SlideShare a Scribd company logo
Միջնադարի մեծ
  մտածող ու
  գիտնական
Աշակերտներին սովորեցնել
 Անանիա Շիրակացու
 Կյանքն ու կենսագրությունը
 Աշխատություններն ու դրանց
 բովանդակությունը
Գիտնական-փիլիսոփա
Մաթեմատիկոս
Տիեզերագետ
Օդերևութաբան
Պատմաբան
Աշխարհագրագետ
   Ծնվել է Շիրակի շրջանի Անեանք գյուղում`600-
    605ԹԹ միջակայքում:
   Նախնական կրթությունը ստացել է Դպրեվանքի
    դպրոցում, որն այն ժամանակ համարվել է
    մշակույթի նշանավոր կենտրոն:
   Վեց ամիս աշակերտել է Չորրորդ Հայքում`
    Քրիստոսատուրի մոտ:
   ՈՒթ տարի սովորել է Տրապիզոնում հույն
    գիտնական Տյուքիկոսի մոտ:
   Վերադառնալուն պես նա հայրենիքում հիմնել է
    դպրոց և զբաղվել գիտական ու
    մանկավարժական գործունեությամբ:
 667 թ Շիրակացին արդեն հայտնի էր որպես
  հռչակավոր գիտնական և հանճարեղ
  ուսուցչապետ:
 Ցավոք, ըստ արժանվույն չգնահատվելով իր
  ժամանակակիցների կողմից, լքել է
  հայրենիքն ու գնացել Վենետիկ:
 Նա մի շարք աշխատությունների հեղինակ
  է, բայց մեզ հասել է դրանցից միայն 29-ը:
 Մահացել է 680-ական թվականներին:
1.    Ինքնակենսագրությունը
2.    Թվաբանական աղյուսակները
3.    Խնդրագիրքը
4.    Մղոնաչափքը
5.    Աշխարհացույցը
6.    Տիեզերագիտությունը
7.    Լուսնի պարբերաշրջանը
8.    Լուսնացույց աղյուսակները
9.    Կենդանատեսակների մասին բնագիրը
10.   Աստղաբաշխության մասին բնագիրը
 Ալքիմիայի միջոցով կարողանում էր
  երկաթից ոսկի ստանալ:
 Համարվում էր համասփյուռ ծաղկի
  հայտնաբերողը, որն ուներ 12 թերթիկ և
  դրանցից յուրաքանչյուրն օժտված էր բուժիչ
  հատկությամբ:
 Ստացիր  իմաստություն և առավել
  պարսավիր տգիտությունը` իբրև
  խավարի ծնունդ:
 Եթե մերժես գիտությանը, նա էլ քեզ
  կմերժի:
Հույժ սիրելով հարմարողության
 արվեստը,- գրում է նա,-
 խորհեցի, թե առանց թվերի
 ոչինչ չի հիմնավորվում, ուստի
 մայր համարեցի այն բոլոր
 ուսմանց:
   Հին Հայաստանում թվերն արտահայտելու
    համար օգտագործել են հայոց գրերը`
    այբբենական կարգով:
      Ա–1       Ժ – 10     Ճ – 100    Ռ - 1000
      Բ–2       Ի – 20     Մ - 200    Ս - 2000
      Գ–3       Լ – 30     Ց – 300    Վ - 3000
      Դ–4       Խ – 40     Ն – 400    Տ - 4000
   Որևէ թիվ գրելու համար հաջորդական կարգով
    գրում էին այդ թվերին համապատասխանող
    տառերը, իսկ բառերից տարբերելու համար, կամ
    սկզբում և վերջում դրվում էր կետ, կամ
    վերևում` գծիկ:
Շիրակացու գրչին է պատկանում նաև
  «Տիեզերագիտություն» աշխատությունը, որն իր մեջ
   ընդգրկում տաս գլուխներ:
Ըստ Շիրակացու
 Աշխարհը բաղկացած է չորս տարրերից` կրակ, օդ, հող և
  ջուր:
 Երկիրը գնդաձև է և գտնվում է Տիեզերքի կենտրոնում:
 Գոյություն ունեցող ամեն ինչ ասեղծված է Աստծո
  կողմից:
 Անձրևների առաջացումը կապված է ջրի գոլորշիացման
  հետ:
 Ծիր Կաթինը կուտակված բազմաթիվ մեծ ու փոքր
  աստղեր են, որոնք աղոտ երևալու հետևանքով
  միավորված լույսով են երևում:
Շիրակացու «Աշխարհացույց»
  աշխատությունը բաղկացած է երկու մասից:
 Առաջին մաս` երկրագիտական բնույթ ունի
  և իր մեջ ներառում է տեղեկություններ
  երկրի ձևի, չափերի, երկրի կլիմայական
  գոտիների, բնակության տեղաբաշխման և
  այլնի մասին:
 Երկրորդ մաս` ներառում է Շիրակացու
  ժամանակաշրջանում հայտնի բոլոր
  երկրների համառոտ նկարագրությունը:
Շիրակացին Մեծ Հայքը բաժանել է 15
նահանգների, որոնք իրենց հերթին` 200
գավառների և նկարագրել է յուրաքանչյուրի`
 կլիմայական պայմանները
 գետերը
 լճերը
 ռելիեֆի տարբեր մանրամասները
 բուսատեսակները
 կենդանիները
 բնական հարստությունները
 բուժիչ ջրերը և այլն:

