SlideShare a Scribd company logo
1 of 64
11
Амилуулах суурьАмилуулах суурь
тусламжийнтусламжийн
ерөнхий зарчимерөнхий зарчим
Б.Одгэрэл, ЭХЭМҮТ
22
Зүрх-амьсгал зогсох шалтгаануудЗүрх-амьсгал зогсох шалтгаанууд
 Х гжинг й орон ба х гжиж буйө ү өХ гжинг й орон ба х гжиж буйө ү ө
орнуудад р р шалтгаантайөө өөорнуудад р р шалтгаантайөө өө
байдагбайдаг
 Х гжиж буй оронд жил голө үХ гжиж буй оронд жил голө ү
шалтгаан болдогшалтгаан болдог
 Х гжинг й орнуудад ЗСС вчн дө ү ө үүХ гжинг й орнуудад ЗСС вчн дө ү ө үү
зонхилох шалтгаан болдогзонхилох шалтгаан болдог
33
Зүрх судасны өвчнүүдЗүрх судасны өвчнүүд
 Европод 75-с дээш насны х м сийн насү үүЕвропод 75-с дээш насны х м сийн насү үү
баралтын 40%-г ЗСС вчн д эзэлж байнаө үүбаралтын 40%-г ЗСС вчн д эзэлж байнаө үү
 З рхний шигдээстэй х м сийн 1/3 ньү ү үүЗ рхний шигдээстэй х м сийн 1/3 ньү ү үү
эмнэлэгт очиж тусламж авч чадалг й насүэмнэлэгт очиж тусламж авч чадалг й насү
барж байнабарж байна
 Дээрхи тохиолдлуудын ихэнх нь ховдлынДээрхи тохиолдлуудын ихэнх нь ховдлын
жирвэлзэлжирвэлзэл((ХЖХЖ)) ба ховдлынба ховдлын
тахикардитайтахикардитай((ХТХТ)), шокийн байдалтай, шокийн байдалтай
байдагбайдаг
 ХЖ/ХТ-с бусад шалтгаанаар эмнэлгийнХЖ/ХТ-с бусад шалтгаанаар эмнэлгийн
н хц лд з рх зогсох нь ЗСС бусө ө үн хц лд з рх зогсох нь ЗСС бусө ө ү
шалгаанаас дэлтэй байдагүүшалгаанаас дэлтэй байдагүү
44
Яаралтай тусламж үзүүлэхЯаралтай тусламж үзүүлэх
гинжгинж
55
Гэхдээ...Гэхдээ...
 Хэвийн бус физиологийн н хц лө өХэвийн бус физиологийн н хц лө ө
байгаа эсэхийг эрт таньж мэдэхбайгаа эсэхийг эрт таньж мэдэх
 вчт ний эрсдлийн байдлыг з рх-Ө ө үвчт ний эрсдлийн байдлыг з рх-Ө ө ү
амьсгал зогссон байдлаас ялганамьсгал зогссон байдлаас ялган
оношлохоношлох
 З рх-амьсгал зогсохоос урьдчиланүЗ рх-амьсгал зогсохоос урьдчиланү
сэргийлэхсэргийлэх
66
Урьдчилан сэргийлэлт - голУрьдчилан сэргийлэлт - гол
зорилтзорилт
 З рх-амьсгал зогсох шалтгаануудүЗ рх-амьсгал зогсох шалтгаануудү
 вчт ний эрсдлийн байдлыг ялгахӨ өвчт ний эрсдлийн байдлыг ялгахӨ ө
 З рх-амьсгал зогсохоос у/с нь чухалүЗ рх-амьсгал зогсохоос у/с нь чухалү
болох ньболох нь
 Яаралтай тусламжийн багийнЯаралтай тусламжийн багийн
г йцэтгэх рэгү үүг йцэтгэх рэгү үү
 Эрсдэлд байгаа ба З рх-амьсгалүЭрсдэлд байгаа ба З рх-амьсгалү
зогссон вчтнийг удирдахөзогссон вчтнийг удирдахө
77
Хүнд өвчтөнийгХүнд өвчтөнийг оíîвчтойоíîвчтой бусбус
эмчлэх ньэмчлэх нь
 Эрчимт эмчилгээний òàñàãò õýâòýãñäèéíЭрчимт эмчилгээний òàñàãò õýâòýãñäèéí
áàéäëààñ ¿çâýëáàéäëààñ ¿çâýë
– 40%40% нь хэвтүүлэхгүй байж болохоорнь хэвтүүлэхгүй байж болохоор
– 37%37% нь оройтож хэвтүүлсэннь оройтож хэвтүүлсэн
, , -Амьсгалын зам Амьсгал ЗСС д, , -Амьсгалын зам Амьсгал ЗСС д
Анхаарамж муутай хандсанАнхаарамж муутай хандсан
McQuillan P et alMcQuillan P et al BMJBMJ 1998;316:1853-18581998;316:1853-1858
88
Оновчтой бус эмчилгээ нь зүрхОновчтой бус эмчилгээ нь зүрх
зогсох ба бусад муу үр дагавартзогсох ба бусад муу үр дагаварт
хүргэнэхүргэнэ
Эмнэлэгт з рх-амьсгал зогссоныүЭмнэлэгт з рх-амьсгал зогссоныү
улмаас эмчлэгдэж байсанулмаас эмчлэгдэж байсан
вчт н дийнө ө үүвчт н дийнө ө үү 30-70%30-70%-д нь-д нь
урьдчилан физиологийнурьдчилан физиологийн
рчл лт д гарч байсан байнаөө ө үүрчл лт д гарч байсан байнаөө ө үү
99
A…
B…
C…
D…
E…
Амьсгалын зам
Амьсгал
Цусны эргэлт
Ухаан санааны байдал
Орчны нөлөө
ABCDE үнэлгээ
1010
Зүрх-амьсгал зогсох шалтгаанЗүрх-амьсгал зогсох шалтгаан
1.1. Амьсгалын замын бөглөрөлАмьсгалын замын бөглөрөл
 ТМС дарангуйлагдахТМС дарангуйлагдах
 Цус, б лжис, гадны биет орохөөЦус, б лжис, гадны биет орохөө
 ГэмтэлГэмтэл
 Халдвар, рэвсэл сэхү үүХалдвар, рэвсэл сэхү үү
 ЛарингоспазмЛарингоспазм
1111
Амьсгалын замын бөглөрөлАмьсгалын замын бөглөрөл
Шинж тэмдэгШинж тэмдэг
 АмьсгалахадАмьсгалахад
х ндрэлтэй байх,үх ндрэлтэй байх,ү
зогсуулахзогсуулах
 Амьсгал авалтАмьсгал авалт
гаргалт богиносохгаргалт богиносох
 Стридор болох,Стридор болох,
шуугиантайшуугиантай
амьсгалахамьсгалах
 ““See-sawSee-saw” амьсгалын” амьсгалын
хэлбэрхэлбэр
Арга хэмжээАрга хэмжээ
 Х чилт р гчү ө өХ чилт р гчү ө ө
 Соруулах, з вөСоруулах, з вө
байрлуулахбайрлуулах
 Амь аврах ндсэн аргаүАмь аврах ндсэн аргаү
хэмжээ аваххэмжээ авах
 АЗ ч л л хө өө өАЗ ч л л хө өө ө
мэргэжлийн тусламжмэргэжлийн тусламж
з лэхү үүз лэхү үү
1212
Зүрх-амьсгал зогсох шалтгаанЗүрх-амьсгал зогсох шалтгаан
2.2. Амьсгалын дутагдалАмьсгалын дутагдал
 Уушгины вчн дө үүУушгины вчн дө үү
– халдвархалдвар
– yyyyшги шалчийхшги шалчийх
– пневмоторакспневмоторакс
– астмаастма
 Амьсгалын удирдлага сулрахАмьсгалын удирдлага сулрах
– ТМС дарангуйлагдахТМС дарангуйлагдах
 Амьсгалыг дэмжих ситем дүүАмьсгалыг дэмжих ситем дүү
сулрахсулрах
– Булчингийн сулралБулчингийн сулрал
– Цээжний х д лг н хязгаарлагдахө ө өөЦээжний х д лг н хязгаарлагдахө ө өө
1313
Зүрх-амьсгал зогсох шалтгаанЗүрх-амьсгал зогсох шалтгаан
3.3. Зүрхний эмгэгүүдЗүрхний эмгэгүүд
АнхдагчАнхдагч
 Судасны нарийсалСудасны нарийсал
 Миокардын шигдээсМиокардын шигдээс
 АД ихэсгэдэг з рхнийүАД ихэсгэдэг з рхнийү
вчн дө үүвчн дө үү
 Хавхлагийн вчн дө үүХавхлагийн вчн дө үү
 Эмийн бодисуудЭмийн бодисууд
 ЭлектролитынЭлектролитын
рчл лт дөө ө үүрчл лт дөө ө үү
ХоёрдогчХоёрдогч
 АсфиксиАсфикси
 ГипоксиГипокси
 Цус алдахЦус алдах
 жлийн шокҮжлийн шокҮ
1414
Цусны эргэлт/ зүрхний тохирооЦусны эргэлт/ зүрхний тохироо
алдагдахалдагдах
Шинж тэмдэгШинж тэмдэг
 ТахикардиТахикарди
 БрадикардиБрадикарди
 АД буурахАД буурах
 Цусны эргэлт муудахЦусны эргэлт муудах
