Παρουσίαση σε σχολείο.

1. ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ
ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ:
Την αποκατάσταση των ικανοτήτων σύμφωνα
με το γνωσιακό προφίλ που προκύπτει από τη
διαγνωστική διαδικασία.
Τη διδασκαλία της ανάγνωσης και της
ορθογραφίας.
Την ψυχολογική υποστήριξη του δυσλεξικού
μαθητή για την αντιμετώπιση των δευτερογενών
ψυχολογικών προβλημάτων και την ενίσχυση
του συναισθήματος αυτοεκτίμησης.
Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. - Ψυχοθεραπεύτρια

2. Ένα δυσλεξικό παιδί ΔΕΝ
προοδεύει:
Με επανάληψη της τάξης.
Με επαναλήψεις μόνο της διδακτέας ύλης.
Με ψυχολογική υποστήριξη ή ψυχοθεραπεία
μόνο.
Με περισσότερη προσοχή, αγάπη,
κατανόηση μόνο.
Με το πέρασμα του χρόνου.
Με ασκησιακό υλικό που στοχεύει στην
καλλιέργεια της αντιληπτικής ικανότητας.
Με τιμωρίες, αυστηρότητα, πίεση.
Με το να του αποδίδονται κατηγορίες και
Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος
ευθύνες με σκοπό να φιλοτιμηθεί. Α.Π.Θ. - Ψυχοθερα

3. Ένα δυσλεξικό παιδί
Δεν ελέγχει αυτά που του
συμβαίνουν.
Δεν προγραμματίζει πότε θα θυμάται
και πότε θα ξεχάσει κάτι που
διδάχτηκε.
Δεν μπορεί να αυτοματοποιήσει τη
γνώση των ορθογραφικών κανόνων
και γι ‘ αυτό κάνει λάθη ακόμα και
στην περίπτωση που τους γνωρίζει.
Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. - Ψυχοθερα

4. Κατά συνέπεια:
Δεν είναι καθόλου δίκαιο να το θεωρούμε
υπεύθυνο και ένοχο για τις δυσκολίες του.
Η προτροπή «προσπάθησε περισσότερο»
δεν έχει κανένα νόημα όταν απευθύνεται
σε δυσλεξικό άτομο, αν δεν υπάρχει κάτι
συγκεκριμένο και εφικτό για το οποίο να
πρέπει να προσπαθήσει. ‘Οχι μόνο δεν
προσφέρει καμιά ευκαρία ή κίνητρο για
βελτίωση, αλλά είναι άδικη και
αποθαρρυντική.
Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. - Ψυχοθερα

5. Πώς Μπορούν να βοηθήσουν οι Γονείς
ΗΛΙΚΙΑ 4-5
Τυπική
εξέλιξη
Παρακολουθεί
ιστορίες
Ξέρει ότι οι λέξεις
διαβάζονται μέσα από
τα βιβλία
Αναγνωρίζει κάποια
γράμματα
Προσπαθεί να γράψει
Δείγματα πιθανών
προβλημάτων
Δεν ξέρει πώς να
κρατήσει το βιβλίο
Δεν μπορεί να
ξεχωρίσει γράμματα
από «μουντζούρες»
Δεν μπορεί να
αναγνωρίσει κάποια
γράμματα
Δεν αναγνωρίζει το
όνομά του
Έχει περιορισμένο
λεξιλόγιο
Βοήθεια
Να του διαβάζετε
βιβλία
Μάθετέ του
τραγουδάκια με
ομοιοκαταληξία
Γράφετε μπροστά
του σημειώσεις ή
λίστες,που θα σας δει
μετά να τις διαβάζετε
Μην του δίνετε να
κάνει γραπτές
ασκήσεις
Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. - Ψυχοθερα

