวม
สมุนไพรในชีวิตประจำวัน รวมสมุนไพรในชีวิตประจำวัน รวม
สมุนไพรในชีวิตประจำวัน รวมguestefb2bbf
 
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560
ประพันธ์ เวารัมย์
 
ไตรลักษณ์
ไตรลักษณ์ไตรลักษณ์
ไตรลักษณ์
Padvee Academy
 
แบบทดสอบความรู้ความสามารถทั่วไป (เฉลย)
แบบทดสอบความรู้ความสามารถทั่วไป (เฉลย)แบบทดสอบความรู้ความสามารถทั่วไป (เฉลย)
แบบทดสอบความรู้ความสามารถทั่วไป (เฉลย)peter dontoom
 
กรรมฐาน (สื่อการสอน ๒) สัปดาห์ที่ ๓ กสิณ ๑๐
กรรมฐาน (สื่อการสอน ๒) สัปดาห์ที่ ๓    กสิณ ๑๐กรรมฐาน (สื่อการสอน ๒) สัปดาห์ที่ ๓    กสิณ ๑๐
กรรมฐาน (สื่อการสอน ๒) สัปดาห์ที่ ๓ กสิณ ๑๐
วัดดอนทอง กาฬสินธุ์
 
แนวข้อสอบพระราชบัญญัติเทศบาลแก้ไขเพิ่มเติมถึงฉบับที่ 13 พ.ศ. 2552 และอื่นๆที่...
แนวข้อสอบพระราชบัญญัติเทศบาลแก้ไขเพิ่มเติมถึงฉบับที่ 13 พ.ศ. 2552 และอื่นๆที่...แนวข้อสอบพระราชบัญญัติเทศบาลแก้ไขเพิ่มเติมถึงฉบับที่ 13 พ.ศ. 2552 และอื่นๆที่...
แนวข้อสอบพระราชบัญญัติเทศบาลแก้ไขเพิ่มเติมถึงฉบับที่ 13 พ.ศ. 2552 และอื่นๆที่...
ประพันธ์ เวารัมย์
 

What's hot (20)

หน่วยที่ ๓ ความเป็นพลเมืองดี [Autosaved]
หน่วยที่ ๓ ความเป็นพลเมืองดี [Autosaved]หน่วยที่ ๓ ความเป็นพลเมืองดี [Autosaved]
หน่วยที่ ๓ ความเป็นพลเมืองดี [Autosaved]
 
แนวข้อสอบนักพัฒนาชุมชน 2
แนวข้อสอบนักพัฒนาชุมชน 2แนวข้อสอบนักพัฒนาชุมชน 2
แนวข้อสอบนักพัฒนาชุมชน 2
 
รายงาน
รายงานรายงาน
รายงาน
 
PPT โน้มน้าวใจ
PPT โน้มน้าวใจPPT โน้มน้าวใจ
PPT โน้มน้าวใจ
 
Adobe photoshop by tanbircox
Adobe  photoshop by tanbircoxAdobe  photoshop by tanbircox
Adobe photoshop by tanbircox
 
คำกริยา
คำกริยาคำกริยา
คำกริยา
 
ตารางการอ่านหนังสือเตรียมสอบท้องถิ่น ความรู้ความสามารถทั่วไป ทุกตำแหน่งต้องสอบ
ตารางการอ่านหนังสือเตรียมสอบท้องถิ่น ความรู้ความสามารถทั่วไป ทุกตำแหน่งต้องสอบตารางการอ่านหนังสือเตรียมสอบท้องถิ่น ความรู้ความสามารถทั่วไป ทุกตำแหน่งต้องสอบ
ตารางการอ่านหนังสือเตรียมสอบท้องถิ่น ความรู้ความสามารถทั่วไป ทุกตำแหน่งต้องสอบ
 
แนวข้อสอบ เตรียมสอบจังหวัดศรีสะเกษ (แนวข้อสอบเก่า)
แนวข้อสอบ เตรียมสอบจังหวัดศรีสะเกษ (แนวข้อสอบเก่า)แนวข้อสอบ เตรียมสอบจังหวัดศรีสะเกษ (แนวข้อสอบเก่า)
แนวข้อสอบ เตรียมสอบจังหวัดศรีสะเกษ (แนวข้อสอบเก่า)
 
ไทย
ไทยไทย
ไทย
 
Microsoft word xclusive by tanbircox
Microsoft word xclusive by tanbircoxMicrosoft word xclusive by tanbircox
Microsoft word xclusive by tanbircox
 
แนวข้อสอบ พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2534.
แนวข้อสอบ พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2534.แนวข้อสอบ พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2534.
แนวข้อสอบ พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2534.
 