 Тархины цусны эргэлтТархины цусны эргэлт
муудахмуудах
 Капиллярийн эргэнКапиллярийн эргэн
д рэх хугацаа уртсахүүд рэх хугацаа уртсахүү
 Шээс ялгаралт муудахШээс ялгаралт муудах
Арга хэмжээАрга хэмжээ
 Х чил т р гчү ө өХ чил т р гчү ө ө
 Шингэн сэлбэхШингэн сэлбэх
 З рхнийүЗ рхнийү
инотропинотроп
бодисуудбодисууд
хэрэглэххэрэглэх
CRT = капиллярын эргэн
дүүрэх хугацаа
1515
ТМС-н өөрчлөлтүүдТМС-н өөрчлөлтүүд
АнхдагчАнхдагч
 ГэмтэлГэмтэл
 ХалдварХалдвар
 ХордохХордох
ХоёрдогчХоёрдогч
 ГипоксиГипокси
 БодисынБодисын
солилцоонысолилцооны
рчл лтөө өрчл лтөө ө
1616
AVPUAVPU
 A –A – сэр н байхүүсэр н байхүү
 V –V – дуу чимээнд хариулахдуу чимээнд хариулах
 P -P - вд лт нд хариулахө ө өвд лт нд хариулахө ө ө
 U –U – хариу урвалг йүхариу урвалг йү
1717
ТМС-н өөрчлөлтүүдТМС-н өөрчлөлтүүд
ТМС дарангуйлагдах ньТМС дарангуйлагдах нь
амьсгалын замын, амьсгалын баамьсгалын замын, амьсгалын ба
цусны эргэлтийн х ндүцусны эргэлтийн х ндү
рчл лт д сгэх аюултайөө ө үү үүрчл лт д сгэх аюултайөө ө үү үү
1818
Эрсдэлтэй өвчтөнүүдийг танихЭрсдэлтэй өвчтөнүүдийг таних
 Т х, злэг, шинжилгээүү үТ х, злэг, шинжилгээүү ү
 вчт н дийн 80% з рх –амьсгалӨ ө үү үвчт н дийн 80% з рх –амьсгалӨ ө үү ү
зогсох клиникийн шинж тэмдг дүүзогсох клиникийн шинж тэмдг дүү
эмнэлэгт ирэхээс мн илэрсэнө өэмнэлэгт ирэхээс мн илэрсэнө ө
байдагбайдаг
– амьсгалын тоо олшрохамьсгалын тоо олшрох
– тахикардитахикарди
– АД буурахАД буурах
– орчны харьцаа буурахорчны харьцаа буурах
1919
Эмнэлгийн яаралтайЭмнэлгийн яаралтай
тусламжийн багтусламжийн баг((ЭЯТБЭЯТБ))
КритериудКритериуд
 Амьсгалын замынАмьсгалын замын
гаралтайгаралтай
 АмьсгалынАмьсгалын
– Амьсгал зогсохАмьсгал зогсох
– АТАТ < 5< 5 эсвэл АТэсвэл АТ >36>36
 Цусны эргэлтийнЦусны эргэлтийн
– З рх зогсохүЗ рх зогсохү
– ЗЦТЗЦТ < 40 or< 40 or ЗЦТЗЦТ >140>140
– Систолын даралтСистолын даралт < 90< 90
 МэдрэлийнМэдрэлийн
– Глазго комынГлазго комын
ангиллаарангиллаар > 2> 2
 БусадБусад
АТ = амьсгалын
тоо
ЗЦТ = зүрхний
цохилтын тоо
2020
ВВasic Life Supportasic Life Support
ОйлголтОйлголт::
 Амилуулах тусламжийн едүАмилуулах тусламжийн едү
аврагчид тохиолдох эрсдэл дүүаврагчид тохиолдох эрсдэл дүү
 Амилуулах тусламжийг хэрхэнАмилуулах тусламжийг хэрхэн
г йцэтгэхүг йцэтгэхү
 Амилуулах тусламжийн еийнүАмилуулах тусламжийн еийнү
“layperson”“layperson” баба “in-hospital”“in-hospital”
хоёрын ялгаахоёрын ялгаа
2121
Аврагчид тохиолдох эрсдлүүдАврагчид тохиолдох эрсдлүүд
 Эрсдлийг бууруулахыг хичээхЭрсдлийг бууруулахыг хичээх
 Гараар а/х авахГараар а/х авах
 Хордох жнь: хорт хий, т лэгдэл сгэхү үүХордох жнь: хорт хий, т лэгдэл сгэхү үү
химийн бодисуудхимийн бодисууд
 Халдвар авах:Халдвар авах: Neisseria meningitidis;Neisseria meningitidis;
ХДХВ,ХДХВ, B&CB&C гепатитын вирусгепатитын вирус,, с рьеүс рьеү -с-с
болгоомжилохболгоомжилох
 Байгаль орчны аюулаасБайгаль орчны аюулаас
болгоомжлох:болгоомжлох:
– Машин,Машин, цахилгаанцахилгаан,, хийхий,, усус
2222
Яаралтай тусламж үзүүлэхЯаралтай тусламж үзүүлэх
гинжгинж
Сэгсэрнэ, хашгирна
2424
Хохирогч хариу урвалтай байнаХохирогч хариу урвалтай байна
уууу??
ТиймТийм
Гэмтэл байгаа эсэхийгГэмтэл байгаа эсэхийг
шалгахшалгах
Дахин үзлэг хийхДахин үзлэг хийх
Тусламж дуудахТусламж дуудах
2525
Хохирогч хариу урвалтай байнаХохирогч хариу урвалтай байна
уууу??
ҮгүйҮгүй
 Тусламж дуудТусламж дууд
 Амьсгалын замыг чөлөөлАмьсгалын замыг чөлөөл
 Амьсгалыг 10 сек. илүүгүйАмьсгалыг 10 сек. илүүгүй
хар, сонс, мэдэрхар, сонс, мэдэр
2626
Амьсгалын замыг чөлөөлөхАмьсгалын замыг чөлөөлөх
 Толгойг гэдийлгэнэТолгойг гэдийлгэнэ
 Доод эрүүг өргөнөДоод эрүүг өргөнө
 Хэрэв хүзүүнийХэрэв хүзүүний
гэмтэлтэй гэж үзвэлгэмтэлтэй гэж үзвэл
áîëãîîìæòîé áàéõáîëãîîìæòîé áàéõ
2727
Амьсгалыг үнэлэхАмьсгалыг үнэлэх
 ЦээжнийЦээжний
хөдөлгөөнийгхөдөлгөөнийг хараххарах
 Амьсгалын дуугАмьсгалын дууг
сонсохсонсох
 Гарч байгаа агаарыгГарч байгаа агаарыг
мэдрэхмэдрэх
 Амьсгалгүй гэжАмьсгалгүй гэж
үнэлэхээс өмнөүнэлэхээс өмнө
10сек.10сек. хүлээхүлээ
2828
Хохирогч амьсгалж байна ууХохирогч амьсгалж байна уу??
ТиймТийм
 Аюулгүй бол сэрээх байрлалдАюулгүй бол сэрээх байрлалд
оруулнаоруулна
 Утсаар тусламж дууднаУтсаар тусламж дуудна
 Үе үе дахин үзлэг хийхҮе үе дахин үзлэг хийх
Сэрээх байрлалСэрээх байрлал 11-р шат-р шат
Сэрээх байрлалСэрээх байрлал 2-р шат2-р шат
Сэрээх байрлалСэрээх байрлал 3-р шат3-р шат
Сэрээх байрлалСэрээх байрлал 4-р шат4-р шат
3333
Хохирогч амьсгалж байнаХохирогч амьсгалж байна
уууу??
ҮгүйҮгүй
 Утсаар тусламж дуудУтсаар тусламж дууд
 Аврагч удаанаар амьсгалуулнаАврагч удаанаар амьсгалуулна
3434
Аврагч амьсгалАврагч амьсгал
хийххийх
 Хохирогчийн хамрыгХохирогчийн хамрыг
чимхэнэчимхэнэ
 Доод эрүүг өргөнөДоод эрүүг өргөнө
 Гүнзгий амьсгаа авнаГүнзгий амьсгаа авна
 Ам амаар завсаргүйАм амаар завсаргүй
байхбайх
 Цээж 2 см өргөгдөжЦээж 2 см өргөгдөж
байхбайх
Цээж эргэж буухыг хүлээЦээж эргэж буухыг хүлээ
3636
Цусны эргэлтийн үнэлгээЦусны эргэлтийн үнэлгээ
Гүрээний судсыг тэмтэрч шалгаГүрээний судсыг тэмтэрч шалга
10сек.-с илүү хүлээхгүй10сек.-с илүү хүлээхгүй
3737
Цусны эргэлт байна ууЦусны эргэлт байна уу??
ТИЙМТИЙМ
Амьсгалыг үргэлжлүүлэн өгнөАмьсгалыг үргэлжлүүлэн өгнө
Минут тутам цусны эргэлтийгМинут тутам цусны эргэлтийг
шалганашалгана
3838
Цусны эргэлт байна ууЦусны эргэлт байна уу??
ҮГҮЙҮГҮЙ
Цээжний шахалтыг эхлэхЦээжний шахалтыг эхлэх
Амьсгалыг үргэлжлүүлэн өгнөАмьсгалыг үргэлжлүүлэн өгнө
Хавирга
хоорондын
зайг ялгах
Өвчүүний оройг
олох
