Η πανώλη που συγκλόνισε τη μεσαιωνική Ευρώπη

1. Ο ΜΑΤΡΟ΢ ΘΑΝΑΣΟ΢ΠΑΝΩΛΗ . . .

2. Με τον όρο Πανώλη ή
αλλιώς Μαύρος
Θάνατος, όπως συνηθίστηκε
να λέγεται, εννοείται η
λοιμώδης νόσος που
προκαλείται από το
βακτήριο «βάκιλος του
Γερσίν». Η λέξη Πανώλη
σημαίνει η ασθένεια που
σκοτώνει τα πάντα.

4. Η νόσος μεταδίδεται μέσω ψύλλων που προέρχονται από
άρρωστο μαύρο αρουραίο. Η ταχύτατη εξάπλωσή της στην
Ευρώπη και κυρίως στην Αγγλία (1348) , άρχισε το 1347 .
Ο Μαύρος
Θάνατος
έρτεται στην
Εσρώπη
1347

5. Ο Μαύρος Θάνατος μπορεί να πάρει τρεις μορφές.
Πνευμονικός, που
είναι ιδιαίτερα
μολυσματική μορφή
(βαριά πνευμονία).
΢ηψαιμικός. Βουβωνικός
(έντονη
αιμορραγική
λεμφαδενίτιδα).
Η ΢ηψαιμική και η Πνευμονική μορφή
είναι πάντα θανατηφόρες, εάν η
θεραπευτική αγωγή δεν είναι ταχύτατα
αποτελεσματική.

6. Οι προσπάθειες να τεθεί υπό
έλεγχο ο Μαύρος
Θάνατος, ήταν
μάταιες, επειδή κανένας δεν
γνώριζε πραγματικά πώς
μεταδιδόταν. Οι περισσότεροι
καταλάβαιναν ότι η επαφή με
κάποιον άρρωστο , ακόμα και
με τα ρούχα του, ήταν
επικίνδυνη.

7. Η άγνοια των ανθρώπων σε
πολλές πόλεις οδήγησε στην
θανάτωση ζώων κυρίως σκύλων
και γάτων . Σους
διέφευγε, όμως, ότι οι αρουραίοι
ήταν η πηγή της καταστροφικής
νόσου.
Η έξαρση της επιδημίας που είχε
ως συνέπεια τον θάνατο
εκατομμυρίων ατόμων, οδήγησε
τους ανθρώπους να δωρίζουν τα
υπάρχοντά τους στην εκκλησία
με την ελπίδα ότι το θείο θα
ανταποδώσει.

8. Άλλοι στράφηκαν στη δεισιδαιμονία, στη μαγεία και
στον κομπογιαννιτισμό για θεραπεία. Αρώματα, ξίδι
και ειδικά σκευάσματα λεγόταν ότι μπορούσαν να
αποτρέψουν την ασθένεια. Άλλη μια θεραπευτική
αγωγή την οποία προτιμούσαν πολλοί ήταν η
αφαίμαξη. Οι ευρυμαθείς γιατροί του Πανεπιστημίου
του Παρισιού έφτασαν στο σημείο να αποδίδουν την
ασθένεια στη θέση των πλανητών! Ωστόσο, οι
αβάσιμες εξηγήσεις και «θεραπείες» δεν αναχαίτισαν
ούτε στο ελάχιστο την εξάπλωση της θανατηφόρας
επιδημίας.

9. ΟΙ ΓΙΑΣΡΟΙ ΣΗ΢ ΠΑΝΩΛΗ΢
΢το όλο χάος που επικρατούσε
έκαναν την εμφάνιση τους
οι Γιατροί της Πανώλης .
Αν και οι μέθοδοι που χρησιμο-
ποιούσαν ήταν τις περισσότερες
φορές εξίσου αναποτελεσματικές
με αυτές που
προαναφέρθηκαν, έμειναν στην
ιστορία για την περίεργη και
τρομακτική φορεσιά τους
(΢ΑΧΕΡΝΕΧ).

10. Δερμάτινο καπέλο.
Γυάλινο μάτι.
Ξύλινο ραβδί.
Δερμάτινο γάντι
Μάσκα σε
σχήμα ράμφους.
Μακρύ μαύρο
πανωφόρι.
Μάσκα
προσαρμοσμένη
στον λαιμό.

11. Οι γιατροί την εποχή
εκείνη δεν μπορούσαν να
εντοπίσουν αμέσως τη
νόσο, καθώς θεωρήθηκε ότι
η μετάδοση της νόσου
εμφανιζόταν κατά τη
διάρκεια της σωματικής
επαφής, μέσα από τα
ρούχα και τα
κλινοσκεπάσματα.