ปฏิจจสมุปบาท
ปฏิจจสมุปบาท ปฏิจจสมุปบาท
ปฏิจจสมุปบาท
 
แนวข้อสอบความรู้ความสามารถทั่วไป 120 ข้อ (สอบครูดอทคอม ติวสอบครูผู้ช่วย)
แนวข้อสอบความรู้ความสามารถทั่วไป 120 ข้อ (สอบครูดอทคอม ติวสอบครูผู้ช่วย)แนวข้อสอบความรู้ความสามารถทั่วไป 120 ข้อ (สอบครูดอทคอม ติวสอบครูผู้ช่วย)
แนวข้อสอบความรู้ความสามารถทั่วไป 120 ข้อ (สอบครูดอทคอม ติวสอบครูผู้ช่วย)
 
สมุนไพรในชีวิตประจำวัน รวม
สมุนไพรในชีวิตประจำวัน รวมสมุนไพรในชีวิตประจำวัน รวม
สมุนไพรในชีวิตประจำวัน รวม
 
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560
 
ไตรลักษณ์
ไตรลักษณ์ไตรลักษณ์
ไตรลักษณ์
 
แบบทดสอบความรู้ความสามารถทั่วไป (เฉลย)
แบบทดสอบความรู้ความสามารถทั่วไป (เฉลย)แบบทดสอบความรู้ความสามารถทั่วไป (เฉลย)
แบบทดสอบความรู้ความสามารถทั่วไป (เฉลย)
 
กรรมฐาน (สื่อการสอน ๒) สัปดาห์ที่ ๓ กสิณ ๑๐
กรรมฐาน (สื่อการสอน ๒) สัปดาห์ที่ ๓    กสิณ ๑๐กรรมฐาน (สื่อการสอน ๒) สัปดาห์ที่ ๓    กสิณ ๑๐
กรรมฐาน (สื่อการสอน ๒) สัปดาห์ที่ ๓ กสิณ ๑๐
 
แนวข้อสอบความลับ
แนวข้อสอบความลับแนวข้อสอบความลับ
แนวข้อสอบความลับ
 
แนวข้อสอบพระราชบัญญัติเทศบาลแก้ไขเพิ่มเติมถึงฉบับที่ 13 พ.ศ. 2552 และอื่นๆที่...
แนวข้อสอบพระราชบัญญัติเทศบาลแก้ไขเพิ่มเติมถึงฉบับที่ 13 พ.ศ. 2552 และอื่นๆที่...แนวข้อสอบพระราชบัญญัติเทศบาลแก้ไขเพิ่มเติมถึงฉบับที่ 13 พ.ศ. 2552 และอื่นๆที่...
แนวข้อสอบพระราชบัญญัติเทศบาลแก้ไขเพิ่มเติมถึงฉบับที่ 13 พ.ศ. 2552 และอื่นๆที่...
 

Viewers also liked

Parts of the body
Parts of the bodyParts of the body
Parts of the body
Meligrace De Lara
 
Nubiz Solutions Pvt. Ltd. : Company Profile
Nubiz Solutions Pvt. Ltd. : Company ProfileNubiz Solutions Pvt. Ltd. : Company Profile
Nubiz Solutions Pvt. Ltd. : Company Profile
Rohit Paul
 
test
testtest
test
gsinning1
 
Nubiz Solutions : Company Profile
Nubiz Solutions : Company ProfileNubiz Solutions : Company Profile
Nubiz Solutions : Company Profile
Rohit Paul
 
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណsuemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
sue moneath
 
suemoneath ព្រះរស់
suemoneath ព្រះរស់suemoneath ព្រះរស់
suemoneath ព្រះរស់
sue moneath
 
Hyperlink
HyperlinkHyperlink
suemoneath ,pursat province
suemoneath   ,pursat provincesuemoneath   ,pursat province
suemoneath ,pursat province
sue moneath
 
As creative critical reflection
As creative critical reflectionAs creative critical reflection
As creative critical reflection
Wanjira Nyakwezi
 
Media Questionnaire
Media QuestionnaireMedia Questionnaire
Media Questionnaire
Sam Burgess
 
suemoneath16
suemoneath16suemoneath16
suemoneath16
sue moneath
 
suemoneathសទ្ធានិងបញ្ញា
suemoneathសទ្ធានិងបញ្ញាsuemoneathសទ្ធានិងបញ្ញា
suemoneathសទ្ធានិងបញ្ញា
sue moneath
 
Lesson 3
Lesson 3Lesson 3
Lesson 3
gsinning1
 
Lesson 2
Lesson 2Lesson 2
Lesson 2
gsinning1
 

Viewers also liked (14)

Parts of the body
Parts of the bodyParts of the body
Parts of the body
 
Nubiz Solutions Pvt. Ltd. : Company Profile
Nubiz Solutions Pvt. Ltd. : Company ProfileNubiz Solutions Pvt. Ltd. : Company Profile
Nubiz Solutions Pvt. Ltd. : Company Profile
 
test
testtest
test
 
Nubiz Solutions : Company Profile
Nubiz Solutions : Company ProfileNubiz Solutions : Company Profile
Nubiz Solutions : Company Profile
 
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណsuemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
suemoneathនាវាត្រៃលោកនិងត្រៃលក្ខណ
 
suemoneath ព្រះរស់
suemoneath ព្រះរស់suemoneath ព្រះរស់
suemoneath ព្រះរស់
 
Hyperlink
HyperlinkHyperlink
Hyperlink
 
suemoneath ,pursat province
suemoneath   ,pursat provincesuemoneath   ,pursat province
suemoneath ,pursat province
 
