12 Λυμένες Ασκήσεις στην Ορμή απο τον Διονύση ΜάργαρηHOME
12 Λυμένες Ασκήσεις στην Ορμή απο τον Διονύση Μάργαρη
Συγγραφέας: Διονύσης Μάργαργης www.ylikonet.gr
Επιλογή ασκήσεων και επεξεργασία στον Η/Υ: Λάμπρος Αδάμ www.lam-lab.com adamlscp@gmail.com
12 Λυμένες Ασκήσεις στην Ορμή απο τον Διονύση ΜάργαρηHOME
12 Λυμένες Ασκήσεις στην Ορμή απο τον Διονύση Μάργαρη
Συγγραφέας: Διονύσης Μάργαργης www.ylikonet.gr
Επιλογή ασκήσεων και επεξεργασία στον Η/Υ: Λάμπρος Αδάμ www.lam-lab.com adamlscp@gmail.com
30 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ 3 ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑ ΓΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ!HOME
30 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ 3 ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑ ΓΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ! Άνετα χρησιμοποιείται και από μαθητές Α΄ Λυκείου, απλά χρειάζεται περισσότερη υποστήριξη ο 2ος Νόμος του Νεύτωνα.
Αδάμ Λάμπρος
www.lam-lab.com
adamlscp@gmail.com
Φ.Ε.5 Από τη Θερμότητα στη Θερμοκρασία - Θερμική Ισορροπία/ απαντήσεις του Μι...HOME
Φ.E.5 Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ "Από τη Θερμότητα στη Θερμοκρασία - Θερμική Ισορροπία" επεξεργασία απαντήσεων από τον φυσικό ΜΙΧΑΗΛ Π. ΜΙΧΑΗΛ
Αναδημοσίευση: Λάμπρος Αδάμ
www.lam-lab.com
adamlscp@gmail.com
30 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ 3 ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑ ΓΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ!HOME
30 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ 3 ΝΟΜΟΥΣ ΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑ ΓΙΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ! Άνετα χρησιμοποιείται και από μαθητές Α΄ Λυκείου, απλά χρειάζεται περισσότερη υποστήριξη ο 2ος Νόμος του Νεύτωνα.
Αδάμ Λάμπρος
www.lam-lab.com
adamlscp@gmail.com
Φ.Ε.5 Από τη Θερμότητα στη Θερμοκρασία - Θερμική Ισορροπία/ απαντήσεις του Μι...HOME
Φ.E.5 Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ "Από τη Θερμότητα στη Θερμοκρασία - Θερμική Ισορροπία" επεξεργασία απαντήσεων από τον φυσικό ΜΙΧΑΗΛ Π. ΜΙΧΑΗΛ
Αναδημοσίευση: Λάμπρος Αδάμ
www.lam-lab.com
adamlscp@gmail.com
1. Ενέργεια /θερμότητα
Β’ ΤΑΞΗ
Πίσω από κάθε φαινόμενο
κρύβεται η έννοια της
ενέργειας
A. ΣΥΜΦΩΝΩ
Β. ΔΙΑΦΩΝΩ
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
2.
3. Ενέργεια ( ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ
ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ )
Μεταφέρεται
Μετατρέπεται
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
4. Τι είναι η θερμότητα ;
Με την έννοια της μεταφοράς
ενέργειας μπορούμε να
περιγράψουμε κάθε μεταβολή
που συμβαίνει όταν δύο
σώματα διαφορετικής
θερμοκρασίας έρθουν σε επαφή
μεταξύ τους
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
5. Η αίσθησή μας ότι η θερμοκρασία εμπεριέχει
και μια αίσθηση διεύθυνσης .Δηλαδή το
ζεστότερο σημαίνει αναγκαστικά υψηλότερη
θερμοκρασία ή είναι απλά μια αυθαίρετη
σύμβαση ;
Ο Celsius αρχικά είχε επιλέξει το σημείο ζέσης
σαν 0 ºC και σαν σημείο τήξης του πάγου τους
100ºC .
Η αίσθηση της διεύθυνσης της θερμοκρασίας
δεν είναι εντελώς αυθαίρετη . Η υψηλότερη
θερμοκρασία σημαίνει και μεγαλύτερη μέση
ταχύτητα των μορίων ή των σωματιδίων ενός
σώματος.
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
7. Όταν δύο σώματα
διαφορετικής θερμοκρασίας
Έρχονται σε επαφή τότε θερμότητα
μεταφέρεται από το ζεστό στο κρύο
μέχρι να αποκτήσουν την ίδια
θερμοκρασία
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
8. α. ενέργεια μεταφέρεται
από το ζεστό στο κρύο
σώμα
β. ενέργεια μεταφέρεται
από το κρύο στο ζεστό
Ποιο είναι το σωστό ;
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
9. Όταν παύσει η μεταφορά θερμότητας
από το ζεστό στο κρύο σώμα
Τότε έχουν αποκτήσει την ίδια θερμοκρασία
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
10. Πώς μετράμε τη
θερμότητα ;
Δθ=10ºC
Δθ=20ºC
H2O
H2O H2O
Θερμαίνουμε για ίδιο χρόνο t
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
11. Συμπέρασμα
Όταν χρησιμοποιούμε δύο λύχνους στο νερό
μεταφέρεται διπλάσια ποσότητα θερμότητας , άρα
η μεταβολή θερμοκρασίας Δθ είναι διπλάσια
H ποσότητα θερμότητας που μεταφέρεται είναι
ανάλογη με το χρόνο θέρμανσης και με την
ένταση της φλόγας
δηλαδή Q ~ Δθ ( ποσό θερμότητας που πήρε το νερό)
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
12. Για να επιτύχουμε ίδια μεταβολή θερμοκρασίας ,
στη διπλάσια μάζα χρησιμοποιούμε δύο λύχνους
Δθ=10ºC Δθ=10ºC
H2O H2O
Στη διπλάσια μάζα νερού μεταφέρεται διπλάσια
ποσότητα θερμότητας
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
13. Q ~ m για ορισμένο Δθ
Το ποσό θερμότητας που απορροφά
ένα σώμα είναι ανάλογο της μάζας του
για να επιτύχει μια τελική θερμοκρασία
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
14. Για να επιτύχουμε την ίδια μεταβολή θερμοκρασίας σε ίσες
ποσότητες νερό και λάδι , στο νερό χρησιμοποιούμε δύο
λύχνους και στο λάδι ένα λύχνο .
Άρα στο νερό μεταφέρεται διπλάσια ποσότητα θερμότητας
λάδι H2O
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
15. Το ποσό θερμότητας που μεταφέρεται σε ένα
σώμα προκειμένου να ανέβει η θερμοκρασία
του κατά Δθ , εξαρτάται από το υλικό του
σώματος
Q ~ υλικό
Την φύση του υλικού την εκφράζουμε
με μια σταθερά c ονομάζεται ειδική
θερμότητα του υλικού
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
16. Ειδική θερμότητα υλικού
Χαρακτηρίζει το κάθε υλικό
Εκφράζει το ποσό της θερμότητας που
πρέπει να απορροφήσει 1 Kg του
υλικού ώστε η θερμοκρασία του να
μεταβληθεί κατά 1 º C
Q~c
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
17. Τελικά έχουμε
Q ~ Δθ
Q ~ m
Q ~ c
Q= m. c. Δθ
Θεμελιώδης νόμος της Θερμιδομετρίας
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
18. Ώστε για να υπολογίσουμε τη θερμότητα
που μεταφέρεται σε ένα σώμα (ή
μεταφέρεται από το σώμα ) αρκεί να
Πολλαπλασιάσουμε μεταξύ τους
Τη μάζα του σώματος m
Τη μεταβολή θερμοκρασίας του
σώματος Δθ
Την ειδική θερμότητα του σώματος c
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
19. Συνοπτικά :
Q=m. c. Δθ
m=Q/(c. Δθ)
Δθ=Q/(mc)
C= Q/(m.Δθ)
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
20. Ποσότητα νερού m=2 Kg ψύχεται από τους 20 ºC στους
15 ºC .
