1. Οι δϊδεκα Κεοί του Ολφμπου

2. Δίασ
Ο Δίασ ι Ζευσ ςτθν Ελλθνικι μυκολογία είναι ο νεότεροσ γιοσ
του Κρόνου (εξοφ και το πατρωνυμικό Κρονίδησ που αναφζρεται
περιςςότερο ςτθν Οδφςςεια) και τθσ Ρζασ, εγγονόσ του Ουρανοφ και
τθσ Γαίασ. Είναι θ φψιςτθ κεότθτα του αρχαιοελλθνικοφ πανκζου, κακϊσ και
κεόσ του ουρανοφ και του κεραυνοφ.
Ο Δίασ υπιρξε ανζκακεν μετεωρολογικόσ κεόσ, ελεγκτισ τθσ αςτραπισ, του
κεραυνοφ και τθσ βροχισ και επίςθσ ιταν ο δυνατότεροσ και ςπουδαιότεροσ
κεόσ όλων των μυκολογικϊν όντων και κεϊν. Ο Κεόκριτοσ περίπου το 265
Π.Κ.Ε. ζγραψε: «άλλοτε είναι κακαρόσ ο Δίασ, άλλοτε βρζχει».
΢το ομθρικό ζποσ τθσ Λλιάδασ ζςτελνε τουσ κεραυνοφσ ςτουσ εχκροφσ του.
Άλλα εμβλιματά του, ιταν ο αετόσ και θ αιγίς.

3. Ιρα
΢τθν ελλθνικι μυκολογία θ Ήρα ιταν αδερφι και ςφηυγοσ
του Δία, κόρθ του Κρόνου και τθσ Ρζασ. Ιταν θ κεά του
γάμου και προςτάτιδα των γυναικϊν. Ηιλευε τον άνδρα τθσ
Δία για τισ απιςτίεσ του προσ αυτιν και πολλζσ φορζσ
εκδικικθκε τισ γυναίκεσ με τισ οποίεσ τθν απατοφςε ο Δίασ.
Θ γζννθςθ τθσ βαςίλιςςασ των κεϊν τοποκετείται ςε
διάφορα ςθμεία. Μερικά από αυτά είναι θ ΢άμοσ ι
θ ΢τυμφαλία ι θ Εφβοια. Θ μοίρα τθσ δεν ιταν διαφορετικι
από αυτι των αδερφϊν τθσ. Ο Κρόνοσ τθν κατάπιε,
προςπακϊντασ να πολεμιςει τθ μοίρα του, κακϊσ θΓαία και
ο Ουρανόσ του είχαν προφθτεφςει πωσ ζνασ απόγονόσ του
κα διεκδικοφςε τθν εξουςία. Μόνο όταν θ Ρζα κατόρκωςε,
με τζχναςμα, να ξεγελάςει τον Κρόνο, τότε θ Ιρα, μαηί με τα
υπόλοιπα αδζρφια τθσ, ξαναείδε το φωσ. Μετά τθν
εκκρόνιςθ του Κρόνου, ο Δίασ τθ ηιτθςε ςε γάμο.

4. Πoςειδϊνασ
΢τθν Ελλθνικι μυκολογία ο Ποςειδώνασ είναι
ο κεόσ τθσ ςτεριάσ και τθσ κάλαςςασ (και για αυτό
ονομάηονταν και Πελαγαίος), των ποταμϊν,
των πθγϊν και των πόςιμων νερϊν.
Γιοσ του Κρόνου και τθσ Ρζασ και αδελφόσ
του Δία κατοικοφςε πότε ςτον Όλυμπο και πότε ςτο
παλάτι του ςτα βάκθ τθσ κάλαςςασ, όπου ηοφςε και θ
γυναίκα του, θ Νθρθίδα Αμφιτρίτθ. Κατά μια εκδοχι
μεγάλωςε ςτθ Ρόδο όπου, μετά τθν ζνωςι τουσ με
τθν Αλία, αδελφι των Σελχινϊν, γεννικθκαν ζξι γιοι
και μια κόρθ, θ Ρόδθ, που ζδωςε το όνομά τθσ ςτο
νθςί. Ιταν πατζρασ ακόμα του Κθςζα, αλλά και
του Προκροφςτθ και του ΢κίρωνα και γιγάντων: των
δίδυμων Ώτου και Εφιάλτθ (από τθν ζνωςι του με
τθν Λφιμζδεια, κόρθ του βαςιλιά τθσ Κεςςαλίασ),
του Σιτυοφ (από τθν Ελαρά, κόρθ του Ορχομενοφ και
του Ωρίωνα(από τθν Ευρυάλθ, κόρθ του Μίνωα