As creative critical reflection
As creative critical reflectionAs creative critical reflection
As creative critical reflection
 
Media Questionnaire
Media QuestionnaireMedia Questionnaire
Media Questionnaire
 
suemoneath16
suemoneath16suemoneath16
suemoneath16
 
suemoneathសទ្ធានិងបញ្ញា
suemoneathសទ្ធានិងបញ្ញាsuemoneathសទ្ធានិងបញ្ញា
suemoneathសទ្ធានិងបញ្ញា
 
Lesson 3
Lesson 3Lesson 3
Lesson 3
 
Lesson 2
Lesson 2Lesson 2
Lesson 2
 

Similar to ព្រះនិព្វាន៤ថ្នាក់

ពុទ្ធកិច្ច៥យ៉ាង
ពុទ្ធកិច្ច៥យ៉ាងពុទ្ធកិច្ច៥យ៉ាង
ពុទ្ធកិច្ច៥យ៉ាងsue moneath
 
Khmer - The Precious Blood of Jesus Christ.pdf
Khmer - The Precious Blood of Jesus Christ.pdfKhmer - The Precious Blood of Jesus Christ.pdf
Khmer - The Precious Blood of Jesus Christ.pdf
Filipino Tracts and Literature Society Inc.
 
The city of cricket
The city of cricketThe city of cricket
The city of cricketEugene_Ma
 
Writing skill in Khmer-29
Writing skill in Khmer-29Writing skill in Khmer-29
Writing skill in Khmer-29
Preah Sihanouk Raja Buddish University
 
The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2
The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2
The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2Mut Somoeun
 
Siem Reap Tithe and odfsdfsfferings.pptx
Siem Reap Tithe and odfsdfsfferings.pptxSiem Reap Tithe and odfsdfsfferings.pptx
Siem Reap Tithe and odfsdfsfferings.pptx
Southeast Asia Pacific Division SDA
 
Khmer - The Book of Prophet Zephaniah.pdf
Khmer - The Book of Prophet Zephaniah.pdfKhmer - The Book of Prophet Zephaniah.pdf
Khmer - The Book of Prophet Zephaniah.pdf
Filipino Tracts and Literature Society Inc.
 
The Book of the Prophet Habakkuk-Khmer.pdf
The Book of the Prophet Habakkuk-Khmer.pdfThe Book of the Prophet Habakkuk-Khmer.pdf
The Book of the Prophet Habakkuk-Khmer.pdf
Filipino Tracts and Literature Society Inc.
 
Khmer - The Gospel of the Birth of Mary.pdf
Khmer - The Gospel of the Birth of Mary.pdfKhmer - The Gospel of the Birth of Mary.pdf
Khmer - The Gospel of the Birth of Mary.pdf
Filipino Tracts and Literature Society Inc.
 
Khmer - Honor Your Parents Your Father and Mother.pdf
Khmer - Honor Your Parents Your Father and Mother.pdfKhmer - Honor Your Parents Your Father and Mother.pdf
Khmer - Honor Your Parents Your Father and Mother.pdf
Filipino Tracts and Literature Society Inc.
 
ឧបសម្ព័ន្ធទី ២​​ ៣ ៤
ឧបសម្ព័ន្ធទី ២​​ ៣ ៤ ឧបសម្ព័ន្ធទី ២​​ ៣ ៤
ឧបសម្ព័ន្ធទី ២​​ ៣ ៤
nhongsim
 
ជីវប្រវត្តិ ស្នាដៃ និងទស្សនៈរបស់លោកស្ទីវិន ហកឃីង.pptx
ជីវប្រវត្តិ ស្នាដៃ និងទស្សនៈរបស់លោកស្ទីវិន ហកឃីង.pptxជីវប្រវត្តិ ស្នាដៃ និងទស្សនៈរបស់លោកស្ទីវិន ហកឃីង.pptx
ជីវប្រវត្តិ ស្នាដៃ និងទស្សនៈរបស់លោកស្ទីវិន ហកឃីង.pptx
vicheanong
 
Dont know-yourself
Dont know-yourselfDont know-yourself
Dont know-yourselftournnoch
 

Similar to ព្រះនិព្វាន៤ថ្នាក់ (13)

ពុទ្ធកិច្ច៥យ៉ាង
ពុទ្ធកិច្ច៥យ៉ាងពុទ្ធកិច្ច៥យ៉ាង
ពុទ្ធកិច្ច៥យ៉ាង
 
Khmer - The Precious Blood of Jesus Christ.pdf
Khmer - The Precious Blood of Jesus Christ.pdfKhmer - The Precious Blood of Jesus Christ.pdf
Khmer - The Precious Blood of Jesus Christ.pdf
 
The city of cricket
The city of cricketThe city of cricket
The city of cricket
 
Writing skill in Khmer-29
Writing skill in Khmer-29Writing skill in Khmer-29
Writing skill in Khmer-29
 
