1. Η θέση
της
γσναίκας
στην
Αρταία
Σπάρτη

2.  Ο γυναικεύοσ πληθυςμόσ τησ Σπϊρτησ
αποκλειόταν από το ςτρατιωτικό λειτούργημα,
διότι οι νόμοι τησ πόλεωσ προςδιόριζαν ωσ
καθόκον τουσ την γϋννηςη και ανατροφό υγιών
τϋκνων. Η αγωγό των γυναικών δεν ϊγγιζε, ούτε
καν προςϋγγιζε, τα όρια αυςτηρότητασ εκεύνησ
των ανδρών, διότι ο προοριςμόσ και η αποςτολό
τουσ εντόσ τησ Πολιτεύασ όταν διαφορετικόσ
φύςεωσ. Αυτό βεβαύωσ δεν θα πρϋπει να
ερμηνευθεύ ωσ μύα καταπύεςη του γυναικεύου
φύλου, το αντύθετο μϊλιςτα.

3.  Η γυναικεύα ελευθερύα ςε καμύα ϊλλη πόλη
του αρχαύου Ελληνικού Κόςμου δεν
εκδηλώθηκε τόςο ϋμπρακτα, όςο ςτην
Λακωνικό Πολιτεύα. Στη Σπϊρτη, οι γυναύκεσ
εύχαν το αποκλειςτικό προνόμιο, απ' όλεσ τισ
ϊλλεσ Ελληνύδεσ, να γυμνϊζονται ιςότιμα με
τουσ ϊνδρεσ και να κυκλοφορούν ϊνευ
περιοριςμών. Όπωσ γνωρύζουμε, ευγονικϋσ
μϋθοδοι ύςχυαν και ωσ προσ τισ γυναύκεσ, οι
οπούεσ ϊπτονταν του καθοριςμού τησ υγεύασ
των γυναικών και τησ καταλληλότητασ τουσ
να φϋρουν ςτον κόςμο υγιό παιδιϊ.

4.  Οι Σπαρτιϊτιςςεσ δεν δεύλιαζαν να μιλόςουν. Αναπτύχθηκε
παρϊδοςη που ανιχνεύεται ςτην εποχό του Ηρόδοτου
ακόμη, η οπούα αποδύδει ςτισ γυναύκεσ τησ Σπϊρτησ
εξαιρετικϊ οξυδερκεύσ ό πνευματώδεισ παρατηρόςεισ.
Πολλϋσ από αυτϋσ ςυγκεντρώθηκαν ςε ϋνα ϋργο με
τύτλο «Αποφθϋγματα Λακωνικϊ» που αποδύδεται ςτον
Πλούταρχο. Όταν μια ξϋνη γυναύκα ρώτηςε τη Γοργώ,
θυγατϋρα του βαςιλιϊ Κλεομϋνη του Α΄ και ςύζυγο του
βαςιλιϊ Λεωνύδα (του ςπουδαύου όρωα των Θερμοπυλών),
γιατύ οι Σπαρτιϊτιςςεσ όταν οι μόνεσ που εξουςύαζαν τουσ
ϊντρεσ τουσ, εκεύνη απϊντηςε «γιατύ εύμαςτε οι μόνεσ
γυναύκεσ που γεννϊμε (πραγματικούσ) ϊντρεσ». Όταν ϋνα
αγόρι γύριζε από τη μϊχη μόνο, δύχωσ τ’ αδϋλφια του, η
μητϋρα, αντύ να τον καλωςορύςει με τρυφερϊδα, τον
ςφυροκοπούςε με προςβολϋσ: «Σε μεγϊλωςα για να γύνεισ
εςύ ο μόνοσ δειλόσ από τα παιδιϊ μου;».

5.  Η Λακωνικό φρϊςη «ό ταν ό επύ
τασ» λϋγεται ότι εκςτομιζόταν από
την τυπικό Σπαρτιϊτιςςα μητϋρα ό
τη ςύζυγο και απευθυνόταν ςτο γιο
ό τον ϊντρα τησ όταν εκεύνοσ
ϋφευγε για τον πόλεμο.
Σόμαινε: «γύρνα πύςω με την
αςπύδα ςου, ζωντανόσ και νικητόσ
φϋροντασ την αςπύδα ςου, ό γύρνα
νεκρόσ, να ςε κουβαλούν πϊνω
ςτην αςπύδα οι νικηφόροι
ςυμπολεμιςτϋσ ςου».