Гараа өвчүүн дээр
байрлуулна
Цээж шахах:
Өвчүүг 4-5 см дотогш
шахна
Тоо: 1 мин-д100 удаа
Цээж шахахЦээж шахах
Нэг хүн СААХНэг хүн СААХ
үзүүлэхүзүүлэх
3030 шахалтшахалт : 2: 2 амьсгаламьсгал
4545
Тусламж хэзээ дуудах вэТусламж хэзээ дуудах вэ??
Тусламжийг цагТусламжийг цаг
алдалг й дуудахүалдалг й дуудахү ::
 Нэгээс дээш аврагчНэгээс дээш аврагч
байгаа едүбайгаа едү
 Нэг аврагч байгааНэг аврагч байгаа
едүедү ::
– Амьсгалг й байгааүАмьсгалг й байгааү
з рхний эмгэгтэй томүз рхний эмгэгтэй томү
х нүх нү
Эхлээд 1мин орчимЭхлээд 1мин орчим
СААХ авахСААХ авах::
 ГэмтэлГэмтэл
 ЖивсэнЖивсэн
 Хар тамхи баХар тамхи ба
архины хордлогоархины хордлого
 Нялхас ба х хэдүүНялхас ба х хэдүү
4646
СААХ-г хэдий болтолСААХ-г хэдий болтол
үргэлжлүүлэх вэүргэлжлүүлэх вэ::
 Мэргэжлийн тусламж ирж авч явталМэргэжлийн тусламж ирж авч явтал
 Хохирогч амьд байгаа ш/т ºãòºëХохирогч амьд байгаа ш/т ºãòºë
 ßäàðòàë ¿ðãýëæë¿¿ëíýßäàðòàë ¿ðãýëæë¿¿ëíý
4747
Ам - хамраар амьсгалуулахАм - хамраар амьсгалуулах
 Ам-амаар амьсгалуулах ньАм-амаар амьсгалуулах нь
техникийн хувьд хэц едүү үтехникийн хувьд хэц едүү ү
 Амны х нд гэмтэлтэй едү үАмны х нд гэмтэлтэй едү ү
 Уснаас аварсан едүУснаас аварсан едү
 СААХ-г х хэд хийж байгаа едүү үСААХ-г х хэд хийж байгаа едүү ү
 Гоо з йн шалтгааны улмаасүГоо з йн шалтгааны улмаасү
4848
Зөвхөн цээжний шахалтаарЗөвхөн цээжний шахалтаар
СААХ авахСААХ авах
 Àì-àìààð àìüñãàë õèéõ äóðã¿é áàéâàëÀì-àìààð àìüñãàë õèéõ äóðã¿é áàéâàë
 Ямар ч арга хэмжээ авахг йүЯмар ч арга хэмжээ авахг йү
байснаас цээжний шахалт хийсэнбайснаас цээжний шахалт хийсэн
нь дээрнь дээр
 Боломжтой бол толгойг гэдийлгэжБоломжтой бол толгойг гэдийлгэж
г хө өг хө ө
 Óòàñíû ÑÀÀÕ –ã àâ÷ áîëíîÓòàñíû ÑÀÀÕ –ã àâ÷ áîëíî
4949
Хүзүүний гэмтэлтэй юүХүзүүний гэмтэлтэй юү??
 Õýðýâ áîëîìæòîé áîë õ¿ç¿¿Õýðýâ áîëîìæòîé áîë õ¿ç¿¿,,
òîëãîéòîëãîé,,öýýæèéã íýã ò¿âøèíä áàéëãàõöýýæèéã íýã ò¿âøèíä áàéëãàõ
 Толгойг аль болох бага гэдийлгэхТолгойг аль болох бага гэдийлгэх
 Эр г рг хүү ө өЭр г рг хүү ө ө
 Туслах х н шаардагданаүТуслах х н шаардагданаү
5050
Хүүхдийн цээж шахахХүүхдийн цээж шахах
5151
2 аврагч СААХ авах2 аврагч СААХ авах
5252
Амьсгал дутмагшлын аюултайАмьсгал дутмагшлын аюултай
шинжшинж
 Цээж хотолзохЦээж хотолзох
 Амьсгал авалтАмьсгал авалт
гаргалт саадтай,гаргалт саадтай,
шуугиантай болохшуугиантай болох
 Х хр хө өХ хр хө ө
 Амьсгалын тооАмьсгалын тоо
ц р х эсвэлөө өц р х эсвэлөө ө
олшрохолшрох
5353
АмбуАмбу
5454
Амьсгал чөлөөтэй болгохАмьсгал чөлөөтэй болгох
байрлалбайрлал
5555
Амьсгал чөлөөтэй болгохАмьсгал чөлөөтэй болгох
байрлалбайрлал
5656
Толгойн байрлал ба маск барихТолгойн байрлал ба маск барих
5757
Амбу маскаар амьсгалуулахАмбу маскаар амьсгалуулах
5858
Амбу маскаар амьсгалуулахАмбу маскаар амьсгалуулах
5959
Эмнэлэгт
Basic Life Support Өвчтөн ухаан алдсан
Тусламж дуудах ба хариу урвал байгаа эсэхийг шалгах
Хариу урвалгүй
Хариу
урвалтай
Зүрхний тусламжийн баг дуудах/
Дефибриллятор олох
Дефибриллятор ойр байхгүй бол BLS
хэрэгжүүлнэ
Эмнэлэгийн тусламж дуудна
Судасны цохилт ба амьсгал байна уу?
Монитороо залгана
Дефибриллятор
Хүчил төрөгчтэй
амьсгал удирдана
Цээжний шахалт
Зүрхний сэхээн амьдруулах багтай
Мэргэжлийн тусламж үзүүлнэ
Амьсгалын зам чөлөөлнө
Хүчил төрөгч, монитор г.м.
Тэмдэглэл хөтлөнө
ҮгүйТийм
6060
Амьсгалын зам чөлөөлөх баАмьсгалын зам чөлөөлөх ба
амьсгал удирдахамьсгал удирдах
 ндсэн техникийнҮндсэн техникийнҮ
тусламжтайгаар амьсгалынтусламжтайгаар амьсгалын
замыг ч л лж болноө өөзамыг ч л лж болноө өө
Х чилт р гчү ө өХ чилт р гчү ө ө
Т в нхийн хошуувч, хэлө өТ в нхийн хошуувч, хэлө ө
дарагч,т в нхийн гуурс зэрэгө өдарагч,т в нхийн гуурс зэрэгө ө
нь СААХ-ын ед амьсгалын замүнь СААХ-ын ед амьсгалын замү
ч л л х д чухал рэгтэйө өө ө ө үүч л л х д чухал рэгтэйө өө ө ө үү
СААХ-ын ед амьсгал удирдахүСААХ-ын ед амьсгал удирдахү
6161
Зүрх зогсох
Öýýæèí äýýð öîõèíî
BLS алгоритм
Дефибриллятор-монитор
холбох
Зүрхний
хэм
үнэлэх
Пульс хянах +/-
ХЖ/ХТ ХЖ/ХТ-үгүй
Дефибриллятор
X 1удаа (200,360J)
СААХ 2 мин
30:2
СААХ 2 мин
30:2
СААХ үед
Эерэг хариу урвалтай
Хэрэв үгүй бол:
•Электрод, холболтуудаа шалгана
•Орлдлого/амьсгалын зам шалгах
О2 өгөх, судсанд гуурс тавих
•Эпинефрин 1мг с/д 3 мин тутам
хийнэ
Мөн: амиодарон, атропин, пэйс
Нөлөөлөх хүчин зүйлүүд
•Гипокси
•Гиповолеми
•Гипо/гиперкалеми & бодисын солилцооны өөрчлөлтүүд
•Биеийн дулаан буурах
•Пневмоторакс
•Тампонада
•Хордлого ба дотрын өвчнүүд
•Тромбоэмболи/ механик бөглөрөл
Advanced Life
Support
Алгоритм
6262
СААХ-ий дараахи эмчилгээСААХ-ий дараахи эмчилгээ
 Цусны эргэлт сэргэх нь СААХ-ийЦусны эргэлт сэргэх нь СААХ-ий
т гсг л гэсэн г бишө ө үт гсг л гэсэн г бишө ө ү
 СААХ-ий дараах эмчилгээ ньСААХ-ий дараах эмчилгээ нь
эдгэрэлтэнд н л лнө өө өэдгэрэлтэнд н л лнө өө ө
 Тохирсон хяналт, аюулг йүТохирсон хяналт, аюулг йү
тээвэрлэлт ба эрхтэн системийгтээвэрлэлт ба эрхтэн системийг
ргэлжл лэн дэмжихү үүргэлжл лэн дэмжихү үү
 Тавилан т в гтэйө өТавилан т в гтэйө ө
Асуулт байна ууАсуулт байна уу??
6464
ДүгнэлтДүгнэлт
 Эрсдэлийн байдлыг з рх-амьсгалүЭрсдэлийн байдлыг з рх-амьсгалү
зогссон байдлаас ялгахзогссон байдлаас ялгах
 З рх-амьсгал зогссон байдлыг оношлохүЗ рх-амьсгал зогссон байдлыг оношлохү
 Аюулг й ба р д нтэйү ү үАюулг й ба р д нтэйү ү ү basic life supportbasic life support
 Advanced life supportAdvanced life support
 СААХ-ий дараахи эмчилгээСААХ-ий дараахи эмчилгээ
 Сургалт, х ний н цү өөСургалт, х ний н цү өө ,, тоног т х р мжө өө өтоног т х р мжө өө ө ..