The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2
The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2
The_Teaching_of_Sakamuni_Buddha2
 
Siem Reap Tithe and odfsdfsfferings.pptx
Siem Reap Tithe and odfsdfsfferings.pptxSiem Reap Tithe and odfsdfsfferings.pptx
Siem Reap Tithe and odfsdfsfferings.pptx
 
Khmer - The Book of Prophet Zephaniah.pdf
Khmer - The Book of Prophet Zephaniah.pdfKhmer - The Book of Prophet Zephaniah.pdf
Khmer - The Book of Prophet Zephaniah.pdf
 
The Book of the Prophet Habakkuk-Khmer.pdf
The Book of the Prophet Habakkuk-Khmer.pdfThe Book of the Prophet Habakkuk-Khmer.pdf
The Book of the Prophet Habakkuk-Khmer.pdf
 
Khmer - The Gospel of the Birth of Mary.pdf
Khmer - The Gospel of the Birth of Mary.pdfKhmer - The Gospel of the Birth of Mary.pdf
Khmer - The Gospel of the Birth of Mary.pdf
 
Khmer - Honor Your Parents Your Father and Mother.pdf
Khmer - Honor Your Parents Your Father and Mother.pdfKhmer - Honor Your Parents Your Father and Mother.pdf
Khmer - Honor Your Parents Your Father and Mother.pdf
 
ឧបសម្ព័ន្ធទី ២​​ ៣ ៤
ឧបសម្ព័ន្ធទី ២​​ ៣ ៤ ឧបសម្ព័ន្ធទី ២​​ ៣ ៤
ឧបសម្ព័ន្ធទី ២​​ ៣ ៤
 
ជីវប្រវត្តិ ស្នាដៃ និងទស្សនៈរបស់លោកស្ទីវិន ហកឃីង.pptx
ជីវប្រវត្តិ ស្នាដៃ និងទស្សនៈរបស់លោកស្ទីវិន ហកឃីង.pptxជីវប្រវត្តិ ស្នាដៃ និងទស្សនៈរបស់លោកស្ទីវិន ហកឃីង.pptx
ជីវប្រវត្តិ ស្នាដៃ និងទស្សនៈរបស់លោកស្ទីវិន ហកឃីង.pptx
 
Dont know-yourself
Dont know-yourselfDont know-yourself
Dont know-yourself
 

More from sue moneath

suemoneathគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
suemoneathគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រsuemoneathគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
suemoneathគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
sue moneath
 
suemonaethគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
suemonaethគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រsuemonaethគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
suemonaethគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
sue moneath
 
suemoneathសត្តបរិត្ត​ ទ្វាទសបរិត្ត
suemoneathសត្តបរិត្ត​ ទ្វាទសបរិត្តsuemoneathសត្តបរិត្ត​ ទ្វាទសបរិត្ត
suemoneathសត្តបរិត្ត​ ទ្វាទសបរិត្ត
sue moneath
 
suemoneathវិធីសម្តែងអាបត្តិ
suemoneathវិធីសម្តែងអាបត្តិsuemoneathវិធីសម្តែងអាបត្តិ
suemoneathវិធីសម្តែងអាបត្តិ
sue moneath
 
suemoneathបារមីទាំង៣០
suemoneathបារមីទាំង៣០suemoneathបារមីទាំង៣០
suemoneathបារមីទាំង៣០
sue moneath
 
suemoneathបទលើកទងព្រះពុទ្ធសាសនា
suemoneathបទលើកទងព្រះពុទ្ធសាសនាsuemoneathបទលើកទងព្រះពុទ្ធសាសនា
suemoneathបទលើកទងព្រះពុទ្ធសាសនា
sue moneath
 
អមិសទាននិងធម្មទាន
អមិសទាននិងធម្មទានអមិសទាននិងធម្មទាន
អមិសទាននិងធម្មទានsue moneath
 
suemoneath111
suemoneath111suemoneath111
suemoneath111
sue moneath
 
suemoneath
suemoneathsuemoneath
suemoneath
sue moneath
 
suemoneath18
suemoneath18suemoneath18
suemoneath18
sue moneath
 
suemoneath22
suemoneath22suemoneath22
suemoneath22
sue moneath
 

More from sue moneath (12)

suemoneathគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
suemoneathគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រsuemoneathគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
suemoneathគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
 
suemonaethគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
suemonaethគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រsuemonaethគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
suemonaethគោលសំខាន់ក្នុងសិង្គាលិកសូត្រ
 
suemoneathសត្តបរិត្ត​ ទ្វាទសបរិត្ត
suemoneathសត្តបរិត្ត​ ទ្វាទសបរិត្តsuemoneathសត្តបរិត្ត​ ទ្វាទសបរិត្ត
suemoneathសត្តបរិត្ត​ ទ្វាទសបរិត្ត
 
suemoneathវិធីសម្តែងអាបត្តិ
suemoneathវិធីសម្តែងអាបត្តិsuemoneathវិធីសម្តែងអាបត្តិ
suemoneathវិធីសម្តែងអាបត្តិ
 
suemoneathបារមីទាំង៣០
suemoneathបារមីទាំង៣០suemoneathបារមីទាំង៣០
suemoneathបារមីទាំង៣០
 
suemoneathបទលើកទងព្រះពុទ្ធសាសនា
suemoneathបទលើកទងព្រះពុទ្ធសាសនាsuemoneathបទលើកទងព្រះពុទ្ធសាសនា
suemoneathបទលើកទងព្រះពុទ្ធសាសនា
 
