sintaksis

1. SINTAKS
(Araling Filipino na Tumatalakay sa Uri,
Gamit at Kayarian ng Pangungusap)

2. ANO ANG SINTAKS?
•Sintaks ay ang tawag sa
formasyon ng mga
pangungusap sa isang
wika.

3. TUNTUNING-GRAMATIKAL
•Tamang kombinasyon ng mga salita sa
pagbuo ng pangungusap.
•Sinasabing tama o wasto ang pagkakabuo ng
parirala/pangungusap kung kinikilala itong
tama o wasto at katanggap-tanggap sa mga
tagapagsalita ng wika.

4. TUNTUNING-GRAMATIKAL
Lans, naglalakad, Luneta, sa, si
•1.a. Naglalakad si Lans sa Luneta.
•1.b. Naglalakad sa Luneta si Lans
•1.c. Sa Luneta naglalakad si Lans.
•2.a. Naglalakad si Luneta sa Lans.
•2.b. Lans si Luneta sa naglalakad.

5. BAHAGI NG PANANALITA
•Tayo ay mayroong sampung bahagi ng
pananalita sa Filipino- ang pangngalan,
panghalip, pandiwa, pangatnig, pang-
ukol, pang-angkop, pang-uri, pang-
abay, pantukoy at pangawil o
pangawing.

6. BAHAGI NG PANANALITA
1. Pangngalan - (noun) mga pangalan ng
tao, hayop, pook, bagay, pangyayari.
Ginamit ito sa pagtawag sa pangalan ng
mga hayop, tao, atbp.
Halimbawa: Mother Theresa, Pasko, hayop,
sasakyan

7. BAHAGI NG PANANALITA
· Von ang panagalan ng aso nila.
· Si MariCris ang pinakamabait sa
lahat.
· Sa Chez Rafael ay maraming tao.
· Filione ang gusto ko sa lahat.
· Ang lapis na hawak mo ay sa kanya.

8. BAHAGI NG PANANALITA
2. Panghalip - (pronoun) paghalili sa
pangngalan.
Halimbawa: sila, tayo, ako, ikaw, natin,
siya, atin, amin, kanya.

9. BAHAGI NG PANANALITA
· Ako ang mamumuno sa bayan na ito.
· Tayo ay magtulungan.
· Siya ang astig sa lahat.
· Sa kanya ko binigay an gang aking bag.
· Sa atin mapupunta ang kagalingan ng
bayani

10. BAHAGI NG PANANALITA
•3. Pandiwa - (verb) bahagi ng pananalita
na nagsasaad ng kilos o gawa.
Halimbawa: kain, lakad, sulat

11. BAHAGI NG PANANALITA
· Sumasayaw ng low si Vonna.
· Kumakanta si Janina ng fall for you.
· Lumalangoy siya sa dagat.
· Umaarte siya na parang artista.
· Tumatakbo siya ng mabilis.

12. BAHAGI NG PANANALITA
4. Pangatnig - (conjunction) ginagamit
para ipakita ang relasyon ng mga salita sa
pangungusap.
Halimbawa: dahil, maging, man, gawa ng,
upang, nang, para, samantala atbp.

13. BAHAGI NG PANANALITA
· Magkaisa kayo upang umunlad ang bansa
natin.
· Mahal ka niya dahil mabait at maganda ka.
· Nagalit siya sa iyo gawa ng siniraan mo siya.
· Mag-aral ka ng mabuti upang tumaas ang
iyong marka.
· Lumapit ka para marinig mo.

14. BAHAGI NG PANANALITA
5. Pang-ukol - (preposition) ginagamit
kung para kanino o para saan ang kilos.
Halimbawa: para, ukol, ayon

15. BAHAGI NG PANANALITA
· Bumili siya ng libro para kay Iarrah.
· Ipinasa niya lahat ang kanyang
marka liban sa Math.
· Sumama siya kahit labag sa kanya.
· Nagpaliwanag siya tungkol sa paksa.
· Nakatanggap ako ng regalo mula sa iyo.

16. BAHAGI NG PANANALITA
6. Pang-angkop - (ligature) bahagi ng
pananalita na ginagamit para maging
maganda pakinggan ang pagkakasabi ng
pangungusap.
Halimbawa: na, ng, g. magarang kotse.

17. BAHAGI NG PANANALITA
· Magandang bata si Kylin.
· Masipag na estudyante si Trisha.
· Si Brenda ay mahinahong makipag-usap.
· Marangal na pag-uugali ang meron kay
Ivy.
· Butihing anak si Bea.