5. Αφροδίτθ
Θ Αφροδίτθ είναι ζνα κθλυκό μυκολογικό αρχζτυπο. ΢ε
όλο τον αρχαίο κόςμο ζρχεται κανείσ αντιμζτωποσ με το
αρχζτυπο τθσ μθτζρασ κεάσ. Όντασ ςυνδεδεμζνθ με μια
φαινομενικά ατελείωτθ ςειρά φαινομζνων -αγάπθ,
γζννθςθ, κάνατο, γονιμότθτα, πόλεμο, φφανςθ, μαγεία,
ςυγγζνεια, γάμο, παρκενία, πζνκοσ κ.λπ.– ςτθ κεά
απευκυνόταν το μεγαλφτερο κομμάτι τθσ τελετουργικισ
δράςθσ που χαρακτθρίηει ζνα ςθμαντικό κομμάτι του
ανκρϊπινου πολιτιςμοφ. Οι τίτλοι τθσ, που αποδίδουν
τουσ τομείσ επιρροισ τθσ είναι αναρίκμθτοι: Βαςίλιςςα
του ουρανοφ, Πολεμίςτρια, Κόρθ, Πόρνθ, Μθτζρα-γθ,
Βαςίλιςςα του κάτω κόςμου, κ.λπ. Παρόλο που θ λατρεία
τθσ δε διαπερνά τον κόςμο πλζον, όπωσ ςτα αρχαία
χρόνια, είναι ακόμα πολφ ηωντανι, μετουςιωμζνθ
βακμιαία και αφομοιωμζνθ ςτα αρχζτυπα τθσ ςφγχρονθσ
κρθςκευτικισ εμπειρίασ. Είναι γνωςτό, για παράδειγμα,
ότι διάφορεσ πτυχζσ τθσ λατρείασ τθσ κεάσ-μθτζρασ
απορροφικθκαν από τθ λατρεία τθσ Παρκζνου Μαρίασ1.

6. Απόλλωνασ
Ο Απόλλωνασ είναι Μζγασ κεόσ του Ελλθνικοφ Πανκζου (Απλϊν
ςτθ κεςςαλικι διάλεκτο), με γφρω ςτισ 350 επικλιςεισ,
προςωνφμια και τοπικζσ λατρείεσ του, κεραπευτισ, μάντθσ και
θλιακόσ («Φοίβοσ»). Πικανότατα να αποτζλεςε ζμπνευςθ για το
κεό Απλοφ ςτθν ετρουςκικι μυκολογία.
Γεννικθκε από το κεό Δία (που ςτισ επικλιςεισ του αίκριοσ,
ανζφελοσ, υψινεφισ, αλλθγορείται ςε αζρα και ουρανό) και τθ
κεομθτρικι κεότθτα Λθτϊ (που αλλθγορείται ςτο αςτροφϊτιςτο
νυκτερινό ςτερζωμα). Θ επίκλθςι του «Διλιοσ» ςθμαίνει
φυςικά όχι μόνον τον γεννθκζντα ςτθ νιςο Διλο, αλλά και τον
Κεό που κάνει διλα και ορατά τα πάντα, αλλά και τα πάντα ορά
(«πανδερκζσ ζχων φαεςίμβροτον όμμα» ςφμφωνα με τον 34ο
Ορφικό Ύμνο, δθλαδι ωσ ο κεόσ που θ ματιά του φωτίηει τουσ
κνθτοφσ και παρατθρεί τα πάντα