More Related Content

What's hot

хүүхдэд эмийг хэрэглэхэд анхаарах зүйлсийн тухай
хүүхдэд эмийг хэрэглэхэд анхаарах зүйлсийн тухайхүүхдэд эмийг хэрэглэхэд анхаарах зүйлсийн тухай
хүүхдэд эмийг хэрэглэхэд анхаарах зүйлсийн тухайSosoo Byambaa
 
амилуулах суурь-тусламж
амилуулах суурь-тусламжамилуулах суурь-тусламж
амилуулах суурь-тусламжBat-Otgon Nergui
 
цус алдалтын үед үзүүлэх анхны тусламж
цус алдалтын үед үзүүлэх анхны тусламжцус алдалтын үед үзүүлэх анхны тусламж
цус алдалтын үед үзүүлэх анхны тусламжSosoo Byambaa
 
кардиомиопати, зүрхний архаг дутагдал
кардиомиопати, зүрхний архаг дутагдалкардиомиопати, зүрхний архаг дутагдал
кардиомиопати, зүрхний архаг дутагдалМ. Лхагва-Өлзий
 
зүрх судас, цусны онцлог
зүрх судас, цусны онцлогзүрх судас, цусны онцлог
зүрх судас, цусны онцлогАШУҮИС
 
Ходоодны хорт хавдар
Ходоодны хорт хавдарХодоодны хорт хавдар
Ходоодны хорт хавдарNurdaulet Kupjasar
 
Зүрхний гипертрофи
Зүрхний гипертрофиЗүрхний гипертрофи
Зүрхний гипертрофиCardiologistofmnums
 
New зүрхний шигдээс
New зүрхний шигдээсNew зүрхний шигдээс
New зүрхний шигдээсluchinog
 
эрүүл бие зөв хоололт
эрүүл бие зөв хоололтэрүүл бие зөв хоололт
эрүүл бие зөв хоололтAnkhzaya Zaya
 
Амьсгалын замын халдварт өвчин
Амьсгалын замын халдварт өвчинАмьсгалын замын халдварт өвчин
Амьсгалын замын халдварт өвчинMunkhbaatar S. Uuld
 
лекц 2. үжилгүйжүүлэлт б а үжил эсэргүүцэл
лекц   2. үжилгүйжүүлэлт б а үжил эсэргүүцэллекц   2. үжилгүйжүүлэлт б а үжил эсэргүүцэл
лекц 2. үжилгүйжүүлэлт б а үжил эсэргүүцэлserkaubuns
 
Бөөрний физиологи
Бөөрний физиологиБөөрний физиологи
Бөөрний физиологиnight owl
 
давсганд гуурс тавих
давсганд гуурс тавихдавсганд гуурс тавих
давсганд гуурс тавихSosoo Byambaa
 
уян зүү, ясны хатгалт, шингэн сэлбэлт.pptx
уян зүү, ясны хатгалт, шингэн сэлбэлт.pptxуян зүү, ясны хатгалт, шингэн сэлбэлт.pptx
уян зүү, ясны хатгалт, шингэн сэлбэлт.pptxBaldandorj Khavalkhaan
 
булчинд тарилга хийх стандарт
булчинд тарилга хийх стандартбулчинд тарилга хийх стандарт
булчинд тарилга хийх стандартSosoo Byambaa
 
Чийрэгжүүлэлт
ЧийрэгжүүлэлтЧийрэгжүүлэлт
Чийрэгжүүлэлтbataa daraa
 

What's hot (20)

хүүхдэд эмийг хэрэглэхэд анхаарах зүйлсийн тухай
хүүхдэд эмийг хэрэглэхэд анхаарах зүйлсийн тухайхүүхдэд эмийг хэрэглэхэд анхаарах зүйлсийн тухай
хүүхдэд эмийг хэрэглэхэд анхаарах зүйлсийн тухай
 
амилуулах суурь-тусламж
амилуулах суурь-тусламжамилуулах суурь-тусламж
амилуулах суурь-тусламж
 
цус алдалтын үед үзүүлэх анхны тусламж
цус алдалтын үед үзүүлэх анхны тусламжцус алдалтын үед үзүүлэх анхны тусламж
цус алдалтын үед үзүүлэх анхны тусламж
 
кардиомиопати, зүрхний архаг дутагдал
кардиомиопати, зүрхний архаг дутагдалкардиомиопати, зүрхний архаг дутагдал
кардиомиопати, зүрхний архаг дутагдал
 
Bls+als
Bls+alsBls+als
Bls+als
 
зүрх судас, цусны онцлог
зүрх судас, цусны онцлогзүрх судас, цусны онцлог
зүрх судас, цусны онцлог
 
Ходоодны хорт хавдар
Ходоодны хорт хавдарХодоодны хорт хавдар
Ходоодны хорт хавдар
 
Зүрхний гипертрофи
Зүрхний гипертрофиЗүрхний гипертрофи
Зүрхний гипертрофи
 
New зүрхний шигдээс
New зүрхний шигдээсNew зүрхний шигдээс
New зүрхний шигдээс
 
эрүүл бие зөв хоололт
эрүүл бие зөв хоололтэрүүл бие зөв хоололт
эрүүл бие зөв хоололт
 
Anapilaksi
AnapilaksiAnapilaksi
Anapilaksi
 
цус алдалтын үед
цус алдалтын үедцус алдалтын үед
цус алдалтын үед
 
Амьсгалын замын халдварт өвчин
Амьсгалын замын халдварт өвчинАмьсгалын замын халдварт өвчин
Амьсгалын замын халдварт өвчин
 
Presentation1
Presentation1Presentation1
Presentation1
 
лекц 2. үжилгүйжүүлэлт б а үжил эсэргүүцэл
лекц   2. үжилгүйжүүлэлт б а үжил эсэргүүцэллекц   2. үжилгүйжүүлэлт б а үжил эсэргүүцэл
лекц 2. үжилгүйжүүлэлт б а үжил эсэргүүцэл
 
Бөөрний физиологи
Бөөрний физиологиБөөрний физиологи
Бөөрний физиологи
 
давсганд гуурс тавих
давсганд гуурс тавихдавсганд гуурс тавих
давсганд гуурс тавих
 
уян зүү, ясны хатгалт, шингэн сэлбэлт.pptx
уян зүү, ясны хатгалт, шингэн сэлбэлт.pptxуян зүү, ясны хатгалт, шингэн сэлбэлт.pptx
уян зүү, ясны хатгалт, шингэн сэлбэлт.pptx
 
булчинд тарилга хийх стандарт
булчинд тарилга хийх стандартбулчинд тарилга хийх стандарт
булчинд тарилга хийх стандарт
 
Чийрэгжүүлэлт
ЧийрэгжүүлэлтЧийрэгжүүлэлт
Чийрэгжүүлэлт
 

Viewers also liked

Àìилуулах лавшруулсан тусламж
Àìилуулах лавшруулсан тусламжÀìилуулах лавшруулсан тусламж
Àìилуулах лавшруулсан тусламжOdxvv Monxjargal
 
Анхны тусламж үзүүлэх семинар О.Батбаяр
Анхны тусламж үзүүлэх семинар О.БатбаярАнхны тусламж үзүүлэх семинар О.Батбаяр
Анхны тусламж үзүүлэх семинар О.БатбаярThe Institute of Social Sciences
 
лекц 8 анхны тусламжийн цагаан толгой
лекц 8 анхны тусламжийн цагаан толгойлекц 8 анхны тусламжийн цагаан толгой
лекц 8 анхны тусламжийн цагаан толгойE-Gazarchin Online University
 