18. BAHAGI NG PANANALITA
7. Pang-uri (adjective) - naglalarawan ng
katangian ng pangngalan o panghalip.
Halimbawa: matangkad, mabango,
mababaw

19. BAHAGI NG PANANALITA
· Mayabang si Ivan.
· Malago ang puno.
· Matangkad ang mga manlalaro ng
basketball.
· Mabait na bata si Romalyn.

20. BAHAGI NG PANANALITA
8. Pang-abay - (adverb) naglalarawan sa
pang-uri, pandiwa at kapwa nito pang-
abay
Halimbawa: taimtim, agad, tila, higit, kaysa

21. BAHAGI NG PANANALITA
· Mabilis tumakbo si Jona Pagdingalan.
· Ang buong mag-anak ay nagsimba kahapon.
· Maliligo kami sa ilog.
· Sampung magagandang dalaga ang
kalahok sa paligsahan.
· Tunay na mapagkakatiwalaan ang kaibigan
ko.

22. BAHAGI NG PANANALITA
9. Pantukoy - (article o determiner )
tinutukoy ang relasyon ng paksa at panag-
uri sa pangungusap
Halimbawa: si, ang, ang mga, mga

23. BAHAGI NG PANANALITA
10. Pangawing - (linker) nagpapakilala ng
ayos ng mga bahagi ng pangungusap.

24. PANGUNGUSAP
•ay ang kalipunan ng mga salitang
nagsasaad ng isang buong diwa. Ito ay
may patapos na himig sa dulo na
nagsasaad ng diwa o kaisipang nais
niyang ipaabot. Ito ay tinatawag na
Sentence sa wikang Ingles.

25. MGA BAHAGI NG PANGUNGUSAP
•Simuno o Paksa (Subject sa wikang Ingles)
Nagpapahayag ng pinag-uusapan o
pinagtutuunan ng pansin sa
pangungusap.
•PINAG-UUSAPAN

26. HALIMBAWA
•Siya ay maganda.
Siya - simuno
maganda - panaguri

27. MGA URI NG PAKSA
Paksang Pangalan
•Inaalagaan ni Josh ng mabuti ang
manok.
•Naghihintay ng uwian ang mga
estudyante.

28. MGA URI NG PAKSA
Paksang Panghalip
•Natapakan ko siya.

29. MGA URI NG PAKSA
Paksang Pang-uri
•Binoto nila ang pinakamaganda
sa lahat.

30. MGA URI NG PAKSA
Paksang Pandiwa
•Binigyan niya ng pagkain ang
nanlilimos na bata.

31. PANGUNGUSAP NA WALANG
TIYAK NA PAKSA
EKSISTENSYAL
•May gumagamit ng
kwarto ngayon.

32. PANGUNGUSAP NA WALANG
TIYAK NA PAKSA
PAHANGA
•Kaytalino talaga ng anak
niya!

33. PANGUNGUSAP NA WALANG
TIYAK NA PAKSA
MAIKLING SAMBITLA
•Nako!

34. PANGUNGUSAP NA WALANG
TIYAK NA PAKSA
PAMANAHON
•Maulan na naman.

35. PANGUNGUSAP NA WALANG
TIYAK NA PAKSA
PORMULASYONG
PANLIPUNAN
•Mano po.

36. PANGUNGUSAP NA WALANG
TIYAK NA PAKSA
MODAL
•Gusto kong kumain.

37. PANGUNGUSAP NA WALANG
TIYAK NA PAKSA
PENOMENAL
•Umulan kanina.

38. PANGUNGUSAP NA WALANG
TIYAK NA PAKSA
PAUTOS
•Layas.

39. PANGUNGUSAP NA WALANG
TIYAK NA PAKSA
PAGYAYA
•Tara na.

40. PANGUNGUSAP NA WALANG
TIYAK NA PAKSA
KA-PANDIWA
•Kakagising ko lang.

41. PANGUNGUSAP NA WALANG
TIYAK NA PAKSA
PANAWAG
•Nene! Hoy! Psst!

42. MGA BAHAGI NG PANGUNGUSAP
•Panaguri (Predicate sa wikang Ingles)
Bahaging nagbibigay ng kaalaman o
impormasyon tungkol sa paksa.

