1. «Ο ΣΟΠΟ΢ ΣΟ ΟΡΙΖΕΙ,
Ο ΑΝΘΡΩΠΟ΢ ΣΟ ΧΣΙΖΕΙ»
ΟΜΑΔΑ 4 ΟΝΟΜΑΣΑ:ΛΤΜΠΕΡΗ΢ ΓΙΑΝΝΗ΢
ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΤΛΟΤ ΥΩΣΕΙΝΗ,
ΑΓΓΕΛΑΚΟΠΟΤΛΟΤ ΔΗΜΗΣΡΑ,
ΚΑΛΛΙΝΣΕΡΗ΢ ΚΩΝ΢ΣΑΝΣΙΝΟ΢.
4Ο Γ.Ε.Λ. ΣΡΙΠΟΛΗ΢ ΢ΦΟΛΙΚΟ ΕΣΟ΢ 2011-12

2. ΚΑ΢ΣΡΟ ΜΕΘΩΝΗ΢

3. Πρόκειται να αςχοληθούμε με το κάςτρο τησ Μεθώνησ ςτο νομό
Μεςςηνίασ. Στο νοτιότατο άκρο τησ δυτικήσ ακτήσ τησ
Πελοποννήςου βρίςκεται το απέραντο φρούριο τησ Μεθώνησ. Στη
μικρή χερςόνηςο, που ήταν ήδη οχυρωμένη από την
αρχαιότητα, υπήρχε πάντοτε μια πόλη, φημιςμένη για το λιμάνι
τησ.

4. Αιτίεσ οικοδόμθςθσ του κάςτρου ςτθ
Μεκώνθ
 Η περιοχή τησ Μεθώνησ ήταν το καταλληλότερο μέροσ για την καταςκευή ενόσ
οχυρωματικού έργου ,καθώσ είχε παρατηρηθεί από την αρχαιότητα πωσ ο
ςυγκεκριμένοσ τόποσ ήταν ιδιαίτερα ευνοικόσ για την ανάπτυξη του εμπορίου και την
ανάδειξη τησ πόλησ ςε ιςχυρή δύναμη. Οι Ενετοί πρωτοεμφανίζονται ςτο ιςτορικό
ςκηνικό κατά τον 11ο αιώνα, όταν αποκτούν προνόμια ςχετικά με την ελεύθερη
διακίνηςη των εμπορευμάτων τουσ ςε διάφορεσ πόλεισ-λιμάνια τησ βυζαντινήσ
αυτοκρατορίασ μεταξύ των οποίων και η Μεθώνη. Με την κατάλυςη τησ βυζαντινήσ
αυτοκρατορίασ από τουσ Φράγκουσ το 1204 (Δ΄Σταυροφορία) και η Μεθώνη θα
δοκιμάςει την κυριαρχία τουσ. Η φραγκοκρατία θα διαρκέςει ωσ το 1206, οπότε η
Μεθώνη καταλαμβάνεται από τουσ Ενετούσ και με ςυνθήκη που υπεγράφη το 1209
εξαςφαλίζεται η κυριαρχία τουσ ςτην πόλη.
Κατά την πρώτη Ενετική περίοδο η ζωή ςτη Μεθώνη οργανώθηκε ςύμωνα με τα
ςυμφέροντα τησ Βενετίασ. Η πόλη οχυρώθηκε και αναπτύχθηκε ςε ςημαντικό
εμπορικό κέντρο αφού ορίζεται ωσ υποχρεωτικόσ ςταθμόσ για όλα τα βενετικά πλοία
που ταξίδευαν ςτην Ανατολική Μεςόγειο

5. Προζλευςθ ονομαςίασ
 Ο Παυςανίασ ονομάζει την πόλη Μοθώνη -και τουσ κατοίκουσ
Μοθωναίουσ- και αναφέρει πωσ πήρε το όνομά τησ είτε από την κόρη
του Οινέα είτε από το μικρό νηςάκι -που αργότερα οχυρώθηκεκαι που
λεγόταν "Μόθων λίθοσ". Ο βράχοσ προςτάτευε το λιμάνι τησ πόλησ και
ςυγχρόνωσ εμπόδιζε τη θάλαςςα να αναταράςςεται με δύναμη. Στη
Μεθώνη εγκαταςτάθηκαν οι Ναυπλιείσ μετά το τέλοσ του Β´
Μεςςηνιακού πολέμου, επειδή εκδιώχθηκαν από τουσ Αργείουσ ςαν
ςύμμαχοι των Λακεδαιμονίων. Και μετά την ανεξαρτηςία, όμωσ, τησ
Μεςςηνίασ από τουσ Σπαρτιάτεσ (369 π.χ.) οι Ναυπλιείσ ςυνέχιςαν να
κατοικούν ςτην περιοχή γιατί είχαν τηρήςει φιλική ςτάςη απέναντι
ςτουσ επαναπατριζόμενουσ Μεςςήνιουσ. Τον 4ο αι. π.Χ. η Μεθώνη
ενιςχύθηκε με καλύτερεσ οχυρώςεισ και ςυνέχιςε να παραμένει
αυτόνομη μέχρι τα αυτοκρατορικά ρωμαΰκάχρόνια, οπότε γνώριςε την
εύνοια οριςμένων αυτοκρατόρων. Στη διάρκεια των Βυζαντινών
χρόνων εξακολουθούςε να παραμένει αξιόλογο λιμάνι και μια από τισ
ςημαντικέσ πόλεισ τησ Πελοποννήςου, έδρα ενωρίτατα επιςκοπήσ.