12. Με βάση αυτές τις
ιδέες, είχε προκύψει ένα
υποχθόνιο κοστούμι ΢α-
χερνέχ. ΄Οταν οι γιατροί
ήταν ανάγκη να
επισκεφθούν κάποιον
άρρωστο κατά τη
διάρκεια της
πανούκλας, έπρεπε να
φορούν τα ειδικά ρούχα.

13. Πίστευαν ότι η μάσκα με ράμφος που
χρησιμοποιούσαν οι γιατροί όπου παρίστανε το γένος
των Νεφελίμ, ΢αχερνέχ με κεφάλι πουλιού και σώμα
ανθρώπου, απέκρουε τη νόσο.
Η λειτουργία του ράμφους ήταν για να προστατεύσει
το γιατρό από την αποκρουστική μυρωδιά των
ασθενών. Η άκρη του ράμφους ήταν γεμάτη με έντονο
άρωμα βοτάνων που καθάριζε την αναπνοή απο τη
συνεχή δυσωδία της πανούκλας.
Οι πλουσιότεροι γιατροί φορούσαν ράμφη
κατασκευασμένα από χαλκό.

15. Έπειτα από πέντε χρόνια φάνηκε τελικά ότι ο Μαύρος Θάνατος
είχε κάνει τον κύκλο του (1353). Αλλά πριν τελειώσει ο αιώνας,
επρόκειτο να ξαναχτυπήσει τουλάχιστον τέσσερις φορές. Σα
επακόλουθα του Μαύρου Θανάτου έχουν κατά καιρούς
συγκριθεί με εκείνα του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου.

16. Η πανώλη αφάνισε μεγάλο μέρος του ευρωπαϊκού
πληθυσμού και μερικές περιοχές χρειάστηκαν αιώνες
για να συνέλθουν. Σο εργατικό δυναμικό μειώθηκε
και, όπως ήταν φυσικό, οι μισθοί αυξήθηκαν. Οι
άλλοτε εύποροι γαιοκτήμονες πτώχευσαν και το
φεουδαρχικό σύστημα, σήμα κατατεθέν του
Μεσαίωνα, κατέρρευσε.

17. Ο Μαύρος Θάνατος παρακίνησε τις κυβερνήσεις να
εφαρμόσουν συστήματα υγειονομικού ελέγχου. Αφού κόπασε η
επιδημία, η Βενετία αποφάσισε να πάρει μέτρα για τον
καθαρισμό των δρόμων της. Παρόμοια, ο Βασιλιάς Ιωάννης Β΄
της Γαλλίας, ο επονομαζόμενος Καλός, διέταξε να καθαρίζονται
οι δρόμοι ως μέσο πρόληψης κατά της απειλής των επιδημιών.
Ο β α σ ι λ ι ά ς π ή ρ ε α υ τ ά τ α μ έ τ ρ α α φ ο ύ
έ μ α θ ε γ ι α κ ά π ο ι ο ν α ρ χ α ί ο Έ λ λ η ν α
γ ι α τ ρ ό ο ο π ο ί ο ς έ σ ω σ ε τ η ν Α θ ή ν α α π ό
έ ν α λ ο ι μ ό κ α θ α ρ ί ζ ο ν τ α ς κ α ι π λ έ ν ο ν τ α ς
τ ο υ ς δ ρ ό μ ο υ ς . Πολλοί μεσαιωνικοί δρόμοι, οι οποίοι
ήταν σαν ανοιχτοί υπόνομοι, τελικά καθαρίστηκαν.

18. Αντιθέτως. Από την στιγμή που άρχισε το έργο του
μέχρι τώρα δεν έχει σταματήσει στιγμή. ΢τα
εκατομμύρια των ανθρώπων που πέθαναν τότε έχουν
προστεθεί χιλιάδες θύματα μέχρι σήμερα . Σα άτομα
αυτά ζουν συνήθως στην εξαθλίωση και σε
υποαντάπτυκτες χώρες με αποτέλεσμα ο θάνατος να
είναι σίγουρος !

20. "Oh death!
Won't you spare me over till another year?
Well, what is this that I can't see,
With ice cold hands taking hold of me?"
"Well, I am death, none can excel,
I'll open the door to heaven or hell.
I'll fix your feet till you can't walk.
I'll lock your jaw till you can't talk.
I'll close your eyes so you can't see.
This very hour come and go with me.
In death I come to take the soul,
Leave the body and leave it cold
To drop the flesh off of the frame.
The earth and worms both have a claim."
"Oh death,
Oh death!
Won't you spare me over till another year?"
--Appalachian Folksong

21. Βασίλης
Κόνιαρης
Κώστας
Μαστροκώστας
Β2