12 4 դասարան Կիրակոսյան Արմինե

1. ՀԱՅՐԵՆԱԿԱՆ ՊԱՏԵՐԱԶՄ

2. Երկրորդ համաշխարհային
պատերազմի պատճառները
•
•
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմը արդյունքն էր խոշոր պետությունների միջև
քաղաքական, տնտեսական և գաղափարական խոր ու անհաշտ հակասությունների։
Գերմանիան, Իտալիան և Ճապոնիան, գտնելով, որ ուժերի հարաբերակցությունը փոխվել է
հօգուտ իրենց, պայքար ծավալեցին աշխարհում Անգլիայի, Ֆրանսիայի և ԱՄՆ-ի
քաղաքական տիրապետող դիրքերը վերացնելու և աշխարհի նոր վերաբաժանման նպատակով։
Նրանց համար կարևոր խնդիր էր նաև Խորհրդային Միության տապալումը և
կոմունիստական վտանգի վերացումը։ Իսկ Անգլիայի և Ֆրանսիայի հիմնական նպատակն էր
պահպանել իրենց տիրապետող քաղաքական և տնտեսական դիրքերը, ձախողել «ԲեռլինՀռոմ-Տոկիո» առանցքի` համաշխարհային տիրապետության հասնելու ծրագրերը։

3. Սկիզբը
• 1941թ. հունիսի 22-ին ֆաշիստական Գերմանիան
խախտեց 1939թ. կնքված միմյանց վրա չհարձակվելու
մասին պայմանագիրը և պատերազմ սկսեց ԽՍՀՄ-ի դեմ։
Սկսվեց խորհրդային ժողովուրդների Հայրենական մեծ
պատերազմը։
• Հիտլերյան Գերմանիայի ծրագրերում ԽՍՀՄ տարածքը
զավթելուց հետո բաժանվելու էր մի քանի մասերի։
Դրանցից մեկը «Կովկաս» անունն ուներ՝ Թբիլիսի
կենտրոնով և իր կազմում էր ներառուն նաև «Հայաստանի
կոմիսարիատը»։

4. Գերմանիայի հարձակումը ԽՍՀՄ-ի վրա
•
Գերմանիայի հարձակումը տեղի ունեցավ առանց հայտարարության, բայց ոչ հանկարծակի,
քանի որ ԽՍՀՄ ղեկավարությունը տեղեկացվել էր Գերմանիայի հնարավոր հարձակման
մասին։ Սակայն երկրի զինված ուժերը համապատասխան պատրաստության չբերվեցին, որի
պատճառով պատերազմի սկզբում անհաջողություններ ունեցան։ Խորհրդային զորքերը
կրեցին մեծ կորուստներ, թշնամուն հանձնեցին շատ տարածքներ։ Պատերազմի նախօրյակին
հազարավոր սպաներ բանտարկվեցին, որից բանակը խիստ թուլացավ։ Այսինքն` պատերազմը
սկսվելու պահին ԽՍՀՄ-ը պատրաստ չէր թշնամուն հակահարված տալու և նրան երկրի
սահմաններում կանգնեցնելու։ ։ Խորհրդային պետությունը այս ծանր ու պատասխանատու
ժամանակաշրջանում ղեկավարում էր Ստալինը։ Ի. Ստալինը ԽՍՀՄ պաշտպանության
ժողովրդական կոմիսարն էր, զինված ուժերի Գերագույն գլխավոր հրամանատարը,
Պաշտպանության պետական կոմիտեի նախագահը։ Նրա ձեռքում էր թշնամու դեմ
հաղթանակի կազմակերպման ամբողջ գործը։ ԱՄՆ-ը, Անգլիան, Ֆրանսիան և այլ
պետություններ համագործակցեցին ԽՍՀՄ-ի հետ՝ ֆաշիզմի դեմ համատեղ պայքարելու
համար։ Ձևավորվեց դաշնակից երկրների հակաֆաշիստական խմբավորումը։

6. Հայերի մասնակցությունը
• Գերմանիան ծառայության էր ներգրավել հայ տարագիր գործիչներին, ովքեր
ԽՍՀՄ-ի դեմ պատերազմը իրական պայման էին համարում Հայաստանում
իրենց իշխանությունը վերականգնելու համար։ Ստեղծվել էր «Հայկական
ազգային խորհուրդ» ( Արտաշես Աբեղյանի նախագահությամբ), որը
գործում էր գերմանական ռազմական իշխանությունների հետ
համագործակցված։ Թշնամին իր պլաններում օգտագործում էր նաև հայ
ռազմագերիների ռեզերվը, կազմավորելով ռազմական ուժեր՝ հայկական
լեգեոնը, որի գումարտակները փորձում էր ուղարկել ռազմաճակատ։ Հայ
գործիչները լեգեոնը դիտում էին որպես ապագա Հայաստանի ազգային
բանակի հիմք։
• Ինչ վերաբերում է Թուրքիային, ապա նա, պատերազմի նախօրյակին
բարեկամության պայմանագիր ստորագրեց ֆաշիստական Գերմանիայի հետ
և սկսեց օգնել ր նրան։

7. Պատերազմի ավարտը
• 1945թ. - Հայրենական մեծ պատերազմի հաղթական ավարտը:
Երկրորդ աշխարհամարտին եւ Հայրենական մեծ պատերազմին
մասնակցել է ավելի քան 600 000 հայ, որից 300 հազարը
Հայաստանից, շուրջ 250 հազարը` ԽՍՀՄ այլ
հանրապետություններից: Նրանցից 200 հազարը զոհվել են
մարտերում: Խորհրդային Միության հերոսի կոչում է շնորհվել 106
հայորդու (որոնցից մոտ 70 գեներալ) եւ ՀԽՍՀ 10 այլազգիների:
Ավելի քան 7000 հայազգի զինվորներ պարգեւատրվել են
շքանշաններով եւ մեդալներով: -

8. • Պատերազմ երկու համաշխարհային ռազմաքաղաքական
կոալիցիաների միջև, մարդկային պատմության մեջ
ամենաարյունառու հակամարտությունը (համաշխարհային
պատերազմ)։ Վերջինիս մեջ են ներքաշվել այդ ժամանակ գոյություն
ունեցող պետություններից 61-ը (աշխարհի բնակչության 80%-ը)։
Ռազմական գործողությունները տեղի են ունեցել երեք
մայրցամաքներում և չորս օվկիանոսներում։ Երբևէ տեղի ունեցած
միակ ռազմական բախումն է, երբ օգտագործվել է ատոմային զենք։
Պատերազմը դարձավ շուրջ 60 միլիոն զոհերի պատճառ։

9. Պատրաստեց՝ թիվ 198 ավագ դպրոցի
12-4 դասարանի աշակերտուհի
Կիրակոսյան Արմինեն

10. Պատրաստեց՝ թիվ 198 ավագ դպրոցի
12-4 դասարանի աշակերտուհի
Կիրակոսյան Արմինեն