6. Πώς Μπορούν να Βοηθήσουν οι Γονείς
ΗΛΙΚΙΑ 5-6
Τυπική εξέλιξη
Δείγματα πιθανών
προβλημάτων
Μπορεί και μιλά με
ομοιοκαταληξία
Μπορεί να «κάνει»
τους «ήχους»
λέξεις(π.χ. «φ» και
«ως» μας κάνει
«φως»
Μπορεί να
σχηματίζει συλλαβές
Έχει δυσκολία να
ξεχωρίσει τους ήχους
που δομούν μια
λέξη(π.χ. «γα και
τα» μας κάνει
«γάτα»
Αργεί να βρει το
όνομα αντικειμένων
και χρωμάτων
‘Εχει δυσκολία να
μάθει
ομοιοκατάληκτα
στιχάκια
Βοήθεια
Δώστε έμφαση σε
παιχνίδια με
ομοιοκαταληξία
Να γίνει έλεγχος
φωνολογικής
συνειδητότητας από
λογοπεδικό, αν δεν
σημειωθεί βελτίωση
Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. - Ψυχοθερα

7. Πώς Μπορούν να Βοηθήσουν οι Γονείς
ΗΛΙΚΙΑ 6-7
Τυπική εξέλιξη
Αρχίζει να διαβάζει
απλές λεξούλες
Με πρακτική
εξάσκηση μπορεί να
διαβάζει με άνεση πιο
δύσκολες
λέξεις/βιβλία, ενώ
κατανοεί το
περιεχόμενο και
μπορεί να μετρά τις
συλλαβές μιας λέξης
Δείγματα πιθανών
προβλημάτων
Βοήθεια
Το παιδί
Αρχίστε να γίνεστε οι
παραπονιέται ότι
προστάτες του παιδιού
κουράζεται,ότι τα
σας
άλλα παιδιά διαβάζουν Ζητήστε να γίνει
καλύτερα απ’ αυτό
διαφορικήΔυσκολεύεται να
διεπιστημονική
διαβάσει
διάγνωση της
δυσκολίας
«Μένει πίσω» σε
σχέση με
συνομηλίκους του
Αρνείται να
μελετήσει
Αποφεύγει το
Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. - Ψυχοθερα
διάβασμα

8. Πώς Μπορούν να Βοηθήσουν οι Γονείς
ΗΛΙΚΙΑ 7-8
Τυπική εξέλιξη
Αρχίζει να διαβάζει
χωρίς βοήθειαδιαβάζει για τη δική
του ευχαρίστηση
Ξαναδιαβάζει
προτάσεις/λέξεις όταν
δε βγάζει νόημα
Γράφει
ορθογραφημένα
απλές λέξεις
Χρωματίζει τη φωνή
του στην ανάγνωση
Δείγματα πιθανών
προβλημάτων
Βοήθεια
Αρχίζει να
Ξεκινήστε με ειδική
«αποσύρεται» και
μαθησιακή
εμφανίζει δείγματα
αποκατάσταση
προβληματικής
Προσανατολίστε το
συμπεριφοράς
παιδί σε ασχολίες
«Μαντεύει» και
όπου έχει σίγουρη
διαβάζει λανθασμένα
επιτυχία(π.χ. σπορ),
τις άγνωστες λέξεις
ενώ συνεχίζεται η
προσπάθεια της
Εστιάζει τόσο πολύ
γραφοφωνημικής
στη «σωστή»
αποκωδικοποίηση των αποκατάστασης
λέξεων, που δεν
κατανοεί αυτά που
Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. - Ψυχοθερα
διαβάζει

9. ΠΡΟΛΗΨΗ,ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ
ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΟ ΚΑΙ
ΤΟΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΑΙ ΤΙΣ
ΠΡΩΤΕΣ ΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ (1)
Ενισχύστε τον συντονισμό των λεπτών κινήσεων του
παιδιού(οπτικο-κινητικός συντονισμός, π.χ.με τον
χειρισμό ψαλιδιού) και τον συτονισμό των μεγάλων
κινήσεων του παιδιού και την εκπαίδευσή του στη
χωρο-κατεύθυνση και στον προσανατολισμό(π.χ.
Κολύμπι,χορός)
Η νηπιαγωγός λειτουργεί ως μοντέλο μίμησης για να
μάθει το παιδί να συμπεριφέρεται ως αναγνώστης
Προσοχή στον τρόπο με τον οποίο το παιδί
χρησιμοποιεί το μολύβι και το τετράδιο
Η ζωγραφική βοηθά το παιδί να ασκηθεί στον έλεγχο
του μολυβιού και αποτελεί την καλύτερη προεργασία
για το γράψιμο Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. - Ψυχοθερα

