2. TÓM TẮT BÀI TRƯỚC
Các phần mềm xử lý đồ họa cơ bản
Các phần mềm xử lý hình ảnh và âm thanh
Các phần mềm thiết kế Web
Các phần mềm trí tuệ nhân tạo
2Slide 5 – Phần mềm hệ thống
3. MỤC TIÊU BÀI HỌC HÔM NAY
Phân biệt phần mềm ứng dụng và phần mềm hệ thống
Bốn loại phần mềm hệ thống
Khái niệm hệ điều hành và các chức năng
Các hệ điều hành thông dụng: Windows, Linux, MacOS, Unix,
…
Các tiện ích nói chung và trên Windows nói riêng
Trình điều khiển thiết bị
Phân biệt phần mềm ứng dụng và phần mềm hệ thống
Bốn loại phần mềm hệ thống
Khái niệm hệ điều hành và các chức năng
Các hệ điều hành thông dụng: Windows, Linux, MacOS, Unix,
…
Các tiện ích nói chung và trên Windows nói riêng
Trình điều khiển thiết bị
3Slide 5 – Phần mềm hệ thống
4. PHẦN MỀM HỆ THỐNG
Là tập hợp chương trình quản lý tài nguyên máy tính và các
thiết bị kết nối với máy tính, cho phép người dùng và các
phần mềm ứng dụng tương tác với phần cứng.
Có 3 loại phần mềm hệ thống cơ bản:
Hệ điều hành
Phần mềm tiện ích
Trình điều khiển thiết bị
Là tập hợp chương trình quản lý tài nguyên máy tính và các
thiết bị kết nối với máy tính, cho phép người dùng và các
phần mềm ứng dụng tương tác với phần cứng.
Có 3 loại phần mềm hệ thống cơ bản:
Hệ điều hành
Phần mềm tiện ích
Trình điều khiển thiết bị
4Slide 5 – Phần mềm hệ thống
5. HỆ ĐIỀU HÀNH
Là phần mềm hệ thống quan trọng nhất, cần thiết đối với mỗi
máy vi tính
Một số hệ điều hành thông dụng:
Windows
Mac OS
Ubuntu
…
Là phần mềm hệ thống quan trọng nhất, cần thiết đối với mỗi
máy vi tính
Một số hệ điều hành thông dụng:
Windows
Mac OS
Ubuntu
…
5Slide 5 – Phần mềm hệ thống
6. HỆ ĐIỀU HÀNH – CHỨC NĂNG
Quản lý tài nguyên máy tính: bộ nhớ, CPU, các thiết bị vào ra
…
Quản lý bộ nhớ, máy in, …
Theo dõi/điều hành hiệu năng của hệ thống
Cung cấp các dịch vụ bảo mật
Cung cấp giao diện với người dùng:
Dòng lệnh: MS-DOS, UNIX, …
Đồ họa: Windows, Mac OS, …
Quản lý tài nguyên máy tính: bộ nhớ, CPU, các thiết bị vào ra
…
Quản lý bộ nhớ, máy in, …
Theo dõi/điều hành hiệu năng của hệ thống
Cung cấp các dịch vụ bảo mật
Cung cấp giao diện với người dùng:
Dòng lệnh: MS-DOS, UNIX, …
Đồ họa: Windows, Mac OS, …
6Slide 5 – Phần mềm hệ thống
7. HỆ ĐIỀU HÀNH – CHỨC NĂNG
Chạy các ứng dụng:
Đơn nhiệm
Đa nhiệm
Khởi động hệ thống:
Khởi động nóng: là loại khởi động lại khi máy tính đang chạy mà
không tắt nguồn điện của hệ thống
Khởi động nguội: là loại khởi động khi máy tính đang tắt
Chạy các ứng dụng:
Đơn nhiệm
Đa nhiệm
Khởi động hệ thống:
Khởi động nóng: là loại khởi động lại khi máy tính đang chạy mà
không tắt nguồn điện của hệ thống
Khởi động nguội: là loại khởi động khi máy tính đang tắt
7Slide 5 – Phần mềm hệ thống
8. HỆ ĐIỀU HÀNH – PHÂN LOẠI
Dựa trên loại máy tính:
Hệ điều hành hệ thống nhúng: là loại hệ điều hành cho các thiết
bị cầm tay như: điện thoại, PDA. Ví dụ: Windows Mobile,
Android, Iphone OS.