Πόση θερμότητα μεταφέρεται στο περιβάλλον ;
Απάντηση :
Q=m. c. Δθ
Q=2. 4200. (-5)=-42000 J
cνερού = 4200 J/(Kg. ºC )
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
21. Αναμιγνύουμε ίσες μάζες νερού (m=2Kg) θερμοκρασίας
αντίστοιχα 15 ºC και 25 ºC . Να βρείτε την τελική
θερμοκρασία του νερού μετά την ανάμειξη
ΛΥΣΗ :
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
22. Το νερό έχει τη μεγαλύτερη ειδική θερμότητα από όλα τα συνηθισμένα
υλικά .
Δηλαδή αν μεταφερθεί το ίδιο ποσό θερμότητας στην ίδια μάζα νερού
και ενός άλλου υλικού , η θερμοκρασία του νερού θα μεταβληθεί
λιγότερο από ότι η θερμοκρασία του άλλου υλικού .
Γι αυτό χρησιμοποιείται (το νερό ) στα
συστήματα κεντρικής θέρμανσης , στα
συστήματα ψύξης του κινητήρα των
αυτοκινήτων για τη μεταφορά της
θερμότητας .
Η ξηρά έχει 4 φορές περίπου μικρότερη
ειδική θερμότητα από το νερό
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
23. Την ημέρα η θερμοκρασία της
ξηράς ,
Αυξάνεται γρηγορότερα από της
θάλασσας
Τη νύχτα η θερμοκρασία της ξηράς
ελαττώνεται γρηγορότερα από της
θάλασσας
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
24. Καλός αγωγός
Α. Είναι εκείνο το υλικό που έχει
μικρή c
Β. είναι εκείνο που έχει μεγάλη τιμή
ειδικής θερμότητας c
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
25. Το καθαρό νερό είναι :
Α. καλός αγωγός της θερμότητας
Β. κακός αγωγός της θερμότητας
Σκεφτείτε ότι το νερό έχει μεγάλη τιμή
ειδικής θερμότητας
C=4200(J/Kg.C)
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
26. Θερμική ενέργεια
Η ενέργεια που οφείλεται στα μόρια
του σώματος λόγω της κινητικότητάς
τους .
Εξαρτάται από :
Το πλήθος των μορίων
Την κινητική ενέργεια των μορίων
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
27. Εσωτερική ενέργεια
Το νερό 0ºC έχει μεγαλύτερη
εσωτερική ενέργεια από πάγο 0ºC . Η
διαφορά στην εσωτερική ενέργεια
ισούται με τη θερμότητα τήξης .
Επίσης οι υδρατμοί 100 ºC έχουν
μεγαλύτερη εσωτερική
ενέργεια από νερό ίσης θερμοκρασίας .
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
28. Θερμοκρασία και
μικρόκοσμος
Η θερμοκρασία θ είναι δείκτης της
κινητικότητας των μορίων ενός
συστήματος
Μεγάλη θερμοκρασία μεγάλη
κινητικότητα
Μικρή θερμοκρασία μικρή
κινητικότητα
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
29. Για να θερμάνουμε 100 γραμμάρια νερό
από τους 10 βαθμούς Κελσίου στους 50
βαθμούς Κελσίου πρέπει να μεταφέρουμε
ένα ποσό θερμότητας σε αυτό. Για να
θερμάνουμε τριπλάσια ποσότητα νερού
από τους 10 στους 50 βαθμούς Κελσίου θα
μεταφέρουμε
α) ίδια ποσότητα θερμότητας
β) διπλάσια ποσότητα θερμότητας
γ) ένα τρίτο της ποσότητας
δ) τριπλάσια ποσότητα θερμότητας
( σημειώστε ένα Χ στο σωστό )
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
32. Να αντιστοιχίσετε τις έννοιες της ομάδας Α
με τους όρους της ομάδας Β
Α. θερμοκρασία 1 μονάδα μέτρησης
Β. Βαθμός Κελσίου 2 φυσικό μέγεθος
Γ. θερμόμετρο 3 φυσικό φαινόμενο
Δ. θερμότητα 4 κατάσταση
Ε. θερμική αλληλεπίδραση 5 όργανο μέτρησης
ΣΤ. θερμική ισορροπία
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
33. Σημειώστε τις σωστές προτάσεις : α. Η
θερμοκρασία δείχνει την ποσότητα
θερμότητας ενός σώματος.
β. Δεν υπάρχει καμία διαφορά θερμότητας
και θερμοκρασίας.
γ. Η θερμότητα είναι μια μορφή ενέργειας.
δ. Η θερμοκρασία δείχνει πόση θερμότητα
παίρνει ένα σώμα όταν το ζεστάνουμε.
ε. Η θερμοκρασία ενός σώματος δείχνει
πόσο γρήγορα κινούνται τα μόριά του
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
34. Φουσκώνουμε ένα μπαλόνι με 2lt αέρα θερμοκρασίας
100C. Στη συνέχεια το θερμαίνουμε στους 500C. Να
σημειώστε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι
σωστές.
α. Το μπαλόνι θα ελαφρύνει γιατί ο ζεστός αέρας είναι
ελαφρύτερος.
β. Το μπαλόνι θα γίνει βαρύτερο γιατί με τη θέρμανση
τα μόρια του αέρα διαστέλλονται και γίνονται
βαρύτερα.
γ. Θα ζυγίζει το ίδιο γιατί τίποτα δεν μπήκε και τίποτα
δεν βγήκε από το μπαλόνι.
δ. Το μπαλόνι θα γίνει βαρύτερο γιατί η θερμότητα
που πήρε έχει βάρος.
ε. Το μπαλόνι θα γίνει βαρύτερο γιατί ο αέρας
διαστέλλεται άρα αυξάνει η μάζα του.
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
35. Ένα σώμα έχει ενέργεια 0,002 J/μόριο
Ένα άλλο σώμα έχει ενέργεια 0,02
J/μόριο.
Ποιο από τα δύο σώματα έχει
υψηλότερη θερμοκρασία και γιατί ; a,b
Ποιο ακόμη στοιχείο χρειαζόμαστε για
να συγκρίνουμε τις θερμικές ενέργειες
των δύο σωμάτων ;
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
36. Γραμμική διαστολή
Εξαρτάται από :
Το αρχικό μήκος Lo
Τη μεταβολή της θερμοκρασίας
Το υλικό της ράβδου
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
40. ΔΙΑΣΤΟΛΗ
Όταν μια μόνο διάσταση είναι σημαντική
π.χ. στη ράβδο , τότε η διαστολή
ονομάζεται γραμμική διαστολή .