More Related Content

What's hot

Стилски Фигури
Стилски ФигуриСтилски Фигури
Стилски Фигури
Mahmut Miftaroski
 
Maturanti 2014
Maturanti 2014Maturanti 2014
Maturanti 2014
George Bogdanovski
 
Իսահակյան
ԻսահակյանԻսահակյան
Իսահակյան
Sona Arsenyan
 
Prezentacija istorija
Prezentacija   istorijaPrezentacija   istorija
Prezentacija istorija
aanikolov
 
вежби за подмет и прирок
вежби за подмет и прироквежби за подмет и прирок
вежби за подмет и прирок
Daniela Hris
 
Grupiranje na zivotnite
Grupiranje na zivotniteGrupiranje na zivotnite
Grupiranje na zivotniteIvan Micev
 
глаголска придавка
глаголска придавкаглаголска придавка
глаголска придавкаOsnovno uciliste
 
животот на Кочо Рацин
животот на Кочо Рацинживотот на Кочо Рацин
животот на Кочо Рацин
Andrej Atanasow
 
допунска и додатна 7.р.
допунска и додатна 7.р.допунска и додатна 7.р.
Makedonski jazik i literatura ii godina
Makedonski jazik i literatura ii godinaMakedonski jazik i literatura ii godina
Makedonski jazik i literatura ii godina
Трајан Божинов
 
մեսրոպ մաշտոց
մեսրոպ մաշտոցմեսրոպ մաշտոց
մեսրոպ մաշտոց
karinemkhitaryan
 
Մեսրոպ մաշտոց
Մեսրոպ մաշտոցՄեսրոպ մաշտոց
Մեսրոպ մաշտոց
LusiAnn1
 
Borov model atoma
Borov model atomaBorov model atoma
Borov model atoma
Ivan Ristić
 
Михајло Пупин 2
Михајло Пупин 2Михајло Пупин 2
Михајло Пупин 2
TimZainformisanje
 
Ангел Насев VII-2
Ангел Насев VII-2Ангел Насев VII-2
Ангел Насев VII-2
Marija Piskacheva
 

What's hot (20)

идно време
идно времеидно време
идно време
 
Стилски Фигури
Стилски ФигуриСтилски Фигури
Стилски Фигури
 
Maturanti 2014
Maturanti 2014Maturanti 2014
Maturanti 2014
 
Բայ
ԲայԲայ
Բայ
 
милутин миланковић
милутин миланковићмилутин миланковић
милутин миланковић
 
значај матерњег (српског) језика
значај матерњег (српског) језиказначај матерњег (српског) језика
значај матерњег (српског) језика
 
Իսահակյան
ԻսահակյանԻսահակյան
Իսահակյան
 
Prezentacija istorija
Prezentacija   istorijaPrezentacija   istorija
Prezentacija istorija
 
вежби за подмет и прирок
вежби за подмет и прироквежби за подмет и прирок
вежби за подмет и прирок
 
Grupiranje na zivotnite
Grupiranje na zivotniteGrupiranje na zivotnite
Grupiranje na zivotnite
 
глаголска придавка
глаголска придавкаглаголска придавка
глаголска придавка
 
животот на Кочо Рацин
животот на Кочо Рацинживотот на Кочо Рацин
животот на Кочо Рацин
 
допунска и додатна 7.р.
допунска и додатна 7.р.допунска и додатна 7.р.
допунска и додатна 7.р.
 
