Klinika. Diagnoza.Parimet e trajtimit te shokut, Karakteristika kardiovaskulare dhe metabolike te shokut, Klasifikimi i shokut hemoragjik, Shoku sipas stadit fiziopatologjik:Klinika, Laboratori dhe imazheria ne shok, Diagnoza etiologjike e SHOKUT, Diagnoza e shokut, Parimet e trajtimit te shokut, Qellimet e trajtimit te shokut.
Referenca :
http://tele.med.ru/book/cardiac_anesthesia/text/al/al006.htm
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5495551/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK531492/
https://www.msdmanuals.com/professional/critical-care-medicine/shock-and-fluid-resuscitation/shock
https://medicalguidelines.msf.org/viewport/CG/english/shock-16689371.html#id-.ShockvEnglish-Clinicalfeatures
https://www.amboss.com/us/knowledge/Shock
https://www.amboss.com/us/knowledge/Intravenous_fluid_therapy#xid=fM0kLg&anker=Zfa5f6e5b27aef31b9b2b33b41e17bf10
Leksion: SHOCK Pathophysiology,Types & Mgt nga Prof. Utham Murali. M.S; M.B.A
Leksion : Shock nga NUR FARRA NAJWA BINTI ABDUL AZIM
Oksigjenoterapia, pajisjet e dhenies se oksigjenit, maskat faciale, katetere nazale, indikacione, avantazhe kunderavantazhe, anoksia, hipoksia, hipoksemia, terapia ortobarike, hiperbarike, infermieri, shkaqet e hipoksise.
kanjulat nazale
Maska e thjeshte e fytyres
Maska me rifrymemarrje te pjesshme
Maske pa rifrymemarrje
terapia me oksigjen
Triazhimi, kodet e triazhit
Fjala triazh vjen nga fjala franceze “trier” qe nen kupton te organizosh, kategorizosh.
Procesi i organizimit te njerezve ne grupe, me qellim qe te kuptosh cilet jane ata qe do te perfitojne me shume nga kujdesi i menjehershem.
Triazhi perdoret ne repartet e urgjencave mjekesore, ne raste te fatkeqsive natyrore, ne lufte, ku personeli mjekesor eshte i kufizuar.
75-85% e vdekjeve ndodhin ne 20 min e para .
INJEKSIONET. VESHTRIM I PERGJITHESHEM
OBJEKTIVAT
Studenti duhet te jete i afte:
• Te kuptoje c’eshte injeksioni
• Sa llojesh i kemi
• Kur perdoren vendet e aplakimit
• Efeketet anesore per secilin
• Indikacionet
Tipi i injeksionit
Numri i shiringes
Numri i ages
#MeseuseAurela
Oksigjenoterapia, pajisjet e dhenies se oksigjenit, maskat faciale, katetere nazale, indikacione, avantazhe kunderavantazhe, anoksia, hipoksia, hipoksemia, terapia ortobarike, hiperbarike, infermieri, shkaqet e hipoksise.
kanjulat nazale
Maska e thjeshte e fytyres
Maska me rifrymemarrje te pjesshme
Maske pa rifrymemarrje
terapia me oksigjen
Triazhimi, kodet e triazhit
Fjala triazh vjen nga fjala franceze “trier” qe nen kupton te organizosh, kategorizosh.
Procesi i organizimit te njerezve ne grupe, me qellim qe te kuptosh cilet jane ata qe do te perfitojne me shume nga kujdesi i menjehershem.
Triazhi perdoret ne repartet e urgjencave mjekesore, ne raste te fatkeqsive natyrore, ne lufte, ku personeli mjekesor eshte i kufizuar.
75-85% e vdekjeve ndodhin ne 20 min e para .