6. Εχκροί και ιδιοκτιτεσ ανά τουσ αιώνεσ
 Κατά τουσ ρωμαΰκούσ χρόνουσ η πόλη κερδίζει την αυτονομία τησ από τον αυτοκράτορα
Τραΰανό και ενιςχύεται με καλύτερεσ οχυρώςεισ. Ο Παυςανίασ μάλιςτα αναφέρει την ύπαρξη
ναού τησ Αθηνάσ Ανεμώτιδοσ και ιερού τησ Άρτεμησ, ενώ από την πόλη ςώζονται νομίςματα
που απεικονίζουν το λιμάνι τησ. Κατά την παλαιοχριςτιανική περίοδο το λιμάνι τησ Μεθώνησ
γνωρίζει μεγάλη ακμή ωσ εμπορικό κέντρο και ςταθμόσ ανεφοδιαςμού των πλοίων. Κατά
την μεςοβυζαντινή περίοδο μια ςειρά από ςφραγίδεσ που χρονολογούνται από τον 9ο ωσ τον
13ο αιώνα μασ δίνουν πληροφορίεσ για τουσ κρατικούσ και εκκληςιαςτικούσ λειτουργούσ
τησ πόλησ.
Οι Ενετοί πρωτοεμφανίζονται ςτο ιςτορικό ςκηνικό κατά τον 11ο αιώνα, όταν αποκτούν
προνόμια ςχετικά με την ελεύθερη διακίνηςη των εμπορευμάτων τουσ ςε διάφορεσ πόλεισ-
λιμάνια τησ βυζαντινήσ αυτοκρατορίασ μεταξύ των οποίων και η Μεθώνη. Με την κατάλυςη
τησ βυζαντινήσ αυτοκρατορίασ από τουσ Φράγκουσ το 1204 (Δ΄Σταυροφορία) και η Μεθώνη
θα δοκιμάςει την κυριαρχία τουσ. Η φραγκοκρατία θα διαρκέςει ωσ το 1206, οπότε η
Μεθώνη καταλαμβάνεται από τουσ Ενετούσ και με ςυνθήκη που υπεγράφη το 1209
εξαςφαλίζεται η κυριαρχία τουσ ςτην πόλη.
Κατά την πρώτη Ενετική περίοδο η ζωή ςτη Μεθώνη οργανώθηκε ςύμωνα με τα ςυμφέροντα
τησ Βενετίασ. Η πόλη οχυρώθηκε και αναπτύχθηκε ςε ςημαντικό εμπορικό κέντρο αφού
ορίζεται ωσ υποχρεωτικόσ ςταθμόσ για όλα τα βενετικά πλοία που ταξίδευαν ςτην Ανατολική
Μεςόγειο. Η ακμάζουςα αυτή περίοδοσ για την Μεθώνη λήγει τον Αύγουςτο του έτουσ 1500
όταν, μετά από αιματηρή πολιορκία, καταλαμβάνεται από τουσ Οθωμανούσ. Η πρώτη
περίοδοσ τησ Τουρκοκρατίασ θα διαρκέςει ωσ το 1686 όταν η πόλη πολιορκήθηκε από τον
Μοροζίνι και επανήλθε ςτην κατοχή των Βενετών. Το 1715 οι Οθωμανοί γίνονται για
δεύτερη φορά κάτοχοι τησ Μεθώνησ, ο πληθυςμόσ τησ οποίασ αυξήθηκε καθώσ και η
εμπορική κίνηςη ςτο λιμάνι.