Makedonski jazik i literatura ii godina
Makedonski jazik i literatura ii godinaMakedonski jazik i literatura ii godina
Makedonski jazik i literatura ii godina
 
մեսրոպ մաշտոց
մեսրոպ մաշտոցմեսրոպ մաշտոց
մեսրոպ մաշտոց
 
Մեսրոպ մաշտոց
Մեսրոպ մաշտոցՄեսրոպ մաշտոց
Մեսրոպ մաշտոց
 
Borov model atoma
Borov model atomaBorov model atoma
Borov model atoma
 
Михајло Пупин 2
Михајло Пупин 2Михајло Пупин 2
Михајло Пупин 2
 
Ангел Насев VII-2
Ангел Насев VII-2Ангел Насев VII-2
Ангел Насев VII-2
 
Թումանյան
ԹումանյանԹումանյան
Թումանյան
 

More from sargis_1979

Վիկտոր Համբարձումյան 12 4 դասարան
Վիկտոր Համբարձումյան 12 4 դասարանՎիկտոր Համբարձումյան 12 4 դասարան
Վիկտոր Համբարձումյան 12 4 դասարանsargis_1979
 
Թատրոն և կինո 12-4 դասարան
Թատրոն և կինո 12-4 դասարանԹատրոն և կինո 12-4 դասարան
Թատրոն և կինո 12-4 դասարանsargis_1979
 
թատրոն և կինո
թատրոն և կինոթատրոն և կինո
թատրոն և կինոsargis_1979
 
Գործնական աշխատանք <Հայերանական> 12-4 դասարան
Գործնական աշխատանք <Հայերանական> 12-4 դասարանԳործնական աշխատանք <Հայերանական> 12-4 դասարան
Գործնական աշխատանք <Հայերանական> 12-4 դասարան
sargis_1979
 
Գործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմ
Գործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմԳործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմ
Գործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմ
sargis_1979
 
Գործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմ
Գործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմԳործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմ
Գործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմ
sargis_1979
 
Հայկական հարց
Հայկական հարցՀայկական հարց
Հայկական հարցsargis_1979
 
Հայկական հարց
Հայկական հարց Հայկական հարց
Հայկական հարց sargis_1979
 
թեստի կազմման մեթոդիկա
թեստի կազմման մեթոդիկաթեստի կազմման մեթոդիկա
թեստի կազմման մեթոդիկաsargis_1979
 
թեստի կազմման մեթոդիկա
թեստի կազմման մեթոդիկաթեստի կազմման մեթոդիկա
թեստի կազմման մեթոդիկաsargis_1979
 
Նորավանք 11-1 դասարան
Նորավանք 11-1 դասարանՆորավանք 11-1 դասարան
Նորավանք 11-1 դասարանsargis_1979
 
Հաղարծին 11-1 դասարան
Հաղարծին 11-1 դասարանՀաղարծին 11-1 դասարան
Հաղարծին 11-1 դասարանsargis_1979
 
էջմիածին 10-5 դասարան
էջմիածին 10-5 դասարանէջմիածին 10-5 դասարան
էջմիածին 10-5 դասարանsargis_1979
 
Գոշավանք 11-5 դասարան
Գոշավանք 11-5 դասարանԳոշավանք 11-5 դասարան
Գոշավանք 11-5 դասարանsargis_1979
 
Գեղարդ 10-2 դասարան
Գեղարդ 10-2 դասարանԳեղարդ 10-2 դասարան
Գեղարդ 10-2 դասարանsargis_1979
 
զինագործություն 10 5
զինագործություն 10 5զինագործություն 10 5
զինագործություն 10 5sargis_1979
 