INJEKSIONET. VESHTRIM I PERGJITHESHEM
OBJEKTIVAT
Studenti duhet te jete i afte:
• Te kuptoje c’eshte injeksioni
• Sa llojesh i kemi
• Kur perdoren vendet e aplakimit
• Efeketet anesore per secilin
• Indikacionet
Tipi i injeksionit
Numri i shiringes
Numri i ages
#MeseuseAurela
Ndihma e shpejte, Arresti kardiak, qasje algoritmikeHysni Dida
Arresti kardiorespirator, dhenia e ndihmes se shpejte, masazhi i jashtem kardiak, algoritmat e jeteshpetimit , aritmite kardiake , defibrilatori, zinxhiri i mbijeteses, CPR me kualitet te larte , CAB ,
Anamneza, djegiet jo aksidentale, klasifikimi i djegieve, djegiet sipas shkalleve, ndihma e pare tek djegiet, djegiet elektrike, termike,kimike, figura, djegiet sipas thellesise
Ndihma e shpejte, Arresti kardiak, qasje algoritmikeHysni Dida
Arresti kardiorespirator, dhenia e ndihmes se shpejte, masazhi i jashtem kardiak, algoritmat e jeteshpetimit , aritmite kardiake , defibrilatori, zinxhiri i mbijeteses, CPR me kualitet te larte , CAB ,
Anamneza, djegiet jo aksidentale, klasifikimi i djegieve, djegiet sipas shkalleve, ndihma e pare tek djegiet, djegiet elektrike, termike,kimike, figura, djegiet sipas thellesise
Hipertensioni(HTA)
Nje semundje me shtrirje te gjere ne shoqerine tone moderne , e atashuar me stilin e jetes sedetare dhe me kequshqyerjen.Ne prezantimin paraqiten faktoret predispozuese,te riskut, llojet e HTA-se dhe mjekimi i tij si nga ana farmaceutike dhe jo-farmaceutike.
Hipertensioni, trajtimi, pacienti kompleks, hipertensioni rezistent, trajtimi ne sherbimin paresor.
Te njihemi me sfidat e trajtimit te hipertensionit, problemet klinike ne vendim-marrje ne pacientin multimorbid dhe implementin me te mire te udhezuesve nderkombetare me qellim realizimin e nje trajtimi sa me te mire dhe cilesor te hipertensionit qe te zvogelojme mortalitetin dhe morbiditetin ne populate qe vjen prej kesaj semundjeje.
1. Imaging findings in HIV/AIDS patients can provide clues to underlying opportunistic infections or malignancies affecting the abdomen.
2. The liver and spleen may demonstrate small hypodense nodules representing microabscesses from infections like Mycobacterium avium-intracellulare, while the kidneys may appear enlarged with urothelial thickening from HIV nephropathy.
3. Opportunistic infections can cause wall thickening throughout the gastrointestinal tract and esophagus. Lymphadenopathy over 1.5 cm suggests infection or AIDS-related lymphoma.
Djegiet , Cfare duhet te besh ?
Ndalo procesin e djegies duke eleminuar rrobat dhe hedhja uje e djegieve.
Zhdukja e flakeve duke i kerkuar personit te rrotullohet ne toke ose duke perdorut nje batanije , uje apo likide te tjera zjarr-shuese.
Perdorimi i ujit te ftohte per te reduktuar temperature e djegieve.
Ne djegiet kimike largo ose hollo agjentin kimik duke hedhur volume te medha te ujit te fresket.
Vendose pacientin ne rroba te pastra dhe transportoje ne qendren me te afert te kujdesit mjekesor.
Cfare NUK duhet te besh ?
Mos nis ndihmen e pare pa siguruar sigurine tende. (fik elektricitetin, vish doreza per djeget kimike etj.)
Mos apliko pasta, vaj, xhinxher apo pambuk te paperpunuar mbi plage.
Mos perdor akull sepse e thellon djegien
Evito zgjatjen ne kohe te ftohjes sepse mund te coje ne hipotermi
Mos i hap fllukat derisa antibiotike topical te administrohen, zakonisht nga mjeku
Mos apliko material direkte mbi lekure sepse mund ta demtojne ate duke rritur rriskun per infeksion.