10. ΠΡΟΛΗΨΗ,ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ
ΜΑΘΗΣΙΑΚΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΟ ΚΑΙ
ΤΟΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΚΑΙ ΤΙΣ
ΠΡΩΤΕΣ ΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ (2)
Τα «γραπτά» του παιδιού,όσο ακαταλαβίστικα
κι αν είναι,πρέπει να γίνονται δεκτά και να
ενθαρρύνεται συνεχώς να παρουσιάζει τη δική
του «γραπτή» δουλειά
Επιμείνετε στην αναγνώριση και επανάληψη
των γραμμάτων και της ονομασίας τους
Η διόρθωση των λανθασμένων γραφημάτων
πρέπει να παρουσιάζεται όσο πιο
διασκεδαστικά είναι δυνατόν(π.χ.το σωστό
σχήμα του γραφήματος συνδέεται με μια
εικόνα)
Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. - Ψυχοθερα

11. Συμπτώματα και δείγματα Ειδικών
Μαθησιακών Δυσκολιών και Δυσλεξίας
στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο
Προβλήματα στην ανάγνωση και στην κατανόηση του
περιεχομένου αυτών που διαβάζει
Ορθογραφικά λάθη,παράληψη ή πρόσθεση
γραμμάτων,συλλαβών,λέξεων και παράληψη σημείων
στίξης και τόνων
Δυσκολίες στο να γράψει αυτά που λέει ή να
διατυπώσει σωστά αυτά που σκέπτεται
Κακόγραφα γραπτά,σύντομα σε περιεχόμενο
Δυσαριθμησία
Πρόβλημα στην αντιγραφή,προπάντων από τον
πίνακα
Δυσκολεύεται σε οτιδήποτε προϋποθέτει
προσανατολισμό στο χρόνο ή στο χώρο(π.χ.χρήση
ενός χάρτη,λεξικού ή τηλεφωνικού Ψυχολόγος Α.Π.Θ. - Ψυχοθερα
Παπαγαθαγγέλου Αγγελική καταλόγου)

12. Αντιμετώπιση του μαθητή με Ειδικές
Μαθησιακές Δυσκολίες και Δυσλεξία από τον
Εκπαιδευτικό της Δευτεροβάθμιας
εκπαίδευσης(1)
Να δείχνει κατανόηση και να παρέχει την απαραίτητη
ψυχολογική στήριξη,να έχει αίσθηση του χιούμορ και
να επιβραβεύει όποτε χρειάζεται τους μαθητές με
μαθησιακές δυσκολίες
Να συζητά με το μαθητή το πρόβλημά του και να δίνει
έμφαση στην προσπάθεια
Να δίνει την ευκαιρία στο παιδί να διακριθεί σε κάποια
άλλη δραστηριότητα ή μάθημα και να ενθαρρύνει τις
προσπάθειές του
Να αποφεύγει τις συγκρίσεις μέσα στην τάξη και να
μη δημιουργεί ανταγωνιστικό κλίμα μεταξύ των
Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. - Ψυχοθερα
παιδιών

13. Αντιμετώπιση του μαθητή με Ειδικές
Μαθησιακές Δυσκολίες και Δυσλεξία από τον
Εκπαιδευτικό της Δευτεροβάθμιας
εκπαίδευσης(2)
Να μην επιβάλλει στο παιδί να διαβάζει
μεγαλόφωνα,τη στιγμή που ξέρει ότι δυσκολεύεται
στην ανάγνωση,ή να του ζητά να γράψει στον πίνακα
Να δίνει στο συγκεκριμένο παιδί περισσότερο χρόνο
για να απαντήσει είτε προφορικά είτε σε γραπτές
εργασίες
Να εξηγεί στο παιδί τα λάθη του και να του δείχνει
πώς αλλιώς θα μπορούσε να παρουσιάζει τις ιδέες του
Να μην αξιολογεί τη «λογική» αλληλουχία των
σκέψεων του παιδιού,αλλά το περιεχόμενο του λόγου
του,δηλαδή κατά πόσο δίνει το ζητούμενο
Να ενσωματώσει τη μέθοδο αυτοαξιολόγησης στο
μαθησιακό πρόγραμμα,γιατί βοηθά και οδηγεί στην
εποικοδομητική κριτική
Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. - Ψυχοθερα