դրվագներ հայաստանի դրամի պատմությունից 10 5
դրվագներ հայաստանի դրամի պատմությունից 10 5դրվագներ հայաստանի դրամի պատմությունից 10 5
դրվագներ հայաստանի դրամի պատմությունից 10 5sargis_1979
 

More from sargis_1979 (20)

Զորակոչ
ԶորակոչԶորակոչ
Զորակոչ
 
Զորակոչ
ԶորակոչԶորակոչ
Զորակոչ
 
Վիկտոր Համբարձումյան 12 4 դասարան
Վիկտոր Համբարձումյան 12 4 դասարանՎիկտոր Համբարձումյան 12 4 դասարան
Վիկտոր Համբարձումյան 12 4 դասարան
 
Թատրոն և կինո 12-4 դասարան
Թատրոն և կինո 12-4 դասարանԹատրոն և կինո 12-4 դասարան
Թատրոն և կինո 12-4 դասարան
 
թատրոն և կինո
թատրոն և կինոթատրոն և կինո
թատրոն և կինո
 
Գործնական աշխատանք <Հայերանական> 12-4 դասարան
Գործնական աշխատանք <Հայերանական> 12-4 դասարանԳործնական աշխատանք <Հայերանական> 12-4 դասարան
Գործնական աշխատանք <Հայերանական> 12-4 դասարան
 
Գործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմ
Գործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմԳործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմ
Գործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմ
 
Գործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմ
Գործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմԳործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմ
Գործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմ
 
Հայկական հարց
Հայկական հարցՀայկական հարց
Հայկական հարց
 
Հայկական հարց
Հայկական հարց Հայկական հարց
Հայկական հարց
 
թեստի կազմման մեթոդիկա
թեստի կազմման մեթոդիկաթեստի կազմման մեթոդիկա
թեստի կազմման մեթոդիկա
 
թեստի կազմման մեթոդիկա
թեստի կազմման մեթոդիկաթեստի կազմման մեթոդիկա
թեստի կազմման մեթոդիկա
 
Նորավանք 11-1 դասարան
Նորավանք 11-1 դասարանՆորավանք 11-1 դասարան
Նորավանք 11-1 դասարան
 
Հաղարծին 11-1 դասարան
Հաղարծին 11-1 դասարանՀաղարծին 11-1 դասարան
Հաղարծին 11-1 դասարան
 
էջմիածին 10-5 դասարան
էջմիածին 10-5 դասարանէջմիածին 10-5 դասարան
էջմիածին 10-5 դասարան
 
Գոշավանք 11-5 դասարան
Գոշավանք 11-5 դասարանԳոշավանք 11-5 դասարան
Գոշավանք 11-5 դասարան
 
Գեղարդ 10-2 դասարան
Գեղարդ 10-2 դասարանԳեղարդ 10-2 դասարան
Գեղարդ 10-2 դասարան
 
զինագործություն 10 5
զինագործություն 10 5զինագործություն 10 5
զինագործություն 10 5
 
դրվագներ հայաստանի դրամի պատմությունից 10 5
դրվագներ հայաստանի դրամի պատմությունից 10 5դրվագներ հայաստանի դրամի պատմությունից 10 5
դրվագներ հայաստանի դրամի պատմությունից 10 5
 
10 5
10 510 5
10 5
 

Անանիա Շիրակացի

  • 1. Միջնադարի մեծ մտածող ու գիտնական
  • 2. Աշակերտներին սովորեցնել Անանիա Շիրակացու  Կյանքն ու կենսագրությունը  Աշխատություններն ու դրանց բովանդակությունը
  • 4. Ծնվել է Շիրակի շրջանի Անեանք գյուղում`600- 605ԹԹ միջակայքում:  Նախնական կրթությունը ստացել է Դպրեվանքի դպրոցում, որն այն ժամանակ համարվել է մշակույթի նշանավոր կենտրոն:  Վեց ամիս աշակերտել է Չորրորդ Հայքում` Քրիստոսատուրի մոտ:  ՈՒթ տարի սովորել է Տրապիզոնում հույն գիտնական Տյուքիկոսի մոտ:  Վերադառնալուն պես նա հայրենիքում հիմնել է դպրոց և զբաղվել գիտական ու մանկավարժական գործունեությամբ:
  • 5.  667 թ Շիրակացին արդեն հայտնի էր որպես հռչակավոր գիտնական և հանճարեղ ուսուցչապետ:  Ցավոք, ըստ արժանվույն չգնահատվելով իր ժամանակակիցների կողմից, լքել է հայրենիքն ու գնացել Վենետիկ:  Նա մի շարք աշխատությունների հեղինակ է, բայց մեզ հասել է դրանցից միայն 29-ը:  Մահացել է 680-ական թվականներին:
  • 6. 1. Ինքնակենսագրությունը 2. Թվաբանական աղյուսակները 3. Խնդրագիրքը 4. Մղոնաչափքը 5. Աշխարհացույցը 6. Տիեզերագիտությունը 7. Լուսնի պարբերաշրջանը 8. Լուսնացույց աղյուսակները 9. Կենդանատեսակների մասին բնագիրը 10. Աստղաբաշխության մասին բնագիրը
  • 7.  Ալքիմիայի միջոցով կարողանում էր երկաթից ոսկի ստանալ:  Համարվում էր համասփյուռ ծաղկի հայտնաբերողը, որն ուներ 12 թերթիկ և դրանցից յուրաքանչյուրն օժտված էր բուժիչ հատկությամբ:
  • 8.  Ստացիր իմաստություն և առավել պարսավիր տգիտությունը` իբրև խավարի ծնունդ:  Եթե մերժես գիտությանը, նա էլ քեզ կմերժի:
  • 9. Հույժ սիրելով հարմարողության արվեստը,- գրում է նա,- խորհեցի, թե առանց թվերի ոչինչ չի հիմնավորվում, ուստի մայր համարեցի այն բոլոր ուսմանց:
  • 10. Հին Հայաստանում թվերն արտահայտելու համար օգտագործել են հայոց գրերը` այբբենական կարգով: Ա–1 Ժ – 10 Ճ – 100 Ռ - 1000 Բ–2 Ի – 20 Մ - 200 Ս - 2000 Գ–3 Լ – 30 Ց – 300 Վ - 3000 Դ–4 Խ – 40 Ն – 400 Տ - 4000  Որևէ թիվ գրելու համար հաջորդական կարգով գրում էին այդ թվերին համապատասխանող տառերը, իսկ բառերից տարբերելու համար, կամ սկզբում և վերջում դրվում էր կետ, կամ վերևում` գծիկ:
  • 11. Շիրակացու գրչին է պատկանում նաև «Տիեզերագիտություն» աշխատությունը, որն իր մեջ ընդգրկում տաս գլուխներ: Ըստ Շիրակացու  Աշխարհը բաղկացած է չորս տարրերից` կրակ, օդ, հող և ջուր:  Երկիրը գնդաձև է և գտնվում է Տիեզերքի կենտրոնում:  Գոյություն ունեցող ամեն ինչ ասեղծված է Աստծո կողմից:  Անձրևների առաջացումը կապված է ջրի գոլորշիացման հետ:  Ծիր Կաթինը կուտակված բազմաթիվ մեծ ու փոքր աստղեր են, որոնք աղոտ երևալու հետևանքով միավորված լույսով են երևում:
  • 12. Շիրակացու «Աշխարհացույց» աշխատությունը բաղկացած է երկու մասից:  Առաջին մաս` երկրագիտական բնույթ ունի և իր մեջ ներառում է տեղեկություններ երկրի ձևի, չափերի, երկրի կլիմայական գոտիների, բնակության տեղաբաշխման և այլնի մասին:  Երկրորդ մաս` ներառում է Շիրակացու ժամանակաշրջանում հայտնի բոլոր երկրների համառոտ նկարագրությունը:
  • 13. Շիրակացին Մեծ Հայքը բաժանել է 15 նահանգների, որոնք իրենց հերթին` 200 գավառների և նկարագրել է յուրաքանչյուրի`  կլիմայական պայմանները  գետերը  լճերը  ռելիեֆի տարբեր մանրամասները  բուսատեսակները  կենդանիները  բնական հարստությունները  բուժիչ ջրերը և այլն: