Seminar1

1. Төсвийн хязгаарлалт
1. Хэрэглэгчийн долоо хоногийн төсөв 10000₮ байв.Тэрээр үүнийгээ хүнс ба автобусаар явахад
зарцуулдаг. Хүнс 1000₮, автобусны билет 300₮-ийн үнэтэй бол
а. түүний төсвийн тэгшитгэлийг бич,
б. Төсвийн шулууныг зурж, налалтыг тодорхойл.
в. Хэрэв автобусны билет 20 хувиар нэмэгдсэн бол төсвийн тэгшитгэл, шулуун, налалт
зэрэг нь яаж өөрчлөгдөх вэ.
г. Хэрэв үнэ өөрчлөгдөөгүй байхад хэрэглэгчийн төсөв 500 ₮-өөр нэмэгдсэн бол төсвийн
тэгшитгэл, шулуун, налалт зэрэг нь яаж өөрчлөгдөх вэ.
2. Дараах тохиолдлуудад хэрэглэгчдийн төсвийн шулууныг зурж, налалтыг тодорхойл. Эдгээр
хэрэглэгчид С(700; 450) хэрэглээний хослолыг худалдан авах боломж байгаа эсэхийг
тодорхойл.
а. 1200х1 + 700х2 = 840000 в. 440х1 + 550х2 = 354200
б. 900х1 + 550х2 = 742500 г. 800х1 + 450х2 = 270000 д. 720х1 + 825х2 = 297000
3. Хэрэглэгчийн 2-р бүтээгдэхүүн үнэд
а. өртгийн(гүйлгээний) татвар 10% -иар ба
б. хэмжээний татвар 10₮-өөр ноогдуулсан бол эдгээр тохиолдлуудад төсвийн тэгшитгэл
бичиж, шулууныг зур.
4. Хэрэглэгчийн төсвийн шулууныг графикаар харуулжээ. Хэрэв Рх = 1000 бол шулууны
тэгшитгэлийг бич.
5. Доржийн 7 хоногийн төсөв 8500₮ байв. Тэрээр үүнийгээ сүү, талх, жимс худалдан авахад
зарцуулдаг. Сүү 850₮, талх 330₮, жимс 1500₮ бол Доржийн төсвийн тэгшитгэл бичиж,
төсвийн хязгаарлалтыг дүрсэл.
6. Адамын 7 хоногийн төсөв 210₮ ба үүгээрээ кофе ба пицца авдаг. Аяга кофе 1$, пицца 3$ бол
түүний төсвийн тэгшитгэлийг бич, төсвийн шулууныг зурж, налалтыг тодорхойл. Хэрэв
пицца 5$, кофе 2$ болж үнэ нэмэгдсэн бол дээрх үзүүлэлтүүдийг тооц.
7. Сэмийн анхны төсвийн тэгшитгэл х1р1 + х2р2 = m байв. Хэрэв дараах өөрчлөлтүүд бий болсон
бол шинэ төсвийн тэгшитгэлийг бичиж, төсвийн шулууныг зурж, налалтыг тодорхойл.
а. 1-р бүтээгдэхүүний үнэ 22 хувиар нэмэгдсэн, 2-р бүтээгдэхүүний үнэ 33₮ өөр
буурсан ба төсөв 20304 ₮-өөр нэмэгдсэн
б. 1-р барааны үнэ 1.2 дахин нэмэгдсэн ба 2-р барааны үнэ өөрчлөгдөөгүй бөгөөд
төсөв 12000 ₮-өөр нэмэгдсэн
в. 1-р бүтээгдэхүүний үнэ өөрчлөгдөөгуй ба 2-р бүтээгдэхүүний үнэ 20 хувиар
хямдарсан бөгөөд төсөв 1.15 дахин нэмэгдсэн
г. 1-р бүтээгдэхүүний үнэ 15 хувиар буурсан ба 2-р бүтээгдэхүүнд хэмжээний татвар

2. 50₮-өөр ноогдуулсан, хэрэглэгчийн орлогын 10 хувьтай тэнцүү татвар ноогдуулсан
8. Төсвийн шулууны тэгшитгэл 3х1р1 + 2x2р2 = m бол 2-р бараанаас худалдан авах хэмжээг
ол.
9. Хэрэглэгч 2 халбага элсэн чихэрийг 1 аяга кофенд хийж уудаг байв. Хэрвээ 1 халбага
элсэн чихрийн үнэ Р1, аяга кофены үнэ Р2. ба хэрэглэгч элсэн чихэр, кофенд сардаа
m төгрөг зарцуулдаг бол түүний сард худалдан авах кофены хэмжээг ол.
10. Хэрэглэгчийн сарын төсөв 6000 төгрөгтэй байгаа ба үүгээрээ 18 ширхэг X бараа, 8
ширхэг У бараа авдаг байв. Түүний төсвийн шулууны налалт нь -2/3 бол X, У
бараануудыг ямар үнээр худалдан авдаг вэ? Төсвийн шулууныг нь зур.
11.Доржийн орлогын татвар 20 хувь байснаа нэмэгдэж 40 хувь болоход татвар
төлсний дараа үлдэх орлого нь 3000₮ болжээ. Дорж зөвхөн 2 бараа хэрэглэдэг ба 1-р
барааны үнэ Р1 2-р барааны үнэ Р2, бол Доржийн төсвийн шулуун татвар нэмэгдэхийн
өмнө ямар байсныг олж бич.
12.Батын орлогын татвар 10 хувь байхад татвар төлсний дараа үлдэх орлого нь 2700₮ байжээ.
Бат зөвхөн 2 бараа хэрэглэдэг ба 1-р барааны үнэ Р1, 2-р барааны үнэ Р2 байв. Орлогын
татвар нэмэгдсний дараа Батын төсвийн шулуун х1р2 + х2 р2 = 2250 болсон бол татвар
хэдэн хувиар өөрчлөгдсөн бэ.