Lekts8
- 2.
ДЭМБ:
◦ “Чадвар алдалттай хүний тоог бууруулж буй эмчилгээ бөгөөд
íýãýíò ÷àäâàð àëäàãäñàí áîë òóõàéí áàéäàëä íü äàñàí çîõèõ
÷àäâàðûã äýýøë¿¿ëýí íèéãìèéí èäýâõèòýé õàðèëöààíä оруулах
зорилгоор хийж буй бүхий л аргыг сэргээн засалт гэнэ”.
◦ Сэргээн засах эмчилгээ гэдэг нь чадвар алдалттай болсон
хүмүүсд хэрэгцээтэй биеийн, сэтгэл санааны болон нийгмийн
харилцаанд дасан зохицох мэдлэг, чадвартай болгох явцыг
хэлнэ гэжээ.
чадвар алдалттай хүмүүс өөрсдийн чадвар, нөөцийг хөгжүүлж,
ашиглах нь эмнэлзүйн сэргээн засах эмчилгээний хамгийн үр
дүнтэй арга юм
- 3.
Европын улсуудын эрүүл мэндийн холбоо
◦ Сэргээн засах эмчилгээ нь анагаах ухааны бие даасан салбар
бөгөөд “хүний биеийн болон танин мэдэхүйн үйл ажиллагаа,
зорилгот үйл хөдөлгөөний чадвар (зан авир), нийгмийн
оролцоог дэмжиж, эдгээрт нөлөөлөх хувь хүний болоод
гадаад орчны хүчин зүйлсийг өөрчлөх салбар юм”
- 5. Áóñàä àíàãààõ óõààí
ýì÷èëãýý
ýì÷-ã¿éöýòãýã÷
èäýâõèã¿é
Ñýðãýýí çàñàõ
àíàãààõ óõààí
ìåíåæìåíò
ýì÷-áàãø, òóñëàã÷
èäýâõèòýé
- 7. Эрүүл мэнд (Өвчин эмгэг)
Бүтэц,үйл
ажиллагаа
Чадвар
Хүрээлэн буй гадаад
хүчин зүйл
Нийгмийн
оролцоо
Хувь хүний
хүчин зүйл
- 8.
Зүрхний судасны эмгэгтэй өвчтөнүүдийн
биемахбодь, сэтгэл санаа, нийгмийн байдал,
хөдөлмөрийн чадварыг хэвийн хэмжээнд
сэргээх, тогтворжуулах зорилгоор хийгдэж буй
эмчилгээг хэлнэ.
- 9.
Зорилго
◦ Зүрх-судасны ажиллах чадварыг сайжруулах,
тогтвортой байлгах, ингэснээр аль болох үр
бүтээлтэй хэвийн амьдралд эргэн оруулах
◦ Хөдөлмөрийн чадвар сэргэх боломжгүй бол
Аль болох амьдралыг идэвхитэй байлгах
Амьдралын чанарыг сайжруулахад нөлөөлөх шинэ
сонирхол бий болгох
◦ Өвчтөнд сургалт явуулж, эрсдэлт хүчин зүйлийг
бууруулах арга барилд сургах
- 10.
Өвчтөнд сургалт явуулж, эрсдэлт хүчин
зүйлийг бууруулах арга барилд сургах
◦ Ишемид хүргэдэг урьдчилан сэргийлэх боломжтой
шалтгаанд сургалт чиглэгдэх
◦ Биеийн жинг хянах зорилгоор хоол, дасгал эмчилгээ
хийх
◦ Цусан дахь чихрийн хэмжээг нарийн хянах
◦ Тамхи татахгүй байх
◦ Эмийн эмчилгээ (цусан дахь өөх тосны хэмжээг
бууруулах, аспирин, бета-блокатор)
◦ Цусны даралтыг нарийн хянах
- 11. Зүрхний титэм судасны өвчний эрсдэлт хүчин зүйлс
Урьдчилан сэргийлэх боломжгүй
Нас
Эрэгтэй
Удамшил
Урьд нь энэ өвчнөөр өвчилж байсан
Урьдчилан сэргийлэх боломжтой
АД ихсэх
Тамхи
Гиперхолестролеми
Гипертриглицеридеми
Чихрийн шижин
Таргалалт
Хөдөлгөөний хомсдол
А хэлбэрийн хүмүүс
- 12.