Αν οι δύο διαστάσεις είναι σημαντικές τότε
η διαστολή είναι επιφανειακή (δισδιάστατη)
Αν και οι τρεις διαστάσεις είναι σημαντικές
τότε η διαστολή ονομάζεται κυβική
διαστολή !!(τρισδιάστατη)
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
41. Μεταλλική σφαίρα μπορεί να περάσει από
ένα μεταλλικό δακτύλιο . Όταν όμως
θερμανθεί η σφαίρα , σφηνώνεται στο
δακτύλιο . Τι θα συμβεί όμως αν αντί της
σφαίρας θερμάνουμε το δακτύλιο ;
αν θερμάνουμε το δακτύλιο αντί της
σφαίρας , τότε η διάμετρος του
δακτυλίου αυξάνει και η σφαίρα περνάει
ευκολότερα.
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
42. ΔΙΜΕΤΑΛΛΙΚΟ ΕΛΑΣΜΑ
Ένα διμεταλλικό έλασμα αποτελούμενο από
δύο διαφορετικά μεταλλικά ελάσματα ,
πριτσινωμένα μαζί , χρησιμοποιείται σαν
στοιχείο ελέγχου στον κοινό θερμοστάτη.
Εξηγήστε πώς λειτουργεί .
όταν θερμανθεί το διμεταλλικό έλασμα
τότε κάμπτεται επειδή τα δύο υλικά έχουν
διαφορετικό συντελεστή διαστολής
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
43. ΔΙΜΕΤΑΛΛΙΚΟ ΕΛΑΣΜΑ
Δύο ελάσματα , ένα από σίδερο και το άλλο
από ψευδάργυρο , πριτσινώνονται μαζί
σχηματίζοντας ένα ευθύγραμμο έλασμα που
κάμπτεται όταν θερμανθεί. Γιατί προς το
εσωτερικό της καμπυλότητας βρίσκεται ο
σίδηρος ;
το διμεταλλικό έλασμα κάμπτεται με το
σίδηρο προς το εσωτερικό επειδή ο
συντελεστής γραμμικής διαστολής του είναι
μικρότερος από τον αντίστοιχο του
ψευδαργύρου .
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
44. Εξηγήστε γιατί οι λίμνες παγώνουν
πρώτα στην επιφάνειά τους
οι λίμνες παγώνουν πρώτα στην
επιφάνειά τους , επειδή ο πάγος έχει
μικρότερη πυκνότητα από το νερό και
επιπλέει.
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
45. Ποια είναι η βασική αιτία που οι
σωλήνες νερού σπάζουν το χειμώνα ;
οι σωλήνες νερού σπάζουν το χειμώνα
επειδή ο πάγος που σχηματίζεται έχει
μεγαλύτερο όγκο από το νερό.
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
46. Τι συμπέρασμα μπορείτε να συνάγετε για
το πώς το σημείο τήξης του πάγου
εξαρτάται από την πίεση , ξεκινώντας από
το γεγονός ότι ο πάγος επιπλέει στο
νερό ;
επειδή ο όγκος του πάγου είναι
μεγαλύτερος από τον όγκο του νερού ,
μια αύξηση της πίεσης έχει σαν
αποτέλεσμα ελάττωση του σημείου
τήξης .
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
47. Μπορεί η θερμότητα να θεωρηθεί σαν
μια μορφή αποθηκευμένης ενέργειας
( δυναμικής) ; Θα ήταν μια τέτοια
ερμηνεία αντίθετη με την θεώρηση της
θερμότητας σαν ενέργειας που
μεταφέρεται λόγω διαφοράς
θερμοκρασίας ;
η θερμότητα δεν είναι μορφή
αποθηκευμένης ενέργειας αλλά απλά
είναι μεταφορά ενέργειας λόγω διαφοράς
θερμοκρασίας.
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
48. Μπορεί η θερμότητα να προστεθεί σε ένα
σώμα ( σύστημα ) χωρίς να προκαλέσει αύξηση
της θερμοκρασίας του σώματος ; Αν ναι , είναι
αυτό αντίθετο με τη θεώρηση της θερμότητας
σαν ενέργειας που μεταφέρεται λόγω διαφοράς
θερμοκρασίας;
Μπορούμε να προσθέσουμε θερμότητα σε
ένα σώμα χωρίς αύξηση της θερμοκρασίας του ,
όπως για παράδειγμα στο λιώσιμο του
πάγου(αλλαγή φάσης) ή στην ισόθερμη
εκτόνωση ενός αερίου . Θεωρούμε ότι ανάμεσα
στο σώμα και στο περιβάλλον υπάρχει πάντα
μια μικρή διαφορά θερμοκρασίας που ,μπορεί
να τείνει και στο μηδέν .
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
49. Γιατί, πρέπει να παρέχεται θερμική
ενέργεια στο λιώσιμο του πάγου ;Η
θερμοκρασία δεν μεταβάλλεται τελικά ;
παρέχεται θερμική ενέργεια στο
λιώσιμο του πάγου , επειδή η θερμική
ενέργεια ανά γραμμάριο του νερού είναι
μεγαλύτερη από ότι του πάγου.
Όσο υπάρχει μαζί πάγος και νερό η
θερμοκρασία παραμένει σταθερή .
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
50. Εξηγήστε το γεγονός ότι η κοντινή
παρουσία μεγάλων ποσοτήτων νερού ,
όπως είναι μια θάλασσα ή ένας ωκεανός ,
τείνει να μετριάσει τα ακραία όρια
θερμοκρασίας στο κλίμα της γειτονικής
ξηράς .
μια μεγάλη ποσότητα νερού έχει μεγάλη
θερμοχωρητικότητα άρα χρειάζονται πολύ
μεγάλα ποσά θερμότητας για να
μεταβληθεί η θερμοκρασία της.
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
51. 0°C V
1°C V1=V + V/273
2°C V2=V + 2V/273
3° C V3=V + 3V/273
άρα στους θ βαθμούς Κελσίου θα έχουμε :
θ° C Vθ=V + θ.V/273
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
52. αν θ=-273 °C στους –273 βαθμούς
Κελσίου βλέπουμε ότι ο όγκος
μηδενίζεται ( συμπεριφορά στο
απόλυτο μηδέν) !!!
Vθ=V + (-273)V/273 = 0
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
53. Η παραξενιά του νερού
Από τους 0 °C έως τους 4 °C το νερό
συστέλλεται
Στους 4 °C το νερό έχει τον μικρότερο
δυνατό όγκο του άρα τη μεγαλύτερη
πυκνότητα
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
54. τήξη
Α. μετατροπή στερεού σε υγρό
Β. μετατροπή υγρού σε στερεό
Γ. μετατροπή υγρού σε αέριο
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
55. Πάγος, νερό, υδρατμοί: Τι μένει ίδιο; Τι αλλάζει;
Τα υλικά σώματα τα συναντούμε σε τρεις καταστάσεις. Σαν
στερεά, σαν υγρά και σαν αέρια. Ας πάρουμε το νερό.
Το νερό είναι γνωστό σαν στερεό με τη μορφή του πάγου ή του
χιονιού.
Είναι επίσης γνωστό σαν υγρό καθώς κυλάει στα ποτάμια, στις λίμνες
και στις θάλασσες.
Είναι γνωστό και σαν αέριο με τη μορφή των ατμών που βγαίνουν
από την κατσαρόλα καθώς βράζει το φαγητό, ή με τα χνώτα μας στο
κρύο τζάμι το χειμώνα.
Το υλικό λοιπόν είναι το ίδιο πάντα: Είναι το νερό. Εκείνο που αλλάζει
είναι η κατάστασή του. Άλλες φορές φανερώνεται σαν στερεό ( πάγος),
άλλες σαν αέριο (ατμός) και άλλες σαν υγρό (στο ποτήρι).