7.  Στην διάρκεια τησ Ελληνικήσ Επανάςταςησ το κάςτρο τησ Μεθώνησ δεν κατελήφθη από τουσ
Έλληνεσ επαναςτάτεσ, παρά τισ επανειλημμένεσ προςπάθειεσ που είχαν καταβάλλει, λόγω τησ
ςθεναρήσ αντίςταςησ του οχυρωμένου οθωμανικού πληθυςμού. Το 1825 αποβιβάςτηκε ςτο
λιμάνι τησ πόλησ ο Ιμπραήμ και εγκαταςτάθηκε εντόσ του κάςτρου, το οποίο έγινε ορμητήριο
των Αιγυπτίων κατά την διάρκεια τησ εκςτρατείασ τουσ ςτην Πελοπόννηςο. Οι Αιγύπτιοι θα
παραδοθούν αμαχητί το 1828 ςτο γαλλικό εκςτρατευτικό ςώμα του οποίου ηγείτο ο
ςτρατηγόσ Μαιζών. Ο οικιςμόσ τότε μεταφέρεται εκτόσ των τειχών, γίνεται το ρυμοτομικό
ςχέδιο πόλησ ενώ το κάςτρο που για αιώνεσ υπήρξε το κέντρο τησ κοινωνικήσ και οικονομικήσ
ζωήσ τησ πόλησ ερημώνεται.
Το λιμάνι και το κάςτρο τησ Μεθώνησ αποτέλεςαν για αιώνεσ έναν ςπουδαίο γεωπολιτικό
κόμβο για τουσ εκάςτοτε κατόχουσ τησ, οικονομικό για τισ εμπορικέσ ςυναλλαγέσ και
ςυγκοινωνιακό για τουσ περιηγητέσ ςτη Μεςόγειο και τουσ προςκυνητέσ ςτουσ Αγίουσ Τόπουσ.
΢τη Μεθώνη εγκαταςτϊθηκαν οι Ναυπλιεύσ μετϊ το τϋλοσ του Β΄ Μεςςηνιακοϑ πολϋμου, επειδό
εκδιώχθηκαν απϐ τουσ Αργεύουσ ςαν ςϑμμαχοι των Λακεδαιμονύων.
 Και μετϊ την ανεξαρτηςύα τησ Μεςςηνύασ απϐ τουσ ΢παρτιϊτεσ (369 π.Φ) οι Ναυπλιεύσ ςυνϋχιςαν να
κατοικοϑν ςτην περιοχό γιατύ εύχαν τηρόςει φιλικό ςτϊςη απϋναντι ςτουσ Μεςςόνιουσ. Σον 4ο αι. π.Φ η
Μεθώνη ενιςχϑθηκε με καλϑτερεσ οχυρώςεισ και ςυνϋχιςε να παραμϋνει αυτϐνομη μϋχρι τα
αυτοκρατορικϊ ρωμαώκϊ χρϐνια. Σο 1209 π.Φ υποτϊχθηκε ςτουσ Βενετοϑσ ϐπωσ και ϐλη η Πελ/νηςοσ.
Μετϊ απϐ 300 περύπου χρϐνια ,ςτισ 9 Αυγοϑςτου 1500 η Μεθώνη ϋπεςε ςτα χϋρια των Σοϑρκων. Σο
Ιοϑνιο του 1686 οι δυνϊμεισ του Μοροζύνι πολιϐρκηςαν τη Μεθώνη και εγκαταςτϊθηκαν ςτο
διοικητόριο, πϊνω απϐ την εύςοδο του κϊςτρου. ΢το ύδιο κτύριο εγκαταςτϊθηκε το 1829 ο γαλλλοσ
ςτρατηγϐσ Μαιζϐν, που απελευθϋρωςε και την πϐλη μαζύ με ϊλλεσ τησ Πελ/νηςου.