Тархалт
◦ АНУ-д нийт нас баралтын 50% эзлэдэг бөгөөд
өвчлөл, нас баралтын түвшингээр 1-рт ордог
◦ Жилд 1,5 сая хүн инфаркт миокардаар өвчилдөг
бөгөөд 500 000 орчим нь нас бардаг
◦ Инфаркт миокардаар өвчлөгчдийн 50% нь 65-аас
доош насны хүмүүс байдаг
◦ Нийт өвчлөгчдийн 11-20% нь л сэргээн засах
эмчилгээнд хамрагддаг
◦ Сэргээн засах эмчилгээнд хамрагдсан өвчтөнүүдийн
нас баралтын түвшин бага байдаг
- 13.
Framingham (1987) судалгаагаар зүрх судасны
эмгэгийг бууруулах үндсэн 3 хүчин зүйл байна
◦ Эрсдэлт хүчин зүйлсийг бууруулах
Холестролыг бууруулах
Цусны даралтыг бууруулах
АД ихсэлтийг сайтар хянах
Тамхи татахгүй байх
◦ Эмчилгээний арга, технологийг сайжруулах
◦ Урьдчилан сэргийлэлт
- 14.
Зүрхний эмгэгийн сэргээн засах эмчилгээний үе
шат
◦ I цочмог үед эмнэлгийн нөхцөлд
◦ II амбулаторийн нөхцөлд 3-6 сарын хугацаанд
◦ III, IV тогтворжуулах үе
- 15.
I үе шат (эмнэлгийн нөхцөлд)
◦ Өвчний цочмог үед 1-14 хоног хүртэл хугацаагаар
үргэлжилж, эмнэлгийн нөхцөлд эмчийн хатуу
хяналтанд хийнэ
II шат (амбулаторийн нөхцөлд)
◦ Эмнэлгээс гарсаны дараагаас үргэлжилнэ. Эмчийн
хяналтанд хийгдэнэ
III, IV шат
◦ Амьдралын хэв маягыг өөрчлөх, дасгал эмчилгээ
байнга тогтмол хийж биеийн байдлыг сэргээх,
тогтворжуулах, урьдчилан сэргийлэх
- 16.
Àåðîáèê ÷àäàâõè- дасгалын үед
зарцуулах хүчилтөрөгчийн
хэмжээгээр тодорхойлогддог.
Ýíý ÷àäâàðûã õ¿÷èëòºðºã÷èéí ìàõèìóì
çàðöóóëàëòààð (Vo2max)
òîäîðõîéëäîã áºãººä áèåèéí íýã êã
æèíä íýã ìèíóòàíä çàðöóóëàãäàæ
áàéãàà õ¿÷èëòºðºã÷èéí (ìë) õýìæýý
þì.
Õýðâýý íèéò Î2-ûí çàðöóóëàëòûã
à÷ààëàëòàé õàðüöóóëæ ¿çâýë
/Çóðàã.17-1/ à÷ààëàë èõñýõýä Vo2
äàãàæ èõñýæ áàéñíàà òîäîðõîé öýãò
õ¿ðýýäçîãñäîã. Ýíý öýã íü õ¿í á¿ðò
õàðèëöàí àäèëã¿é áºãººä ýíý íü
òóõàéí õ¿íèé àåðîáèê ÷àäàâõè
(Vo2max) þì.
- 17.
Ç¿ðõíèé ìèíóòûí ýçýëõ¿¿í- à÷ààëàë
èõñýõýä èõýñäýã.
Äàñãàëûí ýðò ¿åä Frank-Starling-ûí
ìåõàíèçìààð öîõèëòûí ýçýëõ¿¿í
ихэсхэд ìèíóòèéí ýçýëõ¿¿í èõýñäýã.