7. Άρτεμθ
Θ γζννθςθ τθσ ιδιόρρυκμθσ κεάσ τοποκετείται ςτο νθςί
Ορτυγία. ΢' αυτό το άγονο πετρονιςι και μετά από
φοβερζσ ταλαιπωρίεσ και περιπλανιςεισ είχε καταφφγει
θ ζγκυοσ Λθτϊ προκειμζνου να κρυφτεί και να
προφυλαχτεί από τθν καταδιωκτικι μανία τθσ νόμιμθσ
ςυηφγου του Δία, τθσ Ιρασ. Εκεί και με τθ βοικεια όλων
των γυναικείων κεοτιτων (εκτόσ τθσ Ιρασ) ιρκε ςτο
φωσ θ Άρτεμισ και λίγο αργότερα ο αδερφόσ τθσ ο
Απόλλωνασ.
Από τισ πρϊτεσ κιόλασ ϊρεσ τθσ γζννθςισ τθσ θ Άρτεμθ
παίρνει πρωτοβουλίεσ. Αν και νεογζννθτο βρζφοσ,
βοθκά τθν εξουκενωμζνθ μθτζρα τθσ να ξεγεννιςει και
το δεφτερο τθσ παιδί, τον Απόλλωνα, και ταυτίηεται με
τον τρόπο αυτόν με τθν Ειλεικυία, από το ελεφκω+υιόσ,
δθλαδι μαμμι, και άρα τθ κεά του τοκετοφ. Πανζμορφθ
και πανζξυπνθ θ Άρτεμθ, είχε από πολφ νωρίσ κερδίςει
τθν εκτίμθςθ των άλλων κεϊν.

8. Ιφαιςτοσ
Κεόσ τθσ φωτιάσ, των θφαιςτείων,
τθσ μεταλλουργίασ και προςτάτθσ των
τεχνιτϊν. Ιταν ακόμα ο καταςκευαςτισ των
όπλων των κεϊν.
Γεννικθκε άςχθμοσ και παραμορφωμζνοσ, τόςο που θ
ίδια θ μθτζρα του, θ Ιρα, τον πζταξε από
τον Όλυμπο από τθ ντροπι τθσ. Ο κεόσ-βρζφοσ ζπεςε
ςτθ κάλαςςα, όπου τον περιςυνζλεξαν θ Κζτισ και
θ Ευρυνόμθ, οι οποίεσ τον ανζκρεψαν για εννζα χρόνια.
Μόλισ μεγάλωςε, ο κεόσ ζςτθςε αμζςωσ το πρϊτο του
ςιδθρουργείο ςτον βυκό του Αιγαίου, ςφυρθλατϊντασ
εκεί όμορφα αντικείμενα για τισ δφο αυτζσ κεότθτεσ.
Μια μζρα, θ Ιρα, ηθλεφοντασ τα κοςμιματα τθσ
Κζτιδασ, ρϊτθςε επίμονα τθ Νθρθίδα για τθν
προζλευςι τουσ και, όταν ανακάλυψε ότι τα είχε
φιλοτεχνιςει ο γιοσ που θ ίδια είχε περιφρονιςει, πιγε,
τον πιρε μαηί τθσ και τον ξανάφερε ςτο βουνό των κεϊν.
Εκεί, του προςζφερε ζνα ςιδθρουργείο με 20 φυςερά
και του ζδωςε για ςφηυγο τθν πανζμορφθ Αφροδίτθ

9. Ακθνά
Θ Αθηνά, κατά τθν Ελλθνικι μυκολογία, ιταν θ κεά τθσ ςοφίασ, τθσ
ςτρατθγικισ και του πολζμου. Παλαιότεροι τφποι του ονόματοσ τθσ
κεάσ ιταν οι τφποι Ἀκάνα (δωρικόσ) και Ἀκινθ, το δε όνομα Ἀκθνᾶ,
που τελικά επικράτθςε, προζκυψε από το επίκετο Ἀκαναία, που
ςυναιρζκθκε ςε Ἀκθνά> Ἀκθνᾶ. ΢τον πλατωνικό Κρατφλο το όνομα
Ακθνά ετυμολογείται από το Ακεονόα ι Θ-κεονόα, δθλαδι θ νόηση
του Θεοφ (Κρατυλ. 407b), αλλά θ εξιγθςθ αυτι είναι παρετυμολογικι.
Θ επιςτθμονικι βιβλιογραφία κεωρεί το κεωνφμιο προελλθνικό και
αγνϊςτου ετφμου.
΢υςχετίηεται από τουσ Ετροφςκουσ με τθ κεά τουσ Μζνρβα και
αργότερα από τουσ Ρωμαίουσ ωσ Μινζρβα, ςυμβολίηεται από
μια κουκουβάγια, ζφερε μια αςπίδα από δζρμα κατςίκασ,
ονομαηόμενθ Αιγίς που τθσ είχε δοκεί από τον πατζρα τθσ και
ςυνοδεφεται από τθ κεά Νίκθ. Θ Ακθνά ςυχνά βοικθςε ιρωεσ. Είναι
οπλιςμζνθ, ποτζ ωσ παιδί, πάντα παρκζνοσ.
Ο Παρκενϊνασ ςτθν Ακινα είναι ο πιο διάςθμοσ ναόσ αφιερωμζνοσ ς'
αυτιν. Ποτζ δεν είχε ςφντροφο ι εραςτι, αν και μια φορά
ο Ιφαιςτοσ προςπάκθςε και απζτυχε.