8. Αρχιτεκτονικό ςχζδιο, αρχιμάςτορασ
και υλικά
 Σο κϊςτρο τησ Μεθώνησ εκτεύνεται ςε 400 ςτρϋμματα και καταλαμβϊνει ολϐκληρο το
ακρωτόριο τησ Ακρύτασ. Σο αρχιτεκτονικϐ του ςχϋδιο εύναι θαυμϊςιο και αυτϐ το μαρτυροϑν
τα κϑρια χαρακτηριςτικϊ που ϋχουν διαςωθεύ. ΢όμερα τα τεύχη του φρουρύου, αν και
ερειπωμϋνα εξακολουθοϑν να εύναι επιβλητικϊ. Σο κϊςτρο τησ Μεθώνησ καταλαμβϊνει
ολϐκληρη την ϋκταςη του ακρωτηρύου τησ νοτιοδυτικόσ ακτόσ μϋχρι το μικρϐ νηςϊκι, που
επύςησ οχυρώθηκε με οκταγωνικϐ πϑργο και βρϋχεται και απϐ τισ τρεισ πλευρϋσ απϐ τη
θϊλαςςα.
Η βϐρεια πλευρϊ του, αυτό που βλϋπει προσ τη ξηρϊ, καταλαμβϊνεται απϐ μια ιςχυρϊ
οχυρωμϋνη ακρϐπολη. Μια τϊφροσ βαθιϊ χωρύζει το κϊςτρο απϐ την ξηρϊ και η επικοινωνύα
αρχικϊ γινϐταν με ξϑλινη γϋφυρα. Η πϑλη τησ ειςϐδου απολόγει ςε ϋνα καμπυλϐμορφο τϐξο
και δεξιϊ και αριςτερϊ φϋρει παραςτϊδεσ με κορινθιακϊ κιονϐκρανα. Θεωρεύται ϋργο των
Βενετών μετϊ το 1700. Αριςτερϊ και δεξιϊ τησ ειςϐδου διατηροϑνται οι δϑο μεγϊλοι
προμαχώνεσ. ΢την ανατολικό πλευρϊ εύναι ο προμαχώνασ που χτύςτηκε απϐ τον ςτρατηγϐ
Antonio Loredan, κατϊ τη δεϑτερη περύοδο τησ Βενετοκρατύασ. Σϐτε διευρϑνθηκε και η
τϊφροσ, που περιϋβαλε τισ οχυρώςεισ προσ την πλευρϊ τησ ςτεριϊσ και ϋγιναν εργαςύεσ ςτο
ανϊχωμα, που φϋρει και πλϊκα με ανϊγλυφο το Λιοντϊρι του Αγύου Μϊρκου. ΢τη δυτικό ϊκρη
βρύςκεται ο προμαχώνασ Bembo, που χτύςτηκε ςτη διϊρκεια του 15ου αιώνα. Η βϐρεια
πλευρϊ του τεύχουσ εύχε πϊρει την τελικό τησ διαμϐρφωςη ςτισ αρχϋσ του 18ου αιώνα και
αυτόν διατηρεύ μϋχρι ςόμερα. Σο ϑψοσ του τεύχουσ ς’ αυτόν την πλευρϊ φθϊνει τα 11 μϋτρα
περύπου και οι δϑο προμαχώνεσ επικοινωνοϑςαν μεταξϑ τουσ με ϋνα ςκεπαςτϐ πϋραςμα. Σο
τεύχοσ ενιςχυϐταν με τετρϊγωνουσ πϑργουσ ςτη βορειοανατολικό πλευρϊ και ϋναν μεγϊλο
ςτρογγυλϐ ςτη βορειοδυτικό. Για την καταςκευό του χρηςιμοποιόθηκαν καλοδουλεμϋνεσ
πϋτρεσ που ϋφεραν επύχριςμα απϐ κονύαμα. ΢ε οριςμϋνα ςημεύα χρηςιμοποιόθηκε αρχαύο
οικοδομικϐ υλικϐ ςε δεϑτερη χρόςη, ευδιϊκριτο ςόμερα ςε ϋναν απϐ τουσ πϑργουσ τησ
βϐρειασ πλευρϊσ καθώσ επύςησ και ςτη νϐτια πλευρϊ τουσ τεύχουσ.