Πώς γίνεται αυτό;
56. Όλοι και όλες γνωρίζουμε ότι το νερό σε κανονική θερμοκρασία είναι υγρό.
Τι θα συμβεί όμως αν γεμίσουμε μια πλαστική θήκη για παγάκια με νερό
και τη βάλουμε στην κατάψυξη του ψυγείου μας;
Το νερό θα μετατραπεί σε πάγο. Το φαινόμενο αυτό λέγεται πήξη του νερού.
Με την πήξη το νερό από υγρό γίνεται στερεό.
Για να γίνει το νερό στερεό, δηλαδή πάγος, πρέπει να χάσει τη θερμότητα
που έχει, δηλαδή πρέπει να ψυχθεί. Γι’ αυτό και το βάλαμε μέσα στην
κατάψυξη του ψυγείου μας.
Μπορεί όμως να συμβεί και το αντίθετο. Ο πάγος που είναι στερεό
μπορεί να γίνει υγρό, αν τον θερμάνουμε.
Ένα στερεό, όπως ο πάγος γίνεται υγρό, αν θερμανθεί (ζεσταθεί).
Το φαινόμενο αυτό λέγεται τήξη. Με την τήξη τα στερεά σώματα
γίνονται υγρά καθώς απορροφούν θερμότητα.
Αν ένα υγρό σώμα θερμανθεί πολύ, βγαίνουν μικρές και μεγάλες
φουσκάλες από μέσα του που σπάνε στην επιφάνειά του.
Το φαινόμενο αυτό λέγεται βρασμός.
Καθώς διαρκεί ο βρασμός, το υγρό σώμα μετατρέπεται σε αέριο, όπως ο
αχνός που βγαίνει από την κατσαρόλα. Το φαινόμενο αυτό λέγεται
εξάτμιση.
57. Ας δούμε το παρακάτω σχήμα για να καταλάβουμε καλύτερα όσα είπαμε
είδαμε παραπάνω.
βαραίνει και γίνεται υγρό( βροχή) το αέριο (σύννεφο) ψύχεται,
και πέφτει στο έδαφος. χάνει τη θερμότητά του..
Το φαινόμενο αυτό λέγεται εξάτμιση.
και γίνεται αέριο (σύννεφο)…
Το φαινόμενο αυτό λέγεται τήξη.
και γίνεται υγρό σώμα (νερό)..
Το φαινόμενο αυτό λέγεται υγροποίηση.
το υγρό σώμα (νερό) συνεχίζει να ψύχεται, το νερό θερμαίνεται…
χάνει κι άλλη θερμότητα και γίνεται στερεό
Το στερεό σώμα (ο πάγος)..
Το φαινόμενο αυτό λέγεται πήξη.
θερμαίνεται…
58. Ας δούμε το παρακάτω σχήμα για να καταλάβουμε καλύτερα τα προηγούμενα.
Το φαινόμενο αυτό λέγεται τήξη.
Το στερεό σώμα (ο πάγος).. θερμαίνεται… και γίνεται υγρό σώμα (νερό).
Το φαινόμενο αυτό λέγεται εξάτμιση.
και γίνεται αέριο (σύννεφο)… το υγρό (νερό) θερμαίνεται από τον ήλιο…
Το φαινόμενο αυτό λέγεται υγροποίηση.
το αέριο (σύννεφο) ψύχεται, Βαραίνει,γίνεται υγρό( βροχή)
χάνει τη θερμότητά του.. και πέφτει στο έδαφος.
Το φαινόμενο αυτό λέγεται πήξη.
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis- το υγρό σώμα (νερό) συνεχίζει
και γίνεται στερεό.
να ψύχεται, χάνει κι άλλη θερμότητα..
59. Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ
σχηματίζει τα σύννεφα
και πέφτει στη γη σαν
βροχή ή χιόνι.
και τη διαπνοή.. σχηματίζοντας τα
ποτάμια, τις λίμνες
και τις θάλασσες.
Η γη απορροφά το νερό
Το νερό με την εξάτμιση..
ρίζες φυτών
Το υπόγειο νερό ξαναβγαίνει στην επιφάνεια
και ακολουθεί την προηγούμενη διαδικασία. Ο κύκλος του νερού
61. Πάγος, νερό, υδρατμοί: Τι μένει ίδιο; Τι αλλάζει;
Τα υλικά σώματα τα συναντούμε σε τρεις καταστάσεις. Σαν
στερεά, σαν υγρά και σαν αέρια. Ας πάρουμε το νερό.
Το νερό είναι γνωστό σαν στερεό με τη μορφή του πάγου ή του
χιονιού.
Είναι επίσης γνωστό σαν υγρό καθώς κυλάει στα ποτάμια, στις λίμνες
και στις θάλασσες.
Είναι γνωστό και σαν αέριο με τη μορφή των ατμών που βγαίνουν
από την κατσαρόλα καθώς βράζει το φαγητό, ή με τα χνώτα μας στο
κρύο τζάμι το χειμώνα.
Το υλικό λοιπόν είναι το ίδιο πάντα: Είναι το νερό. Εκείνο που αλλάζει
είναι η κατάστασή του. Άλλες φορές φανερώνεται σαν στερεό ( πάγος),
άλλες σαν αέριο (ατμός) και άλλες σαν υγρό (στο ποτήρι).
62. Παρατηρήσεις
Κατά τη διάρκεια της τήξης ή του
βρασμού τα μόρια δεν λιώνουν και
δεν εξαερώνονται .
Απλώς μεταβάλλεται ο τρόπος
κίνησής τους και η ισχύς των μεταξύ
τους δυνάμεων .
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
63. θ = σταθερή
Γιατί κατά τη διάρκεια των αλλαγών φάσης
η θερμοκρασία παραμένει σταθερή αν και
θερμότητα προσφέρεται στο σώμα ;
Κατά τη διάρκεια των αλλαγών φάσης η
Κινητική ενέργεια παραμένει σταθερή ,
αλλάζει όμως η δυναμική ενέργεια των
μορίων του σώματος . Στις αλλαγές φάσης
, η εσωτερική ενέργεια του σώματος
αλλάζει επειδή μεταβάλλεται η συνολική
δυναμική ενέργεια των μορίων αν και η
θερμική ενέργεια μένει σταθερή .
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
64. Άσκηση
1. Διαθέτουμε δύο κομμάτια ναφθαλίνης Α και Β
ίσης μάζας από τα οποία το Α βρίσκεται σε
θερμοκρασία 50 ºC και το Β σε θερμοκρασία 80
ºC. Θέλουμε να λιώσουμε και τα δύο κομμάτια
της ναφθαλίνης . Σε ποιο από τα δύο πρέπει να
προσφέρουμε μεγαλύτερο ποσό θερμότητας . Η
θερμοκρασία τήξης της ναφθαλίνης είναι 80 ºC
α. στο Α
Β. στο Β
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
65. Θερμότητα τήξης
Τι φανερώνει η θερμότητα τήξης ή
βρασμού ;
Την ποσότητα ενέργειας που πρέπει
να απορροφήσει ορισμένη ποσότητά
του (Kg) για να μετατραπεί σε υγρό
ή ατμό στη θερμοκρασία τήξης ή
βρασμού αντίστοιχα
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
66. Q τήξης
Η θερμότητα τήξης ή βρασμού είναι
ανάλογη με τη μάζα του σώματος
Η θερμότητα τήξης ή βρασμού
διαφέρει από σώμα σε σώμα .