10. Άρθσ
Ο Άρθσ είναι ο Ζλλθνασ κεόσ του πολζμου. Είναι ζνασ από τουσ
Δϊδεκα Ολφμπιουσ, και γιοσ του Δία και τθσ Ιρασ. Εξαιτίασ τθσ
ιδιαίτερθσ πολεμοχαροφσ φφςθσ του αρκετοί ςυγγραφείσ του
19ου αιϊνα ιςχυρίςτθκαν ατεκμθρίωτα ότι ιταν ξζνοσ κεόσ,
κακϊσ κεωροφςαν ότι θ ελλθνικι φανταςία αποκλείεται να
δθμιοφργθςε ζναν τόςο άγριο κεό. ΢τουσ μφκουσ ο Άρθσ
εμφανίηεται πολεμοχαρισ και προκλθτικόσ και εκπροςωπεί τθν
παρορμθτικι φφςθ του πολζμου. Οι Ζλλθνεσ ιταν αμφίςθμοι
προσ τον Άρθ: αν και ενςωμάτωςε τθ φυςικι ανδρεία που
είναι αναγκαία για τθν επιτυχία ςτον πόλεμο, ιταν μια
επικίνδυνθ δφναμθ. ΢υντριπτικόσ, ακόρεςτοσ ςτθ μάχθ,
καταςτροφικόσ, και ο άνκρωποσ-ςφαγζασ.
Ο Φόβοσ ο Δείμοσ ιταν προςδεμζνοι ςτο άρμα μάχθσ του.
΢τθν Λλιάδα, ο πατζρασ του ο Δίασ τον λζει ότι είναι ο πιο
μιςθτόσ κεόσ ςε αυτόν. Θ αξία του ςαν κεόσ του πολζμου
τοποκετείται ςε αμφιβολία: κατά τθ διάρκεια του Σρωικοφ
πολζμου, ο Άρθσ ιταν ςτθν πλευρά των θττθμζνων, ενϊ θ
Ακθνά, που ςυχνά απεικονίηεται ςτθν ελλθνικι τζχνθ ωσ
κάτοχοσ Νίκθσ ςτο χζρι τθσ, ευνόθςε τουσ κριαμβευτικοφσ
Ζλλθνεσ

11. ΢τθν ελλθνικι μυκολογία, θ Εςτία είναι θ κεά τθσ εςτίασ, τθσ οικιακισ
ηωισ και τθσ οικογζνειασ, θ οποία λάμβανε τθν πρϊτθ προςφορά ςε
κάκε κυςία ςτο ςπιτικό, αλλά δεν είχε δθμόςια λατρεία.
΢τθν Ρωμαϊκι μυκολογία θ ςχεδόν αντίςτοιχι τθσ ιταν θ Βζςτα, που
προςωποποιοφςε τθ δθμόςια εςτία, και τθσ οποίασ θ λατρεία ζδενε
τουσ Ρωμαίουσ με μια μορφι εκτεταμζνθσ οικογζνειασ.
Σο όνομά τθσ ςθμαίνει “ςπίτι και εςτία”: το ςπιτικό και τουσ κατοίκουσ
του. Θ Εςτία ςυμβολίηει τθν ςυμμαχία μεταξφ των αποικιϊν και των
μθτζρων-πόλεϊν τουσ και είναι θ μεγαλφτερθ κόρθ τθσ Ρζασ και
του Κρόνου, αδερφι των Δία, τθσ Ιρασ, του Άδθ του Ποςειδϊνα και
τθσ Διμθτρασ. Αρχικά ενταςςόταν ςτουσ Δϊδεκα Ολφμπιουσ, αλλά
αργότερα αντικαταςτάκθκε από τον Διόνυςο. Ζπειτα, φρόντιηε τθν
ιερι φωτιά ςτον Όλυμπο. Οι βωμοί τθσ περιελάμβαναν κάκε
οικογενειακι εςτία.
Αμζςωσ μετά τθν γζννθςι τουσ, ο Κρόνοσ κατάπιε τθν Εςτία και τα
αδζρφια τθσ εκτόσ από τον Δία, ο οποίοσ αργότερα τουσ διζςωςε και
τουσ οδιγθςε ςε πόλεμο εναντίον του Κρόνου και των
άλλων Σιτάνων. Θ Εςτία ορκίςτθκε να παραμείνει για πάντα παρκζνα
και αρνικθκε ςτα καλζςματα του Ποςειδϊνα και του Απόλλωνα. Μια
φορά κινδφνευςε να βιαςτεί από τον Πρίαπο, ζναν ελάςςονα κεό τθσ
γονιμότθτασ, αλλά ςϊκθκε από το ογκάνιςμα ενόσ όνου.
Εςτία