¯¿íèéã Vo2-òîé õàðüöóóëæ ¿çâýë
/Çóðàã.17-2/ ò¿¿íèéã äàãàæ èõñýæ
áàéñíàà áàãà çýðýã áóóðñàí íü
àæèëëàæ áóé áóë÷èíä áèåèéí
äóëààí, õ¿÷èëøèë, í¿¿ðñõ¿÷ëèéí õèé
èõýññýæ, îêñèãåìîãëîáèí
çàäàðñàíòàé õîëáîîòîé.
Ìàõèìóì ìèíóòèéí öîõèëò íü Vo2maxûã
èëýðõèéëýõ ãîë ¿ç¿¿ëýëò þì.
- 18.
Ç¿ðõíèé öîõèëò- íü Vo2 -ûã
äàãàæ èõýñäýã /Çóðàã 17
-3/.
Ç¿ðõíèé öîõèëò íàñíû
õÿçãààðòàé áàéäàã.
Õýäèéãýýð áàéíãà äàñãàë
õèéäýã ÷ ãýñýí íàñ àõèõ òóñàì
ç¿ðõíèé öîõèëòûí ìàõèìóì
õýìæýý áóóðäàã. ¯¿íèéã
òîîöîõäîî 220-îîñ òóõàé õ¿íèé
íàñûã õàñàæ îëäîã.
- 19.
Öîõèëòûí ýçýëõ¿¿í- íü
ç¿ðõíèé íýã öîõèëòîíä ãàð÷
áàéãàà öóñíû õýìæýý áºãººä
õýðâýý çîãñîîä äàñãàë õèéæ
áàéãàà ¿åä ìóðóé
õýëáýðòýéãýýð Vo2 íü 40%
õ¿ðòýë èõýñäýã /Çóðàã. 174/. Õýâòýý áàéðëàëä
äàñãàëûí ýõýí ¿åýñ ìàêñèìóì
õýìæýýòýé îéðîëöîî áàéõ
áºãººä ýíý íü ç¿ðõíèé
öîõèëòèõýññýíýýð ìèíóòèéí
ýçýëõ¿¿í èõñýõòýé õîëáîîòîé
áàéäàã.
- 20.
Ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí
õ¿÷èëòºðºã÷èéí çàðöóóëàëò
(MVo2)- íü á¿õ áèåìàõáîäèéí
õ¿÷èëòºðºã÷èéí çàðöóóëàëòòàé
(Vo2) õàðüöóóëàõàä ò¿¿íèéã
äàãàæ èõýñäýã áºãººä
ñòåíîêàðäèéí áîñãî (anginal
threshold) õ¿ðýýä
õÿçãààðëàãääàã /Çóðàã.17-5/.
Ñòåíîêàðäèéí áîñãî ãýäýã íü
ìèîêàðäûí õ¿÷èëòºðºã÷èéí
õýðýãöýýã òèòýì ñóäàñ õàíãàæ
÷àäàõ õàìãèéí äýýä õýìæýý þì. Ýíý
õýìæýýíä î÷èõîä ºâ÷òºí öýýæýýð
ºâäºíº, ç¿ðõíèé öàõèëãààí
áè÷ëýãò èøåìèéí øèíæ ýñâýë õýì
àëäàãäàë ãàðíà.
- 21.
Ãàðààð äàñãàë õèéõ ¿åä
õºëººð äàñãàë õèéñíèéã
áîäâîë ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí
õ¿÷èëòºðºã÷èéí çàðöóóëàëò
èë¿¿ èõ áàéäàã /Çóðàã. 176/.
- 22.
Дээш õàðààä õýâòýýä õèéõ
äàñãàëûã
çîãñîî áàéäàëä õèéõòýé
õàðüöóóëàõàä áàãà ýð÷èìòýé
äàñãàëä MVo2 èõ, èх ýð÷èìòýé
äàñãàëä MVo2 áàãà çàðöóóëäàã
áàéíà /Çóðàã. 17-7/.
