1. ΑΛΚΗ ΖΕΗ Η ΖΩΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΣΑΒΒΑ Κ . , ΣΤΑΜΑΤΗ X. , ΜΑΤΕΟ ΝΤ., ΛΙΝΤΙΟ ΤΖ., ΓΕΩΡΓΙΑ Κ., ΜΑΡΙΑ Κ. & ΜΑΡΙΑ ΤΣ.

2. Βιογραφικά στοιχεία Η Άλκη Ζέη γεννήθηκε στην Αθήνα και πέρασε τα πρώτα παιδικά της χρόνια στη Σάμο, απ’ όπου καταγόταν η μητέρα της. Όταν άρχισε το σχολείο, η οικογένειά της εγκαταστάθηκε στο Μαρούσι και στη συνέχεια στην Αθήνα.

3. ΤΑ ΝΕΑΝΙΚΑ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑ Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και στο Κινηματογραφικό Ινστιτούτο της Μόσχας. Ασχολήθηκε με το γράψιμο από μικρή. Όταν ήταν μαθήτρια γυμνασίου, άρχισε να γράφει έργα για το κουκλοθέατρο. Ένας από τους χαρακτήρες που δημιούργησε, ο Κλούβιος, έγινε μετέπειτα ένας από τους κυριότερους ήρωες του κουκλοθέατρου Αθηνών "Μπάρμπα Μυτούσης". Αργότερα, συνέχισε το γράψιμο, δημοσιεύοντας σειρά διηγημάτων της στο περιοδικό "Νεανική Φωνή", ένα περιοδικό για νέους που είχε ως συντακτική επιτροπή τον Μάριο Πλωρίτη, τον Τάσο Λιγνάδη , τον Κωστή Σκαλιώρα .

4. Η ΑΓΩΝΙΣΤΡΙΑ Παράλληλα με το γράψιμο, αγωνίστηκε ενεργά για την ελευθερία, την κοινωνική δικαιοσύνη και τη δημοκρατία, συμμετέχοντας στο αριστερό κίνημα από τα χρόνια της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα. Η συμμετοχή της σ’ αυτό τον αγώνα καθόρισε την προσωπική ζωή της.

5. Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΗΣ Από το 1952 μέχρι το 1964 έζησαν μαζί με τον άντρα της, το θεατρικό συγγραφέα Γιώργο Σεβαστίκογλου, σαν πολιτικοί πρόσφυγες στη Σοβιετική Ένωση, αρχικά στην Τασκένδη και ύστερα στη Μόσχα, όπου γεννήθηκαν και τα δυο παιδιά τους. Επέστρεψαν στην Ελλάδα το ’64 για να ξαναφύγουν το ’67 στο Παρίσι, όπου παρέμειναν μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '70 λόγω της δικτατορίας.

6. Η ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ Η Άλκη Ζέη, εκτός από τα δυο δικά της παιδιά, έχει μεγαλώσει πολλά παιδιά με τα βιβλία της. Τα σημερινά παιδιά μάλιστα έχουν πλέον την ευκαιρία να γνωρίσουν κείμενά της και μέσα στα σχολικά τους βιβλία, όπου είναι ανθολογημένα έργα της.

7. ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ Στα ελληνικά γράμματα εμφανίστηκε το 1963 με το μυθιστόρημα Το καπλάνι της βιτρίνας , το οποίο αποτελεί σταθμό στην παιδική μας λογοτεχνία γιατί μυεί για πρώτη φορά τον ανήλικο αναγνώστη στον πολιτικό προβληματισμό. Πρόκειται για ιστορικό μυθιστόρημα που αφορά στη δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά. Το 1971 γράφει τον Μεγάλο Περίπατο του Πέτρου , αυτή τη φορά για την κατοχή και την απελευθέρωση. Το σημαντικό στα ιστορικά της μυθιστορήματα είναι ότι δεν αποτελούν μια απλή καταγραφή ιστορικών γεγονότων αλλά είναι ζυμωμένα με τα αυτοβιογραφικά βιώματα των ηρώων της.

8. ΑΛΚΗ ΖΕΗ – ΖΩΡΖ ΣΑΡΗ Μαζί με τη Ζωρζ Σαρή, με την οποία γνωρίζονταν από τα σχολικά τους χρόνια, καθιέρωσε ένα νέο στυλ στο νεανικό μυθιστόρημα, τόσο από την άποψη του ζωντανού, αυτοβιογραφικού ύφους όσο και της εισαγωγής του πολιτικού, κοινωνικού και ιστορικού στοιχείου στο είδος.

9. ΤΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΤΗΣ Εκτός από την Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα , τα βιβλία της απευθύνονται κυρίως στα παιδιά και τους εφήβους, πάντα όμως διαβάζονται με μεγάλη ευχαρίστηση και από τους ενήλικες. Εμπνέονται από προσωπικές της εμπειρίες υφαίνοντας την υπόθεσή τους παράλληλα με ιστορικά γεγονότα. Τα θέματα που πραγματεύονται είναι καθημερινά και πανανθρώπινα.

10. ΤΙ ΘΑ ΔΕΙΤΕ… Ο θείος Πλάτων Κοντά στις ράγιες Αρβυλάκια και γόβες Μια Κυριακή του Απρίλη Τα παπούτσια του Αννίβα Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα (για ενηλίκους) Η μωβ ομπρέλα Η Αλίκη στη χώρα των μαρμάρων Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της Ψεύτης Παππούς Το καπλάνι της βιτρίνας Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ Κ., ΕΛΕΝΗ-ΑΝΝΑ Π., ΓΕΩΡΓΙΟ Κ., ΧΡΗΣΤΟ Μ., ΔΗΜΟΣΘΕΝΗ Π., ΔΗΜΗΤΡΗ Μ., ΑΘΑΝΑΣΙΟ Ρ., ΙΩΑΝΝΗ Κ. & ΑΝΤΩΝΗ θ\Θ.

11. Ο ΘΕΙΟΣ ΠΛΑΤΩΝ Η Ειρήνη και ο Γιάννης, δυο αδερφάκια, κάνουν ένα σωρό κουβέντες για ό,τι παράξενο τους συμβαίνει με ένα πάνινο γαϊδουράκι που έχει στο στήθος του ένα φερμουάρ κι αν το ανοίξεις, βρίσκεις μια κόκκινη καραμέλα: την καρδιά του. Η ζωή στην προσφυγιά ιδωμένη μέσα από παιδικά μάτια. Αφηγητής το πάνινο γαϊδουράκι των παιδιών.

12. ΚΟΝΤΑ ΣΤΙΣ ΡΑΓΙΕΣ Η δεκάχρονη Σάσα έχει χίλια δυο ερωτήματα που ζητάνε απάντηση, π.χ. πού πάνε οι μύγες το χειμώνα ή τι σημαίνει «τ’ αυτί της γης». Η μαμά της και η Ντούνια, που δουλεύει χρόνια στο σπίτι τους, χάνουν την υπομονή τους να την ακούνε όλο να ρωτάει. Ο Σουσάμης όμως –παρατσούκλι που έδωσε η ίδια στον μπαμπά της- την ακούει πάντα με προσοχή και της λύνει τις απορίες της ακόμα και για «τ’ αυτί της γης». Κι ακούμπησε ο Σπανός τ’ αυτί του στη γη κι άκουσε την περπατησιά του δράκου που ερχόταν από μακριά… «Τ’ αυτί της γης τον έσωσε.» Έτσι λέει το παραμύθι, μα η ζωή στην προεπαναστατική Ρωσία, όπου ζει η Σάσα, δε μοιάζει καθόλου παραμύθι.

13. ΑΡΒΥΛΑΚΙΑ ΚΑΙ ΓΟΒΕΣ Τα πρώτα αυτά διηγήματα της Άλκης Ζέη αγγίζουν τα αγαπημένα της θέματα που εξελίχθηκαν στα κατοπινά της μυθιστορήματα είτε για παιδιά είτε για μεγάλους. Μια νοσταλγία για τα σκληρά χρόνια της Κατοχής και της Αντίστασης, που μένουν αξέχαστα όμορφα στις μνήμες των ηρώων της. Το πρόβλημα των ζευγαριών που είτε πόλεμος είτε εμφύλιος τους αναγκάζει να χωρίζουν και σαν ξανασμίγουν είναι πια διαφορετικοί άνθρωποι με ξεχωριστούς κόσμους. Η νοσταλγία για επιστροφή στην πατρίδα κάποιων που ηθελημένα ή αναγκαστικά βρέθηκαν μακριά της.