12. Διμθτρα
Θ Διμθτρα ιταν κεά που δεν ιταν γνωςτι για τουσ ζρωτεσ τθσ.
Ιταν απόμακρθ και ακατάδεκτθ, γι´αυτό και οι εραςτζσ τθσ ιταν
ολιγάρικμοι. Πρϊτοι διεκδικθτζσ τθσ υπιρξαν τα αδζρφια τθσ.
Πρϊτοσ ο Δίασ, μεταμορφϊκθκε ςε ταφρο για να ηευγαρϊςει μαηί
τθσ. Μετανιωμζνοσ για τθν πράξθ του ευνοφχιςε ζνα κριάρι και
άφθςε τα όργανά του ςτθν αγκαλιά τθσ Διμθτρασ ωσ ζνδειξθ
μεταμζλειασ. Εκείνθ δζχτθκε τθ ςυγγνϊμθ του και μερικοφσ μινεσ
μετά γζννθςε τθ μονάκριβθ κόρθ τθσ Περςεφόνθ. Ακολοφκθςε ο
ζρωτασ του Ποςειδϊνα για τθ κεά. Θ Διμθτρα για να γλυτϊςει
από τθν πολιορκία του μεταμορφϊκθκε ςε φοράδα και κρφφτθκε
ανάμεςα ςτα βαςιλικά κοπάδια του Όκνιου, γιου του Απόλλωνα.
Μόλισ ο Ποςειδϊνασ το αντιλιφκθκε μεταμορφϊκθκε ςε άλογο
και κατάφερε τελικά να ηευγαρϊςει μαηί τθσ. Καρποί αυτισ τθσ
ςυνεφρεςθσ ιταν μία κόρθ, θ Δζςποινα, το όνομα τθσ οποίασ δεν
ζπρεπε ποτζ να προφζρεται, και ζνα άλογο με φτερά και μαφρθ
χαίτθ, ο Αρίων. Θ οργι τθσ Διμθτρασ για τον βιαςμό τθσ από τον
Ποςειδϊνα, τθσ ζδωςε το προςωνφμιο Ερινφα. Ο Δίασ για να τθν
κατευνάςει ζςτειλε τισ Νφμφεσ να τθν λοφςουν ςτον
ποταμό Λάδωνα, παίρνοντασ ζτςι το όνομα Λουςία

13. Ζρμθσ
Θ καταγωγι του Ερμι είναι πολφ μακρινι και
ςυνδζεται με τθν προϊςτορικι Ελλάδα, κακϊσ
υπάρχουν ςτοιχεία που υποδεικνφουν ότι οιΕρμές,
ι Ερμεία, (?οι ορκωμζνοι λίκοι που χρθςιμοποιοφνταν
για τθν οριοκζτθςθ περιοχϊν και ωσ οδοδείκτεσ για
τουσ ταξιδιϊτεσ) ιταν διαδεδομζνεσ ςτθν προϊςτορικι
Κριτθ και ςε άλλεσ περιοχζσ τθσ αρχαίασ Ελλάδασ, και
κεωρείται πωσ ζχουν ςτενι ςχζςθ με τα Καβείρια
μυςτιρια, τα πιο αρχζγονα μυςτιρια τθσ ελλθνικισ
επικράτειασ ςτθν αρχαιότθτα.
Όπωσ είναι γνωςτό, από τθν πτολεμαϊκι περίοδο θ
πόλθ τθσ Αλεξανδρείασ ςτθν Αίγυπτο κακίςταται ζνα
από τα πιο ξακουςτά πνευματικά κζντρα τθσ εποχισ,
ςτθν οποία ςυναντϊνται και αναμιγνφονται όλα τα
φιλοςοφικά ρεφματα.