Ñòðåññòýé ýñâýë òàìõè òàòñàíû
äàðàà, õîîë èäñýíèé äàðàà, õ¿éòýí
îð÷èíä äàñãàë õèéõýä
õ¿÷èëòºðºã÷èéí çàðöóóëàëò àäèë
áàéõàä õàðèí ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí
õ¿÷èëòºðºã÷èéí çàðöóóëàëò èõ
áàéäàã. ̺í àäèëõàí íºõöºëä äàñãàë
õèéõýä õ¿÷èëòºðºã÷èéí çàðöóóëàëò
àäèë áàéõ áîëîâ÷ èçîìåòðèê äàñãàë
õèéõýä MVo2 èë¿¿ ºíäºð áàéäàã.
- 23.
Зүрхний эмгэгийн сэргээн засах эмчилгээний үр
дүн
◦ Ачаалал даах чадвар нэмэгдэнэ.
◦ Шинж тэмдэг багасна
◦ Цусан дахь өөх тосны хэмжээ буурна
Дасгал, хоол, эмийн эмчилгээ
◦ Тамхи татах нь зогсоно
Сургалт, зөвлөгөө, зан үйл
◦ Сэтгэл санааны хувьд өөдрөг болно
◦ Өвчлөл, нас баралтын тоо буурна
◦ Хүндрэл багасна
- 24.
Зүрхний сэргээн засах эмчилгээнд орох үйлчлүүлэгч
◦ Инфаркт миокардтай
◦ Зүрхний мэс засал хийлгэсэн
◦ Титэм судасны эмгэгтэй хүмүүс
◦ Зүрхний дутагдал, хэм алдагдалтай
◦ Кардиомиопати
◦ Ишемийн бус зүрхний эмгэгтэй
◦ Уушгины эмгэг хавсарсан
◦ Pacemaker болон автомат дефибрилятор суулгацтай
◦ Зүрхний хавхлаг солиулсан эсвэл эмчлүүлсэн
◦ Аневризм, аневризм тайруулсан, эрхтэн шилжүүлэн
суулгасан
- 25.
Эмнэлгийн болон амбулаторийн нөхцөлд дасгал эмчилгээнд орж болохгүй
харьцангуй эсрэг заалт
◦ Тогтворгүй стенокарди
◦ Тайван үеийн систолийн даралт >200, диастолийн даралт >110 mm Hg
◦ Хэвийн даралт 20 mmHg-р буурсан байх
◦ Дунд болон хүнд зэргийн аортын нарийсал
◦ Эрхтэн тогтолцооны цочмог эмгэг, халуунтай байх
◦ Тосгуур болон ховдлын хяналтгүй хэм алдагдал
◦ Хяналтгүй тахикарди (> 100 цох/мин)
◦ Зүрхний төрөлхийн дутагдал
◦ Зүрхний 3-р зэргийн хориг
◦ Цочмог перикардит, миокардит
◦ Шинэ эмболи
◦ Тромбофлебит
◦ Тайван үед ST хазайлт > 3 mm (ЭКГ)
◦ Чихрийн шижингийн хяналтгүй хэлбэр
◦ Ортопедик шалтгаан
- 26.
Эхний 1-7 өдөр (цочмог) эмнэлгийн нөхцөлд
хийгдэх сэргээн засах эмчилгээ
◦ Цоорол, уушгины үрэвсэл, тромбоэмболигоос
сэргийлэхийн тулд хөдөлгөх
◦ Маш бага эрчимтэй хөдөлгөөн хийх (1-2MET)
◦ Идэвхигүй үений далайцын дасгал (1.7MET)
◦ Гарны далайцын дасгал (1.7MET)
◦ Хөлний далайцын дасгал (2 MET)
Зайлсхийх хөдөлгөөн: изометрик дасгал (зүрхний цохилт
олширно), амьсгал түгжих (хэм алдагдал), хөлийг
зүрхний түвшнээс дээш өргөх (ачаалал нэмэгдэнэ)
◦ Bedside commode (3.6MET) versus bedpan (4.7 MET)
- 27.