Shmang perdorimin e mjekimit topical derisa pacienti te vihet nen kujdesin e duhur mjekesor.
Infarkti akut i miokardit ndihma e shpejteHysni Dida
infarkti akut i miokardit, infarkti i zemres, ndihma e shpejte, faktoret e rriskut, simptomat e infarktit, trajtimi mjekesor, terapia, kujdesi infermieror, kujdesi i pare, ndihma e pare
Semundje te traktit gastrointestinal te femijet, diarrea akute, semundja celiake, intoleranca ndaj glutenit, kolika abdominale, kolika infantile, te qarat tek femijet
Udhezimet nga shoqata europiane e kardiologjise me rendesi ne praktiken klini...Hysni Dida
Menaxhimi i diabetit dhe i rriskut kardiovaskular eshte i rendesise maksimale . Shoqata europiane e kardiologjise, udhezuesi 2019
Qellimi i ketij udhezuesi klinik eshte per te treguar menaxhimin me te mire te mundshem te momentit duke marre parasysh gjithe studimet e kryera vitet e fundit ne parandalimin dhe menaxhimin e efekteve te diabetit ne zemer dhe vaskulature.
Anamneza pediatrike dhe ekzaminimi objektiv i femijesHysni Dida
This document discusses the pediatric history and physical examination of children. It provides guidance on taking a medical history focusing on birth, allergies, and family history of metabolic or infectious diseases. The physical exam section emphasizes minimizing fear in children and examining the most important areas first before the child becomes upset. It provides normal pediatric vital sign ranges and notes characteristics like periodic breathing in infants. The document offers tips for the exam and interpreting common pediatric findings.
This document discusses acid-base disorders and their interpretation using an algorithmic approach. It begins by outlining normal pH, PCO2, and HCO3 values. It then covers the relationships between pH and H+ concentration, and defines base deficit vs base excess. Various acid-base disorders are defined including their primary vs compensatory changes. Formulas for expected PCO2 based on HCO3 are provided to assess the adequacy of compensation. The algorithm involves determining the primary disorder, assessing compensation, and using anion gap to identify the cause of metabolic acidosis. Mixed acid-base disorders are also briefly mentioned.
The document discusses the challenges facing Albania's economy and society. Albania has struggled with high unemployment, corruption, and organized crime since transitioning to democracy in the 1990s after decades of isolation under a communist regime. Further reforms are needed to strengthen rule of law and improve economic opportunities to help Albania advance towards European integration.
Hysni Dida is a person. The document provides a name, Hysni Dida, but no other details about who this person is or what relevance they have. The single word contained in the document, a name, provides very little context or meaning on its own without additional information.
2. Pyetje per leksionin 1…
1. Perkufizimi i shokut kardiocirkulator.
2. Cilat jane mekanizmat humorale kompesatore te organizmit?
3. Perse shoku con ne acidoze metabolike laktike?
4. Cilat jane llojet e shokut?
5. Shembuj te situatave klinike qe mund te cojne ne Shok.
3. Klinika e shokut
• Shenja klinike qe gjenden pavaresisht shkakut qe con ne shok.
• Zbehje/lekure me lara, ekstremitete te ftohta, djersitje dhe etje.
• Puls i shpejte dhe i dobet shpesh ndihet vetem ne arteriet e medha (femorale
dhe karotide)
• TA i ulet, presion pulsor i ngushte, ose TA qe nuk arrihet te matet.
• Mbushja kapilare > 3 Sec
• Cianoze, dyspnea, takipnea prezente me shume apo me pak ne varesi te
shkakut.
• Ndergjegja mund te ruhet por ankthi, konfuzioni, axhitimi apo apatia jane te
shpeshta
• Oliguria apo Anuria.
4. Shenja te shokut ne varesi te shkakut.
• Hipovolemik: shenjat e mesiperme.
Kujdes: Ndonjehere shenjat nuk behen te dukshme derisa volemia te bjere me 50% tek adultet.