Για το ίδιο σώμα η θερμότητα
βρασμού είναι μεγαλύτερη είναι
πάντοτε μεγαλύτερη από τη
θερμότητα τήξης .
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
67. Προσοχή !!
Για το ίδιο σώμα η θερμότητα βρασμού
είναι πάντοτε μεγαλύτερη από τη
θερμότητα τήξης .
Κατά την τήξη ενός στερεού η μάζα του
διατηρείται σταθερή ενώ ο όγκος του
μεταβάλλεται . Αυτό εξηγεί γιατί ένα
μπουκάλι με νερό , όταν παγώσει στην
κατάψυξη σπάει !!
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
68. Γιατί η θερμοκρασία βρασμού ενός
υγρού αυξάνει με την πίεση ;
όταν αυξάνεται η πίεση , τότε αυξάνεται
η μέση ταχύτητα των μορίων , άρα για
να αποκτήσουν τα μόρια του υγρού την
ταχύτητα αυτή και να μετατραπούν σε
ατμό πρέπει να αυξηθεί η θερμοκρασία
βρασμού.
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
69. Ένα δοχείο με κρύο νερό και ένα με ζεστό νερό
τοποθετούνται έξω με παγωμένο καιρό. Δώστε εξήγηση
στα παρακάτω φαινόμενα :
α. αν τα δοχεία έχουν καπάκια είναι δυνατόν να
στερεοποιηθεί πρώτα το ζεστό νερό ;
β. αν τα δοχεία είναι ανοικτά το ζεστό νερό μπορεί να
πήξει πρώτο ;
απ: α. αν τα δοχεία είναι κλειστά τότε θα στερεοποιηθεί
πρώτα το κρύο νερό γιατί θα πρέπει να αποδώσει
λιγότερη θερμότητα στο περιβάλλον .
β. αν τα δοχεία είναι ανοικτά , το ζεστό νερό θα
εξατμισθεί γρηγορότερα , θα ελαττωθεί η μάζα του ,
άρα θα έχει να αποδώσει, λιγότερη θερμότητα προς το
περιβάλλον . Μπορεί επομένως να πήξει πρώτο !
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
70. Πολύ πάνω από την επιφάνεια της γης , η
κινητική θερμοκρασία του αερίου
αναφέρεται ότι είναι της τάξης των 1000
ºΚ . Κι όμως ένα άτομο που θα βρισκόταν
εκεί θα ξεπάγιαζε μάλλον παρά θα
εξατμιζόταν . Εξηγήστε το φαινόμενο .
απ: σε μεγάλα ύψη πράγματι η ταχύτητα
των αερίων είναι πάρα πολύ μεγάλη , και
αντιστοιχεί σε θερμοκρασίες των 1000 ºΚ
. Υπάρχουν όμως τόσο λίγα μόρια , ώστε
η θερμότητα που μπορούν να
μεταφέρουν σε ένα σώμα είναι ελάχιστη
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
71. Αφού ο ζεστός αέρας ανεβαίνει
ψηλότερα , γιατί κάνει περισσότερη
δροσιά στην κορυφή ενός βουνού από
ότι στη στάθμη της θάλασσας ;
η αίσθηση της δροσιάς δεν οφείλεται μόνο
στη θερμοκρασία αλλά και στη σχετική
υγρασία του περιβάλλοντος. Στην κορυφή
του βουνού η υγρασία είναι μικρότερη
και ο ιδρώτας εξατμίζεται ταχύτερα και
έτσι νιώθουμε την αίσθηση της δροσιάς !!
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
72. Έχοντας υπόψη ότι η εσωτερική ενέργεια
ενός σώματος αποτελείται από το
άθροισμα της κινητικής και δυναμικής
ενέργειας των σωματιδίων του , πώς θα
κάνεις το διαχωρισμό ανάμεσα στην
εσωτερική ενέργεια ενός σώματος και
στη θερμοκρασία του ;
απ: η εσωτερική ενέργεια U αντιστοιχεί
στη δυναμική και κινητική ενέργεια του
σώματος , ενώ η θερμοκρασία του
σώματος σχετίζεται μόνο με την κινητική
ενέργεια των σωματιδίων του .
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
73. Πάγος
Ο πάγος έχει
μεγαλύτερο όγκο
από ίση μάζα νερού
, γι αυτό έχει
μικρότερη
πυκνότητα από το
νερό . Έτσι επιπλέει
στο νερό .
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
74. Η παράξενη συμπεριφορά
του νερού !
Όταν το νερό παγώνει τα μόρια
σχηματίζουν εξάγωνα , οπότε ο χώρος τον
οποίο καταλαμβάνουν αυξάνεται .
Από 0ºC μέχρι 4ºC οι μικροσκοπικοί
κρύσταλλοι πάγου που έχουν παραμείνει
μέσα στο νερό , λιώνουν σιγά – σιγά . Άρα
από 0ºC μέχρι 4ºC ο όγκος του νερού
ελαττώνεται .
Την ιδιόμορφη συμπεριφορά του νερού να
αυξάνεται ο όγκος του όταν παγώνει δεν
ακολουθεί κάθε σώμα .
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
75. Όταν σε πάγο ρίξουμε αλάτι , ανάμεσα
στα μόρια του πάγου παρεμβάλλονται
κρυσταλλάκια αλατιού .
Οι δυνάμεις μεταξύ των μορίων του
πάγου εξασθενούν και ο πάγος λιώνει
σε χαμηλότερη θερμοκρασία από 0
ºC .
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
76. Αντιπηκτικό
Παρόμοια αν στο νερό του ψυγείου
του αυτοκινήτου προσθέσουμε
κατάλληλο υγρό ( αιθυλενογλυκόλη)
το μίγμα πήζει στους -40ºC και έτσι
προστατεύουμε τον κινητήρα από την
αύξηση του όγκου του νερού που θα
συνέβαινε κατά την πήξη του
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
77. Νερό !
Όταν ο πάγος γίνεται νερό , τα μόρια πλησιάζουν μεταξύ τους . Αν
συμπιέζουμε τον πάγο βοηθάμε τα μόρια να πλησιάσουν μεταξύ τους
και ο πάγος λιώνει !! σε χαμηλότερη θερμοκρασία από 0 ºC.
Όσο η πίεση που ασκεί ο αέρας στο νερό είναι
μεγαλύτερη τόσο δυσκολότερα τα μόρια του νερού
απομακρύνονται μεταξύ τους . Έτσι το νερό βράζει
σε υψηλότερη θερμοκρασία .
Στη χύτρα ταχύτητας το νερό βράζει στους 120 ºC
γιατί ο ατμός που εγκλωβίζεται ασκεί επιπλέον
πίεση στην επιφάνεια του νερού .
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
78. Άσκηση
2. Η θερμότητα που απαιτείται για να
λιώσει 1 gr πάγου είναι 336J .Πόση
θερμότητα πρέπει να προσφέρουμε
σε 2 Κ gr πάγου θερμοκρασίας 0ºC
για να τον μετατρέψουμε σε νερό
ίδιας θερμοκρασίας ( 0ºC);
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
79. Προσοχή !
Χαρακτηρίστε με Σ ή με Λ τις παρακάτω
προτάσεις :
Α. Η εξάτμιση ενός υγρού γίνεται σε όλες
τις θερμοκρασίες
Β. Η θερμοκρασία βρασμού στην κορυφή
του Ολύμπου είναι μικρότερη από ότι στο
Λευκό Πύργο της Θεσσαλονίκης
Γ. Στην χύτρα ταχύτητας το φαγητό
ψήνεται αργότερα
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
80. Ερώτηση κρίσεως !
