Silindirler ve Kompresyon Testi - Barış Danacıoğlu

1. SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Dersin okutmanı : Ömer Faruk Başay
Barış DANACIOĞLU
HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ

2. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
SİLİNDİRLER
• Silindire genel bir bakış
• Silindir renk kodları
• Silindir diziliş konfigürasyonları
• Piston düzeneği
• Külbütör kısmı
• Silindir içerisinde gerçekleşen 4
stroke
• Oluşabilecek Arızalar
KOMPRESYON TESTİ
• Kompresyon
• Yanma sonu basıncı
• Kompresyon testinin
amacı
•kompresyon testinin
otomatik olarak yapılışı
•kompresyon testinin
manuel olarak yapılışı
SUNUNUN İÇERİĞİ

3. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
Sİlİndİre genel bİr bakış
Silindir Başı
Üzerinde buji ve valf
mekanizmalarını
bulunduran kısım
Silindir Bloğu
Silindir içerisinde
pistonun hareket
ettiği kısım
Silindir Eteği
Silindirin motor
bloğuna bağlandığı
bölge
Silindir Gömleği
Piston segmanlarının
silindir içerisinde
taradığı silindir yüzeyi

4. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
SİLİNDİR RENK KODLARI
- Rocker box ve buji arası
- Gri veya boyalı değilse Kısa paso buji
- Sarı boyalı ise Uzun paso buji
-Silindir bloğu
- Gri veya boyalı değilse Standart çelik
- Turuncu boyalı ise Krom kaplı
- Mavi boyalı ise Nitrit hardened
- Yeşil boyanmış ise Çelik silindir
0.010” oversize
- Sarı boyanmış ise Çelik silindir
0.020” oversize

5. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
SİLİNDİR DİZİLİŞ
KONFİGÜRASYONLARI

6. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
SİLİNDİR DİZİLİŞ
KONFİGÜRASYONLARI
SIRA MOTOR

7. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
SİLİNDİR DİZİLİŞ
KONFİGÜRASYONLARI
V MOTOR

8. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
SİLİNDİR DİZİLİŞ
KONFİGÜRASYONLARI
BOKSÖR MOTOR

9. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
SİLİNDİR DİZİLİŞ
KONFİGÜRASYONLARI
RADYAL MOTOR

10. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
PİSTON DÜZENEĞİ
Piston başı ;
silindir içerisindeki gazlarla
devamlı temas halinde bulunan
piston bölgesidir. Yüksek sıcaklık ve
basınca maruz kalır.
Kompresyon segmanı ;
Pistonun üst bölgesinde silindir
içerisindeki gazların pistonun alt
bölgesine geçmesini engeller, piston
üzerinde iki tane bulunur.
Yağ kontrol segmanı ;
Pistonun üst ölü noktadan alt
ölü noktaya hareketi esnasında
silindir gömleği üzerinde bulunan
yağı sıyırıp yanma odasına yağ
geçişini engeller.

11. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
PİSTON DÜZENEĞİ
Piston pimi ;
piston kolu ile piston
bağlantısını sağlayan elemandır.
Pim segmanı ;
piston piminin yerindenn
çıkmasını engelleyen elemandır.
Piston eteği ;
pistonun devamlı yağlama
yağıyla temasta olan bölümüdür

12. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
PİSTON DÜZENEĞİ
Piston kolu ;
krank mili ile olan güç alış
verişini sağlar. Hem basma hemde
çekme kuvvetlerine maruz kalan
motor parçasıdır. Güç, egzoz ve
kompresyon stroklarında basma,
emme stroğunda çekme kuvvetine
maruz kalır.
Piston kolu yatakları ;
piston kolu ile krank milinin
birbirleriyle olan sürtünme sonucu
hasar görmesini engeller. Motor
revizyonu sırasında değiştirilir.

13. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
PİSTON DÜZENEĞİ
Üst ölü nokta ;
Pistonun silindir içerisinde
çıkabileceği en üst noktadır.
Alt ölü nokta ;
Pistonun silindir içerisinde
İnebildiği en alt noktadır.
Piston deplasmanı ;
Alt ölü nokta ile üst ölü
nokta arasındaki doğrusal
mesafe.

14. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
Külbütör kısmı
KÜLBÜTÖR KISMINI
OLUŞTURAN PARÇALAR
- Supaplar ; Silindir içerisine hava
giriş çıkışının kontrolünü sağlayan
elemanlardır.
- Supap yayları ; Supapların
kapalı olması gerektiğinde dış yay
oturağına uyguladıkları kuvvetle
supapların kapalı kalmasını
sağlayan elemanlardır.

15. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
Külbütör kısmı
KÜLBÜTÖR KISMINI
OLUŞTURAN PARÇALAR
-Valf kılavuzu ; Supapların
istenilen doğrultuda hareket
etmesini sağlayan, supabın
hareketine kılavuzluk eden
elemanlardır. Ayrıca, silindir
başında supabın hareketinden
dolayı oluşabilecek aşınmaları da
engellerler.
-Rocker arm ; moment kolu görevi
görerek push rod vasıtasıyla kam
milinden alınan kuvvetin
supaplara iletilmesini sağlar.

16. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
SİLİNDİR İÇERİSİNDE GERÇEKLEŞEN 4
STROKE
1 ) Emme Zamanı :
- Emme supabı açık.
- Egzoz supabı kapalı.
- Piston ÜÖN dan AÖN
ya hareket eder.
- Yakıt hava karışımı
silindir içerisine alınır.

17. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
2 ) Sıkıştırma zamanı :
- Emme supabı kapalı.
- Egzoz supabı kapalı.
- Piston AÖN dan ÜÖN
ya hareket eder.
- Silindir içerisinde yakıt
hava karışımı vardır.
SİLİNDİR İÇERİSİNDE GERÇEKLEŞEN 4
STROKE

18. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
3) Güç zamanı :
- Emme supabı kapalı.
- Egzoz supabı kapalı.
- piston ÜÖN dan AÖN ya
hareket eder.
- yakılan yakıt hava
karışımının enerjisi piston
vasıtasıyla krank miline
aktarılır
SİLİNDİR İÇERİSİNDE GERÇEKLEŞEN 4
STROKE

19. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
4) Egzoz zamanı :
- Emme supabı kapalı.
- Egzoz supabı açık.
- Piston AÖN dan ÜÖN
ya hareket eder.
- Yanmış hava yakıt
karışımı silindir
içerisinden dışarı atılır.
SİLİNDİR İÇERİSİNDE GERÇEKLEŞEN 4
STROKE

20. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
Oluşabilecek arızalar
SİLİNDİR ÜZERİNDE OLUŞABİLECEK ARIZALAR
- Subab ayarında bozukluk
- Kompresyon segmanında kaçak (segman arızalı veya silindir gömleği
çizik)
- Motorun yağ yakması sonucu bujilerde ateşleme sorunu (yağ kontrol
segmanı yıpranmış, buji ateşlemesinde sorun teşkil eder)
- Silindir üzerinde çatlak

21. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
KOMPRESYON TESTİ

22. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
kompRESYON TESTİ
KOMPRESYON
Emme zamanında silindir içine alınan gazın, sıkıştırma
zamanı sonunda yanma odasında oluşturduğu basınca sıkıştırma
veya kompresyon basıncı (motor kompresyonu) denir.

23. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
Kompresyon testi
Güç zamanında karışımın yanmasıyla meydana gelen basınca
yanma sonu basıncı denir. Yanma sonu basıncı, kompresyon
basıncının yaklaşık dört katıdır.
YANMA SONU BASINCI
X 4 =

24. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
Kompresyon testi
KOMPRESYON TESTİNİN AMACI
Silindir içerisinde piston kompresyon segmanlarında, supaplarda
veya silindir bloğunda kaçak olup olmadığını tespit etmek .
Eğer kompresyon değerleri motor revizyon el kitabında belirtilen
minimum değerin altında ise motorda aşağıda belirtilen olumsuzluklar
gözlenebilir :
1.Motorda güç düşüklüğü
2.Fazla yakıt harcaması
3.Fazla yağ harcaması
4.Kapışta yetersizlik
5.Rölanti ve ağır yük altında tekleme
6.Motorun ilk harekete geçmesinde güçlük

25. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
Kompresyon testi
KOMPRESYON TESTİNİN OTOMATİK OLARAK YAPILIŞ
1- Motor çalışma sıcaklığına ulaşana kadar çalıştırılıp
durdurulur ve silindir duvarlarının düzgün bir şekilde
yağlanması sağlanır.
2-Bujilerin kabloları çıkarılır ve topraklama yapılır.
3-Ateşleme sırasına göre ilk buji sökülüp yerine kompresyon
test cihazı takılır.

26. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
Kompresyon testi
KOMPRESYON TEST CİHAZI VE BAĞLANTI ŞEKLİ

27. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
KOMPRESYON TESTİ
4-Motor starteri kullanarak en az 4 devir dönmesi sağlanır.
5-Test cihazından okunan en yüksek değer not edilir ve cihazın
havası boşaltılır. Bu işlem diğer silindirlere de uygulanır.
6-Tüm silindirlerin kompresyon değerlerinin toplanıp silindir
sayısına bölünmesi ile ortalama silindir kompresyon değeri
bulunur.
Eğer bir silindir değeri bu ortalama değerin %20 altında
ise ya da belirtilen motor tipi için en düşük kompresyon
değerinin altında ise, silindirde kaçağın sebebi araştırılır.

28. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
KOMPRESYON TESTİ
1- Motor çalışma sıcaklığına ulaşana kadar çalıştırılıp
durdurulur ve silindir duvarlarının düzgün bir şekilde
yağlanması sağlanır.
2-Bujilerin kabloları çıkarılır ve topraklama yapılır.
3-Ateşleme sırasına göre ilk buji sökülüp yerine yalancı buji
takılır.
KOMPRESYON TESTİNİN MANUEL OLARAK YAPILIŞ

29. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
KOMPRESYON TESTİ
4-Piston üst ölü noktaya getirilir.

30. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
KOMPRESYON TESTİ
5-Kompresyon test cihazı test
yapılacak silindire yalancı buji
vasıtasıyla bağlanır.
6-Pervane emniyete alınır.
7-Harici bir hava kaynağı ile 80 psi
basınç verilir.
8-pervane dönme yönünün tersine
sıkıştırılır, aşağı-yukarı hareket
ettirilerek en yüksek basınç değeri
görülmeye çalışılır.

31. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
KOMPRESYON TESTİ
9-Okunan basınç değerinin %20 tolerans sınırı içinde olması
gerekir. Elde edilen basınç değeri minimum 64 psi’e kadar kabul
edilebilir.
Kaçaklar segmanlardan, supaplardan olabilir.
- Eğer kaçak sesi egzoz manifoldundan geliyorsa kaçak
egzoz supabında
- Eğer karbüratörden geliyorsa emme supabında kaçak
vardır
- Eğer karter hava alığından (vent) hava geliyorsa kaçak
segmanlardadır.

32. HEE301 UÇAK MOTOR ATELYESİ
SİVİL HAVACILIK YÜKSEK OKULU
Barış DANACIOĞLU
Silindirler ve kompresyon testi
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN
TEŞEKKÜRLER