• Shenja qe i pergjigjen shkakut: hemoragjise, melena, hematemeza, diarrhea etj.
• Anafilaksia:
• Renie sinjifikante dhe e menjehershme e TA
• TA i ulet me presion pulsor te ngushte
• Takikardia
• Shpesh: Shenja te lekures => rash kutan, urtikaria, angioedema, kruajtje
• Shenja respiratore: dyspnea, bronkospazma, fishkellima, stridor,
• Te vjella, diarrhea
• Shoku septik:
• Temperature e larte ose hipotermi(<36 °C), shtangesi, konfuzion
• TA fillimisht mund te ruhet por ne menyre te shpejte mund te kete te njejten forme si shoku hipovolemik.
• Lekure e nxehte, e skuqur
• Puls kercyes
• Hipotension me presion pulsi te gjere
5. Shenja te shokut ne varesi te shkakut.
• Shoku neurogjenik
• Lekure e skuqur e nxehte
• Bradikardi
• Hipotension me presion pulsor normal
• Shenja klinike sipas shkakut: toksidrome ose deficite neurologjike
• Shoku kardiogjenik:
• Shenja te insuficiences se majte => Edeme pulmonare akute + takipnea,
krepitanca
• Shenja te insuficiences se djathte: rritje e presionit jugular venoz, reflux
hepatojugular +/- shenja te insuficiences se majte.
• Dhimbje gjoksi, zhurma kardiake,
6. Karakteristika kardiovaskulare dhe metabolike te shokut
Shoku
Shenjat Hipovolemik Kardiogjenik Obstruktiv Distributiv
Hedhja kardiake E ulet E ulet E ulet E larte
Rezistenca
vaskulare
E larte E larte E larte E ulet
Presioni venoz I ulet I larte I larte I ulet
SvO2 I ulet I ulet I ulet I larte
Deficiti ne baza I larte I larte I larte I larte
7. Klasifikimi i shokut hemoragjik
Stadi 1 2 3 4
Humbja e gjakut <15% 15-30% 30-40% >40%
Frekuenca kardiake <100 100-120 120-140 >140
Tensioni arterial
sistolik
Normal Normal I ulur I ulur
Presioni i pulsit
Normal ose i
ulur
I ulur I ulur I ulur
Ritmi respirator 14-20 20-30 30-40 >35
Diureza >30ml/ore 20-30ml/ore 5-15ml/ore Mungon
Statusi mendor Anksioz Anksioz i lehte Anksioz , konfuz Konfuz, letargjik
8. Shoku sipas stadit fiziopatologjik:Klinika
Shoku
Shenjat Kompesuar I lehte Moderuar Severe
Acidoza laktike + ++ ++ +++
Diureza Normal Normal Reduktuar Anurik
Ndergjegja Normal Ankth i lehte Pergjumje Komatoz
Ritmi respirator Normal I rritur I rritur I elaboruar
Presioni i pulsit Lehtesisht i rritur I rritur I rritur I rritur
TA Normal Normal Hipotension i lehte Hipotension i rende
9. Laboratori dhe imazheria
Te gjithe pacientet Paciente te vecante
Elektrolitet, Azot, creat,
Gjak komplet me formule,
urine komplet
Hemokulture
Gazometria: PaO2, PaCO2,
pH
Trombocitet, aPTT,
fibrinogjen etj
Radiografia pulmonare
EKG te njepasnjeshme
10. Diagnoza etiologjike e SHOKUT
• Orientohemi nga :
• Konteksti : trauma, pickim insekti, trajtimi mjekesor i meparshem etj
• Ekzaminimi klinik:
• Ethe, temperature e larte, hipotemi
• Turgor i rene i lekures
• Dhimbja torakale=> IAM apo TEP
• Dhimbja abdominale apo rigiditeti nga peritoniti,
distensioni abdominal nga bllokimi intestinal
• Gjak ne fece, hematemeze
• Krepitanca subkutane=> infeksion anaerobik
11. Diagnoza e shokut