អមិសទាននិងធម្មទាន
អមិសទាននិងធម្មទានអមិសទាននិងធម្មទាន
អមិសទាននិងធម្មទាន
 
suemoneath111
suemoneath111suemoneath111
suemoneath111
 
suemoneath
suemoneathsuemoneath
suemoneath
 
suemoneath18
suemoneath18suemoneath18
suemoneath18
 
suemoneath22
suemoneath22suemoneath22
suemoneath22
 
១១
១១១១
១១
 

ព្រះនិព្វាន៤ថ្នាក់

  • 1. សុឺ មនាថ ពោធីសាត់ រពះនិោវ ន៤ថ្នន ក់ EN: Four Stages of Enlightenment រពះនិោវ ន៤ថ្នន ក់ កនុងរពះពុទធសាសនាគឺ ថ្នន ក់ននរពះនិោវ ន ពីទាបពៅខ្ពស់៤ជាន់ ដល់អរហនត ជាថ្នន ក់ខ្ពស់បំផុត ដដលអនកសិកាសាមញ្ញ ក៏អាចសពរមច បានកនុងជាតិពនះ ។ រពះនិោវ ន៤ថ្នន ក់ពនាះគឺ ពសាតាបនន១ សកទាគាមិ១ អនាគាមិ១ និង អរហនត១ ។ ការបពរងៀនអំពីនិោវ ន៤ថ្នន ក់ពនះ ជាកមមវតថុដ៏សំខាន់ ននការសិការពះពុទធសាសនា កនុងជំនាន់ ពដើម ពោយរាប់ទាំងពថរវាទផង ដដលសថិតពសថរ រហូតដល់សពវនថងពនះ ។ បុថុជជនបុគគល ជនសាមញ្ញ ឬបុថុជជន (ោកយបាលី) ជាបុគគលដដលគាម នឈាន សថិតពៅកនុងសងារចរក គឺការ វិលពកើតវិលសាល ប់ គាម នទីបញ្ច ប់ ។ បុថុជជននិមួយៗ ពកើតពឡើង រស់ពៅ ពហើយសាល ប់ពៅវិញ កនុង ជាតិគាម នទីបញ្ច ប់ ជាពទវតា មនុសស តិរច្ឆឆ ន របុស ស្សី ពខ្ទើយ ពរបត ពទវៈ ឬជាសតវមានជីវិតពផស ងៗពទៀត ។ មានឋានដដល សតវពោកពៅពកើតកនុងទីពនាះ ៣១កដនលង ដដលដចកជាភព៣ ។ ឋានទាបជាង ពគបងអស់គឺ កាមពោក ដដលមានឋានមនុសស ជាឋានសុគតិទាបបងអស់ ។ ពលើកាមពោកពនះ មានឋានរូបពោក ដដលជាភពរបស់ពពួកពទវៈ ។ ពទវៈថ្នន ក់ពរកាមបងអស់ គឺពទវតាដដលពរបើ ពពលពវោ សរមាប់ការសបាយកនុងកាម ។ ខ្ពស់ជាងពនះគឺ ឋានរពហមមានរូប និងរពហមឥតរូប ។ ពោយការលះបង់ នូវពសចកតីរបាថ្នន កនុងកាម ពទវៈ កនុងឋានរូបពោក ទទួលពសចកតីសុខ្ កនុង អបបនាឈាន៤ដំបូង មានរូបកាយសុខ្ុម និងពនលឺរសមី ។ ហួសផុតឋានរូបពោកពនះពៅ ពទវៈ កនុងឋាន គាម នរូប (អរូបពោក) ពៅពសាយសុខ្កនុងភាពមានដតចិតតដ៏សុខ្ុម ដដលពៅថ្ន អាកា សានញ្ចច យតនៈ១ វិញ្ចញ ណញ្ចច យតនៈ១ អាកិញ្ច ញ្ចញ យតនៈ១ និងពនវសញ្ចញ នាសញ្ចញ យតនៈ១ ។ ពិតដមនដតពពួកពទវៈនិងរពហម មានជីវិតដ៏ដវង រស់ពៅសុខ្ស្សួល កនុងភពរបកបពោយសមបតតិ សួគ៌ ប៉ុដនតពទវៈនិងរពហមទាំងពនាះ មិនដមនអមតៈមិនសាល ប់ពនាះពទ ។ ពពលណាមួយ ពទវៈ- រពហមទាំងពនាះ នឹងចយុតច្ឆកភព ជាញឹកញយពៅកាន់ភពទាប ពោយមកពី មិនរកពហតុផល នឹងរបតិបតតិធម៌ (ដដលបពងកើតកុសលកមម) ពរោះពសចកតីរាយមាយ ឬមកពីចិតតមិនទាន់រួចផុត អំពីសងារវដត ពរោះដតអវិជាជ ខ្លះ ពសចកតីរបថ្នន នូវភព ឬទិដឋិខ្ុស ឬផលននកុសលកមម រតូវសាប