9.  Αμϋςωσ μετϊ την κεντρικό πϑλη ανούγεται ϋνασ δρϐμοσ, θολοςκϋπαςτοσ, που οδηγεύ απϐ μια
δεϑτερη πϑλη και μετϊ ςε μια τρύτη ςτο εςωτερικϐ του κϊςτρου, ϐπου βριςκϐταν το κατοικημϋνο
μϋροσ και χωριζϐταν απϐ το βϐρειο τμόμα με ϋνα εγκϊρςιο τεύχοσ χαμηλοϑ ϑψουσ (6μϋτρα
περύπου), ενιςχυμϋνο με πϋντε πϑργουσ (τϋςςερισ τετρϊγωνουσ και ϋναν οκταγωνικϐ). Ο
πλακϐςτρωτοσ δρϐμοσ που οδηγοϑςε ςτην πϑλησ τησ θϊλαςςασ, τα ερεύπια ενϐσ Σουρκικοϑ
λουτροϑ τησ βυζαντινόσ εκκληςύασ τησ Αγύασ ΢οφύασ, κοντϊ ςτην οπούα βρϋθηκε μύα πλϊκα με
λατινικϊ γρϊμματα (που χρονολογεύται ςτα 1714), τμόματα δωρικών κιϐνων, ϋνασ μονολιθικϐσ
κύονασ απϐ γρανύτη (1493/4), αρϊβδωτοσ, με κιονϐκρανο ςτην κορυφό τησ βυζαντινόσ
τεχνοτροπύασ, ϐπου υποτύθεται ϐτι όταν ςτημϋνο εύτε το φτερωτϐ λιοντϊρι τησ Βενετύασ ό η
προτομό του Μοροζύνι. Οι Γϊλλοι του απελευθερωτικοϑ ςώματοσ παρϋμειναν ςτην περιοχό μϋχρι το
1833 και ς’ αυτοϑσ αποδύδεται η καταςκευό τησ εκκληςύασ τησ Αγύασ ΢ωτόρασ , που ςώζεται ακϐμη
μϋςα ςτο κϊςτρο. ΢το εςωτερικϐ του κϊςτρου διατηροϑνται επύςησ αρκετϋσ δεξαμενϋσ και τα
λεύψανα του νεκροταφεύου των βρετανών αιχμαλώτων κατϊ τη διϊρκεια του Β’ Παγκοςμύου
πολϋμου.
΢τη νϐτια ϊκρη του οχυρωματικοϑ περιβϐλου υψώνεται η επιβλητικό πϑλη τησ θϊλαςςασ,
που πρϐςφατα αναςτηλώθηκε. Αποτελεύται απϐ δϑο ψηλοϑσ τετρϊγωνουσ πϑργουσ (16 μϋτρα) που
επικοινωνοϑν μεταξϑ τουσ με μύα εξϋδρα (18 περύπου μϋτρα μόκοσ και 6 περύπου μϋτρα πλϊτοσ) η
οπούα ςτϋφεται με επϊλξεισ. ΢το κϋντρο ανούγεται η πϑλη, που απολόγει ςτην κορυφό ςε καμπϑλο
τϐξο. Οι πϑργοι εύναι χτιςμϋνοι με μεγϊλουσ πωρϐλιθουσ και ςτο εςωτερικϐ τουσ ϋφεραν δωμϊτια.
Απϐ την πϑλη, ϋνασ πλακϐςτρωτοσ διϊδρομοσ, πϊνω απϐ μια μικρό γϋφυρα, οδηγεύ ςτο μικρϐ
οχυρωμϋνο νηςϊκι, το Μποϑρτζι. Σο Μποϑρτζι χρονολογεύται ςτην περύοδο μετϊ το 1500 και
χρηςιμοποιόθηκε ςε διϊφορεσ εποχϋσ και ςαν φυλακό. Αποτελεύται απϐ ϋνα διώροφο οκταγωνικϐ
πϑργο. ΢ε κϊθε ϐροφο υπϊρχει ςτηθαύο με οδοντωτϋσ επϊλξεισ. Ο πϑργοσ απολόγει ςε ϋνα κυκλικϐ
θϐλο. ΢τον κϊτω ϐροφο υπόρχε μύα δεξαμενό και το ϐλο ϋργο, με μικρό αμυντικό ςημαςύα,
χρονολογεύται ςτην πρώτη περύοδο που οι Σοϑρκοι κατεύχαν το φροϑριο.