. Είναι δυνατό να έχουμε καθαρό νερό
στους 110 ºC που να μην βράζει ;
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
81. Άσκηση για όλο το
Κεφάλαιο
50 gr καθαρού πάγου θερμοκρασίας -10 ºC βρίσκον6ται σε
ένα παραλιακό τόπο .Πόση θερμότητα πρέπει να
προσφέρουμε στην ποσότητα αυτή του πάγου , για να
μετατραπεί σε ατμό θερμοκρασίας 100 ºC .
Δίνεται Cπάγου =2,1 J/(gr. ºC) , θερμότητα τήξης του πάγου
336J/gr , Cνερού=4,2 J/(g. ºC) και θερμότητα εξαέρωσης
του νερού 2,26 KJ/g
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
82. Σε υψόμετρο !
Στην πόλη του Μεξικό (Mexico city)
το νερό βράζει στους 80ºC . Η πόλη
αυτή είναι παραλιακή ή όχι ; ( να
εξηγήσετε γιατί )
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
83. Κοινά σημεία
Να αναφέρετε τα κοινά σημεία
ανάμεσα στα φαινόμενα τήξη και
πήξη
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
84. Πήξη
Α. η μετατροπή ενός στερεού σε υγρό
Β. η μετατροπή ενός υγρού σε στερεό
Γ. η μετατροπή ενός αερίου σε στερεό
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
85. Βρασμός
Α. η μετατροπή υγρού σε αέριο από
όλη τη μάζα του υγρού
Β. η μετατροπή αερίου σε υγρό
Γ. η μετατροπή υγρού σε στερεό
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
86. Εξάχνωση
Α. η μετατροπή στερεού απ’ ευθείας
σε αέριο
Β. η μετατροπή στερεού σε υγρό
Γ. η μετατροπή υγρού σε στερεό
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
87. Αποσμητικό χώρου
Με ποιον τρόπο ένα στερεό
αποσμητικό χώρου αρωματίζει τον
αέρα του δωματίου ;
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
88. Φυσικές σταθερές
Οι τιμές των μεγεθών ( πυκνότητας ,
σημείου τήξης , πήξης , βρασμού ,
υγροποίησης ) που είναι σταθερές για
συγκεκριμένες ουσίες στις ίδιες
συνθήκες
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
89. Πυκνότητα
Η πυκνότητα του καθαρού νερού
είναι :
Α. 1 gr/mL
Β. <1 gr/mL
Γ. >1 gr/mL
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
90. Το σημείο τήξης του πάγου
(στερεού νερού) είναι :
Α. 0 °C
Β. -1 °C
Γ. 1 °C
Δ. 100 °C
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
91. Το σημείο βρασμού ( θερμοκρασία
βρασμού ) του καθαρού νερού σε
κανονική ατμοσφαιρική πίεση (1atm)
είναι :
Α. 0 °C
Β. 100 °C
Γ. -100 °C
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
92. Η θερμοκρασία στην οποία λιώνει ένα
υλικό ,
Α. εξαρτάται από τη φύση του υλικού
Β. εξαρτάται από την ποσότητα του
υλικού
Γ. είναι χαρακτηριστική σταθερά του
υλικού
Δ. παραμένει σταθερή σε όλη τη
διάρκεια της τήξης
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
93. Για να λιώσει ένα υλικό
πρέπει :
Α. να προσλάβει θερμότητα από το
περιβάλλον του
Β. να αποβάλλει θερμότητα στο
περιβάλλον
Γ. λιώνει χωρίς να αλληλεπιδράσει με
το περιβάλλον
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
94. εξαέρωση
Εξάτμιση βρασμός
Σε οποιαδήποτε θερμοκρασία , σε σταθερή θερμοκρασία ,
Από τα επιφανειακά μόρια του υγρού από όλη τη μάζα του υγρού
Η2 Ο
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
96. Για να εξατμιστεί ένα υγρό πρέπει να απορροφήσει θερμότητα
από το περιβάλλον
Με την εξάτμιση το υγρό ψύχεται
αφού χάνει τα πιο «δραστήρια» μόριά
του !
Η ταχύτητα εξάτμισης εξαρτάται από :
Α. τη θερμοκρασία
Β. το είδος του υγρού
Γ. την επιφάνεια του υγρού
Δ. την ύπαρξη ρεύματος αέρα πάνω από την ελεύθερη
επιφάνεια του υγρού
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
97. Υγροποίηση –συμπύκνωση
Οι ατμοί ψύχονται αποβάλλοντας θερμότητα προς
το περιβάλλον .
Μετατρέπονται σε σταγόνες νερού που λόγω της
βαρύτητας πέφτουν στη γη.
Το περιβάλλον ‘κερδίζει’ θερμότητα και γι’ αυτό λίγο πριν
βρέξει ή χιονίσει η θερμοκρασία ανεβαίνει ( ο καιρός
«μαλακώνει» )
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
98. Τρόποι μεταφοράς θερμότητας
Με αγωγή απαιτείται ύλη
Με ρεύματα μεταφοράς
Με ακτινοβολία μεταφέρεται και στο κενό ( Ήλιος )
Με ποιο τρόπο μεταφέρεται θερμότητα από τον Ήλιο στη γη ;
Α. με αγωγή
Β. με ρεύματα
Γ. Με ακτινοβολία
Αγοράζουμε ένα μπουφάν και ο πωλητής μας προτείνει ένα που το υλικό του
είναι καλός μονωτής .Θα το αγοράσουμε ;
Α. ναι
Β. όχι
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
99. Το νερό είναι …….. αγωγός της θερμότητας
a.Καλός
Β. κακός
νερό
Θερμαίνοντας με φλόγα
το νερό ψηλά στο δοκι-
Νόμισμα
μαστικό σωλήνα , παρατη-
ρούμε ότι το παγάκι
δεν έχει λιώσει ενώ το
παγάκι νερό αρχίζει να βράζει!
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
100. HIGH LIGHTS
ΕΡΩΤΗΣΗ 1
Aυτοί που συνηθίζουν να κάνουν μπάνιο στη θάλασσα μετά τη
δύση του ήλιου ισχυρίζονται ότι το νερό είναι πιο ζεστό από
την αμμουδιά .Πώς εξηγείται αυτό;
Απάντηση :
Μετά τη δύση του ηλίου ,τόσο η θάλασσα όσο και η
αμμουδιά αρχίζουν να αποβάλλουν ποσά θερμότητας .
Το νερό όμως έχει μεγαλύτερη ειδική θερμότητα από
την άμμο με αποτέλεσμα η αποβολή ίσου ποσού
θερμότητας να προκαλεί για τη θάλασσα μικρότερη
μείωση θερμοκρασίας από ότι για την αμμουδιά !
Η θάλασσα λοιπόν διατηρεί υψηλότερη θερμοκρασία
και είναι πιο ζεστή από την αμμουδιά .
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
101. HIGH LIGHTS
Σε κάθε μια από τις παρακάτω φράσεις ένας
μόνο από τους όρους « θερμοκρασία –
θερμότητα – θερμική ενέργεια –κινητική
ενέργεια » συμπληρώνει σωστά το κενό
Α. Η ……………………….. δεν είναι μορφή
ενέργειας
Β. Η ………………………. είναι ενέργεια αλλά
δεν μπορεί να ανήκει σε ένα σώμα
Γ. Δύο σώματα με άνισες
……………………………… είναι δυνατόν να
έχουν ίσες ………………… αν τα μόριά τους
έχουν ίσες …………………………..
