no description

1. SEM 1 - S2.9
CÁC XÉT NGHIỆM ĐÁNH GIÁ
CHỨC NĂNG TUYẾN YÊN
Nhóm 20YK4-G08

2. Thành viên nhóm G08-YK4
Tạ Minh Quang
Đàm Thị Minh Trang
Hà Duyên Trung
Vũ Đức Vinh
Lê Đức Cường
2

3. Chủ đề 3
3
Nam giới, 65 tuổi, đi khám do chậm chạp, mệt. BN có các triệu
chứng tăng cân, chân tay to ra từ nhiều năm nay. Khám thấy BN
mệt, ăn kém, không buồn nôn, không nôn, có kiểu hình to đầu chi,
biểu hiện suy giáp trên lâm sàng (da lạnh, chậm, ngủ nhiều, táo
bón), HA 120/80mmHg. BN đi tiểu bình thường.
- Câu hỏi mở
1. Các xét nghiệm Hormon cần làm ở bệnh nhân này?
2. Trình bày các xét nghiệm trong chẩn đoán và theo dõi
suy tuyến yên.

4. Xét nghiệm Hormon cần làm ở BN này
BN có các triệu chứng tăng cân, chân tay to ra từ nhiều năm nay. Khám
thấy BN mệt, ăn kém, không buồn nôn, không nôn, có kiểu hình to đầu
chi, biểu hiện suy giáp trên lâm sàng (da lạnh, chậm, ngủ nhiều, táo
bón), HA 120/80mmHg. BN đi tiểu bình thường.
 Các xét nghiệm liên quan tới bệnh suy giáp: TSH, T3, T4
Your Date Here Your Footer Here 4
01

5. Your Date Here 5

6. Xét nghiệm trong chẩn đoán, theo dõi
suy tuyến yên.
6
02
Nhắc lại về tuyến yên:
- Tuyến yên là một thùy của gian não,
nằm trong hố yên bướm, gồm hai
thùy: thùy trước và thùy sau
- Là thùy quan trọng, được ví như
“nhạc trưởng” có tác dụng điều
chỉnh hoạt động tuyến nội tiết khác.
Suy tuyến yên:
- Là tình trạng rối loạn nội tiết do
tuyến yên không sản xuất đủ một
hoặc nhiều hormone
- Mỗi loại hormon có các hoạt động
khác nhau trong cơ thể và do đó
các triệu chứng của suy tuyến
yên phụ thuộc vào loại
hormone bị thiếu hụt.

7. Xét nghiệm trong chẩn đoán, theo dõi
suy tuyến yên.
7
02
Xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh
- MRI hoặc CT độ phân giải cao để
phát hiện khối u tuyến yên, dưới đồi
khi nghi ngờ
- Nếu ko có MRI, CT, có thể chụp XQ
hố yên nghiêng để xác định u tuyến
lớn đường kính >10mm
Xét nghiệm hóa sinh
Thùy trước Thùy sau
Gián tiếp:
Xét nghiệm
đo nồng độ
hormon qua
khảo sát
hoạt động
các tuyến
đích của
hormon thùy
trước tuyến
yên.
Trực tiếp:
Test trực tiếp
suy thùy
trước tuyến
yên => chẩn
đoán xác
định và đánh
giá mức độ
suy thùy
trước tuyến
yên
XN
máu
và
nước
tiểu
Nghiệm
pháp
thăm dò

8. Xét nghiệm trong chẩn đoán, theo dõi
suy tuyến yên.
02
Xét nghiệm gián tiếp thùy trước
Đánh giá suy
thượng thận thứ
phát
- Cortisol sáng 7-9h < 100nmol/l nghĩ tới suy TT, > 550nmol/l loại trừ suy TT
- ACTH sáng dưới mức cao nhất bình thường: suy TT thứ phát.
- Nghiệm pháp hạ đường huyết bằng insulin là tiêu chuẩn vàng để đánh giá trục vùng dưới đồi- tuyến thường thận. Khi có triệu
chứng hạ đường huyết và đường huyết < 2,2mmol/l lấy máu định lượng cortisol. Nếu cortisol máu < 550nmol/l chứng tỏ có suy TT
- Nghiệm pháp synacthene nhanh: tiêm TM (hoặc tiêm bắp) 1 ống synacthene 250#g: định lượng cortisol máu sau tiêm 30ph, 60ph.
Nếu cortisol sau tiêm 30ph và/hoặc 60ph > 550nmol/l loại trừ khả năng suy thượng thận.
Đánh giá suy
giáp thứ phát
- T4 tự do (FT4 free thyroxin ) thấp < 11pmol/l
- TSH thấp hoặc bình thường.
Đánh giá suy
sinh dục thứ
phát
- Nữ trẻ : có suy sinh dục khi lâm sàng biểu hiện mất kinh kết hợp estradiol< 100pmol/l, LH và FSH thấp.
- Phụ nữ mãn kinh : FSH và LH thấp ( bt phụ nữ mãn kinh FSH > 40iu/ml)
- Nam giới: testosterol máu thấp < 10,12 nmol/l trong khi LH và FSH thấp không tương xứng.
Đánh giá suy
chức năng
hormone tăng
trưởng
- IGF-I thấp hoặc trong giới hạn bình thường.
- Nghiệm pháp hạ đường huyết bằng insulin khi đường huyết < 2,2 mmol/l ở người lớn GH < 3#g/l chứng tỏ thiếu GH.