  • 2. សុឺ មនាថ ពោធីសាត់ សូនយពៅ ។ ចុតិ (ពសចកតីសាល ប់)ពនះ មានន័យថ្ន គាម នការចពរមើនរគប់រគាន់ពទ ។ ពទវៈ-រពហម ទាំងពនាះអស់បុណយដមន ប៉ុដនតអាចពកើតជាថមី កនុងភពដដដល ឬក៏ភពខ្ពស់ណាមួយ ។ ពទវៈ- រពហមអាចមានកមមអភ័ព ពៅពកើតកនុងភពទាបជាងមនុសស ។ មានឋានជាពរចើន ដដលទាបពរកាមឋានមនុសសៈ  ១- ភពតិរច្ឆឆ ន (សតវលអិត សតវសាល ប រតី រមឹគ) ជាភពដដលមានទុកខតិចជាង ។ តិរច្ឆឆ នរស់ពៅ ពោយសភាវគតិ (instinct) និងអារមមណ៍ ពដើមបីរួចពីពសចកតីសាល ប់ ។  ២- ភពពរបត ដដលមានការពស្សកឃ្លល ន យូរអដងវងជាលកខណៈ ទទួលរងទុកខជា ទមងន់ ពិបាកនឹងរទាំរទបាន ។  ៣- ភពនរក ជាភពទាបជាងពគបងអស់ ដដលសតវទទួលទារុណកមម ឥតឈប់ ឈរ តាមឋានពផសងៗ (រតូវពគច្ឆក់ ពោត ពធវើឲ្យរោករលួយ ចងោក់ ទារុណកមម) ពោយសារពសចកតីភ័យខាល ច ដដលពកើតមកពីនិមិតតអារកក់ កនុង អារមមណ៍ របស់សតវនរកទាំងពនាះ ដដលជាផលននបាបកមម ។ ពសចកតីឈឺច្ឆប់ ពចះដតបនតពសទើរដតគាម នទីបញ្ច ប់ ប៉ុដនតកាលណាសតវនរកទាំងពនាះ អស់បាបកមម ក៏សាល ប់ពហើយពៅពកើត កនុងភពណាមួយ កនុងសងារវដត តាមកមមផលរបស់ខ្លួន ។ តាមអំពពើលអឬអារកក់ ពោយកាយវាច្ឆចិតត ដដលបណាត លមកពី ការជាប់ជំោក់ពោយពោភៈ និងពមាហៈ សតវនឹងពៅពកើតកនុងភពខ្ពស់ ឬទាប ឬនរក តាមអំពពើរបស់ខ្លួនពីជាតិមុន ។ ពោយ ពហតុថ្ន សតវពោកពុំអាចរគប់រគង បានពរចើន ពៅពលើចិតតនិងអំពពើរបស់ខ្លួន ពោយមកពីពសច កតីលំបាកពវទនា កនុងការរស់ពៅ ដដលពគពិពសាធន៍ព ើញ អានាគត របស់សតវទាំងពនាះ អាច ធ្លល ក់ចុះពៅកនុង ពសចកតីឈឺច្ឆប់ដ៏ខាល ំងបាន ។ ពសចកតីរពួយ ភាពតានតឹង បច្ឆច មិតត ពហើយនិង ភាព មិនរពមពរពៀងគាន ជាទូពៅ ជាតាល់កិនរាល់នថង ការរបុងពរបៀបកនុងចិតត បងករពហតុ ពោយសារ កមាល ំងកមមពីអតីត បនតដំពណើ រសង្ខខ រ ឬការ ពទារទន់ កនុងគំនិត ពហើយបពញ្ច ញរូបរាង ជាវាសនា ឬចំណូ លចិតត កនុងមពនារមមណ៍ និងអាកបបកិរិយា ។ បុគគលធមមតា ពុំដដលព ើញពហើយនិងពិពសាធន៍ បរមតថសចចៈធម៌ពទ ពរោះពហតុពនាះ ពគពុំអាច រកព ើញ ទីបញ្ច ប់ននពសចកតីទុកខលំបាកពទ ។ គឺរហូតដល់ពសចកតីទុកខ កាល យពៅជាធងន់ធង ឬហាក់ ដូចជា គាម នទីបញ្ច ប់ ពទើបបុគគលដសវងរកដំពណាះស្សាយ ពហើយពបើវាសនាមាន ក៏អាចរកព ើញ រពះធម៌ ។