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
102. Η Θερμοκρασία αύριο θα κυμανθεί από τους 15° C τις πρωινές ώρες έως τους 28
° C τις μεσημεριανές α)Ποια η προβλεπόμενη μεταβολή της θερμοκρασίας στην
κλίμακα Κελσίου ;
β) Ποιες οι παραπάνω τιμές στην απόλυτη κλίμακα θερμοκρασιών (Κέλβιν) ;
γ) Ποια η θερμοκρασιακή μεταβολή εκφρασμένη στην απόλυτη κλίμακα ; Τι
παρατηρείτε ;
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
103.
Ο ατμοστρόβιλος του Ήρωνα ήταν μια φιάλη γεμάτη
υγρό η οποία θερμαινόταν .
Οι ατμοί που παράγονταν έβρισκαν διέξοδο από δύο
ακροφύσια με αποτέλεσμα το όλο σύστημα να
περιστρέφεται , ..πρόκειται δηλαδή για μια πρωτόγονη
ατμομηχανή !!
Ποια μακροσκοπική ενεργειακή μετατροπή
πραγματοποιείται κατά τη λειτουργία του
ατμοστρόβιλου ;
Απάντηση
Μέρος της θερμότητας που προσφέρεται μετατρέπεται
σε κινητική ενέργεια του συστήματος
Οι ατμοί που βγαίνουν από το ακροφύσιο είναι ακόμα θερμοί .
Δεν αξιοποιείται επομένως παρά ένα μέρος της θερμότητας
που προσφέρουμε στη μηχανή . Για το λόγο αυτό λέμε ότι η
θερμότητα είναι υποβαθμισμένη μορφή ενέργειας .
Δεν χάνεται ( η ενέργεια πάντα διατηρείται ) αλλά μόνο ένα
μέρος της μετατρέπεται σε ωφέλιμη !
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
104. Γιατί το χειμώνα φοράμε συνήθως
μάλλινα ρούχα για να μην κρυώνουμε
;
Γιατί οι Εσκιμώοι κατασκευάζουν
σπίτια από πάγο (ιγκλού) ;
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
105. Μια μεταλλική κατσαρόλα έχει νερό και
θερμαίνεται. Ποιες από τις προτάσεις που
ακολουθούν είναι σωστές και ποιες λάθος ;
Α) η διάδοση της θερμότητας στη μάζα του νερού
γίνεται με αγωγή
Β) η διάδοση της θερμότητας από τη φλόγα στην
κατσαρόλα γίνεται με μεταφορά ύλης
Γ) επειδή τα μέταλλα είναι καλοί αγωγοί της
θερμότητας , το νερό της κατσαρόλας
θερμαίνεται γρήγορα.
Δ) αν πιάσουμε την κατσαρόλα από τις
χειρολαβές , δεν καίνε διότι είναι φτιαγμένες από
μονωτικό υλικό.
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
106. Σε ένα αναμμένο τζάκι , με τη λαβίδα
ανακατεύουμε τα κάρβουνα. Μετά από λίγο η
λαβίδα καίει. Αυτό συμβαίνει γιατί μεταφέρεται :
α) θερμότητα από το χέρι μας στη λαβίδα
β) θερμοκρασία από τα κάρβουνα στη λαβίδα
γ) θερμότητα από τα κάρβουνα , μέσω της
λαβίδας στο χέρι μας
( επιλέξτε τη σωστή απάντηση και
δικαιολογείστε
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
107. Πώς μπορούμε να περιορίσουμε τη
δημιουργία ρευμάτων μεταφοράς ;
Απ : με υλικά που παγιδεύουν στους
πόρους τους τον αέρα και είναι καλοί
μονωτές
Π.χ. αν επενδύσουμε ένα σωλήνα που
μεταφέρει ζεστό νερό με ένα τέτοιο
υλικό , τότε περιορίζεται αισθητά η
απώλεια θερμότητας λόγω μεταφοράς .
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
108. Τόσο η αγωγή θερμότητας όσο και η διάδοση
θερμότητας με κύματα ( ακτινοβολία)
συνεπάγονται τη μεταφορά ενέργειας. Υπάρχει
καμιά βασική διαφορά ανάμεσα στα δύο αυτά
φαινόμενα ;
η αγωγή της θερμότητας είναι μια μεταφορά
ενέργειας των άτακτων κινήσεων των ατόμων
ή των μορίων ενός σώματος.
Η διάδοση κύματος ( ακτινοβολίας) αποτελεί
μεταφορά ενέργειας προσανατολισμένων
κινήσεων .
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
109. Τόσο η αγωγή της θερμότητας όσο και η
διάδοση της ακτινοβολίας συνεπάγονται τη
μεταφορά ενέργειας.
Υπάρχει καμιά βασική διαφορά ανάμεσα στα
δύο αυτά φαινόμενα ;
Όχι οι μεταβολές θερμοκρασιών είναι
αντιστρόφως ανάλογες της
θερμοχωρητικότητας των σωμάτων .
Ένα πυρωμένο σίδερο μπορεί να κρυώσει μέσα
σ’ ένα δοχείο με νερό χωρίς να αυξήσει
σημαντικά τη θερμοκρασία του. Η
θερμοκρασία δεν μεταφέρεται από το ένα
σώμα προς το άλλο.
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
110. Εξηγήστε γιατί το δάχτυλό σας κολλά
στη μεταλλική θήκη για τα παγάκια , που
μόλις βγάλατε από το ψυγείο.
Το χέρι μας όταν είναι υγρό , και
ακουμπήσει στην παγοθήκη κολλά
επάνω της , επειδή η υγρασία του
στερεοποιείται και μετατρέπεται σε
πάγο.
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
111. Ποιες απαιτήσεις θα έπρεπε να
ικανοποιεί ένα υλικό για την κατασκευή
μαγειρικού σκεύους , όσον αφορά τη
θερμική αγωγιμότητα , το συντελεστή
διαστολής και την ειδική
θερμοχωρητικότητα ;
Πρέπει να έχει : μεγάλη θερμική
αγωγιμότητα , μεγάλη
θερμοχωρητικότητα , και μικρό
συντελεστή διαστολής για να μη
παραμορφώνεται.
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
112. Ένα θερμός έχει διπλά ( με κενό) και
επαργυρωμένα τοιχώματα .
Τι πετυχαίνουμε με αυτή την
κατασκευή του ;
Τα διπλά τοιχώματα με κενό έχουν
σαν στόχο να αποφεύγεται η μετάδοση
θερμότητας με ρεύματα μεταφοράς και
αγωγή . Τα τοιχώματα είναι
επαργυρωμένα για να μην γίνεται
μεταφορά με ακτινοβολία !!
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
113. Μια λίμνη παγώνει πρώτα στην
επιφάνεια. Έχει σχέση η μεταφορά , η
αγωγή ή η ακτινοβολία ;
εξηγήστε !
το πάγωμα της επιφάνειας της
λίμνης οφείλεται κυρίως
στην ακτινοβολία , διότι η
μεταφορά και η αγωγή μέσω
του αέρα είναι αμελητέα .