10.  H δυτικό πλευρϊ των τειχών του οχυρωματικοϑ περιβϐλου εύναι αμελϋςτερα καταςκευαςμϋνη
απϐ τισ ϊλλεσ. Σο τεύχοσ όταν ενιςχυμϋνο με πϋντε τετρϊγωνουσ πϑργουσ και χρονολογικϊ
ανόκει ςτην πρώτη περύοδο, που οι Βενετού κατεύχαν το φροϑριο. Η πλευρϊ αυτό με τα βρϊχια
και την απϐτομη θϊλαςςα κϊνει δϑςκολα ευπρϐςβλητο το κϊςτρο, γι’ αυτϐ ύςωσ ςτην
καταςκευό του δεν δϐθηκε μεγϊλη προςοχό. Εξϊλλου το τμόμα αυτϐ του κϊςτρου φαύνεται
πωσ δϋχθηκε τισ λιγϐτερεσ καταςτροφϋσ καθώσ και τισ λιγϐτερεσ επιςκευϋσ. Εδώ
αποκαλϑφθηκαν, ςτη διϊρκεια του Β’ Παγκοςμύου Πολϋμου, μετϊ απϐ ϋκρηξη, τμόματα
καλοδουλεμϋνων δϐμων απϐ τα αρχαύα τεύχη τησ Μεθώνησ. Αρχαύο οικοδομικϐ υλικϐ ϋχει
χρηςιμοποιηθεύ και ςτα θεμϋλια ενϐσ απϐ τουσ τετρϊγωνουσ πϑργουσ. ΢το εςωτερικϐ του
τεύχουσ διατηροϑνται ερεύπια τουρκικών πολεμικών εγκαταςτϊςεων.
Η ανατολικό πλευρϊ των τειχών επύςησ ϋφθανε αρχικϊ μϋχρι τη θϊλαςςα. ΢όμερα
μπροςτϊ ςε αρκετϐ τμόμα τησ απλώνεται μια μεγϊλη αμμουδιϊ. Παρϊλληλα με το ανατολικϐ
τεύχοσ, μϋχρι το Μποϑρτζι, υπόρχε μϐλοσ και εκεύ ςχηματιζϐταν το μικρϐ οχυρωμϋνο λιμϊνι
(mandrachio), ενώ το μεγϊλο βριςκϐταν ςτα βορειοανατολικϊ, ϐπου και μποροϑςαν να
τραβιοϑνται τα πλούα. Σο τεύχοσ και ς’ αυτόν την πλευρϊ όταν ενιςχυμϋνο με πϑργουσ. Η μακρϊ
ανατολικό πλευρϊ δϋχθηκε πολλϋσ επιςκευϋσ, που ϋγιναν ςτισ αρχικϋσ βενετςιϊνικεσ οχυρώςεισ
του 13ου αιώνα, κυρύωσ ςτη δεϑτερη Βενετοκρατύα και Σουρκοκρατύα. ΢ε ϋναν απϐ τουσ
πϑργουσ διατηροϑνται τμόματα τησ βυζαντινόσ οχϑρωςησ. ΢την ϊκρη τησ ανατολικόσ πλευρϊσ
υπόρχε μια μικρό πυλύδα προςτατευμϋνη με πϑργο.
΢τη νοτιοανατολικό ϊκρη διατηροϑνται τα ερεύπια ενϐσ τουρκικοϑ πϑργου. ΢ε διϊφορα
ςημεύα τησ οχϑρωςησ ςώζονται Βενετςϊνικα Εμβλόματα με το φτερωτϐ λιοντϊρι του Αγύου
Μϊρκου και επιγραφϋσ. Όπωσ ςτη βϐρεια πλευρϊ του προμαχώνα Loredan, ϐπου υπϊρχει
πλϊκα με επιγραφό απϐ την εποχό που ο ςτρατηγϐσ Loredan εύχε αναλϊβει διοικητόσ ςτην
Πελοπϐννηςο. ΢τον βϐρειο τούχο του, δεξιϊ τησ κεντρικόσ ειςϐδου, υπϊρχει επύςησ πλϊκα με τα
εμβλόματα των οικογενειών Foscarini, Foscolo και Bembo, ςτον οπούο η επιγραφό αποδύδει και
την καταςκευό του προμαχώνα Bembo λύγο πριν το 1500.

11. Η ηωι ςτο κάςτρο
 Σο 1207 η Βενετύα απϋκτηςε τον ϋλεγχο ςτην οχυρωμϋνη πϐλη-λιμϊνι τησ Μεθώνησ .
Έκτοτε το λιμϊνι τησ Μεθώνησ διαδραμϊτιςε υψηλϐ ςτρατηγικϐ ρϐλο ςτην Ενετικό
ναυςιπλοϏα. ΢το κϊςτρο τησ πϐλησ ςυναντιοϑνταν ϐλεσ οι φυλϋσ και ϐλεσ οι τϊςεισ και
παραδϐςεισ των λαών τησ Μεςογεύου, απϐ τη Δϑςη ωσ την Ανατολό, ενώ το εμπϐριο απϐ τα
πολυπληθό λιμϊνια – γϋμιζαν τισ αποθόκεσ. Ο πληθυςμϐσ τουσ πολυπολιτισμικός ςϑμφωνα
με τον ςϑγχρονο προςδιοριςμϐ διακρύνεται ποικύλα χαρακτηριςτικϊ και παραδϐςεισ των
ανθρώπων απϐ διϊφορεσ περιοχϋσ τησ Μεςογεύου. ΢τη Μεθώνη επιβιώνουν και παρϋρχονται
Ιταλού, Σοϑρκοι, Γϑφτοι (απϐ την Αύγυπτο), Ιςπανού, Γϊλλοι, Υλαμανδού, Γερμανού,
Πορτογϊλοι, και νεαρού ςκλϊβοι, κυρύωσ Σϊρταροι αλλϊ και Ρώςοι, Κιρκϊςιοι, Αρμϋνιοι,
Έλληνεσ, ΢αρακηνού και Αφρικανού. Η Μεθώνη αποτϋλεςε ϋναν απϐ τουσ κϑριουσ ςταθμοϑσ
των Βενετών κατϊ τη διϊρκεια του ταξιδιοϑ των προςκυνητών ςτουσ Άγιουσ Σϐπουσ κϊτι που
ςημαύνει ϐτι το κϊςτρο αποτϋλεςε πολιτιςμικϐ κϋντρο τησ Ανατολικόσ και Ν. Ανατολικόσ
Μεςογεύου ςε περιϐδουσ ειρόνησ.