43. MGA URI NG PANAGURI
Panaguring Pangalan
•Doktor ang bayaw ko.
•Basketbolista ang mga babaeng iyan.

44. MGA URI NG PANAGURI
Panaguring Panghalip
•Ako si Antoinette.

45. MGA URI NG PANAGURI
Panaguring Pang-uri
•Puting-puti ang damit niya.

46. MGA URI NG PANAGURI
Panaguring Pandiwa
•Naglalaba siya.
•Umakyat ang mga bata sa bundok.

47. AYOS NG PANGUNGUSAP SA FILIPINO
Maipapakita ang dalawang ayos
ng pangungusap sa Filipino sa
balangkas na sumusunod:

48. AYOS NG PANGUNGUSAP SA FILIPINO
Pangungusap = Panaguri + Paksa
Halimbawa:
1. Maraming Koreano ang nag-aaral ngayon sa
Pilipinas.

49. AYOS NG PANGUNGUSAP SA FILIPINO
Pangungusap = Paksa ay Panaguri
Halimbawa:
1. Ang nasasakdal ay napatunayang
nagkasala.
2. Ang gusto ko ay ito.

50. MGA AYOS NG PANGUNGUSAP
Karaniwan - Nagsisimula sa Panaguri at
Nagtatapos sa simuno.
Halimbawa: Bumili ng bagong sasakyan si
Elsie.

51. MGA AYOS NG PANGUNGUSAP
Karaniwan
Ginagamit ito sa pang-araw-araw
na usapan.

52. MGA AYOS NG PANGUNGUSAP
Di- Karaniwan - Nagsisimula sa Simuno at
Nagtatapos sa Panaguri.
Halimbawa: Si Elsie ay bumili ng bagong
sasakyan.

53. MGA AYOS NG PANGUNGUSAP
Di Karaniwan
Ginagamit ito sa mga pormal na
sitwasyong komunikatibo.
Halimbawa ay sa
pakikipagpulong sa hukuman, o
sa pakikipag-usap sa mga pinuno
ng paaralan.

54. URI NG PANGUNGUSAP AYON SA GAMIT
1. Pasalaysay (Declarative sentence) -
o ang tinatawag din na paturol. Ito ay
pangungusap na nagsasalaysay at
nagtatapos sa isang tuldok (.).

55. URI NG PANGUNGUSAP AYON SA GAMIT
2. Patanong (Interrogative
sentence) - ito ay pangungusap na
nagtatanong at nagtatapos ito sa
tandang pananong (?).

56. URI NG PANGUNGUSAP AYON SA GAMIT
3. Pautos (Imperative sentence) – kung ang
pangungusap ay nag-uutos at Pakiusap
naman kung ito ay nakikiusap. Parating may
kasamang mga salitang paki o kung maaari
ang nakikiusap na pangungusap. Parehong
nagtatapos sa tuldok ang pautos at pakiusap
(.).

57. URI NG PANGUNGUSAP AYON SA GAMIT
4. Padamdam (Exclamatory sentence)
- ito ay pangungusap na nagsasaad
ng matinding damdamin at
nagtatapos ito sa tandang
padamdam (!).

58. MGA KAYARIAN NG PANGUNGUSAP
Payak - ito nagsasaad ng isang
diwa at nagtataglay lamang ng
iisang sugnay na makapag-iisa.

59. HALIMBAWA
Si Bb. Leonora ay maganda.

60. MGA KAYARIAN NG PANGUNGUSAP
Tambalan - Ito ay binubuo ng dalawang
payak na pangungusap

61. HALIMBAWA
Nagtatag ng isang samahan sina
Arnel at agad silang umisip ng
magandang proyekto para sa mga
kabataan ng kanilang pook.

62. MGA KAYARIAN NG PANGUNGUSAP
Hugnayan - Ito ay binubuo ng isang
sugnay na makapag-iisa at isa o higit
pang sugnay na di-makapag-iisa.

63. HALIMBAWA
Gaganda ang iyong buhay kung
susunod ka sa mga pangaral ng
inyong magulang.

64. MGA KAYARIAN NG PANGUNGUSAP
Langkapan - Ito ay binubuo ng
dalawa o higit pang sugnay na
makapagiisa at isa o higit pang
sugnay na hindi makapagiisa.

65. HALIMBAWA
Nahuli na ang mga masasamang-
loob kaya't payapa na kaming
nakatutulog sa gabi, kasi sila lamang
ang gumugulo sa amin.

66. Salamat
Pangkat Tatlo
http://sintaks-pangungusap.blogspot.com/