6.  Η ανατροφό των κοριτςιών
εναπόκειτο ςτην κρύςη και ςτη
βούληςη των γονϋων τουσ, η
μόνη δε υποχρϋωςό τουσ όταν
να γυμνϊζονται. Ουκ ολύγα
κορύτςια, διακρύνονταν ςτο
ακόντιο, ςτη ρύψη του δύςκου,
ςτην πϊλη, ςτο τρϋξιμο και ςε
λοιπϋσ αθλητικϋσ δοκιμαςύεσ,
ενώ ενεργόσ όταν η ςυμμετοχό
τουσ, ςε θρηςκευτικϊ και
καλλιτεχνικϊ δρώμενα. Σε
όλεσ αυτϋσ τισ δραςτηριότητεσ,
τα κορύτςια ςυμμετεύχαν και
γυμνϊ, γεγονόσ πρωτόγνωρο
και αςύλληπτο για ϊλλη πόλη -
κρϊτοσ.

7.  Η ελευθερύα εκφραζόταν
και ςτη γυναικεύα αμφύεςη.
Πολλούσ αιώνεσ πριν
εφευρεθεύ η «μύνι» φούςτα,
οι Σπαρτιϊτιςςεσ φορούςαν
τισ φαινομηρύδεσ, που όταν
πολύ κοντού χιτώνεσ που όχι
μόνο ϊφηναν τουσ μηρούσ
των γυναικών ςε κοινό θϋα,
αλλϊ όταν και ςχιςτού ςτο
πλϊι, περύπου ωσ τη μϋςη.

8.  Στουσ λϊτρεισ του Ομόρου δεν χρειϊζεται
να υπενθυμύςουμε ότι πριν η Ελϋνη γύνει
Ελϋνη τησ Τρούασ όταν η Ελϋνη τησ
Σπϊρτησ, ςύζυγοσ του καλού βαςιλιϊ
Μενϋλαου και νύφη του Αγαμϋμνονα. Χϊρη
ςτο μοναδικό κϊλλοσ τησ, ϋνασ δελφικόσ
χρηςμόσ μπορούςε με αςφϊλεια να
προβλϋψει ότι απ’ όλη την Ελλϊδα οι
γυναύκεσ τησ Σπϊρτησ όταν οι πιο όμορφεσ -
εικόνα που δεν ευτελύζετε διόλου από τα
βαςανιςτικϊ ϊςματα των κοριτςιών
(παρθϋνεια) που γρϊφτηκαν ςτη Σπϊρτη
από τον Αλκμϊνα για να τραγουδιούνται
από το χορό των νεαρών παρθϋνων λύγο πριν
περϊςουν το κατώφλι του γϊμου.

10.  Ο γϊμοσ όταν θεςμόσ υποχρεωτικόσ, για όλο τον ελεύθερο
και υγιό πληθυςμό. Οι νόμοι προϋβλεπαν την τιμωρύα όςων
παντρεύονταν ςε μεγϊλη ηλικύα, καθώσ και των γυναικών
εκεύνων, που παντρεύονταν ςε μικρό ηλικύα.
Επειδό η αποςτολό τησ οικογϋνειασ ςτην Σπϊρτη όταν η
γϋνεςη υγιών παιδιών, ο ϊνδρασ μπορούςε να ςυγκατατεθεύ
ώςτε η γυναύκα του να ςυνευρεθεύ με ϋναν ϊλλο Σπαρτιϊτη,
προκειμϋνου να προκύψει από την ϋνωςό τουσ ϋνα υγιϋσ
τϋκνο, χωρύσ αυτό να θεωρεύται καθόλου επιλόψιμο

11.  Δεν υπόρχε η ϋννοια τησ μοιχεύασ γιατύ οι
Σπαρτιϊτιςςεσ μπορούςαν ελεύθερα να ϋχουν ερωτικϋσ
ςχϋςεισ με ϊλλουσ ϊντρεσ, παντρεμϋνουσ και μη. Όταν
μϊλιςτα, ςτο δεύτερο Μεςςηνιακό πόλεμο, οι ϊντρεσ
τουσ λεύψανε πολλϊ χρόνια μακριϊ τουσ, οι
Σπαρτιϊτιςςεσ δϋχτηκαν τισ ερωτικϋσ περιποιόςεισ των
ειλώτων, χωρύσ καμιϊ ςυνϋπεια ςε βϊροσ τουσ,
μολονότι από όλην αυτό την ιςτορύα γεννόθηκαν πολλϊ
παιδιϊ, οι λεγόμενοι Παρθενύοι, τουσ οπούουσ τελικϊ η
πολιτεύα, μη μπορώντασ να τουσ εξομοιώςει με τουσ
πατερϊδεσ τουσ αλλϊ μη θϋλοντασ να τουσ κϊνει
ιςότιμουσ με τουσ ϊλλουσ Σπαρτιϊτεσ, τουσ
ξεφορτώθηκε ςτϋλνοντϊσ τουσ να ιδρύςουν ςτη
Μεγϊλη Ελλϊδα την αποικύα του Τϊραντα..