9. Xét nghiệm trong chẩn đoán, theo dõi
suy tuyến yên.
02
Xét nghiệm trực tiếp thùy trước
Test TRH
(TRH làm tăng tiết TSH và Prolactine của tuyến yên)
Nếu có suy thùy trước tuyến yên tiên phát, nồng độ TSH sẽ không tăng sau chích
TRH. Nếu chỉ có rối loạn vùng dưới đồi, nồng độ TSH sẽ tăng sau chích TRH.
Bình thường sau khi chích TRH thì prolactine máu tăng mạnh. Trường hợp suy
thùy trước tuyến yên tiên phát thì prolactine không tăng.
Test LH - RH
(LH-RH kích thích tiết FSH và LH của tuyến yên. )
Thực hiện test LH-RH cho thấy khi suy tuyến yên, toàn bộ cả FSH và LH đều
không được tăng tiết.
Test Metopirone
Bình thường sau khi làm nghiệm pháp, lượng cortisol máu giảm rất thấp, trong
lúc nồng độ ACTH tăng cao, desoxycortisol cũng tăng cao, có thể gấp 10 lần,.
Trong suy thùy trước tuyến yên tiên phát, sau khi làm nghiệm pháp metyrapone,
nồng độ desoxycortisol và ACTH máu vẫn không tăng do các tế bào tuyến yên
không sản xuất ACTH. Kết quả là test âm tính.
Test CRF
(CRF kích thích thùy trước tuyến yên bài tiết ACTH)
Test CRF không gây tăng tiết ACTH khi có suy thùy trước tuyến yên, kết quả test
âm tính. Test có khả năng giúp phân biệt tổn thương vùng dưới đồi hay suy thùy
trước tuyến yên
Test kích thích Somatohormone Trong suy thùy trước tuyến yên tiên phát, tuyến yên mất đáp ứng tiết GH.

10. Xét nghiệm trong chẩn đoán, theo dõi
suy tuyến yên.
02
Xét nghiệm thùy sau
Xét nghiệm máu và nước tiểu
=> Phát hiện đái tháo nhạt
Tỷ trọng nước tiểu thấp < 1,006
Có rất ít Calci, urat, không có trụ niệu, protein
và đường
Natri máu bth hoặc tăng
ALTT máu bth hoặc cao (290-300 mosmol/kg)
ALTT nước tiểu không tương xứng (<300
mosmol/kg)
Định lượng ADH: khi hạn chế kết quả nghiệm
pháp hạn chế nước và lâm sàng ko rõ
Nghiệm pháp thăm dò thùy sau
tuyến yên
Nghiệm pháp hạn chế nước (nhịn
uống)
Độ tin cậy cao
Mục đích phân biệt đái tháo nhạt với chứng
cuồng uống
Nghiệm pháp vasopressin hoặc
demopressine
Mục đích phân biệt đái tháo nhạt trung ương
hay đái tháo nhạt do thận

11. Tài liệu tham khảo
1.Pathophysiology and Diagnosis of Thyroid Disease - Medicare Coverage of Routine Screening for
Thyroid Dysfunction - NCBI Bookshelf (nih.gov)
2.Robbins Basic Pathology - 10th Edition
3. A Study on the Level of T3, T4, TSH - PMC (nih.gov)
11
4. Suy tuyến yên toàn thể - Rối loạn nội tiết và chuyển hóa - Cẩm nang MSD - Phiên bản dành cho
chuyên gia
5. CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ SUY THÙY TRƯỚC TUYẾN YÊN
6. SUY TUYẾN YÊN
7. Triệu chứng học nội khoa tập II

12. Made with by