Эрүүл мэндийн болон анхны түргэн тусламж үзүүлэх идэвхижүүлэгчийн гарын авлаг...
Эрүүл мэндийн болон анхны түргэн тусламж үзүүлэх идэвхижүүлэгчийн гарын авлаг...Эрүүл мэндийн болон анхны түргэн тусламж үзүүлэх идэвхижүүлэгчийн гарын авлаг...
Эрүүл мэндийн болон анхны түргэн тусламж үзүүлэх идэвхижүүлэгчийн гарын авлаг...Ochir Consulting Ltd
 
лекц 6. осол гэмтэл, анхн ы тусламж урьдчилан сэрг ийлэлт 2012
лекц   6. осол гэмтэл, анхн ы тусламж урьдчилан сэрг ийлэлт 2012лекц   6. осол гэмтэл, анхн ы тусламж урьдчилан сэрг ийлэлт 2012
лекц 6. осол гэмтэл, анхн ы тусламж урьдчилан сэрг ийлэлт 2012serkaubuns
 

Viewers also liked (6)

Àìилуулах лавшруулсан тусламж
Àìилуулах лавшруулсан тусламжÀìилуулах лавшруулсан тусламж
Àìилуулах лавшруулсан тусламж
 
тусламж
тусламжтусламж
тусламж
 
Анхны тусламж үзүүлэх семинар О.Батбаяр
Анхны тусламж үзүүлэх семинар О.БатбаярАнхны тусламж үзүүлэх семинар О.Батбаяр
Анхны тусламж үзүүлэх семинар О.Батбаяр
 
лекц 8 анхны тусламжийн цагаан толгой
лекц 8 анхны тусламжийн цагаан толгойлекц 8 анхны тусламжийн цагаан толгой
лекц 8 анхны тусламжийн цагаан толгой
 
Эрүүл мэндийн болон анхны түргэн тусламж үзүүлэх идэвхижүүлэгчийн гарын авлаг...
Эрүүл мэндийн болон анхны түргэн тусламж үзүүлэх идэвхижүүлэгчийн гарын авлаг...Эрүүл мэндийн болон анхны түргэн тусламж үзүүлэх идэвхижүүлэгчийн гарын авлаг...
Эрүүл мэндийн болон анхны түргэн тусламж үзүүлэх идэвхижүүлэгчийн гарын авлаг...
 
лекц 6. осол гэмтэл, анхн ы тусламж урьдчилан сэрг ийлэлт 2012
лекц   6. осол гэмтэл, анхн ы тусламж урьдчилан сэрг ийлэлт 2012лекц   6. осол гэмтэл, анхн ы тусламж урьдчилан сэрг ийлэлт 2012
лекц 6. осол гэмтэл, анхн ы тусламж урьдчилан сэрг ийлэлт 2012
 

Similar to Амилуулах суурь тусламжийн ерөнхий зарчим

Анхны тусламжийн гарын авлага 2020
Анхны тусламжийн гарын авлага 2020Анхны тусламжийн гарын авлага 2020
Анхны тусламжийн гарын авлага 2020EnkhtuyaTsendsuren
 
Ураг орчмын шингэн цагаасаа эрт гарах
Ураг орчмын шингэн цагаасаа эрт гарах Ураг орчмын шингэн цагаасаа эрт гарах
Ураг орчмын шингэн цагаасаа эрт гарах Nmhn Namuun
 
Respiratory failure, 2014, new
Respiratory failure, 2014, newRespiratory failure, 2014, new
Respiratory failure, 2014, newManaljav Buya
 
Respiratory failure, 2014, new
Respiratory failure, 2014, newRespiratory failure, 2014, new
Respiratory failure, 2014, newnytt103103
 
Зонхилон тохиолдох хавдруудын үед илрэх шинж тэмдгүүд
Зонхилон тохиолдох хавдруудын үед илрэх шинж тэмдгүүдЗонхилон тохиолдох хавдруудын үед илрэх шинж тэмдгүүд
Зонхилон тохиолдох хавдруудын үед илрэх шинж тэмдгүүдSuvd Sainjargal
 
Ходоодны хавдар ( Gastric cancer )
Ходоодны хавдар ( Gastric cancer )Ходоодны хавдар ( Gastric cancer )
Ходоодны хавдар ( Gastric cancer )Батхүү Батдорж
 
Aortiin dutagdal zaavar.pptx
Aortiin dutagdal zaavar.pptxAortiin dutagdal zaavar.pptx
Aortiin dutagdal zaavar.pptxNominGanbaatar7
 
Zoonotic desseasis 2011.08.16
Zoonotic desseasis 2011.08.16Zoonotic desseasis 2011.08.16
Zoonotic desseasis 2011.08.16Sosoo Byambaa
 
Эрүүл Зүрх Эрүүл Улаанбаатар
Эрүүл Зүрх Эрүүл УлаанбаатарЭрүүл Зүрх Эрүүл Улаанбаатар
Эрүүл Зүрх Эрүүл УлаанбаатарMuzzy Muzzy
 

Similar to Амилуулах суурь тусламжийн ерөнхий зарчим (20)

Dotor
DotorDotor
Dotor
 
Анхны тусламжийн гарын авлага 2020
Анхны тусламжийн гарын авлага 2020Анхны тусламжийн гарын авлага 2020
Анхны тусламжийн гарын авлага 2020
 
Anhnii tuslamj-gariin-awlaga
Anhnii tuslamj-gariin-awlagaAnhnii tuslamj-gariin-awlaga
Anhnii tuslamj-gariin-awlaga
 
Ураг орчмын шингэн цагаасаа эрт гарах
Ураг орчмын шингэн цагаасаа эрт гарах Ураг орчмын шингэн цагаасаа эрт гарах
Ураг орчмын шингэн цагаасаа эрт гарах
 
Respiratory failure, 2014, new
Respiratory failure, 2014, newRespiratory failure, 2014, new
Respiratory failure, 2014, new
 
First aid
First aidFirst aid
First aid
 
Respiratory failure, 2014, new
Respiratory failure, 2014, newRespiratory failure, 2014, new
Respiratory failure, 2014, new
 
Stroke 2013
Stroke 2013Stroke 2013
Stroke 2013
 
ханиад
ханиадханиад
ханиад
 
Copd
CopdCopd
Copd
 
Зонхилон тохиолдох хавдруудын үед илрэх шинж тэмдгүүд
Зонхилон тохиолдох хавдруудын үед илрэх шинж тэмдгүүдЗонхилон тохиолдох хавдруудын үед илрэх шинж тэмдгүүд
Зонхилон тохиолдох хавдруудын үед илрэх шинж тэмдгүүд
 
Ходоодны хавдар ( Gastric cancer )
Ходоодны хавдар ( Gastric cancer )Ходоодны хавдар ( Gastric cancer )
Ходоодны хавдар ( Gastric cancer )
 
Lekts8
Lekts8Lekts8
Lekts8
 
Тархины харвалтын эргэн тойронд
Тархины харвалтын эргэн тойрондТархины харвалтын эргэн тойронд
Тархины харвалтын эргэн тойронд
 
Presentation sleep apnea
Presentation sleep apneaPresentation sleep apnea
Presentation sleep apnea
 
Aortiin dutagdal zaavar.pptx
Aortiin dutagdal zaavar.pptxAortiin dutagdal zaavar.pptx
Aortiin dutagdal zaavar.pptx
 
Zoonotic desseasis 2011.08.16
Zoonotic desseasis 2011.08.16Zoonotic desseasis 2011.08.16
Zoonotic desseasis 2011.08.16
 
Yaraltai tuslamj
Yaraltai tuslamjYaraltai tuslamj
Yaraltai tuslamj
 
Эрүүл Зүрх Эрүүл Улаанбаатар
Эрүүл Зүрх Эрүүл УлаанбаатарЭрүүл Зүрх Эрүүл Улаанбаатар
Эрүүл Зүрх Эрүүл Улаанбаатар
 
Davtan eronhii emch soril 1
Davtan eronhii emch soril 1Davtan eronhii emch soril 1
Davtan eronhii emch soril 1
 