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
114. Μπορεί η θερμική ενέργεια να μεταδοθεί ,
διαμέσου ενός υλικού με την
ακτινοβολία ; Αν ναι , δώστε ένα
παράδειγμα !
μπορούμε να θεωρήσουμε μετάδοση
ενέργειας με ακτινοβολία μέσω υλικών
όπως ο αέρας ή το γυαλί
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
115. Η θερμοκρασία ενός απομονωμένου
συστήματος διατηρείται ;
Η θερμοκρασία ενός συστήματος που δεν
έχει καμία αλληλεπίδραση με το
περιβάλλον διατηρείται μακροσκοπικά
σταθερή εφόσον έχει την ίδια τιμή σε
όλα τα σημεία του συστήματος.
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
116. Ένα θερμός περιέχει καφέ. Το ανακινούμε ζωηρά .Αν ο καφές
θεωρηθεί σαν σύστημα
α. ανεβαίνει η θερμοκρασία του ;
β. προστίθεται θερμότητα σε αυτόν;
γ. προσφέρεται έργο σ’ αυτόν;
δ. αλλάζει η εσωτερική ενέργεια ;
όταν ανακατεύουμε ζωηρά τον καφέ τότε :
α. ανεβαίνει η θερμοκρασία του γιατί τα μόριά του
κινούνται με μεγαλύτερες ταχύτητες
β. δεν προσθέτουμε θερμότητα σ’ αυτό
γ. του προσφέρεται έργο
δ. μεγαλώνει η εσωτερική του ενέργεια , διότι
αυξάνεται ο όρος της κινητικής ενέργειας των
μορίων του συστήματος.
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
117. Ποια είναι η διαφορά μεταξύ της
διάδοσης θερμότητας με αγωγή και
της διάδοσης θερμότητας με
ρεύματα μεταφοράς
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
118. α) στην καμινάδα ο αέρας θερμαινόμενος
διαστέλλεται και γίνεται αραιότερος και
ελαφρύτερος με αποτέλεσμα να κινείται προς τα πάνω
, οπότε τα μόριά του χτυπούν τα μόρια του καπνού
και έτσι ο καπνός ανυψώνεται .
β) η μετακίνηση τεραστίων ποσοτήτων νερού στους
ωκεανούς γίνεται λόγω της διαφοράς θερμοκρασίας
που υπάρχει μεταξύ δύο περιοχών
γ) όταν βράζουμε νερό μέσα σε μια κατσαρόλα ,
λόγω της διαφοράς θερμοκρασίας μεταξύ πυθμένα και
επιφάνειας , δημιουργείται ρεύμα μεταφοράς της
θερμότητας από την επιφάνεια στον πυθμένα .
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
119. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι
σωστές ;
α) το τζάμι είναι διαφανές για την ορατή
ακτινοβολία , αλλά αδιαφανές για τη θερμική
ακτινοβολία
β)στους ηλιακούς θερμοσίφωνες η φωτεινή
ακτινοβολία μετατρέπεται σε θερμική ενέργεια
γ) οι κατσαρόλες κατασκευάζονται
κατοπτρικές για να ακτινοβολούν έντονα
θερμότητα προς το περιβάλλον .
δ) όταν μεγαλώνει η θερμοκρασία ενός
σώματος , μικραίνει η θερμική του ακτινοβολία
.
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
120. Οι τοίχοι και οι ταράτσες των σπιτιών
στα νησιά των Κυκλάδων βάφονται
άσπρες γιατί :
α) το άσπρο χρώμα δεν απορροφά ηλιακή ακτινοβολία
β) το άσπρο χρώμα απορροφά σε μικρό βαθμό την
ηλιακή ακτινοβολία
γ) το άσπρο χρώμα είναι κακός αγωγός της θερμότητας
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
121. Όταν καθόμαστε μπροστά σε αναμμένο
τζάκι θερμαινόμαστε .Αυτό γίνεται διότι
μας μεταφέρεται θερμότητα από το τζάκι :
α) με αγωγή
β) με μεταφορά
γ) με ακτινοβολία
ποια είναι η σωστή απάντηση ;
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
122. Το μπουφάν που φοράς έχει επένδυση
υαλοβάμβακα για :
α) να είναι πιο ελαφρύ
β) να εμποδίζει τη θερμότητα να
διαφύγει από το σώμα σου
γ) να παρέχει θερμική μόνωση στο
σώμα σου
δ) να εμποδίζει το κρύο να έρθει στο
σώμα σου.
Ποιες από τις προτάσεις συμπληρώνουν
σωστά την αρχική πρόταση ;
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
123. Θερμική ενέργεια
Η ενέργεια ενός υλικού που οφείλεται
στην τυχαία κίνηση των μορίων του.
Θερμοκρασία
Το μέτρο της μέσης κινητικής
ενέργειας ανά μόριο ενός σώματος .
Μετριέται σε βαθμούς Κελσίου ή
Φαρενάιτ ή Κέλβιν
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
124. Τα γυάλινα σκεύη που
χρησιμοποιούμε στο φούρνο της
ηλεκτρικής κουζίνας
είναι από πυρέξ
α) διότι το φαγητό ψήνεται πιο
γρήγορα
β) διότι διαστέλλονται ομοιόμορφα
και πολύ λιγότερο από το κοινό
γυαλί και έτσι δε σπάνε
γ) διότι δε διαστέλλονται και έτσι
δεν υπάρχει κίνδυνος να σπάσουν
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
125. Απόλυτο μηδέν
Η χαμηλότερη δυνατή θερμοκρασία
την οποία μπορεί να έχει μια ουσία και
στην οποία τα μόριά της έχουν την
ελάχιστη ενέργεια.
Θερμότητα
Η θερμική ενέργεια που ρέει από ένα
σώμα με υψηλότερη θερμοκρασία σε
κάποιο άλλο με χαμηλότερη
θερμοκρασία . Μετριέται σε θερμίδες ή
Τζαουλ
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
126. Εσωτερική ενέργεια
Το σύνολο όλων των ενεργειών των
μορίων , της κινητικής και της δυναμικής
στο εσωτερικό μιας ουσίας.
Ειδική θερμότητα
Η ποσότητα της θερμότητας που
απαιτείται για να ανεβεί η θερμοκρασία
της μονάδας μάζας μιας ουσίας κατά 1
°C
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
127. Εξάτμιση
Η μεταβολή κατάστασης στην επιφάνεια ενός
υγρού , που γίνεται ατμός , Οφείλεται στην
τυχαία κίνηση των μορίων που διαφεύγουν
περιστασιακά από την επιφάνεια του υγρού και
καταλήγει σε ψύξη του .
Συμπύκνωση ( υγροποίηση )
Η μεταβολή από την κατάσταση του ατμού
στην υγρή , το αντίθετο της εξάτμισης.
Καταλήγει σε θέρμανση του υγρού.
Βρασμός
Η γρήγορη εξάτμιση , που συμβαίνει τόσο μέσα
στο υγρό όσο και στην επιφάνειά του .
Το υγρό ψύχεται όπως και στην εξάτμιση .
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-
128. Τήξη
Η μεταβολή κατάστασης από τη στερεή στην
υγρή μορφή.
Η ουσία που τήκεται ( λιώνει ) απορροφά
θερμότητα .
Πήξη
Η μεταβολή κατάστασης από την υγρή στη
στερεή μορφή.
Το αντίθετο της τήξης .
Η ουσία που στερεοποιείται ελευθερώνει
ενέργεια .
θερμότητα Β' Γυμνασίου / promavroudis-