14. Αντιμετώπιση του μαθητή με Ειδικές Μαθησιακές
Δυσκολίες και Δυσλεξία από τον Εκπαιδευτικό της
Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης(3)
Να σέβεται τη διαφορετικότητα και να μην την κάνει
αισθητή μέσα στην τάξη
Να μην κατεβάζει βαθμούς επειδή το παιδί δεν θυμάται
ονόματα,ημερομηνίες,χρονολογίες,αριθμούς,
προπαίδεια
Να εμπλέκει συστηματικά το συγκεκριμένο μαθητή στον
προφορικό λόγο κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας,έτσι
ώστε να εξασκείται στον προφορικό λόγο
Στην προφορική εξέταση να βοηθάει το παιδί με
διευκρινιστικές και καθοδηγητικές ερωτήσεις και στα
γραπτά διαγωνίσματα να εκφωνεί τις ερωτήσεις σε όλη
την τάξη
Οι γραμματικοί κανόνες και η ορθογραφία των λέξεων
Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. - Ψυχοθερα
να εξετάζονται προφορικά

15. Αντιμετώπιση του μαθητή με Ειδικές Μαθησιακές
Δυσκολίες και Δυσλεξία από τον Εκπαιδευτικό
της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης(4)
Ο εκπαιδευτικός πρέπει να επιμένει ο συγκεκριμένος
μαθητής,στη διάρκεια του μαθήματος, να κάθεται όσο
πιο κοντά του είναι δυνατόν
Ο εκπαιδευτικός πρέπει να συνεργάζεται στενά με
τους γονείς και να τους βοηθά να καταλάβουν το
πρόβλημα του παιδιού τους,ώστε να μην το
φορτώνουν με περιττά μαθήματα και να μην έχουν
απαιτήσεις για υψηλές βαθμολογίες
Τέλος, ο εκπαιδευτικός πρέπει να βοηθήσει τα
υπόλοιπα παιδιά να καταλάβουν το πρόβλημα του
συμμαθητή τους,χωρίς να υποβιβάσει ή να
γελοιοποιήσει το παιδί με μαθησιακές
δυσκολίες,τονίζοντας τις ικανότητες και τις δεξιότητες
του σε άλλους τομείς
Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. - Ψυχοθερα

16. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ:
Τα δυσλεκτικά άτομα ΔΕΝ ΥΣΤΕΡΟΥΝ σε
τίποτε από τους άλλους – απλώς,
«μαθαίνουν»,δηλαδή
καταγράφουν,επεξεργάζονται,κατανοούν,
οργανώνουν,απομνημονεύουν και
μεταφέρουν τη γλώσσα με το δικό τους
τρόπο και ρυθμό
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ
ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΙ
ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΕ Ο,ΤΙ ΑΦΟΡΑ ΤΗ
ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΤΟΥΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. - Ψυχοθερα

17. ΑΡΑ,αν το παιδί δυσκολεύεται στην
ανάγνωση ή κάνει αδικαιολόγητα
ορθογραφικά λάθη ή μαθαίνει κάτι σήμερα
και δεν το θυμάται αύριο,ΤΟΤΕ:
ΔΕΝ καταπιέζουμε το παιδί
ΔΕΝ το τιμωρούμε
ΔΕΝ το κρίνουμε αρνητικά
ΔΕΝ το αφήνουμε να νιώσει ότι
αποτυγχάνει επειδή δεν
προσπαθεί αρκετά
Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. - Ψυχοθερα

18. ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ:
Δίνουμε τα χρονικά περιθώρια στο
παιδί να ωριμάσει στους δικούς
του ρυθμούς,και στις σχετικές
δεξιότητες να «τελειοποιηθούν»
με το δικό τους τρόπο,
στα υπεύθυνα γι ‘αυτές
γλωσσικά κέντρα του εγκεφάλου
Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. - Ψυχοθερα

19. ΔΗΛΑΔΗ, ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ
ΕΙΝΑΙ:
ΑΠΕΡΙΟΡΙΣΤΗ και
ΑΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΗ ΘΕΤΙΚΗ
ΑΠΟΔΟΧΗ της
διαφορετικότητας
του παιδιού – του κάθε παιδιού
Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. - Ψυχοθερα