Shenja te shokut (hipoperfuzion organor)
• Acidoza metabolike
• Tas <90 mmHg ose renie me 30mmHg nga vlera normale ose renie me 25%
• Diureza <20ml/ore
• Lekure e ftohte e lagesht
• Konfuzion mendor
Shenja te preshokut (rrisk per te zhvilluar shok)
Renie ne diureze
Rritje e FK
Renie e TA
Renie e temperatures trupore
13. Qellimet e trajtimit
• Rrit oferten per oksigjen
• Ul kerkesen per oksigjen
Oksigjenit
Hedhja
kardiake
TA
Sedacion/
analgjezia
14. Qellimet e trajtimit
• Klasike/tradicionale
• Rikthimi i tensionit arterial
• Normalizimi i ritmit kardiak dhe
diurezes
• Status mendor i ruajtur
• Permiresim
• Te mesipermet+
• Normalizimi i niveleve te laktateve
• Normalizimi i deficitit te bazave
• Oksigjenim adekuat
•Qellime direkte
• Diureza >0.5mL/kg/ore
• Presioni venoz central
5-10mmH2O
• Presioni mesatar arterial
65-90mmHg
• SvO2 central >70%
15. Trajtimi i shokut
Masa te pergjithshme
• Aksesi venoz: nje ose dy aksese venoze per volume te medha (nr 14/16)
• Nese pacienti nuk ka shenja te mbingarkeses me fluide si rale ose vena te qafes te ngritura
duhen dhene deri 500 ml ne 15 min. Solucioni i zgjedhur kontraversal ne studime (saline
normale, kristaloid apo koloid). Qellimi :TAs 90-100mmHg.
• Dhenia e oksigjenit apo ventilimi i asistuar ne rast te detresit respirator. Synimi PaO2 70 mm
Hg (ne pacientet me SPOK PaO2 55-60 sepse nese rritet me shume mund te coje ne arrest
respirator)
• Poziocioni : Supine ose me kembet ngritur (pervecse ne rastet me detres respirator, edeme
pulmonare)
• Dhenia e morfines 2-4 mg IV mund te jete e nevojshme ndonjehere.
16. Monitorimi i pacientit ne shok
Monitorimi:
Volumet e dhena
Barnat e dhena
Statusi acidobazik
PaO2
Presioni kapilar pulmonary
TA sistemik
Diureza
17. Trajtimi sipas shkakut : Shkurtimisht
• Hemoragjik:
• Fluide
• Hemostaza
• Transfuzion i gjakut
• Hipovolemik
• Fluide
• Sipas shkakut
• Anfilaktik:
• fluide+adrenaline
• Septik:
• Fluide + antibiotike
• Kardiogjen dhe obstruktiv
• CPR
• IAM:
• TAs <70mmHg : noradrenaline
• TAs 70-100mmHg dopamine
• Terapi reperfuzionuese
• Kongjestion pulmonar: diuretic,
vazodilatator
• Tamponada kardiake : perikardiocenteza
• TEP: tromboliza
• Pneumotorax tensiv: dekompresion me age
dhe me pas vendosja e nje tubi pleural
18. Referencat
• http://tele.med.ru/book/cardiac_anesthesia/text/al/al006.htm
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5495551/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK531492/
• https://www.msdmanuals.com/professional/critical-care-medicine/shock-and-fluid-
resuscitation/shock
• https://medicalguidelines.msf.org/viewport/CG/english/shock-16689371.html#id-.ShockvEnglish-
Clinicalfeatures
• https://www.amboss.com/us/knowledge/Shock
• https://www.amboss.com/us/knowledge/Intravenous_fluid_therapy#xid=fM0kLg&anker=Zfa5f6e
5b27aef31b9b2b33b41e17bf10
• Leksion: SHOCK Pathophysiology,Types & Mgt nga Prof. Utham Murali. M.S; M.B.A
• Leksion : Shock nga NUR FARRA NAJWA BINTI ABDUL AZIM