14. ΜΙΑ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΠΡΙΛΗ Ο Μάνος κάθε Κυριακή την ώρα που ξυπνάει λέει μέσα του: «Σήμερα πρέπει να ‘ναι μια χαρούμενη Κυριακή.» Θα είναι η σημερινή;

15. ΤΑ ΠΑΠΟΥΤΣΙΑ ΤΟΥ ΑΝΝΙΒΑ Ο Μάνος επιθυμεί έντονα να αποκτήσει ένα ζευγάρι επώνυμα αθλητικά παπούτσια.

16. Η ΑΡΡΑΒΩΝΙΑΣΤΙΚΙΑ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ «Και πώς να γράψω την αρχήν, πώς να την τελειώσω; Αφήγησιν πανέμορφην, ερωτικήν μεγάλην.» Σκέφτεσαι εκείνες τις ιπποτικές μυθιστορίες με τους μεγάλους έρωτες, τις περιπέτειες, όταν οι εραστές χάνονται και αναζητούνται διασχίζοντας τον κόσμο. Έτσι, βέβαια, κι η Ελένη φθάνει στα πέρατα της γης για να ξανασμίξει με το μυθικό αρραβωνιαστικό. Μονάχα που οι σημερινοί ήρωες δεν έχουν να παλέψουν με δράκοντες και με καστρόπυργους, αλλά με τις συμπληγάδες της Ιστορίας. Αυτή ορίζει τη μοίρα τους, ρυθμίζει και τις ερωτικές συμπεριφορές, πλάθει πρότυπα ή θαμπώνει τη λάμψη των ανθρώπων. Στο διπλό ιστό, λοιπόν, της προσωπικής και της συλλογικής περιπέτειας, πλέκεται αβίαστα το μυθιστόρημα…

17. Η ΜΩΒ ΟΜΠΡΕΛΑ Η Ελευθερία, ένα δεκάχρονο κορίτσι, ζει με τους γονείς της και τα δίδυμα μικρότερα αδέρφια της στο Μαρούσι. Τότε, το τελευταίο καλοκαίρι πριν από τον πόλεμο του 1940. Λιγοστά τα παιχνίδια τους: βόλοι, σβούρες, σκοινάκι, γιο-γιο, κι ένα ζευγάρι πατίνια με καρουλάκια που τους τα δάνειζε το ξένο παιδί από τη Γαλλία, που ήρθε να μείνει στο πάνω πάτωμα του σπιτιού τους κι έγινε ο αχώριστος φίλος τους. Παίζουν όλοι μαζί και σκαρώνουν με τη φαντασία τους χίλιες δυο ιστορίες που μαγεύουν και τους ίδιους. Και πόσα άλλα δε θα έκαναν και δε θα ονειρεύονταν αν δεν τους εμπόδιζαν οι μεγάλοι. Οι μεγάλοι και τα παιδιά. Δυο κόσμοι μακρινοί, σχεδόν απλησίαστοι. Με τους δικούς τους νόμους και τις δικές τους αλήθειες ο καθένας.

18. Η ΑΛΙΚΗ ΣΤΙΝ ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΜΑΡΜΑΡΩΝ Η μικρή Αλίκη, σαν άλλη Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων, βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο και ανακαλύπτει την ιστορία των μαρμάρων του Παρθενώνα. Η Άλκη Ζέη και η Σοφία Ζαραμπούκα, που έκανε την εικονογράφηση, δούλεψαν αυτό το βιβλίο με τη σκέψη στη φίλη τους Μελίνα, που με τόσο πάθος αγωνίστηκε για να επιστρέψουν τα μάρμαρα του Παρθενώνα στην Ελλάδα.

19. Η ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΑΧΝΕΣ ΤΗΣ Κωνσταντίνα! Κωνσταντίνα! Κωνσταντίνα! Και έλεγε ότι δε θα ακούσει σήμερα τη γιαγιά της και τις τρεις αχώριστες φίλες της. Γκρίνια, γκρίνια, γκρίνια. Ε, βέβαια, πού να καταλάβουν αυτές από εφηβεία, που είναι της γενιάς της Κατοχής! «Μα δεν πήρες είδηση τίποτα;» ρωτάει και ξαναρωτάει η γιαγιά. «Όχι, τίποτα.» Είχε τόσο χαρεί για την καινούρια τους ζωή στη Γερμανία, που ούτε της πέρασε απ’ το νου πως οι γονείς της μια μέρα θα χώριζαν. Κι ακόμη χειρότερα: ότι θα την έστελναν πίσω στην Ελλάδα να ζήσει με τη γιαγιά της για κάποιο διάστημα. Όμως την Κωνσταντίνα δεν τη νοιάζει τίποτε πια.

20. ΨΕΥΤΗΣ ΠΑΠΠΟΥΣ Ένας αλλιώτικος παππούς κι ένας δεκάχρονος εγγονός, ο Αντώνης. Ο παππούς, συνταξιούχος ηθοποιός, γύρω στα ογδόντα, πληθωρικός σε συναισθήματα, γνώσεις κι εμπειρίες και με ιδιαίτερες συνήθειες, εξάπτει τη φαντασία του Αντώνη με τις ιστορίες που του αφηγείται από τη ζωή του. Όλα αυτά του Αντώνη του φαίνονται τόσο υπερβολικά και απίστευτα που αναρωτιέται: αλήθεια, ψέματα;

21. ΤΟ ΚΑΠΛΑΝΙ ΤΗΣ ΒΙΤΡΙΝΑΣ Η Μέλια και η Μυρτώ είναι δυο κοριτσάκια που ζουν το 1936 σ’ ένα νησί του Αιγαίου. Ο παππούς τους τούς διηγιέται, αντί για παραμύθια, μύθους και θρύλους για τους αρχαίους Έλληνες. Ο ξάδελφός τους ο Νίκος, φοιτητής από την Αθήνα, τις μαγεύει με την ιστορία ενός τίγρη –το καπλάνι, όπως το λένε στο νησί- που βρίσκεται βαλσαμωμένο μέσα σε μια βιτρίνα στη μεγάλη σάλα του σπιτιού τους.

22. Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΤΟΥ ΠΕΤΡΟΥ Ο Πέτρος, ένα αγόρι εννιά χρονών, είναι πολύ λυπημένος γιατί πέθανε το τριζόνι του. Η μεγάλη αδελφή του, η Αντιγόνη, θέλει να του δώσει το κουτί από το βραχιόλι της για να το θάψει. Ο Πέτρος συλλογιέται να το χώσει στη χαραμάδα ενός δοκαριού. Δεν πρόλαβε όμως. Το άλλο πρωί τον ξύπνησε απότομα η μαμά του. «Σήκω, να ‘σαι ντυμένος. Έγινε πόλεμος! Δεν ακούς τις σειρήνες;» Ήταν 28 του Οκτώβρη του 1940. Ο Πέτρος ξέρει τον πόλεμο μέσα από τα βιβλία του. Τον μαγεύουν οι ήρωες, οι ασπίδες, τα ξίφη, οι νίκες. Άραγε, έτσι να ‘ναι και στ’ αλήθεια; Ο Πέτρος ζει τον πόλεμο, την κατοχή, την αντίσταση μαζί με τους γονείς του, την αδελφή του, τον παππού του και τη χελώνα του, το Θόδωρο. .

23. ΤΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΤΗΣ Από όλες τις διεθνείς διακρίσεις που έχει λάβει, η μεγαλύτερη επιβράβευση έρχεται από το κοινό που διαβάζει με μανία τα βιβλία της και τα ανεβάζει ψηλά στις λίστες των ευπωλήτων. Όμως αυτό που κάνει το έργο της Άλκης Ζέη πραγματικά μεγάλο, είναι η απήχησή του και εκτός των συνόρων της Ελλάδας. Τα βιβλία της έχουν κατ’ επανάληψη βραβευθεί στο εξωτερικό: Mildred Batchelder στην Αμερική για Το καπλάνι της βιτρίνας, Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου, Κοντά στις ράγιες , Acerbi στην Ιταλία για το Η Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα , Βραβείο βιβλιοφάγων στη Γαλλία για το Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της .

24. Η Άλκη Ζέη έχει πάρει πολλά βραβεία από το 1956 μέχρι το 2010.Το πιο πρόσφατο βραβείο είναι το Μεγάλο Βραβείο της Λογοτεχνίας από την Ακαδημία Αθηνών. Δείτε για το βραβείο της ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΕΣΠΟΙΝΑ Δ.-Π.& ΠΑΟΛΑ ΝΤ.