Амилуулах суурь тусламжийн ерөнхий зарчим

  • 2. 22 Зүрх-амьсгал зогсох шалтгаануудЗүрх-амьсгал зогсох шалтгаанууд  Х гжинг й орон ба х гжиж буйө ү өХ гжинг й орон ба х гжиж буйө ү ө орнуудад р р шалтгаантайөө өөорнуудад р р шалтгаантайөө өө байдагбайдаг  Х гжиж буй оронд жил голө үХ гжиж буй оронд жил голө ү шалтгаан болдогшалтгаан болдог  Х гжинг й орнуудад ЗСС вчн дө ү ө үүХ гжинг й орнуудад ЗСС вчн дө ү ө үү зонхилох шалтгаан болдогзонхилох шалтгаан болдог
  • 3. 33 Зүрх судасны өвчнүүдЗүрх судасны өвчнүүд  Европод 75-с дээш насны х м сийн насү үүЕвропод 75-с дээш насны х м сийн насү үү баралтын 40%-г ЗСС вчн д эзэлж байнаө үүбаралтын 40%-г ЗСС вчн д эзэлж байнаө үү  З рхний шигдээстэй х м сийн 1/3 ньү ү үүЗ рхний шигдээстэй х м сийн 1/3 ньү ү үү эмнэлэгт очиж тусламж авч чадалг й насүэмнэлэгт очиж тусламж авч чадалг й насү барж байнабарж байна  Дээрхи тохиолдлуудын ихэнх нь ховдлынДээрхи тохиолдлуудын ихэнх нь ховдлын жирвэлзэлжирвэлзэл((ХЖХЖ)) ба ховдлынба ховдлын тахикардитайтахикардитай((ХТХТ)), шокийн байдалтай, шокийн байдалтай байдагбайдаг  ХЖ/ХТ-с бусад шалтгаанаар эмнэлгийнХЖ/ХТ-с бусад шалтгаанаар эмнэлгийн н хц лд з рх зогсох нь ЗСС бусө ө үн хц лд з рх зогсох нь ЗСС бусө ө ү шалгаанаас дэлтэй байдагүүшалгаанаас дэлтэй байдагүү
  • 4. 44 Яаралтай тусламж үзүүлэхЯаралтай тусламж үзүүлэх гинжгинж
  • 5. 55 Гэхдээ...Гэхдээ...  Хэвийн бус физиологийн н хц лө өХэвийн бус физиологийн н хц лө ө байгаа эсэхийг эрт таньж мэдэхбайгаа эсэхийг эрт таньж мэдэх  вчт ний эрсдлийн байдлыг з рх-Ө ө үвчт ний эрсдлийн байдлыг з рх-Ө ө ү амьсгал зогссон байдлаас ялганамьсгал зогссон байдлаас ялган оношлохоношлох  З рх-амьсгал зогсохоос урьдчиланүЗ рх-амьсгал зогсохоос урьдчиланү сэргийлэхсэргийлэх
  • 6. 66 Урьдчилан сэргийлэлт - голУрьдчилан сэргийлэлт - гол зорилтзорилт  З рх-амьсгал зогсох шалтгаануудүЗ рх-амьсгал зогсох шалтгаануудү  вчт ний эрсдлийн байдлыг ялгахӨ өвчт ний эрсдлийн байдлыг ялгахӨ ө  З рх-амьсгал зогсохоос у/с нь чухалүЗ рх-амьсгал зогсохоос у/с нь чухалү болох ньболох нь  Яаралтай тусламжийн багийнЯаралтай тусламжийн багийн г йцэтгэх рэгү үүг йцэтгэх рэгү үү  Эрсдэлд байгаа ба З рх-амьсгалүЭрсдэлд байгаа ба З рх-амьсгалү зогссон вчтнийг удирдахөзогссон вчтнийг удирдахө
  • 7. 77 Хүнд өвчтөнийгХүнд өвчтөнийг оíîвчтойоíîвчтой бусбус эмчлэх ньэмчлэх нь  Эрчимт эмчилгээний òàñàãò õýâòýãñäèéíЭрчимт эмчилгээний òàñàãò õýâòýãñäèéí áàéäëààñ ¿çâýëáàéäëààñ ¿çâýë – 40%40% нь хэвтүүлэхгүй байж болохоорнь хэвтүүлэхгүй байж болохоор – 37%37% нь оройтож хэвтүүлсэннь оройтож хэвтүүлсэн , , -Амьсгалын зам Амьсгал ЗСС д, , -Амьсгалын зам Амьсгал ЗСС д Анхаарамж муутай хандсанАнхаарамж муутай хандсан McQuillan P et alMcQuillan P et al BMJBMJ 1998;316:1853-18581998;316:1853-1858
  • 8. 88 Оновчтой бус эмчилгээ нь зүрхОновчтой бус эмчилгээ нь зүрх зогсох ба бусад муу үр дагавартзогсох ба бусад муу үр дагаварт хүргэнэхүргэнэ Эмнэлэгт з рх-амьсгал зогссоныүЭмнэлэгт з рх-амьсгал зогссоныү улмаас эмчлэгдэж байсанулмаас эмчлэгдэж байсан вчт н дийнө ө үүвчт н дийнө ө үү 30-70%30-70%-д нь-д нь урьдчилан физиологийнурьдчилан физиологийн рчл лт д гарч байсан байнаөө ө үүрчл лт д гарч байсан байнаөө ө үү
  • 9. 99 A… B… C… D… E… Амьсгалын зам Амьсгал Цусны эргэлт Ухаан санааны байдал Орчны нөлөө ABCDE үнэлгээ
  • 10. 1010 Зүрх-амьсгал зогсох шалтгаанЗүрх-амьсгал зогсох шалтгаан 1.1. Амьсгалын замын бөглөрөлАмьсгалын замын бөглөрөл  ТМС дарангуйлагдахТМС дарангуйлагдах  Цус, б лжис, гадны биет орохөөЦус, б лжис, гадны биет орохөө  ГэмтэлГэмтэл  Халдвар, рэвсэл сэхү үүХалдвар, рэвсэл сэхү үү  ЛарингоспазмЛарингоспазм
  • 11. 1111 Амьсгалын замын бөглөрөлАмьсгалын замын бөглөрөл Шинж тэмдэгШинж тэмдэг  АмьсгалахадАмьсгалахад х ндрэлтэй байх,үх ндрэлтэй байх,ү зогсуулахзогсуулах  Амьсгал авалтАмьсгал авалт гаргалт богиносохгаргалт богиносох  Стридор болох,Стридор болох, шуугиантайшуугиантай амьсгалахамьсгалах  ““See-sawSee-saw” амьсгалын” амьсгалын хэлбэрхэлбэр Арга хэмжээАрга хэмжээ  Х чилт р гчү ө өХ чилт р гчү ө ө  Соруулах, з вөСоруулах, з вө байрлуулахбайрлуулах  Амь аврах ндсэн аргаүАмь аврах ндсэн аргаү хэмжээ аваххэмжээ авах  АЗ ч л л хө өө өАЗ ч л л хө өө ө мэргэжлийн тусламжмэргэжлийн тусламж з лэхү үүз лэхү үү
  • 12. 1212 Зүрх-амьсгал зогсох шалтгаанЗүрх-амьсгал зогсох шалтгаан 2.2. Амьсгалын дутагдалАмьсгалын дутагдал  Уушгины вчн дө үүУушгины вчн дө үү – халдвархалдвар – yyyyшги шалчийхшги шалчийх – пневмоторакспневмоторакс – астмаастма  Амьсгалын удирдлага сулрахАмьсгалын удирдлага сулрах – ТМС дарангуйлагдахТМС дарангуйлагдах  Амьсгалыг дэмжих ситем дүүАмьсгалыг дэмжих ситем дүү сулрахсулрах – Булчингийн сулралБулчингийн сулрал – Цээжний х д лг н хязгаарлагдахө ө өөЦээжний х д лг н хязгаарлагдахө ө өө
  • 13. 1313 Зүрх-амьсгал зогсох шалтгаанЗүрх-амьсгал зогсох шалтгаан 3.3. Зүрхний эмгэгүүдЗүрхний эмгэгүүд АнхдагчАнхдагч  Судасны нарийсалСудасны нарийсал  Миокардын шигдээсМиокардын шигдээс  АД ихэсгэдэг з рхнийүАД ихэсгэдэг з рхнийү вчн дө үүвчн дө үү  Хавхлагийн вчн дө үүХавхлагийн вчн дө үү  Эмийн бодисуудЭмийн бодисууд  ЭлектролитынЭлектролитын рчл лт дөө ө үүрчл лт дөө ө үү ХоёрдогчХоёрдогч  АсфиксиАсфикси  ГипоксиГипокси  Цус алдахЦус алдах  жлийн шокҮжлийн шокҮ
  • 14. 1414 Цусны эргэлт/ зүрхний тохирооЦусны эргэлт/ зүрхний тохироо алдагдахалдагдах Шинж тэмдэгШинж тэмдэг  ТахикардиТахикарди  БрадикардиБрадикарди  АД буурахАД буурах  Цусны эргэлт муудахЦусны эргэлт муудах  Тархины цусны эргэлтТархины цусны эргэлт муудахмуудах  Капиллярийн эргэнКапиллярийн эргэн д рэх хугацаа уртсахүүд рэх хугацаа уртсахүү  Шээс ялгаралт муудахШээс ялгаралт муудах Арга хэмжээАрга хэмжээ  Х чил т р гчү ө өХ чил т р гчү ө ө  Шингэн сэлбэхШингэн сэлбэх  З рхнийүЗ рхнийү инотропинотроп бодисуудбодисууд хэрэглэххэрэглэх CRT = капиллярын эргэн дүүрэх хугацаа