Hệ điều hành mạng: thường được cài trên các máy chủ, quản lý
tài nguyên máy chủ và các kết nối với các máy trạm. Ví dụ:
Linux
Hệ điều hành desktop: là hệ điều hành thông dụng được cài trên
các máy desktop, laptop, … . Ví dụ: Windows, Mac OS
Dựa trên tính sở hữu:
Hệ điều hành mã nguồn mở: mã nguồn của HĐH được công
khai, cho phép các tổ chức, cá nhân khác phát triển dựa trên đó.
Hệ điều hành mã nguồn đóng: không công khai mã nguồn
Dựa trên loại máy tính:
Hệ điều hành hệ thống nhúng: là loại hệ điều hành cho các thiết
bị cầm tay như: điện thoại, PDA. Ví dụ: Windows Mobile,
Android, Iphone OS.
Hệ điều hành mạng: thường được cài trên các máy chủ, quản lý
tài nguyên máy chủ và các kết nối với các máy trạm. Ví dụ:
Linux
Hệ điều hành desktop: là hệ điều hành thông dụng được cài trên
các máy desktop, laptop, … . Ví dụ: Windows, Mac OS
Dựa trên tính sở hữu:
Hệ điều hành mã nguồn mở: mã nguồn của HĐH được công
khai, cho phép các tổ chức, cá nhân khác phát triển dựa trên đó.
Hệ điều hành mã nguồn đóng: không công khai mã nguồn
8Slide 5 – Phần mềm hệ thống
9. HỆ ĐIỀU HÀNH - WINDOWS
Là dòng hệ điều hành được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay
Phát triển bởi Microsoft
Các phiên bản nổi tiếng:
Windows 95
Windows 98
Windows ME
Windows XP
Windows Vista (tai tiếng)
Windows 7
Là dòng hệ điều hành được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay
Phát triển bởi Microsoft
Các phiên bản nổi tiếng:
Windows 95
Windows 98
Windows ME
Windows XP
Windows Vista (tai tiếng)
Windows 7
9Slide 5 – Phần mềm hệ thống
10. HỆ ĐIỀU HÀNH – MAC OS
Là hệ điều hành được thiết kế để chạy trên các máy tính của
Apple
Các phiên bản gần đây:
Mac OS Tiger
Mac OS Leopard
Mac OS X
Các dòng máy Apple gần đây có chế độ cho phép chạy cả 2
hệ điều hành Mac OS và Windows
Là hệ điều hành được thiết kế để chạy trên các máy tính của
Apple
Các phiên bản gần đây:
Mac OS Tiger
Mac OS Leopard
Mac OS X
Các dòng máy Apple gần đây có chế độ cho phép chạy cả 2
hệ điều hành Mac OS và Windows
10Slide 5 – Phần mềm hệ thống
11. HỆ ĐIỀU HÀNH – LINUX VÀ UNIX
Unix
Là hệ điều hành mạng
Thường được sử dụng trên các máy chủ
Có rất nhiều phiên bản
Linux
Được phát triển dựa trên Unix
Mã nguồn mở
Ban đầu là giao diện dòng lệnh
Có rất nhiều phiên bản hỗ trợ giao diện đồ họa: Ubuntu, Fedora,
…
Unix
Là hệ điều hành mạng
Thường được sử dụng trên các máy chủ
Có rất nhiều phiên bản
Linux
Được phát triển dựa trên Unix
Mã nguồn mở
Ban đầu là giao diện dòng lệnh
Có rất nhiều phiên bản hỗ trợ giao diện đồ họa: Ubuntu, Fedora,
…
11Slide 5 – Phần mềm hệ thống
12. MÁY ẢO
Là phần mềm đặc biệt cho phép giả lập một máy tính trên
máy tính thật
Người dùng có thể cài các hệ điều hành cho máy tính ảo
Một vài phần mềm thông dụng:
VM Ware