Эхний 7-14 өдөр (цочмогдуу үе) эмнэлгийн
нөхцөлд хийгдэх сэргээн засах эмчилгээ
◦ Дунд зэргийн эрчимтэй хөдөлгөөн хийх (3-4MET)
Үений далайцын дасгал (хурд, үргэлжлэх хугацаа,
эсэргүүцлийг нэмэгдүүлнэ)
Эрт явуулах (эхлээд өрөөнд явна, тэгээд коридор, дараа
нь гүйлтийн зам дээр – 1 mph ээс нэмэгдүүлэн 1,5 mph, 2
mph, 2.5mph гэх мэт)
1mph (удаан) = 1.5-2MET
2 mph (тогтмол удаан явах)= 2-3MET
Тэргэнцэр түрэх = 2-3 MET
Өөртөө үйлчлэх чадварт сургах
- 29.
Амбулаторийн нөхцөлд хийх сэргээн засах
эмчилгээ/тогтворжуулах
◦ II үе (шууд)- эмнэлгээс гармагц шууд эхэлнэ, ЭКГ –
ийн хяналтанд хийгдэнэ
◦ III үе (завсрын) – ЭКГ-г зөвхөн шинж тэмдэг илэрсэн
үед хэрэглэнэ
◦ IV үе (тогтворжуулах)
- 30.
Амбулаторийн нөхцөлд хийх сэргээн засах
эмчилгээ/тогтворжуулах
◦
◦
◦
◦
◦
◦
◦
Удаан алхах
Тогтмол хурдтай алхах
Хурдтай алхах
Маш хурдтай алхах
Шогшох, алхаа
Шал угаах
Бэлгийн харьцаанд
2mph
3 mph
3-5 mph
4 mph
5 mph
2-3MET
3-4МЕТ
4-5МЕТ
5-6МЕТ
9МЕТ
2-4МЕТ
3-4МЕТ
Ачаалалтай сорилд 5-6МЕТ-д ишеми, хэм алдагдалгүй
байвал секс хийхэд аюулгүй гэдэг.
- 31.
Зүрхний үйл ажиллагааны ангилал- I
Өвчтөний зүрхний эмгэг хөдөлгөөний
чадварт нөлөөлөхгүй, жирийн ачаалалд
ядрах, зүрх дэлсэх, амьсгаа давчдах, зүрх
өвдөх шалтгаан болдоггүй
>7MET ажлыг төвөггүй хийнэ
10 кг ачаа өргөөд 8 шат явж чадна
35 кг ачаа өргөж зөөж чадна
Гэрийн гадаа ажил хийж чадна (газар ухах гм)
Спортоор хичээллэнэ (5 мph ачаалалтай гулгах, сагс, гар
бөмбөг тоглох, гүйх)
- 32.
Зүрхний үйл ажиллагааны ангилал-II
Хөдөлгөөний чадвар бага зэрэг
хязгаарлагдсан, тайван үед хэвийн, ердийн
ачаалал ядрах, зүрх дэлсэх, амьсгаадах,
цээжээр өвдөх шалтгаан болдог
>5 МЕТ шаардлагатай ажил хийж чадна, гэхдээ >7МЕТ
ажил чадахгүй
Бэлгийн ажил завсарлагагүй хийж чадна
Цэцэрлэгт ажиллах, rake, weed
Тэгш гадаргууд 4mph хурдтай алхана
- 33.
Зүрхний үйл ажиллагааны ангилал-III
Хөдөлгөөний чадвар их хэмжээгээр
хязгаарлагдсан, ердийн ачааллаас бага
ачаалалд ядрах, амьсгаадах, зүрх өвдөх
шалтгаан болдог
>2 MET ажил хийж чадах боловч <5МЕТ чадахгүй
Усанд завсарлагагүй орж чадна
Ороо засаж чадна
Цонхоо угааж чадна
2.5 mph хурдтай алхана
Боулинг, голф тоглож чадна
Завсарлагагүй хувцсаа өмсөж чадна
- 34.