12. Εμβζλεια
 Η εμβϋλεια τησ ματιϊσ των βιγλατϐρων ςτο κϊςτρο τησ Μεθώνησ όταν ιδιαύτερη καθώσ
καθϐριζε τισ δραςτηριϐτητεσ που πραγματοποιοϑνταν εκεύ. Η βϐρεια πλευρϊ του βλϋπει προσ
την ξηρϊ και την πεδιϊδα τησ Καλαμϊτασ ενώ πιο ςυγκεκριμϋνα εποπτεϑει τισ περιοχϋσ τησ
Μεθώνησ ,Καινοϑργιο χωριϐ και Περιβολϊκια αλλϊ και τισ περιοχϋσ που εκτεύνονται γϑρω
απϐ αυτϋσ μϋχρι το κϊςτρο. ΢τα ανατολικϊ του κϊςτρου εντοπύζεται η παραλύα τησ Μεθώνησ
και ύςωσ απϐ το κϊςτρο να εύναι ευδιϊκριτη η περιοχό και η θϊλαςςα τησ Υοινύκησ. Η Δυτικό
πλευρϊ του κϊςτρου περιβϊλλεται απϐ την θϊλαςςα του Ιονύου Πελϊγουσ ϐπου αυτό η
πλευρϊ κϊνει πιο ευπρϐςβλητο το κϊςτρο ςτουσ αντύπαλουσ λϐγω τησ πιο εϑκολησ
προςϋγγιςησ του απϐ την ανοιχτϊ. Σϋλοσ ςτη νϐτια πλευρϊ του κϊςτρου ςυναντϊμε το νηςύ
τησ ΢απιϋτςασ ενώ γενικϐτερα η ματιϊ των βιγλατϐρων φτϊνει ωσ και την Μεςϐγειο
θϊλαςςα.

13. Η ςθμερινι του κατάςταςθ και οι
μφκοι γφρω απ’ αυτό
 ΢όμερα τα τεύχη του φρουρύου, αν και ερειπωμϋνα εξακολουθοϑν να εύναι
επιβλητικϊ. Σο κϊςτρο τησ Μεθώνησ προβϊλλει ςόμερα ϋρημο κι απομονωμϋνο.
Όταν οι χειμωνιϊτικοι ϊνεμοι το χτυποϑν τϐτε λϋνε οι ντϐπιοι πωσ μπορεύσ να
ακοϑςεισ τισ κραυγϋσ των φυλακιςμϋνων και των αδικοςκοτωμϋνων ςτο
Μποϑρτζι. ΢όμερα μπροςτϊ του απλώνεται μια μεγϊλη αμμουδιϊ. Σο τεύχοσ εύναι
ενιςχυμϋνο με πϑργουσ. ΢' ϋναν απϐ τουσ πϑργουσ διατηροϑνται τμόματα τησ
Βυζαντινόσ οχϑρωςησ και ςτη νοτιοανατολικό ϊκρη διατηροϑνται τα ερεύπια ενϐσ
τουρκικοϑ πϑργου.

14. ΢φγκριςθ Μεκώνθσ- Ρίου
 Σο κϊςτρο του Ρύου εύναι χτιςμϋνο ςτο ομώνυμο ακρωτόριο ςτη δυτικό εύςοδο του
Κορινθιακοϑ κϐλπου, οικοδομόθηκε το 1499 απϐ τον ςουλτϊνο Βαγιαζότ Β΄. Τπόρξε
αντικεύμενο εκδύκηςησ ανϊμεςα ςτουσ Βενετοϑσ και τουσ Σοϑρκουσ αλλϊ και ςτουσ
Γενοβϋζουσ και τουσ και τουσ Ιππϐτεσ τησ Μϊλτασ. ΢όμερα το εςωτερικϐ του κϊςτρου εύναι
εγκατελειμμϋνο και η αυλό του ςκυθρωπό. Σα κτύρια που χρηςύμευαν για φυλακϋσ ςτϋκονται
ερειπωμϋνα, μϐνον ο εξωτερικϐσ περύβολοσ των τειχών με τουσ μεγϊλουσ πϑργουσ παραμϋνει
επιβλητικϐσ.
 Μεθώνη Ρύο

15. ΢φγκριςθ Μεκώνθσ- Βαλτεςινίκου
 Εύναι χτιςμϋνο ς΄ ϋνα ϑψωμα, ςτα νοτιοδυτικϊ του ςημερινοϑ χωριοϑ, ςτα ορεινϊ υψώματα
τησ Αρκαδύασ και ςτο μεγαλϑτερο τμόμα του εύναι ερειπωμϋνο. Πρϐκειται για ϋνα μικρϐ
οχυρϐ, που προυπόρχε των Υρϊγκων και δϐθηκε ςτη βαρωνύα τησ Άκοβασ, ϐταν ϋγινε η
διανομό των κτηςϋων του Μοριϊ, ΢το ψηλϐτερο ςημεύο διατηροϑνται τα λεύψανα ενϐσ
πϑργου.
 Μεθώνη Βαλτεςινύκο