Virtual PC
Virtual Box
…
Là phần mềm đặc biệt cho phép giả lập một máy tính trên
máy tính thật
Người dùng có thể cài các hệ điều hành cho máy tính ảo
Một vài phần mềm thông dụng:
VM Ware
Virtual PC
Virtual Box
…
12Slide 5 – Phần mềm hệ thống
13. PHẦN MỀM TIỆN ÍCH
Là tập hợp các phần mềm (thường đi kèm với hệ điều hành)
được thiết kế giúp tối ưu hóa hiệu năng máy tính, hỗ trợ bảo
mật thông tin và giúp việc sử dụng máy tính dễ dàng hơn
Các phần mềm tiện ích thông dụng:
Chẩn đoán lỗi
Diệt virus
Gỡ bỏ chương trình
Sao lưu
Nén file
Là tập hợp các phần mềm (thường đi kèm với hệ điều hành)
được thiết kế giúp tối ưu hóa hiệu năng máy tính, hỗ trợ bảo
mật thông tin và giúp việc sử dụng máy tính dễ dàng hơn
Các phần mềm tiện ích thông dụng:
Chẩn đoán lỗi
Diệt virus
Gỡ bỏ chương trình
Sao lưu
Nén file
13Slide 5 – Phần mềm hệ thống
14. CÁC TIỆN ÍCH TRÊN WINDOWS
Sao lưu và phục hồi (backup and restore): giúp lưu một bản
sao của các file cần sao lưu và dùng bản sao đó để phục hồi
khi có lỗi trên bản chính
Làm sạch ổ cứng (disk cleanup): tự động tìm kiếm và xóa bỏ
những file không cần thiết để tiết kiệm bộ nhớ và tăng hiệu
năng của máy
Chống phân mảnh ổ cứng (disk defragmenter): loại bỏ các
phân mảnh ổ cứng, giúp việc truy nhập file được nhanh hơn
Sao lưu và phục hồi (backup and restore): giúp lưu một bản
sao của các file cần sao lưu và dùng bản sao đó để phục hồi
khi có lỗi trên bản chính
Làm sạch ổ cứng (disk cleanup): tự động tìm kiếm và xóa bỏ
những file không cần thiết để tiết kiệm bộ nhớ và tăng hiệu
năng của máy
Chống phân mảnh ổ cứng (disk defragmenter): loại bỏ các
phân mảnh ổ cứng, giúp việc truy nhập file được nhanh hơn
14Slide 5 – Phần mềm hệ thống
15. TRÌNH ĐIỀU KHIỂN THIẾT BỊ
Là phần mềm hệ thống giúp hệ điều
hành điểu khiển thiết bị
Thường đi kèm với thiết bị
Khi một thiết bị mới được nối với máy,
trình điều khiển thiết bị (driver) tương
ứng với thiết bị phải được cài trên hệ
điều hành của máy.
Là phần mềm hệ thống giúp hệ điều
hành điểu khiển thiết bị
Thường đi kèm với thiết bị
Khi một thiết bị mới được nối với máy,
trình điều khiển thiết bị (driver) tương
ứng với thiết bị phải được cài trên hệ
điều hành của máy.
15Slide 5 – Phần mềm hệ thống
16. TỔNG KẾT
Phân biệt phần mềm ứng dụng và phần mềm hệ thống
Bốn loại phần mềm hệ thống
Khái niệm hệ điều hành và các chức năng
Các hệ điều hành thông dụng: Windows, Linux, MacOS, Unix,
…
Các tiện ích nói chung và trên Windows nói riêng
Trình điều khiển thiết bị
Phân biệt phần mềm ứng dụng và phần mềm hệ thống
Bốn loại phần mềm hệ thống
Khái niệm hệ điều hành và các chức năng
Các hệ điều hành thông dụng: Windows, Linux, MacOS, Unix,
…
Các tiện ích nói chung và trên Windows nói riêng
Trình điều khiển thiết bị
16Slide 5 – Phần mềm hệ thống