Зүрхний үйл ажиллагааны ангилал- IV
Хөдөлгөөний үйл ажиллагааны чадвар их
хэмжээгээр алдагдсанаас аливаа үйлийг ямар
нэг зовиургүйгээр хийж чадахгүй. Тайван үед ч
зовиур илрэнэ.
◦ >2 MET шаардсан ажлыг хийж дуусгаж чаддаггүй.
◦ I-III ангилалд хийж чадаж буй ажлыг хийж чадахгүй
- 35. Эмчилгээний дасгалын хэлбэр
Зүрх судасны эмгэгтэй хүмүүст хэмнэлтэй, изотоник, аеробик
дасгал буюу том булчинд чиглэгдсэн байвал зохилтой
Алхах/шогшох, суурин дугуй унах, усанд аеробик хийх
Дасгал бие халаалт, төгсгөлийн үе шат заавал байх ёстой
Эрсдэл багатай хүнд бага зэргийн эсэргүүцэлтэй дасгалыг хүч,
тэсвэр сайжруулах зорилгоор хийх нь үр дүнтэй
Мэс засал хийлгэсэн, ИМ болсон хүн эсэргүүцэлтэй дасгалыг 36н 7 хоногийн дараа хийнэ.
Дараах үед эсэргүүцэлтэй дасгал хийхгүй
◦ Титэм судасны дутагдал, хяналтгүй хэм алдагдал, хүнд хэлбэрийн судасны
эмгэг, хяналтгүй АД ихсэх, систолийн даралт >160mm Hg, диастолийн даралт
>100 mm Hg, аеробик чадавхи 5 MET-ээс бага
Аеробик дасгалын чадавхи ихэссэний дүнд бүх төрлийн
булчингийн ширхэгт нөлөөлж, агших чадвар нэмэгддэг.
- 36.
Эмчилгээний дасгалын эрчим
◦ О2-ийн хэрэглээ, зүрхний ачааллын хэмжээгээр
ихэвчлэн тодорхойлдог
О2-ийн хэрэглээ
Босго
40-50% mах VO2
60 % max HR
Боломжийн хэмжээ
55-65 % mах VO2
70 % max HR
Ceiling
80-90% mах VO2
90 % max HR
◦ Зүрхний эмгэгтэй хүмүүст 40-50% mах VO2 байсан ч
гэсэн үр дүнтэй байдаг
- 37. Эмчилгээний дасгалын эрчим
Targeted Heart Rate
◦ Эмчилгээний дасгалын эрчмийг өвчтөний “бай” буюу
хүрч болох зүрхний цохилтонд тулгуурлаж
тохируулдаг
◦ “бай” зүрхний цохилтыг тодорхойлдог 3 арга байдаг
◦ А. Clearance heart rate method
◦ B. age-predicted method
◦ C. Karvonen арга
“бай” зүрхний цохилтыг махимум зүрхний
цохилтын 70-85%аар тодорхойлдог
◦ 0.7x ЗЦmax = бай цохилтыг тодорхойлохын эхэнд
◦ 0.85 х ЗЦmax = бай цохилтыг тодорхойлохын
- 38.
Clearance heart rate
◦ Ачаалалтай сорилын үеийн зүрхний махимум
цохилтын тоогоор тодорхойлогддог
Ачаалалтай сорилын үед махимум зүрхний цохилтын
70% д хүргэдэг
Age-predicted formula (эрүүл хүнд)
◦ 220-нас=махимум ЗЦ
Махимум ЗЦ-ын 70-85%
Karvonen method
◦ Бай ЗЦ =0.7 аас 0.85 х (тайван үеийн ЗЦmax-)+тайван
үеийн ЗЦ
- 39. Жишээ: 60 настай, махимум ЗЦ 160,
тайван үеийн ЗЦ 60
Насаар нь тооцох арга
◦ Бай ЗЦ =0.7 (220-нас) аас 0.85 (220-нас)
Бай ЗЦ =(220-60)x0.7 аас (220-60)x0.85
Бай ЗЦ =112-136 (1 минутанд)
Karvonen арга
◦ Бай ЗЦ =0.7 to 0.85 (ЗЦmax – ЗЦтайван) + ЗЦтайван
(160-60)x 0.7 + 60=130 доод хязгаар
(160-60) x 0.85 + 60 = 145 дээд хязгаар
Бай ЗЦ=130-145(1 минутанд)
- 41.