  • 3. សុឺ មនាថ ពោធីសាត់ អរិយបុគគល បុគគលដដលពសាម ះ កនុងការសិកាផលូវរពះធម៌ បាលីពៅថ្នពសកខៈ (អនកពរៀន) ពហើយពិពសាធន៍ ព ើញសចចៈធម៌ រហូតដល់កំច្ឆត់បង់បាន នូវសំពយាជនៈ៣ ឬពលើសពីពនះ បានពៅជាអរិយ បុគគលមាន ក់ៈ គឺបុគគលដ៏របពសើរ ដដលរបាកដជានឹងបាន ជារពះអរហនត កនុងរងវង់៧ជាតិប៉ុពណាណ ះ យូរឬឆាប់ពៅតាម កំរិតដដលបុគគលពនាះសពរមចផល ។ កនុងចំពណាមពួករកុមទាំងឡាយ រកុម អនកបួស ដដលជាសាវ័កផ្ទទ ល់ របស់រពះតថ្នគត ពគសំគាល់ថ្ន ជាបុគគលដ៏ឧតតម...។ អនកដដល មានសទាធ ពៅពលើរពះសងឃ មានសទាធ ពៅពលើអវីឧតតម ។ ពហើយចំពោះអនក ដដលមានសទាធ ពលើ អវីដដលជាឧតតម ពគនឹងបានឧតតមពនាះជាផល ។ សងឃននសិសសរពះតថ្នគត (អរិយសងឃ) មាន ៤រកុមពបើរាប់ជាគូ ៨រកុមពបើរាប់បុគគល មួយៗ ។ កាលណារាប់ជាគូ អរិយបុគគល៤រកុមពនាះ (ពសកខៈ) គឺអនកដដលសពរមចៈ រកុមទី១- (១) ពសាតាបតតិមគគ (២) ពសាតាបតតិផល រកុមទី២- (៣) សកទាគាមិមគគ (៤) សកទាគាមិផល រកុមទី៣- (៥) អនាគាមិមគគ (៦) អនាគាមិផល រកុមទី៤- (៧) អរហតតមគគ (៨) អរហតតផល ។ ពសាតាបនន បុគគលកនុងរកុមទី១ ពឈាម ះថ្នពសាតាបនន មានន័យថ្ន បុគគលដដលចូល (អាបទយពត āpadyate ) ពៅកនុងដខ្សពសាតា “ ដខ្សពោកុតតរៈ អរិយដឋងគិកមគគ ដដលជាធម៌ខ្ពស់បំផុត “ ។ មយ៉ងពទៀតពគ និយាយថ្ន ពសាតាបននជាអនកពបើកដភនករពះធម៌ (ធមមចកខុ) ។ ពោយបានពបើកដភនករពះធម៌ ពសាតាបនននឹងសពរមច អរហនតកនុងកំឡុង៧ជាតិ ។ ពោយពហតុពិតថ្ន ពសាតាបននបានកាត ប់ យក សមាម ទិដឋិ ពហើយនិងមានសទាធ ពពញ កនុង នរតរតនៈគឺ រពះពុទធរពះធម៌រពះសងឃ បុគគលពនះ មិនយកកំពណើ ត កនុងភពទាបជាង មនុសសពឡើយ (តិរច្ឆឆ ន ពរបត នរក) ។
  • 4. សុឺ មនាថ ពោធីសាត់ សកទាគាមិ បុគគលកនុងរកុមទី២ ពឈាម ះថ្នសកទាគាមិ មានន័យថ្ន រតឡប់មកមួយដង ។ សកទាគាមិ រត ឡប់មកកាន់មនុសសពោក យា៉ងពរចើនមតងពទៀតប៉ុពណាណ ះ ។ ពសាតាបនននិងសកទាគាមិ ទាំងពីរ ថ្នន ក់ពនះ បានកំច្ឆត់ សំពយាជនៈ៣ខាងពដើម ។ ភាពខ្ុសគាន រវាងបុគគលទាំងពីរពនះគឺ សកទាគាមិបានពធវើឲ្យ សំពយាជនៈ៣ពទៀត កាមរាគៈ បដិ ៈ និងរូបរាគៈ ស្សាលពសតើងជាង ។ ពរោះពហតុពនាះ សកទាគាមិ ពៅសល់ជាតិតិចជាង៧ អាចពៅ ពកើតកនុងភពខ្ពស់ៗបាន ពបើពកើត កនុងមនុសសពោក បានរតឹមដតមួយដងប៉ុពណាណ ះ ។ សកទាគាមិ មិនដមនសល់ជាតិដតមួយ ដូច ន័យរបស់ពឈាម ះខាងពលើពទ ពគមិនអាចនិយាយ ពោយជាក់ចាស់ អំពីកំពណើ ត របស់ សកទាគាមិ ដដលអាចពកើតជាពរចើនជាតិពទៀត កនុងសុទាធ វាស៥ (ឋានរពហមសុទាធ វាស) ។ អនាគាមិ បុគគលកនុងរកុមទី៣ ពឈាម ះថ្នអនាគាមិ មានន័យថ្ន មិនវិលរតឡប់ ។ អនាគាមិ ពោយបាន កំច្ឆត់កាមរាគៈអស់ពហើយ មិនរតឡប់មកពកើត កនុងឋានមនុសស ឬអបាយភូមិពទ ។ អនាគាមិ ពកើតដតកនុង សុទាធ វាសរពហម (ឋានបរិសុទធ) ពោយរូបធ្លតុពិពសស ពហើយក៏និោវ នកនុងឋានពនាះ ពៅ ។ អនាគាមិខ្លះ ពៅពកើតកនុងសុទាធ វាសខ្ពស់ មួយជាតិពទៀត ពទើបនិោវ ន ។ អនាគាមិ បាន កំច្ឆត់សំពយាជនៈ ៥ខាងពដើមននសំពយាជនៈ១០ ដដលជាពរគឿងចងសតវពោកឲ្យជាប់ កនុងការ វិលពកើតវិលសាល ប់ ។ រពះអរិយបុគគលពនះ បានសពរមចជិតពៅដល់រពះនិោវ ន ពពញបរិបូណ៌ ពហើយ ។ អរហនត បុគគលកនុងរកុមទី៤ ពឈាម ះថ្នអរហនត គឺបុគគលដដលសពរមច រពះនិោវ នពពញបរិបូណ៌ ពោយ បានកំច្ឆត់ សំពយាជនៈ១០ ឥតមានពសសសល់ ពហើយលុះបរិនិោវ នពៅ មិនវិលរតឡប់ពកើត កនុងពោកណាមួយពឡើយ គឺរួចច្ឆកផុតអំពី សងារវដត ោច់ស្សឡះពហើយ ។ ឯកសារពយាង
  • 5. សុឺ មនាថ ពោធីសាត់ ១- កនុងធមមពទសនាមួយ ដូចជា “ឧបពមយយ-សតវពស់” (មជឈឹមនិកាយ២២) រពះពុទធបាន រតាស់ថ្នៈ អរហនតទាំងឡាយ ដដលមិនមានអាសវៈ ដដលបានពធវើកិចចការ ចប់សពវរគប់ពហើយ បានទមាល ក់ ពច្ឆលនូវបនទុកធងន់ បានសពរមចពគាលពៅ បានកាត់ផ្ទត ច់សំពយាជនៈ ដដលជាចំណងរបស់ភព ជាអនកដដលបានរំពោះខ្លួន ពោយញាណបរិបូណ៌ មិនមានជាតិសរមាប់អរិយបុគគលពនះ កនុង អនាគតពទៀតពទ ។ ភិកខុទាំងពនាះ ដដលបានរោស់ពច្ឆល នូវសំពយាជនៈ៥ខាងពដើម នឹងពៅ ពកើតកនុងសុទាធ វាស ពហើយពៅកនុងទីពនាះពហើយ ដដលអនកទាំងពនាះនឹងសាល ប់ ជាចុងពរកាយ មិន វិលរតឡប់ពីសុទាធ វាសពទ ។ ភិកខុទាំងពនាះ ដដលបានរោស់ពច្ឆល នូវសំពយាជនៈ៣ខាងពដើម ពហើយបានពធវើកាមរាគៈ បដិ ៈ និងរូបរាគៈ ឲ្យស្សាលពសតើង ជាសកទាគាមិ វិលរតឡប់មកកាន់ ពោកពនះ ដតមតងពទៀតប៉ុពណាណ ះ ពហើយក៏ពធវើទីបញ្ច ប់ននទុកខ ។ ភិកខុទាំងពនាះ ដដលបានរោស់ ពច្ឆល សំពយាជនៈ៣ គឺជាពសាតាបនន មិនមានកិរិយាធ្លល ក់ចុះ (កនុងអបាយភូមិ) បានពធវើឲ្យជាក់ ចាស់ និងពឆាព ះពៅរកការរតាស់ដឹងបរិបូណ៌ ។ ២- ផលគឺជាកំរិតខ្ពស់បំផុត ឬចុងបញ្ច ប់ របស់មគគ ។ ដូពចនះ ឧទាហរណ៍ ដូចជាពសាតាបនន ជាផលរបស់អនកពឡើងកាន់ ពសាតាបតតិមគគ ។ ពោលឲ្យ ចាស់ជាងពនះគឺ ពសាតាបននបានកំច្ឆត់ សំពយាជនៈ៣អស់ពហើយ ចំដណកឯពសាតាបតតិមគគ គឺ កំពុងដតខ្ំរបឹងកំច្ឆត់ ។ ៣- ពសាតាបនន និងសកទាគាមិ ទាំងពីរពនះ បានកំច្ឆត់សំពយាជនៈ៣ ខាងពដើមដូចគាន ។ អវីដដលខ្ុសគាន ពនាះគឺ សកទាគាមិបានពធវើឲ្យ សំពយាជនៈ៣ពទៀត កាមរាគៈ បដិ ៈ និងរូបរាគៈ ចុះអន់ថយដថមពទៀត ពហើយរតូវមកពកើត កនុងមនុសសពោកពនះ រតឹមដតមតងពទៀតប៉ុពណាណ ះ ។