  • 15. 1515 ТМС-н өөрчлөлтүүдТМС-н өөрчлөлтүүд АнхдагчАнхдагч  ГэмтэлГэмтэл  ХалдварХалдвар  ХордохХордох ХоёрдогчХоёрдогч  ГипоксиГипокси  БодисынБодисын солилцоонысолилцооны рчл лтөө өрчл лтөө ө
  • 16. 1616 AVPUAVPU  A –A – сэр н байхүүсэр н байхүү  V –V – дуу чимээнд хариулахдуу чимээнд хариулах  P -P - вд лт нд хариулахө ө өвд лт нд хариулахө ө ө  U –U – хариу урвалг йүхариу урвалг йү
  • 17. 1717 ТМС-н өөрчлөлтүүдТМС-н өөрчлөлтүүд ТМС дарангуйлагдах ньТМС дарангуйлагдах нь амьсгалын замын, амьсгалын баамьсгалын замын, амьсгалын ба цусны эргэлтийн х ндүцусны эргэлтийн х ндү рчл лт д сгэх аюултайөө ө үү үүрчл лт д сгэх аюултайөө ө үү үү
  • 18. 1818 Эрсдэлтэй өвчтөнүүдийг танихЭрсдэлтэй өвчтөнүүдийг таних  Т х, злэг, шинжилгээүү үТ х, злэг, шинжилгээүү ү  вчт н дийн 80% з рх –амьсгалӨ ө үү үвчт н дийн 80% з рх –амьсгалӨ ө үү ү зогсох клиникийн шинж тэмдг дүүзогсох клиникийн шинж тэмдг дүү эмнэлэгт ирэхээс мн илэрсэнө өэмнэлэгт ирэхээс мн илэрсэнө ө байдагбайдаг – амьсгалын тоо олшрохамьсгалын тоо олшрох – тахикардитахикарди – АД буурахАД буурах – орчны харьцаа буурахорчны харьцаа буурах
  • 19. 1919 Эмнэлгийн яаралтайЭмнэлгийн яаралтай тусламжийн багтусламжийн баг((ЭЯТБЭЯТБ)) КритериудКритериуд  Амьсгалын замынАмьсгалын замын гаралтайгаралтай  АмьсгалынАмьсгалын – Амьсгал зогсохАмьсгал зогсох – АТАТ < 5< 5 эсвэл АТэсвэл АТ >36>36  Цусны эргэлтийнЦусны эргэлтийн – З рх зогсохүЗ рх зогсохү – ЗЦТЗЦТ < 40 or< 40 or ЗЦТЗЦТ >140>140 – Систолын даралтСистолын даралт < 90< 90  МэдрэлийнМэдрэлийн – Глазго комынГлазго комын ангиллаарангиллаар > 2> 2  БусадБусад АТ = амьсгалын тоо ЗЦТ = зүрхний цохилтын тоо
  • 20. 2020 ВВasic Life Supportasic Life Support ОйлголтОйлголт::  Амилуулах тусламжийн едүАмилуулах тусламжийн едү аврагчид тохиолдох эрсдэл дүүаврагчид тохиолдох эрсдэл дүү  Амилуулах тусламжийг хэрхэнАмилуулах тусламжийг хэрхэн г йцэтгэхүг йцэтгэхү  Амилуулах тусламжийн еийнүАмилуулах тусламжийн еийнү “layperson”“layperson” баба “in-hospital”“in-hospital” хоёрын ялгаахоёрын ялгаа
  • 21. 2121 Аврагчид тохиолдох эрсдлүүдАврагчид тохиолдох эрсдлүүд  Эрсдлийг бууруулахыг хичээхЭрсдлийг бууруулахыг хичээх  Гараар а/х авахГараар а/х авах  Хордох жнь: хорт хий, т лэгдэл сгэхү үүХордох жнь: хорт хий, т лэгдэл сгэхү үү химийн бодисуудхимийн бодисууд  Халдвар авах:Халдвар авах: Neisseria meningitidis;Neisseria meningitidis; ХДХВ,ХДХВ, B&CB&C гепатитын вирусгепатитын вирус,, с рьеүс рьеү -с-с болгоомжилохболгоомжилох  Байгаль орчны аюулаасБайгаль орчны аюулаас болгоомжлох:болгоомжлох: – Машин,Машин, цахилгаанцахилгаан,, хийхий,, усус
  • 22. 2222 Яаралтай тусламж үзүүлэхЯаралтай тусламж үзүүлэх гинжгинж
  • 24. 2424 Хохирогч хариу урвалтай байнаХохирогч хариу урвалтай байна уууу?? ТиймТийм Гэмтэл байгаа эсэхийгГэмтэл байгаа эсэхийг шалгахшалгах Дахин үзлэг хийхДахин үзлэг хийх Тусламж дуудахТусламж дуудах
  • 25. 2525 Хохирогч хариу урвалтай байнаХохирогч хариу урвалтай байна уууу?? ҮгүйҮгүй  Тусламж дуудТусламж дууд  Амьсгалын замыг чөлөөлАмьсгалын замыг чөлөөл  Амьсгалыг 10 сек. илүүгүйАмьсгалыг 10 сек. илүүгүй хар, сонс, мэдэрхар, сонс, мэдэр
  • 26. 2626 Амьсгалын замыг чөлөөлөхАмьсгалын замыг чөлөөлөх  Толгойг гэдийлгэнэТолгойг гэдийлгэнэ  Доод эрүүг өргөнөДоод эрүүг өргөнө  Хэрэв хүзүүнийХэрэв хүзүүний гэмтэлтэй гэж үзвэлгэмтэлтэй гэж үзвэл áîëãîîìæòîé áàéõáîëãîîìæòîé áàéõ
  • 27. 2727 Амьсгалыг үнэлэхАмьсгалыг үнэлэх  ЦээжнийЦээжний хөдөлгөөнийгхөдөлгөөнийг хараххарах  Амьсгалын дуугАмьсгалын дууг сонсохсонсох  Гарч байгаа агаарыгГарч байгаа агаарыг мэдрэхмэдрэх  Амьсгалгүй гэжАмьсгалгүй гэж үнэлэхээс өмнөүнэлэхээс өмнө 10сек.10сек. хүлээхүлээ
  • 28. 2828 Хохирогч амьсгалж байна ууХохирогч амьсгалж байна уу?? ТиймТийм  Аюулгүй бол сэрээх байрлалдАюулгүй бол сэрээх байрлалд оруулнаоруулна  Утсаар тусламж дууднаУтсаар тусламж дуудна  Үе үе дахин үзлэг хийхҮе үе дахин үзлэг хийх
  • 33. 3333 Хохирогч амьсгалж байнаХохирогч амьсгалж байна уууу?? ҮгүйҮгүй  Утсаар тусламж дуудУтсаар тусламж дууд  Аврагч удаанаар амьсгалуулнаАврагч удаанаар амьсгалуулна
  • 34. 3434 Аврагч амьсгалАврагч амьсгал хийххийх  Хохирогчийн хамрыгХохирогчийн хамрыг чимхэнэчимхэнэ  Доод эрүүг өргөнөДоод эрүүг өргөнө  Гүнзгий амьсгаа авнаГүнзгий амьсгаа авна  Ам амаар завсаргүйАм амаар завсаргүй байхбайх  Цээж 2 см өргөгдөжЦээж 2 см өргөгдөж байхбайх
  • 35. Цээж эргэж буухыг хүлээЦээж эргэж буухыг хүлээ
  • 36. 3636 Цусны эргэлтийн үнэлгээЦусны эргэлтийн үнэлгээ Гүрээний судсыг тэмтэрч шалгаГүрээний судсыг тэмтэрч шалга 10сек.-с илүү хүлээхгүй10сек.-с илүү хүлээхгүй
  • 37. 3737 Цусны эргэлт байна ууЦусны эргэлт байна уу?? ТИЙМТИЙМ Амьсгалыг үргэлжлүүлэн өгнөАмьсгалыг үргэлжлүүлэн өгнө Минут тутам цусны эргэлтийгМинут тутам цусны эргэлтийг шалганашалгана
  • 38. 3838 Цусны эргэлт байна ууЦусны эргэлт байна уу?? ҮГҮЙҮГҮЙ Цээжний шахалтыг эхлэхЦээжний шахалтыг эхлэх Амьсгалыг үргэлжлүүлэн өгнөАмьсгалыг үргэлжлүүлэн өгнө
  • 42. Цээж шахах: Өвчүүг 4-5 см дотогш шахна Тоо: 1 мин-д100 удаа
  • 44. Нэг хүн СААХНэг хүн СААХ үзүүлэхүзүүлэх 3030 шахалтшахалт : 2: 2 амьсгаламьсгал
  • 45. 4545 Тусламж хэзээ дуудах вэТусламж хэзээ дуудах вэ?? Тусламжийг цагТусламжийг цаг алдалг й дуудахүалдалг й дуудахү ::  Нэгээс дээш аврагчНэгээс дээш аврагч байгаа едүбайгаа едү  Нэг аврагч байгааНэг аврагч байгаа едүедү :: – Амьсгалг й байгааүАмьсгалг й байгааү з рхний эмгэгтэй томүз рхний эмгэгтэй томү х нүх нү Эхлээд 1мин орчимЭхлээд 1мин орчим СААХ авахСААХ авах::  ГэмтэлГэмтэл  ЖивсэнЖивсэн  Хар тамхи баХар тамхи ба архины хордлогоархины хордлого  Нялхас ба х хэдүүНялхас ба х хэдүү