Дасгалын давтамж, үргэлжлэх хугацаа
◦ Хувь хүн болон дасгалын эрчмээс хамаарна
◦ Эрүүл хүнд махимум зүрхний цохилтын 70%д хүрэхэд
20-30 минут зарцуулагддаг
◦ Бие сул хүмүүст өдөрт 3-5 минут хийхэд л үр дүн
гардаг.
◦ Долоо хоногт 3-5 удаа
- 43. 1. Öî÷ìîã ¿å áóþó ç¿ðõíèé òàñàãò áàéõ ¿å
2. ýäãýðýõ ¿å áóþó ýì÷èëãýýã ãýðò íü
¿ðãýëæë¿¿ëýí õèéõ áºãººä ýíý ¿å íü ç¿ðõíèé
áóë÷èíä ñîðâè ¿¿ñýõ õ¿ðòýë ¿ðãýëæèëíý
3.äàñãàë õèéëãýõ ¿å - àæëûí ÷àäâàðûã
äýýøë¿¿ëýõ çîðèëãîîð àýðîáèê äàñãàë õèéëãýíý
4. òîãòâîðæóóëàõ ¿å.
- 44. Öî÷ìîã ¿å : Wengår-èéí àðãààð ýðò ¿åä õºäºë㺺íä îðóóëäàã.
1. ¯åíèé õºäºë㺺íèé èäýâõã¿é äàñãàë, øàãàéí ¿åíèé èäýâõòýé äàñãàë,
ººðºº õîîëëîõ, äàñãàëûí çîðèëãîòîé òàíèëöàõ
2. Äýýðõòýé àäèë äàñãàë, õºëºº óíæóóëààä ñóóíà.
3. Õàãàñ èäýâõòýé äàñãàë, ñàíäàë äýýð ñóóõ, äàñãàëûí òóõàé
èë¿¿ äýëãýðýíã¿é òàéëáàðëàæ ºãºõ, õºíãºí òîãëîîì
4. Áàãà çýðãèéí ýñýðã¿¿öýë ¿ç¿¿ëýõ, ñóóõ öàãèéã óðòàñãàõ, ãàðààð
õºíãºí àæèë õèéõ
5. Äóíä çýðãèéí à÷ààëàë ºãºõ, ñóóõ öàãèéã õÿçãààðëàõã¿é, ñóóãààä
õîîëëîõ, ºäºð òóòìûí ¿éë àæèëëàãààã ººðººð íü õèéëãýõ
6. Ýñýðã¿¿öëèéã íýìýãä¿¿ëýõ, óãààëãûí ºðºº ð¿¿ ÿâàõ, çîãñîîä ºäºð òóòìûí
¿éë àæèëëàãààã õèéõ, 1 öàã õ¿ðòýëõ á¿ëãèéí óóëçàëòàíä îðîëöîõ
7. 30 ìåòð õ¿ðòýë ººðòºº òààëàìæòàé õóðäòàé àëõàõ, ø¿ðø¿¿ðò îðîõ,
óóëçàëò ëóó àëõàæ î÷èõ, äîîø áóóõ äàñãàë õèéíý.