16. Κοινωνικζσ τάξεισ και επαγγζλματα
 Κατϊ τη Ενετοκρατύα:
 Τπόρχαν τρεισ αναγνωρύςιμεσ κοινωνικϋσ τϊξεισ : 1) ευγενεύσ αριςτοκρϊτεσ ( πολεμιςτϋσ-
υπεραςπιςτϋσ τησ κοινωνύασ ), 2) οι κληρικού ( πνευματικού εργϊτεσ – μεςολαβητϋσ τησ
κοινωνύασ με το Θεϐ) και 3) η Σρύτη τϊξη που εργαζϐταν για τη ςυντόρηςη των δϑο ϊλλων
τϊξεων.
 Η κυρύαρχη τϊξη τησ Βενετύασ εκεύνη την εποχό όταν αυτό των αριςτοκρατών, των οπούων ο
ρϐλοσ όταν ςτρατιωτικϐσ και διοικητικϐσ.
 Κατϊ την Σουρκοκρατύα:
 α )Οι υπόκοοι του ςουλτϊνου χωρύζονταν με βϊςη τη θρηςκεύα τουσ ςε Μουςουλμϊνουσ και
ζιμόδεσ ( χριςτιανοϑσ και εβραύουσ )
 β ) Οι υπόκοοι του Οθωμανοϑ ςουλτϊνου χωρύζονται επύςησ: ςε ϐςουσ πληρώνουν φϐρουσ (
ςυνόθωσ ϐλοι μουςουλμϊνοι και ζιμόδεσ και ονομϊζονταν ραγιϊδεσ ) και ςε ϐςουσ παύρνουν
φϐρουσ ( ο ςουλτϊνοσ ).
 γ ) Επύςησ, οι πιο πολλού υπόκοοι του Οθωμανοϑ ςουλτϊνου όταν αγρϐτεσ. Οι περιςςϐτεροι
όταν ραγιϊδεσ. Τπόρχαν ϐμωσ και δουλοπϊροικοι. Εύχαν κϊποια δικαιώματα πϊνω ςτη γη που
καλλιεργοϑςαν. Πλόρωναν φϐρουσ ανϊλογα με τη θρηςκεύα τουσ.
 Κατϊ την Σουρκοκρατύα:
 Τπόρχαν κυρύωσ ϋμποροι, βιοτϋχνεσ και μαγαζϊτορεσ οργανωμϋνοι ςε ςυντεχνύεσ. Σισ οπούεσ
ϋλεγχε η οθωμανικό εξουςύα. Οι Οθωμανού αςχολόθηκαν επύςησ με τισ επιςτόμεσ που εύχαν
ςχϋςη με τισ κρατικϋσ ανϊγκεσ, ειδικϐτερα με την ιατρικό και τη γεωγραφύα.


17. Μποφρτηι
 Νϐτια του φρουρύου βρύςκεται ο πϑργοσ Μποϑρτζι, χτιςμϋνοσ ςε μύα μικρό βραχονηςύδα
νϐτια του κϊςτρου. ΢υνδϋεται με το κϑριο φροϑριο με μύα γϋφυρα με καμϊρεσ. Αποτελεύται
απϐ ϋναν οκτϊπλευρο πϑργο, ο οπούοσ περιβϊλλεται απϐ χαμηλϐ οκτϊπλευρο τεύχοσ. Η
οικοδϐμηςη του οχυροϑ ϊρχιςε λύγο πριν το 1500 απϐ τουσ Ενετοϑσ και ολοκληρώθηκε απϐ
τουσ Οθωμανοϑσ κατϊ τον 16 ο αι.
 Σο Μποϑρτζι αποτϋλεςε τμόμα τησ θαλϊςςιασ οχϑρωςησ τησ Μεθώνησ και εξυπηρϋτηςε
διϊφορουσ ςκοποϑσ ανϊ εποχϋσ: χρηςιμοποιόθηκε ωσ ϋδρα τησ φρουρϊσ για τον ϋλεγχο του
λιμανιοϑ, ωσ φϊροσ, φυλακό, αλλϊ και καταφϑγιο των κατούκων ςε περιϐδουσ πολιορκύασ.
 Όταν οι χειμωνιϊτικοι ϊνεμοι το χτυποϑν τϐτε λϋνε οι ντϐπιοι πωσ μπορεύσ να ακοϑςεισ τισ
κραυγϋσ των φυλακιςμϋνων και των αδικοςκοτωμϋνων ςτο Μποϑρτζι.