  • 46. 4646 СААХ-г хэдий болтолСААХ-г хэдий болтол үргэлжлүүлэх вэүргэлжлүүлэх вэ::  Мэргэжлийн тусламж ирж авч явталМэргэжлийн тусламж ирж авч явтал  Хохирогч амьд байгаа ш/т ºãòºëХохирогч амьд байгаа ш/т ºãòºë  ßäàðòàë ¿ðãýëæë¿¿ëíýßäàðòàë ¿ðãýëæë¿¿ëíý
  • 47. 4747 Ам - хамраар амьсгалуулахАм - хамраар амьсгалуулах  Ам-амаар амьсгалуулах ньАм-амаар амьсгалуулах нь техникийн хувьд хэц едүү үтехникийн хувьд хэц едүү ү  Амны х нд гэмтэлтэй едү үАмны х нд гэмтэлтэй едү ү  Уснаас аварсан едүУснаас аварсан едү  СААХ-г х хэд хийж байгаа едүү үСААХ-г х хэд хийж байгаа едүү ү  Гоо з йн шалтгааны улмаасүГоо з йн шалтгааны улмаасү
  • 48. 4848 Зөвхөн цээжний шахалтаарЗөвхөн цээжний шахалтаар СААХ авахСААХ авах  Àì-àìààð àìüñãàë õèéõ äóðã¿é áàéâàëÀì-àìààð àìüñãàë õèéõ äóðã¿é áàéâàë  Ямар ч арга хэмжээ авахг йүЯмар ч арга хэмжээ авахг йү байснаас цээжний шахалт хийсэнбайснаас цээжний шахалт хийсэн нь дээрнь дээр  Боломжтой бол толгойг гэдийлгэжБоломжтой бол толгойг гэдийлгэж г хө өг хө ө  Óòàñíû ÑÀÀÕ –ã àâ÷ áîëíîÓòàñíû ÑÀÀÕ –ã àâ÷ áîëíî
  • 49. 4949 Хүзүүний гэмтэлтэй юүХүзүүний гэмтэлтэй юү??  Õýðýâ áîëîìæòîé áîë õ¿ç¿¿Õýðýâ áîëîìæòîé áîë õ¿ç¿¿,, òîëãîéòîëãîé,,öýýæèéã íýã ò¿âøèíä áàéëãàõöýýæèéã íýã ò¿âøèíä áàéëãàõ  Толгойг аль болох бага гэдийлгэхТолгойг аль болох бага гэдийлгэх  Эр г рг хүү ө өЭр г рг хүү ө ө  Туслах х н шаардагданаүТуслах х н шаардагданаү
  • 51. 5151 2 аврагч СААХ авах2 аврагч СААХ авах
  • 52. 5252 Амьсгал дутмагшлын аюултайАмьсгал дутмагшлын аюултай шинжшинж  Цээж хотолзохЦээж хотолзох  Амьсгал авалтАмьсгал авалт гаргалт саадтай,гаргалт саадтай, шуугиантай болохшуугиантай болох  Х хр хө өХ хр хө ө  Амьсгалын тооАмьсгалын тоо ц р х эсвэлөө өц р х эсвэлөө ө олшрохолшрох
  • 54. 5454 Амьсгал чөлөөтэй болгохАмьсгал чөлөөтэй болгох байрлалбайрлал
  • 55. 5555 Амьсгал чөлөөтэй болгохАмьсгал чөлөөтэй болгох байрлалбайрлал
  • 56. 5656 Толгойн байрлал ба маск барихТолгойн байрлал ба маск барих
  • 57. 5757 Амбу маскаар амьсгалуулахАмбу маскаар амьсгалуулах
  • 58. 5858 Амбу маскаар амьсгалуулахАмбу маскаар амьсгалуулах
  • 59. 5959 Эмнэлэгт Basic Life Support Өвчтөн ухаан алдсан Тусламж дуудах ба хариу урвал байгаа эсэхийг шалгах Хариу урвалгүй Хариу урвалтай Зүрхний тусламжийн баг дуудах/ Дефибриллятор олох Дефибриллятор ойр байхгүй бол BLS хэрэгжүүлнэ Эмнэлэгийн тусламж дуудна Судасны цохилт ба амьсгал байна уу? Монитороо залгана Дефибриллятор Хүчил төрөгчтэй амьсгал удирдана Цээжний шахалт Зүрхний сэхээн амьдруулах багтай Мэргэжлийн тусламж үзүүлнэ Амьсгалын зам чөлөөлнө Хүчил төрөгч, монитор г.м. Тэмдэглэл хөтлөнө ҮгүйТийм
  • 60. 6060 Амьсгалын зам чөлөөлөх баАмьсгалын зам чөлөөлөх ба амьсгал удирдахамьсгал удирдах  ндсэн техникийнҮндсэн техникийнҮ тусламжтайгаар амьсгалынтусламжтайгаар амьсгалын замыг ч л лж болноө өөзамыг ч л лж болноө өө Х чилт р гчү ө өХ чилт р гчү ө ө Т в нхийн хошуувч, хэлө өТ в нхийн хошуувч, хэлө ө дарагч,т в нхийн гуурс зэрэгө өдарагч,т в нхийн гуурс зэрэгө ө нь СААХ-ын ед амьсгалын замүнь СААХ-ын ед амьсгалын замү ч л л х д чухал рэгтэйө өө ө ө үүч л л х д чухал рэгтэйө өө ө ө үү СААХ-ын ед амьсгал удирдахүСААХ-ын ед амьсгал удирдахү
  • 61. 6161 Зүрх зогсох Öýýæèí äýýð öîõèíî BLS алгоритм Дефибриллятор-монитор холбох Зүрхний хэм үнэлэх Пульс хянах +/- ХЖ/ХТ ХЖ/ХТ-үгүй Дефибриллятор X 1удаа (200,360J) СААХ 2 мин 30:2 СААХ 2 мин 30:2 СААХ үед Эерэг хариу урвалтай Хэрэв үгүй бол: •Электрод, холболтуудаа шалгана •Орлдлого/амьсгалын зам шалгах О2 өгөх, судсанд гуурс тавих •Эпинефрин 1мг с/д 3 мин тутам хийнэ Мөн: амиодарон, атропин, пэйс Нөлөөлөх хүчин зүйлүүд •Гипокси •Гиповолеми •Гипо/гиперкалеми & бодисын солилцооны өөрчлөлтүүд •Биеийн дулаан буурах •Пневмоторакс •Тампонада •Хордлого ба дотрын өвчнүүд •Тромбоэмболи/ механик бөглөрөл Advanced Life Support Алгоритм
  • 62. 6262 СААХ-ий дараахи эмчилгээСААХ-ий дараахи эмчилгээ  Цусны эргэлт сэргэх нь СААХ-ийЦусны эргэлт сэргэх нь СААХ-ий т гсг л гэсэн г бишө ө үт гсг л гэсэн г бишө ө ү  СААХ-ий дараах эмчилгээ ньСААХ-ий дараах эмчилгээ нь эдгэрэлтэнд н л лнө өө өэдгэрэлтэнд н л лнө өө ө  Тохирсон хяналт, аюулг йүТохирсон хяналт, аюулг йү тээвэрлэлт ба эрхтэн системийгтээвэрлэлт ба эрхтэн системийг ргэлжл лэн дэмжихү үүргэлжл лэн дэмжихү үү  Тавилан т в гтэйө өТавилан т в гтэйө ө
  • 64. 6464 ДүгнэлтДүгнэлт  Эрсдэлийн байдлыг з рх-амьсгалүЭрсдэлийн байдлыг з рх-амьсгалү зогссон байдлаас ялгахзогссон байдлаас ялгах  З рх-амьсгал зогссон байдлыг оношлохүЗ рх-амьсгал зогссон байдлыг оношлохү  Аюулг й ба р д нтэйү ү үАюулг й ба р д нтэйү ү ү basic life supportbasic life support  Advanced life supportAdvanced life support  СААХ-ий дараахи эмчилгээСААХ-ий дараахи эмчилгээ  Сургалт, х ний н цү өөСургалт, х ний н цү өө ,, тоног т х р мжө өө өтоног т х р мжө өө ө ..

Editor's Notes

  1. UK Resuscitation Council advocates interventions that contribute to a successful outcome after cardiac arrest as a chain
  2. Victim exposure to hydrogen cyanide or hydrogen sulphide gas any assisted ventilation with mask with non-return valve Corrosive chemicals eg strong acids, alkalis, paraquat Beware substances easily absorbed through skin or respiratory tract eg organophosphates. Care with handling clothes/ body fluids. Wear protective clothing, gloves etc. Also eye protection &amp; effective handling &amp; disposal of sharps
  3. UK Resuscitation Council advocates interventions that contribute to a successful outcome after cardiac arrest as a chain
  4. L
  5. Give 2 effective rescue breaths Check in mouth if run into problems/ reposition airway
  6. NB Special Circumstances – modification Hypothermia Immersion and Submersion Poisoning Pregnancy Electrocution Anaphylaxis Acute severe asthma Trauma