- 45. Öî÷ìîã ¿å
8. Çîãñîîä õèéõ äàñãàëûã íýìýãä¿¿ëýõ, ÿâàõ õóãàöààã èõýñãýõ,
øàòààð äîîø áóóõ /äýýø ãàðàõäàà ëèôòýýð ãàðàõ/,
9. Äàñãàëûí à÷ààëëûã íýìýãä¿¿ëýõ, ýíåðãè çàðöóóëàëòûã òîîöîõ,
ò¿¿íä ñóðàëöóóëàõ
10. Õºíãºí à÷ààëàëòàé äàñãàë õèéõ, ÿâàõ çàìûã óðòàñãàõ, ãàð
óðëàëààð èë¿¿ àæèëëàõ, ãýðòýý ãàðààä þó õèéõ òóõàé ÿðèëöàõ
11. Äàñãàë áîëãîíû õóãàöààã óðòàñãàõ
12. Ýñýðã¿¿öýëòýé äàñãàëûã íýìýãä¿¿ëýõ
13. Äýýðõèòýé àäèë äàñãàëûã ¿ðãýëæë¿¿ëýõ
14. 1 øàò äýýø òýãýýä äîîø áóóõ äàñãàë õèéíý.
- 46. ÝÄÃÝÐÝÕ ¯Å: öî÷ìîã ¿åèéí òºãñãºëä õèéæ áàéñàí
äàñãàëûí ýð÷ìèéã ààæèì íýìýãä¿¿ëæ
òîãòâîðæóóëàõ çîðèëãîòîé áºãººä ýíý çîðèëãîîð
àëõàõ, äóãóé óíàõ äàñãàë õèéäýã. Õ¿íäðýë
ãàðààã¿é òîõèîëäîëä ýíý ¿å îéðîëöîîãîîð 6í 7
õîíîãîîñ /èíôàðêò áîëñíîîñ õîéø/ ýõýëäýã. Ýíý
õóãàöààíä èíôàðêò áîëñîí ãàçàð ñîðâèæèæ
èíãýñíýýð õîâäëûí àíåâðèçì, ýñâýë õàíà çàäðàõ
ýðñäýë áàãàñäàã .
- 47.
ÄÀÑÃÀË ÕÈÉÕ ¯Å: Äàñãàëûí ¿åä õýì àëäàãäàë ýñâýë
àðòåðèéí äàðàëò à÷ààëàë èõñýõýä áóóðàõ ãì øèíæ èëýðâýë
äàñãàë õèéëãýõ ýñðýã çààëòòàé. Ç¿ðõíèé öàõèëãààí áè÷ëýãýýð
äàñãàëûí ¿åä à÷ààëëûã õÿíàäàã áîëîâ÷ áàéíãà õèéõ áîëîìæ áàãà
áàéäàã. Èéìýýñ ºâ÷òºíèé ç¿ðõíèé öîõèëò, ýñâýë Borg-ûí ¿íýëãýýã
àøèãëàäàã. Ç¿ðõíèé ìàõèìóì öîõèëòûí 85%-ààñ äîîø äàñãàëûí
à÷ààëëûã òîõèðóóëíà. Èõýâ÷ëýí 40-60% áàéõàä òîõèðîìæòîé
áàéäàã.
Ýíý ¿å íü 6-8í 7 õîíîã ¿ðãýëæëýõ áºãººä äàñãàëûã äîëîî õîíîãò
3 óäàà õèéõ áºãººä äàñãàëûã ñóíãàëòûí äàñãàëààð ýõýëæ äàðàà
íü àåðîáèê äàñãàëàà áàãàæèéí òóñëàìæòàé òóõàéëáàë ã¿éëòèéí
çàì, ýðãîìåòðèéã àøèãëàí õèéõ áºãººä òºãñãºëèéí ¿å øàò ãýæ
çààâàë áàéõ ¸ñòîé.
- 48.
Òîãòâîðæèõ ¿å: Ýíý ¿å õàìãèéí ÷óõàë. Ó÷èð íü
ýíý ¿åèéã õàéõðàõã¿é áîë äàñãàëûí ¿ð ä¿í
õýäõýí äîëîî õîíîãò ë àëãà áîëäîã. Äàñãàëûã äîëîî
õîíîãò äîîä òàë íü 2-3 óäàà, 30 ìèíóò õèéñíýýð
áèåìàõáîäèä ãàðñàí ýåðýã ººð÷ëºëò óäààí
õóãàöààíä òîãòâîðòîé áàéäàã.
